Wydmy – przykład działalności akumulacyjnej wiatru

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

Uczeń:

1. wie od czego zależą rozmiary działalności wiatru,

2. wie jakie formy powstają w wyniku akumulacyjnej działalności wiatru,

3. wie jakie wróżniamy rodzaje wydm.

b) Umiejętności

Uczeń:

1. umie wymienić i wskazać na mapie obszary o warunkach sprzyjających działalności wiatru,

2. umie wyjaśnić przebieg procesu akumulacji,

3. umie wyjaśnić proces tworzenia się różnego rodzaju wydm i narysować ich proste przekroje,

4. potrafi wymienić i wskazać na mapie obszary występowania wydm w Polsce,

5. umie wymienić i wksazać na mapie obszary pustyń.

2. Metoda i forma pracy

Praca z całą klasą, praca indywidualna, praca w grupach, praca w parach, dyskusja.

3. Środki dydaktyczne

Ścienna mapa fizyczna świata

Ścienna mapa fizyczna Europy

Scienna mapa fizyczna Polski

Podręczniki geografii

Atlasy geograficzne dla szkół średnich

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

Nauczyciel zapoznaje uczniów z tematem lekcji i przedstawia im cele zajęć. Nauczyciel prosi uczniów o wyjęcie podręczników geografii oraz atlasów geograficznych (co najmniej 1 atlas na dwie osoby).

b) Faza realizacyjna

1. Nauczyciel tłumaczy uczniom, że wydmy są jedynym przykładem działalności akumulacyjnej wiatru. Mówi, od czego zależą rozmiary budującej działalności wiatru. Nauczyciel tłumaczy w jakich klimatach najsilniej rozwinęły się procesy eoliczne i na jakich obszarach mamy z nimi najczęściej do czynienia. Nauczyciel tłumaczy na czym polega proces akumulacji i jakie formy powstają w jego wyniku.

2. Nauczyciel przedstawia uczniom podstawowe informacje dotyczące wydm oraz wymienia pięć najpopularniejszych rodzajów wydm: barchany, paraboliczne, podłużne, poprzeczne i gwiździste. Następnie nauczyciel dzieli klasę na pięć grup. Każda z grup ma zająć się opisaniem jednego z rodzajów wymienionych wydm. Każdej grupie nauczyciel wręcza kartki z pytaniami mającymi pomóc opracować przypisane im zagadnienia (załącznik 1).

3. Nauczyciel wybiera po kilka osób z każdej grupy i prosi je o przedstawienie na forum klasy znalezionych przez grupę informacji. Nauczyciel ewentualnie poprawia uczniów i dodaje jakieś informacje od siebie.

4. Nauczyciel omawia trzy typy pustyń występujacych na świecie: piaszczyste, żwirowe i kamieniste oraz podaje miejsca ich występowania.

c) Faza podsumowująca

1. Nauczyciel w ramach podsumowania przypomina uczniom najważniejsze pojęcia związane z działalnością akumulacyjną wiatru.

2. Nauczyciel prosi uczniów aby w domu przygotowali informacje na temat wydm występujących w Polsce. Uczniowie mają napisać gdzie w Polsce występują wydmy i co spowodowało, że tu powstały.

5. Bibliografia

1. Kozioł T., Geografia. Zagadnienia maturalne, Wydawnictwo Szkolne Omega, Kraków 1999.

2. Libner P., Stefaniak G., Geografia od A do Z, Kram, Warszawa 1998.

3. Modzelewska B., Piełowska E., Podstawy geografii fizycznej i geologii dla I i II klasy liceum ogólnokształcącego, Stowarzyszenie Oświatowców Polskich, Toruń 1997.

4. Mycielska‑Dowgiałło E., Korotaj‑Kokoszczyńska M., Smolska E., Geomorfologia dynamiczna z elementami stosowanej, WGiSR UW, Warszawa 1999.

6. Załączniki

a) Karta pracy ucznia

załącznik 1

1. Proszę narysować prosty schemat przedstawiający daną wydmę i zaznaczyć strzałką kierunek wiatru.

2. Czy dane wydmy tworzą się na obszarach chrakteryzującymi się silnymi czy słabymi wiatrami?

3. Jaka jest budowa danych wydm?

4. Jak głęboko zalega poziom wód gruntowych?

5. Gdzie występują dane wydmy?

6. Jakie są rozmiary danych wydm?

7. Jaka jest prędkość poruszania się tych wydm?

b) Zadanie domowe

brak

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

brak