Wspomnienia Hircjusza - Tryumf. Indicativus Perfecti Passivi

Scenariusz lekcji: Wspomnienia Hircjusza - Tryumf. Indicativus Perfecti Passivi.

1. Cele lekcji

a) Wiadomości (cel dydaktyczny) - uczniowie wiedzą, z jakich struktur składa się czas infinitivus perfecti passivi oraz, jak należy go tworzyć; uczniowie na podstawie tekstu dowiadują się, jak wodzowie rzymscy świętowali swój tryumf.

b) Umiejętności (cel kształcący) - uczeń potrafi utworzyć indicativus perfecti passivi; potrafi rozpoznać te formy w tekście oraz określić, od jakiego czasownika została dana forma utworzona.

c) Cel wychowawczy - uczeń nabierze szacunku do ważnych uroczystości zbliżonych w swej formie do tryumfu, takich jak: procesje, pochody.

2. Typ lekcji

Lekcja tłumaczeniowo‑gramatyczna.

3. Metoda i forma pracy

Bezpośrednie - powitanie uczniów po łacinie, zapisanie numeru i tematu lekcji na tablicy.
Pośrednie - tłumaczenie tekstu, wykonywanie ćwiczeń.
Metoda objaśniająca – wyjaśniam uczniom zagadnienia dotyczące nowego zjawiska gramatycznego.
Metoda problemowa – uczniowie wiedząc, jak wygląda participium perfecti passivi oraz odmiana sum, esse w Ind. Praes. pass., dokonują odmiany Ind. Praes. pass.

4. Środki dydaktyczne

Mohort‑Kopaczyński W., Wikarjakówna T., Disce Latine, PWN, Warszawa‑Poznań 1999

5. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

► Czynności wstępne (2min) - Witam uczniów po łacinie: Salvete! Sedete! Sprawdzam listę obecności, zapisuję numer (który uczniowie wymawiają po łacinie) i temat lekcji na tablicy.

► Sprawdzenie pracy domowej (10min) - Jako pracę domową uczniowie mieli zadane wykonać ćw. 2/106, które polegało na zamianie zdań polskich na łacińskie. Proszę jedną osobę, aby przeczytała swoje rozwiązania, a następnie zapisała je na tablicy. Wspólnie z klasą sprawdzamy rozwiązania kolegi lub koleżanki.

Ćw. 2/106:

Przetłumacz na język łaciński:

2. Postumus czeka na wysłany z Azji list.

3. Zwyciężony gladiator upadł na ziemię.

4. Niewolnik napełnia puchary przyniesionym winem.

5. Żadne miasto nie wspomogło oblężonej Alezji.

6. Zwyciężony Wercyngetoryks oddał swój miecz Cezarowi.

7. Julię zachwycają pokazane w sklepie jubilera klejnoty.

8. Ozdobione palmami Forum cieszy mieszkańców Rzymu.

9. Gracz zmęczony zabawą odpoczywa.

10. Oto pojawiają się zaproszeni na ucztę biesiadnicy.

11. Złodziej złapany w łaźni krzyczy.

b) Faza realizacyjna

► Wprowadzenie nowego materiału (10min):

Krok I:

Omawiam nowy materiał. Proszę jednego ucznia, aby przypomniał klasie, w jaki sposób tworzymy participium perfecti passivi. Następnie informuję klasę, iż Ind. Perf. pass., to nic innego, jak Part. Perf. Pass. + odmiana w Ind. Praes. Act. słowa posiłkowego sum, esse.

Po uzyskaniu tych wskazówek uczniowie sami tworzą odmianę czasownika vinco, vincere, vici, victum. Zapisuję ją na tablicy.

In tabula:

Ind. Perf. Pass.:

Singularis Pluralis

1. victus, a, um sum – zostałem pokonany/-a victi, ae, a sumus - zostaliśmy pokonani/-e

2. victus, a, um es victi, ae, a estis

3. victus, a, um est victi, ae, a sunt

Proszę uczniów, żeby odmienili (w zeszycie) rzeczownik victor, oris - zwycięzca. Jedną z osób proszę o przeczytanie swojej odmiany magna voce.

► Ćwiczenie sprawności i nawyków (20 min):

Krok I:

Następnie zaczynamy tłumaczyć tekst. Uczniowie określają wskazane przeze mnie formy.

Tekst:

Tryumf

Marcus: - Nonne Caesar,

Postquam Gallia a legionibus nostris victa est,

triumphum meruit?

Hirtius: - Is, Marce, non solum triumphum meruit,

sed etiam egit.

Hercle! Triumphum magnificum Caesaris semper in memoria tenebo!

Senatores pompam Via Sacra in Capitolinium duxerunt.

Post senatores carri spoliorum pleni processerunt.

Quot spolia! Numquam tot spolia vidi!

Iulia: - Quid mirum?

Tot oppida Gallorum a militibus Romanis expugnata sunt!

Septimus: - Titus dicit captives etiam in pompa procedere.

Estne verum?

Hirtius: - Verum. Captivi post carros, ante victorem, procedunt.

Tunc inter eos Vercngetorix processit.

Iulia: - Processit! Phy!

Is catenatus in carcerem a milite adductus est!

Marcus: - Iulia!

Hirtius: - Postquam dux noster in albis quadrigis, laurea ornatus, populo apparuit,

tota Roma magna voce exclamavit:

“Io triumphe! Io triumphe!”

Mox quadrigae ducis floribus ornatae sunt.

Post victorem milites eius fidi

et virtute clari apparuerunt…

Iterum clamores: “Io triumphe! Io triumphe!”

Iulia: - Vercingetorix autem in carcere occisus est!

Krok II:

Pod koniec zajęć pokazuję uczniom rysunki przedstawiające: Romulusa, Remusa - założycieli Rzymu oraz Cezara wypowiadającego swoje słynne powiedzenie: Veni, vidi, vici, zabójców Cezara, Karakalla w termach. Wyjaśniam skrót: s.p.q.r.= senatus populusque romanorum/ romanus.

c) Faza podsumowująca

► Podsumowanie i utrwalenie nowego materiału (2min) - Pytam uczniów, czy mają jakieś pytania dotyczące czytanki lub konstrukcji niedawno poznanego czasu. Jeśli tak, wyjaśniam wątpliwości uczniów; jeśli nie, zadaję pracę domową.

► Zadanie pracy domowej (2min) - Jako pracę domową uczniowie mają zadane wykonać ćwiczenie 1/109 oraz przyswoić sobie materiał omawiany w czasie lekcji.

► Pożegnanie (1 min) - Żegnam uczniów po łacinie: Valete!

6. Bibliografia