Ilustracja przedstawia grupę marynarzy płynących statkiem po morzu. Na ich kursie stanęła wysoka kobieta ubrana w suknię, z której wychodzą smocze głowy. Statek znajduje się po lewej stronie ilustracji, a kobieta po prawej. Wszyscy marynarze są uzbrojeni w tarcze oraz, oprócz mężczyzny stojącego najbliżej dziobu statku, w miecze. Trzej stojący za nim przyjmują pozycje obronne. Kobieta, w pozycji stojącej, rozkłada ręce, a jej długie włosy są rozwiane. Cała ilustracja wykonana jest w kolorach pomarańczowym, żółtym oraz czarnym.
Ilustracja przedstawia grupę marynarzy płynących statkiem po morzu. Na ich kursie stanęła wysoka kobieta ubrana w suknię, z której wychodzą smocze głowy. Statek znajduje się po lewej stronie ilustracji, a kobieta po prawej. Wszyscy marynarze są uzbrojeni w tarcze oraz, oprócz mężczyzny stojącego najbliżej dziobu statku, w miecze. Trzej stojący za nim przyjmują pozycje obronne. Kobieta, w pozycji stojącej, rozkłada ręce, a jej długie włosy są rozwiane. Cała ilustracja wykonana jest w kolorach pomarańczowym, żółtym oraz czarnym.
Wyprawa Argonautów po złote runo
Argonauci na morzu, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Argonauci na morzu, licencja: CC BY 3.0.
Ważne daty
522/518 – 443/438 r. p.n.e. – lata życia Pindara, poety greckiego, który w IV Odzie Pytyjskiej opiewa dzieje Argonautów.
pocz. III w. p.n.e. – 246 r. p.n.e. – lata życia Apolloniosa z Rodos, twórcy Argonautyków, czyli opisu wyprawy Jazona po złote runo.
70 – 95 r. n.e. – powstanie dzieła Argonautica Waleriusza Flakkusa, wzorowanego na utworze Apolloniosa z Rodos.
I lub II w. n.e. – powstanie dzieła Pseudo - Apollodorosa z Aten p.t. Bibliotheca, stanowiącego kompendium wiedzy na temat greckich i rzymskich mitów.
Nauczysz się
opowiadać mit o wyprawie ArgonautówArgonauciArgonautów;
wskazywać na mapie Morza Śródziemnego trasę wyprawy Argonautów;
wymieniać bohaterów wyprawy Argonautów;
omawiać przyczyny wyprawy Argonautów;
analizować dzieła sztuki dotyczące wyprawy Argonautów.
Przyczyny wyprawy
Celem wyprawy Argonautów było złote runoRunoruno – wełna skrzydlatego złotego baranka, który pomógł w ucieczce FryksosowiFryksosFryksosowi i HelleHelleHelle. Nie była to jednak wyprawa poszukiwaczy mitycznych skarbów. Jej podłożem było dążenie JazonaJazonJazona, przywódcy Argonautów, do odzyskania władzy w JolkosJolkosJolkos, odebranej jego ojcu AjzonowiAjzonAjzonowi przez przyrodniego brata, PeliasaPeliasPeliasa.
Pelias, usuwając Ajzona z tronu Jolkos, postanowił pozbyć się nowonarodzonego syna zdetronizowanego króla – Jazona. Nakazał zamordować niemowlaka, aby mieć pewność, że nikt nie upomni się po latach o prawo do władania Jolkos. Ostrzeżona o niecnych planach Peliasa matka Jazona postanowiła uratować syna. Rozgłosiła więc wszem i wobec, że niemowlę zmarło, zaś Jazona zaniosła do jaskini centaura ChejronaChejronChejrona, który otoczył go swoją opieką. Po latach, gdy syn Ajzona dorósł, opuścił gościnne progi centaura i wyruszył w świat.
Tymczasem Pelias władał tronem Jolkos, ale nie czuł się spokojny. Wyrocznia delficka ostrzegała go, że przyczyną jego zguby będzie młodzieniec w jednym sandale. Przepowiednia zaczęła się spełniać, gdy w Jolkos pojawił się Jazon w jednym sandale na nodze. Trafił on przed oblicze Peliasa, wyjawił swoje pochodzenie i zażądał oddania władzy w Jolkos.
Aby odwlec oddanie władzy prawowitemu następcy tronu, Pelias nakazał Jazonowi przywiezienie z KolchidyKolchidaKolchidy pilnie strzeżonego runa złotego baranka. Po wypełnieniu tego warunku rządy w Jolkos miały być oddane w ręce Jazona.
Wyprawa Argonautów do Kolchidy
Polecenie 1
R1XduSl3MUbrM
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
W odpowiedzi uwzględnij krótko bezpośrednią przyczynę wyprawy Jazona.
RBkLWVrx479gY
Mapa interaktywna przedstawiająca wyprawę Argonautów do Kolchidy. Na mapie zawarte zostały wszystkie miejsca odwiedzone przez bohaterów wraz z opisem historii jaka ich spotkała w danym miejscu wraz z imionami ludzi i istot, którzy mieli styczność z Argonautami w czasie niebezpiecznej podróży. Na mapie widoczne są szare lądy oraz wyróżniające się morza w kolorze białym. Nazwy obszarów podpisano czarną pogrubioną czcionką – wielkimi literami, miasta natomiast zaznaczono kropkami oraz również podpisano czarną czcionką. Morza, których litery są większe, podpisano kolorem niebieskim. Mapa zawiera trzy morza oraz wiele miast. Po prawej stronie mapy zamieszczone są poszczególne historie. 1) Po naciśnięciu tekstu Jolkos wyświetla się tekst opisujący historię Jazona, który przybywa do rodzinnego miasta Jolkos, gdzie władzę sprawuje Pelias. Król żyje w ciągłym strachu, przed przybyszem w jednym sandale, który według wyroczni może odebrać go władzy. Przypadek sprawia, że Jazon gubi jeden sandał i zgodnie z przepowiednią wkracza do miasta, upominając się o swoje prawo do władania ojcowizną. Pelias zgadza się oddać mu władzę, pod warunkiem, ze przywiezie on złote runo. Jazon zgadza się. Wraz ze swoją załogą wyrusza w daleką wyprawę. Zdjęcie przedstawia obraz pod tytułem: „Pelias rozpoznaje Jazona w jednym sandale”. Po lewej stronie znajduje się postać, która trzyma krowę za róg. Po prawej stronie obrazu soją dwie postacie – mężczyzna oraz kobieta. Pomiędzy nimi umieszczony jest stół. Na środku obrazu przedstawione są trzy postacie, stojące na szczycie schodów. 2) Po naciśnięciu tekstu Wyspa Lemnos wyświetla się historia, opowiadająca o wyspie zamieszkanej przez same kobiety. Z powodu przykrej woni, zesłanej na nie przez gniew Afrodyty odwrócili się od nich mężowie i sprowadzili sobie branki z Tracji. Takiej zniewagi mieszkanki Lemnos nie mogły znieść, wymordowały więc rywalki, a także wszystkich mężczyzn na wyspie i odtąd żyły same. Kiedy na wyspie zacumowali Argonauci przykry zapach musiał już nieco wywietrzeć, bo wojownicy zabawili tam trochę dłużej. Sam Jazon związał się z królową Lemnos, Hypsipyle, która urodziła mu dwóch synów. Po tym dłuższym postoju, załoga Argo wyruszyła w dalszą podróż. Poniżej znajduje się obraz Piero Di Cosimo pod tytułem Jazon i królowa Hypsipyle z kobietami z Lemnos, przedstawiający wiele postaci, przede wszystkim kobiet. Na środku obrazu, znajdują się dwie postacie jadące na koniach. Po ich lewej stronie znajdują się dwa białe psy. Na drugim planie, w oddali przedstawione są tereny zielone oraz liczne skały. 3) Po naciśnięciu tekstu z napisem Samotraka wyświetla się opis, który brzmi: na krótki postój Argonauci zatrzymali się na „Trackiej Samos”, gdzie za radą Orfeusza wzięli udział w tajemniczych misteriach. Poniżej przedstawione jest zdjęcie ukazujące pozostałości po Sanktuarium w Samotrace. Na zdjęciu ukazane są ruiny sanktuarium oraz skały. Na drugim planie stoją cztery, wysokie kolumny. W tle znajdują drzewa. 4) Po naciśnięciu tekstu z napisem: Kȳzikos wyświetla się historia która brzmi: Król Kȳzikos przyjął Argonautów bardzo gościnnie, za co Herakles postanowił mu się odwdzięczyć zabijając trapiących okoliczne góry dzikich gigantów. Wkrótce wyruszyli z gościnnej wyspy w dalszą drogę, ale w nocy zaskoczyła ich burza i wrócili schronić się przed nią z powrotem do Kȳzikos. Niestety, mieszkańcy wzięli ich za napastników i wywiązała się walka, w wyniku której zginął król Kȳzikos. Gdy Argonauci zorientowali się, że zabili swojego gospodarza odprawili trzydniową żałobę i usypali kopiec na cześć zmarłego króla. Poniżej ukazany jest obraz Lorenzo Costa pod tytułem Argo. Na obrazie przedstawiony jest krajobraz morski. Po lewej stronie obrazu znajduje się statek z postaciami, które przypływają do brzegu. Po prawej stronie obrazu znajdują się skały , a na nich dwa konie wraz z jeźdźcami. 5) Po naciśnięciu tekstu Salmydessos wyświetla się historia opisująca dalszą drogę do Kolchidy, gdzie w mieście Salmydessos żył nieszczęsny król Fineus, wróżbita, którego bogowie srogo ukarali za zdradzanie boskich tajemnic ludziom. Oślepiony starzec był wycieńczony z głodu, ponieważ gdy tylko próbował coś zjeść, nadlatywały harpie i wyrywały mu jedzenie z rąk lub nawet z ust. Argonauci postanowili pomóc królowi w zamian za pomoc w dalszej podróży. Synowie Boreasza przegonili straszliwe harpie, zaś Fineus poradził załodze Argo jak ominąć zderzające się skały – Symplegady. Poniżej ukazany jest obraz Sebastiano Ricci, pod tytułem Fineus i synowie Boreasza. Obraz przedstawia trzech mężczyzn. Po prawej stronie obrazu znajduje się mężczyzna w zbroi oraz w złotym hełmie, a w lewej ręce trzyma miecz. Zza jego pleców unoszą się białe skrzydła. Po prawej stronie mężczyzny, ukazany jest drugi mężczyzna. Na jego głowie znajduje się hełm, z którego wystają czerwone pióra. Po ich przeciwnej stronie stoi mężczyzna, którego prawa ręka jest wyciągnięta w strone pozostałych. Na drugim planie, po lewej stronie obrazu znajdują się postacie małych amorków. Tło stanowi błękitne niebo. 6) Po naciśnięciu słowa Symplegady, pojawia się historia opisująca niebezpieczne miejsce jakim są Symplegady. Były to skały, które zderzały się rozbijając okręty próbujące pomiędzy nimi przepłynąć. Idąc za radą Fineusa Jazon najpierw wypuścił gołębia, który przeleciał między skałami tak szybko, że kiedy się zderzyły, w kamienny uścisk dostały się tylko piórka z ogona ptaka. Argonauci wykorzystali moment, w którym Symplegady zaczęły się od siebie oddalać i szybko ruszyli przed siebie. Zdążyli przepłynąć, ale zamykający się przesmyk zmiażdżył zdobiony koniec rufy okrętu. Skały znieruchomiały na stałe. Przepowiednia głosiła, że stanie się tak, gdy przepłynie między nimi choćby jeden okręt. Obraz Howarda Davie pod tytułem Argonauci przepływający przez Symplegady, który przedstawia krajobraz morski. Po prawej stronie obrazu ukazany jest statek z żeglarzami. Mężczyźni trzymają wiosła. Dwóch mężczyzn stoi na dziobie statku. Jeden z nich wskazuje palcem na znajdujące się w oddali skały. Tło obrazu utrzymane jest w niebieskich kolorach. Kontrastem tej kolorystyki jest niebo, które ukazane jest w ciepłym, różowo‑pomarańczowym kolorze. 7) Po naciśnięciu tekstu Kolchida zostaje wyświetlony opis historii: Argonauci przybywają do celu swojej podróży - Kolchidy. Tutaj w świętym gaju Aresa zawieszone jest złote runo, skarb, którego król Kolchidy nie chce oddać przybyszom bez okazania się wielkim męstwem. Dlatego wyznacza Jazonowi trudne zadania - zaorać pole pługiem zaprzężonym w spiżowe byki buchające ogniem, zasiać zęby smoka i pokonać powstałą z nich armię, a następnie zdjąć złote runo z dębu strzeżonego przez strasznego smoka. Jazon wykonuje wszystkie te zadania z pomocą zakochanej w nim córki króla, czarodziejki Medei. Argonauci wraz z Medeą uciekają z Kolchidy na pokładzie Argo ścigani przez flotę rozjuszonego władcy. Czarodziejka z Kolchidy znalazła sposób na opóźnienie pościgu. Zabiła młodszego brata, poćwiartowała jego ciało i wrzuciła do wody. Ten makabryczny czyn pomógł uciekinierom bezpiecznie odpłynąć, ale jednocześnie sprowadził na nich gniew bogów. Poniżej znajduje się obraz Johna Williama Waterhouse pod tytułem Jazon i Medea. Na obrazie przedstawiona jest kobieta oraz mężczyzna. Kobieta ubrana jest w czerwoną długą suknię, w lewej ręce trzyma złoty kielich, w prawej dłoni trzyma niebieską fiolkę. Mężczyzna dwoma rękoma obejmuje włócznię. Na głowie ma złoty hełm. Obie postacie siedzą. Mężczyzna spogląda na kobietę. 8) Po naciśnięciu tekstu z napisem Ajaja – Wyspa Kirke wyświetla się dalsza część historii: Argonauci przebyli długą drogę zanim wpłynęli z powrotem na Morze Śródziemne. Ich tułaczka spowodowana gniewem bogów za zabójstwo niewinnego dziecka, brata Medei, mogła się skończyć tylko, jeśli dokonaliby rytuału oczyszczenia. Po pomoc udali się do czarodziejki Kirke, siostry Ajetesa, króla Kolchidy. Błagali ją o dokonanie rytuału oczyszczenia, a ona, nieświadoma tego, kim są, dokonała stosownego obrzędu. Wtedy Medea ujawniła swoje pochodzenie, a Kirke domyśliła się, że gości u siebie zabójców swojego bratanka. Oznajmiła przybyszom, że nie zrobi im krzywdy, ale muszą natychmiast opuścić jej wyspę, gdyż nie są tu mile widziani. Poniżej przedstawiony jest obraz Frederick Stuart Church pod tytułem Kirke. Na obrazie przedstawiona jest kobieta, ubrana w niebieską długą suknię. Za nią znajdują się lwy. Kobieta klęczy na klifie. W tle obrazu części obrazu rozciąga się krajobraz morski. 9) Po naciśnięciu tekstu z napisem Wyspa syren pojawia się historia: w drodze powrotnej do domu czekały na Jazona i jego załogę kolejne niebezpieczeństwa. Na małej wyspie pokrytej gęsto kwiatami mieszkały trzy syreny - pół kobiety, pół ptaki, które przyzywały żeglarzy swoim przepięknym śpiewem. Oszołomieni cudownym brzmieniem ich głosu członkowie załogi przepływających obok wyspy statków skakali do wody, przypływali na brzeg i słuchali bez końca pięknych melodii. Oszołomieni ich śpiewem umierali bez świadomości. Załogę Argo ocalił Orfeusz, który zagłuszył syreni śpiew grą na kitarze i swoją pieśnią. Poniżej znajduje się obraz autorstwa Wiktora Wasniecowa pod tytułem Ptaki radości i rozpaczy, który przedstawia dwie postacie siedzące na gałęziach drzewa. Mają one ciało ptaka i kobiece głowy. Jedna z kobiet ma czarne pióra, a druga brązowo‑białe. Postać po lewej stronie obrazu ma ciemne włosy, zaś ta po prawej jasne. Obie mają ostre pazury i długie włosy, przyozdobione koroną. Ciemniejszy ptak przedstawiony z lewej strony ma na twarzy grymas – krzywi się, otwierając usta oraz dotyka jednym ze skrzydeł swojej twarzy. Drugi ptak, jaśniejszy, na którego policzkach widoczny jest delikatny rumieniec, patrzy łagodnie przed siebie. Obydwie postacie mają biżuterię składającą się ze złotej korony, kolczyków oraz łańcuszków. Tło stanowią liczne, zielone liście. 10) Po naciśnięciu tekstu z napisem Wyspa syren pojawia się opis historii: Skylla i Charybda to dwa potwory morskie znane z „Odysei” Homera. Skylla atakowała żeglarzy na statkach i zabijała ich swoimi sześcioma głowami. Charybda zaś atakowała z ukrycia przepływające okręty i wciągała je pod wodę. Argonautom udało się bezpiecznie ominąć te niebezpieczeństwa dzięki pomocy nereid. Poniżej przedstawiony jest obraz Allesandro Allori pod tytułem Skylla i Charybda. Na pierwszym planie znajduje się postać, z której ust wydobywa się ogień. Na drugim planie przedstawiona jest postać potwora z wieloma głowami, która atakuje mężczyzn. 11) Po naciśnięciu tekstu z napisem Wyspa syren, pojawia się opis historii: Argonauci dopłynęli na Kretę, okazało się, że wejścia na ląd wzbrania im spiżowy olbrzym - Talos. I tym razem pomocna okazała się przebiegłość Medei, która omamiła go czarami i ziołami. W ten sposób udało jej się wyciągnąć korek z jedynej żyły giganta, co spowodowało jego śmierć. Pod tekstem znajduje się zdjęcie pod tytułem Śmierć Talosa. Zdjęcie przedstawia naczynie, na którym namalowana została naga postać mężczyzny ma on bardzo jasne ciało. Otaczające go postacie mają ciała w odcieniu czerwono‑brązowym, co tworzy wyrazisty kontrast
Mapa interaktywna przedstawiająca wyprawę Argonautów do Kolchidy. Na mapie zawarte zostały wszystkie miejsca odwiedzone przez bohaterów wraz z opisem historii jaka ich spotkała w danym miejscu wraz z imionami ludzi i istot, którzy mieli styczność z Argonautami w czasie niebezpiecznej podróży. Na mapie widoczne są szare lądy oraz wyróżniające się morza w kolorze białym. Nazwy obszarów podpisano czarną pogrubioną czcionką – wielkimi literami, miasta natomiast zaznaczono kropkami oraz również podpisano czarną czcionką. Morza, których litery są większe, podpisano kolorem niebieskim. Mapa zawiera trzy morza oraz wiele miast. Po prawej stronie mapy zamieszczone są poszczególne historie. 1) Po naciśnięciu tekstu Jolkos wyświetla się tekst opisujący historię Jazona, który przybywa do rodzinnego miasta Jolkos, gdzie władzę sprawuje Pelias. Król żyje w ciągłym strachu, przed przybyszem w jednym sandale, który według wyroczni może odebrać go władzy. Przypadek sprawia, że Jazon gubi jeden sandał i zgodnie z przepowiednią wkracza do miasta, upominając się o swoje prawo do władania ojcowizną. Pelias zgadza się oddać mu władzę, pod warunkiem, ze przywiezie on złote runo. Jazon zgadza się. Wraz ze swoją załogą wyrusza w daleką wyprawę. Zdjęcie przedstawia obraz pod tytułem: „Pelias rozpoznaje Jazona w jednym sandale”. Po lewej stronie znajduje się postać, która trzyma krowę za róg. Po prawej stronie obrazu soją dwie postacie – mężczyzna oraz kobieta. Pomiędzy nimi umieszczony jest stół. Na środku obrazu przedstawione są trzy postacie, stojące na szczycie schodów. 2) Po naciśnięciu tekstu Wyspa Lemnos wyświetla się historia, opowiadająca o wyspie zamieszkanej przez same kobiety. Z powodu przykrej woni, zesłanej na nie przez gniew Afrodyty odwrócili się od nich mężowie i sprowadzili sobie branki z Tracji. Takiej zniewagi mieszkanki Lemnos nie mogły znieść, wymordowały więc rywalki, a także wszystkich mężczyzn na wyspie i odtąd żyły same. Kiedy na wyspie zacumowali Argonauci przykry zapach musiał już nieco wywietrzeć, bo wojownicy zabawili tam trochę dłużej. Sam Jazon związał się z królową Lemnos, Hypsipyle, która urodziła mu dwóch synów. Po tym dłuższym postoju, załoga Argo wyruszyła w dalszą podróż. Poniżej znajduje się obraz Piero Di Cosimo pod tytułem Jazon i królowa Hypsipyle z kobietami z Lemnos, przedstawiający wiele postaci, przede wszystkim kobiet. Na środku obrazu, znajdują się dwie postacie jadące na koniach. Po ich lewej stronie znajdują się dwa białe psy. Na drugim planie, w oddali przedstawione są tereny zielone oraz liczne skały. 3) Po naciśnięciu tekstu z napisem Samotraka wyświetla się opis, który brzmi: na krótki postój Argonauci zatrzymali się na „Trackiej Samos”, gdzie za radą Orfeusza wzięli udział w tajemniczych misteriach. Poniżej przedstawione jest zdjęcie ukazujące pozostałości po Sanktuarium w Samotrace. Na zdjęciu ukazane są ruiny sanktuarium oraz skały. Na drugim planie stoją cztery, wysokie kolumny. W tle znajdują drzewa. 4) Po naciśnięciu tekstu z napisem: Kȳzikos wyświetla się historia która brzmi: Król Kȳzikos przyjął Argonautów bardzo gościnnie, za co Herakles postanowił mu się odwdzięczyć zabijając trapiących okoliczne góry dzikich gigantów. Wkrótce wyruszyli z gościnnej wyspy w dalszą drogę, ale w nocy zaskoczyła ich burza i wrócili schronić się przed nią z powrotem do Kȳzikos. Niestety, mieszkańcy wzięli ich za napastników i wywiązała się walka, w wyniku której zginął król Kȳzikos. Gdy Argonauci zorientowali się, że zabili swojego gospodarza odprawili trzydniową żałobę i usypali kopiec na cześć zmarłego króla. Poniżej ukazany jest obraz Lorenzo Costa pod tytułem Argo. Na obrazie przedstawiony jest krajobraz morski. Po lewej stronie obrazu znajduje się statek z postaciami, które przypływają do brzegu. Po prawej stronie obrazu znajdują się skały , a na nich dwa konie wraz z jeźdźcami. 5) Po naciśnięciu tekstu Salmydessos wyświetla się historia opisująca dalszą drogę do Kolchidy, gdzie w mieście Salmydessos żył nieszczęsny król Fineus, wróżbita, którego bogowie srogo ukarali za zdradzanie boskich tajemnic ludziom. Oślepiony starzec był wycieńczony z głodu, ponieważ gdy tylko próbował coś zjeść, nadlatywały harpie i wyrywały mu jedzenie z rąk lub nawet z ust. Argonauci postanowili pomóc królowi w zamian za pomoc w dalszej podróży. Synowie Boreasza przegonili straszliwe harpie, zaś Fineus poradził załodze Argo jak ominąć zderzające się skały – Symplegady. Poniżej ukazany jest obraz Sebastiano Ricci, pod tytułem Fineus i synowie Boreasza. Obraz przedstawia trzech mężczyzn. Po prawej stronie obrazu znajduje się mężczyzna w zbroi oraz w złotym hełmie, a w lewej ręce trzyma miecz. Zza jego pleców unoszą się białe skrzydła. Po prawej stronie mężczyzny, ukazany jest drugi mężczyzna. Na jego głowie znajduje się hełm, z którego wystają czerwone pióra. Po ich przeciwnej stronie stoi mężczyzna, którego prawa ręka jest wyciągnięta w strone pozostałych. Na drugim planie, po lewej stronie obrazu znajdują się postacie małych amorków. Tło stanowi błękitne niebo. 6) Po naciśnięciu słowa Symplegady, pojawia się historia opisująca niebezpieczne miejsce jakim są Symplegady. Były to skały, które zderzały się rozbijając okręty próbujące pomiędzy nimi przepłynąć. Idąc za radą Fineusa Jazon najpierw wypuścił gołębia, który przeleciał między skałami tak szybko, że kiedy się zderzyły, w kamienny uścisk dostały się tylko piórka z ogona ptaka. Argonauci wykorzystali moment, w którym Symplegady zaczęły się od siebie oddalać i szybko ruszyli przed siebie. Zdążyli przepłynąć, ale zamykający się przesmyk zmiażdżył zdobiony koniec rufy okrętu. Skały znieruchomiały na stałe. Przepowiednia głosiła, że stanie się tak, gdy przepłynie między nimi choćby jeden okręt. Obraz Howarda Davie pod tytułem Argonauci przepływający przez Symplegady, który przedstawia krajobraz morski. Po prawej stronie obrazu ukazany jest statek z żeglarzami. Mężczyźni trzymają wiosła. Dwóch mężczyzn stoi na dziobie statku. Jeden z nich wskazuje palcem na znajdujące się w oddali skały. Tło obrazu utrzymane jest w niebieskich kolorach. Kontrastem tej kolorystyki jest niebo, które ukazane jest w ciepłym, różowo‑pomarańczowym kolorze. 7) Po naciśnięciu tekstu Kolchida zostaje wyświetlony opis historii: Argonauci przybywają do celu swojej podróży - Kolchidy. Tutaj w świętym gaju Aresa zawieszone jest złote runo, skarb, którego król Kolchidy nie chce oddać przybyszom bez okazania się wielkim męstwem. Dlatego wyznacza Jazonowi trudne zadania - zaorać pole pługiem zaprzężonym w spiżowe byki buchające ogniem, zasiać zęby smoka i pokonać powstałą z nich armię, a następnie zdjąć złote runo z dębu strzeżonego przez strasznego smoka. Jazon wykonuje wszystkie te zadania z pomocą zakochanej w nim córki króla, czarodziejki Medei. Argonauci wraz z Medeą uciekają z Kolchidy na pokładzie Argo ścigani przez flotę rozjuszonego władcy. Czarodziejka z Kolchidy znalazła sposób na opóźnienie pościgu. Zabiła młodszego brata, poćwiartowała jego ciało i wrzuciła do wody. Ten makabryczny czyn pomógł uciekinierom bezpiecznie odpłynąć, ale jednocześnie sprowadził na nich gniew bogów. Poniżej znajduje się obraz Johna Williama Waterhouse pod tytułem Jazon i Medea. Na obrazie przedstawiona jest kobieta oraz mężczyzna. Kobieta ubrana jest w czerwoną długą suknię, w lewej ręce trzyma złoty kielich, w prawej dłoni trzyma niebieską fiolkę. Mężczyzna dwoma rękoma obejmuje włócznię. Na głowie ma złoty hełm. Obie postacie siedzą. Mężczyzna spogląda na kobietę. 8) Po naciśnięciu tekstu z napisem Ajaja – Wyspa Kirke wyświetla się dalsza część historii: Argonauci przebyli długą drogę zanim wpłynęli z powrotem na Morze Śródziemne. Ich tułaczka spowodowana gniewem bogów za zabójstwo niewinnego dziecka, brata Medei, mogła się skończyć tylko, jeśli dokonaliby rytuału oczyszczenia. Po pomoc udali się do czarodziejki Kirke, siostry Ajetesa, króla Kolchidy. Błagali ją o dokonanie rytuału oczyszczenia, a ona, nieświadoma tego, kim są, dokonała stosownego obrzędu. Wtedy Medea ujawniła swoje pochodzenie, a Kirke domyśliła się, że gości u siebie zabójców swojego bratanka. Oznajmiła przybyszom, że nie zrobi im krzywdy, ale muszą natychmiast opuścić jej wyspę, gdyż nie są tu mile widziani. Poniżej przedstawiony jest obraz Frederick Stuart Church pod tytułem Kirke. Na obrazie przedstawiona jest kobieta, ubrana w niebieską długą suknię. Za nią znajdują się lwy. Kobieta klęczy na klifie. W tle obrazu części obrazu rozciąga się krajobraz morski. 9) Po naciśnięciu tekstu z napisem Wyspa syren pojawia się historia: w drodze powrotnej do domu czekały na Jazona i jego załogę kolejne niebezpieczeństwa. Na małej wyspie pokrytej gęsto kwiatami mieszkały trzy syreny - pół kobiety, pół ptaki, które przyzywały żeglarzy swoim przepięknym śpiewem. Oszołomieni cudownym brzmieniem ich głosu członkowie załogi przepływających obok wyspy statków skakali do wody, przypływali na brzeg i słuchali bez końca pięknych melodii. Oszołomieni ich śpiewem umierali bez świadomości. Załogę Argo ocalił Orfeusz, który zagłuszył syreni śpiew grą na kitarze i swoją pieśnią. Poniżej znajduje się obraz autorstwa Wiktora Wasniecowa pod tytułem Ptaki radości i rozpaczy, który przedstawia dwie postacie siedzące na gałęziach drzewa. Mają one ciało ptaka i kobiece głowy. Jedna z kobiet ma czarne pióra, a druga brązowo‑białe. Postać po lewej stronie obrazu ma ciemne włosy, zaś ta po prawej jasne. Obie mają ostre pazury i długie włosy, przyozdobione koroną. Ciemniejszy ptak przedstawiony z lewej strony ma na twarzy grymas – krzywi się, otwierając usta oraz dotyka jednym ze skrzydeł swojej twarzy. Drugi ptak, jaśniejszy, na którego policzkach widoczny jest delikatny rumieniec, patrzy łagodnie przed siebie. Obydwie postacie mają biżuterię składającą się ze złotej korony, kolczyków oraz łańcuszków. Tło stanowią liczne, zielone liście. 10) Po naciśnięciu tekstu z napisem Wyspa syren pojawia się opis historii: Skylla i Charybda to dwa potwory morskie znane z „Odysei” Homera. Skylla atakowała żeglarzy na statkach i zabijała ich swoimi sześcioma głowami. Charybda zaś atakowała z ukrycia przepływające okręty i wciągała je pod wodę. Argonautom udało się bezpiecznie ominąć te niebezpieczeństwa dzięki pomocy nereid. Poniżej przedstawiony jest obraz Allesandro Allori pod tytułem Skylla i Charybda. Na pierwszym planie znajduje się postać, z której ust wydobywa się ogień. Na drugim planie przedstawiona jest postać potwora z wieloma głowami, która atakuje mężczyzn. 11) Po naciśnięciu tekstu z napisem Wyspa syren, pojawia się opis historii: Argonauci dopłynęli na Kretę, okazało się, że wejścia na ląd wzbrania im spiżowy olbrzym - Talos. I tym razem pomocna okazała się przebiegłość Medei, która omamiła go czarami i ziołami. W ten sposób udało jej się wyciągnąć korek z jedynej żyły giganta, co spowodowało jego śmierć. Pod tekstem znajduje się zdjęcie pod tytułem Śmierć Talosa. Zdjęcie przedstawia naczynie, na którym namalowana została naga postać mężczyzny ma on bardzo jasne ciało. Otaczające go postacie mają ciała w odcieniu czerwono‑brązowym, co tworzy wyrazisty kontrast
Wyprawa Argonautów do Kolchidy, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Wyprawa Argonautów do Kolchidy, ilustracja, licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 2
R14r28YQb1MQ02
Uzupełnij tekst. Jedna nazwa została podana dodatkowo i nie pasuje do tekstu. Jazon, aby odzyskać władzę w 1. Lemnos, 2. Aresa, 3. Fineas, 4. Symplegady, 5. Syren, 6. Kirke, 7. Jolkos, 8. Charybdą, 9. Argo zebrał grupę najznamienitszych wojowników i na pokładzie okrętu 1. Lemnos, 2. Aresa, 3. Fineas, 4. Symplegady, 5. Syren, 6. Kirke, 7. Jolkos, 8. Charybdą, 9. Argo wyruszył do Kolchidy, gdzie w świętym gaju 1. Lemnos, 2. Aresa, 3. Fineas, 4. Symplegady, 5. Syren, 6. Kirke, 7. Jolkos, 8. Charybdą, 9. Argo zawieszone było złote runo. Droga do Kolchidy była bardzo niebezpieczna. Żeglarze napotkali na zderzające się skały 1. Lemnos, 2. Aresa, 3. Fineas, 4. Symplegady, 5. Syren, 6. Kirke, 7. Jolkos, 8. Charybdą, 9. Argo oraz wyspę 1. Lemnos, 2. Aresa, 3. Fineas, 4. Symplegady, 5. Syren, 6. Kirke, 7. Jolkos, 8. Charybdą, 9. Argo, które wabiły marynarzy swoim śpiewem. Po drodze zatrzymali się na dłużej na wyspie 1. Lemnos, 2. Aresa, 3. Fineas, 4. Symplegady, 5. Syren, 6. Kirke, 7. Jolkos, 8. Charybdą, 9. Argo, która zamieszkana była wyłącznie przez kobiety. Odwiedzili też miejsca znane z „Odysei”, takie jak wyspa czarodziejki; 1. Lemnos, 2. Aresa, 3. Fineas, 4. Symplegady, 5. Syren, 6. Kirke, 7. Jolkos, 8. Charybdą, 9. Argo przeprawili się między niebezpiecznymi skałami - Skyllą i 1. Lemnos, 2. Aresa, 3. Fineas, 4. Symplegady, 5. Syren, 6. Kirke, 7. Jolkos, 8. Charybdą, 9. Argo. W prawym dolnym rogu ćwiczenia umieszczony jest przycisk „Sprawdź”, służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania.
Uzupełnij tekst. Jedna nazwa została podana dodatkowo i nie pasuje do tekstu. Jazon, aby odzyskać władzę w 1. Lemnos, 2. Aresa, 3. Fineas, 4. Symplegady, 5. Syren, 6. Kirke, 7. Jolkos, 8. Charybdą, 9. Argo zebrał grupę najznamienitszych wojowników i na pokładzie okrętu 1. Lemnos, 2. Aresa, 3. Fineas, 4. Symplegady, 5. Syren, 6. Kirke, 7. Jolkos, 8. Charybdą, 9. Argo wyruszył do Kolchidy, gdzie w świętym gaju 1. Lemnos, 2. Aresa, 3. Fineas, 4. Symplegady, 5. Syren, 6. Kirke, 7. Jolkos, 8. Charybdą, 9. Argo zawieszone było złote runo. Droga do Kolchidy była bardzo niebezpieczna. Żeglarze napotkali na zderzające się skały 1. Lemnos, 2. Aresa, 3. Fineas, 4. Symplegady, 5. Syren, 6. Kirke, 7. Jolkos, 8. Charybdą, 9. Argo oraz wyspę 1. Lemnos, 2. Aresa, 3. Fineas, 4. Symplegady, 5. Syren, 6. Kirke, 7. Jolkos, 8. Charybdą, 9. Argo, które wabiły marynarzy swoim śpiewem. Po drodze zatrzymali się na dłużej na wyspie 1. Lemnos, 2. Aresa, 3. Fineas, 4. Symplegady, 5. Syren, 6. Kirke, 7. Jolkos, 8. Charybdą, 9. Argo, która zamieszkana była wyłącznie przez kobiety. Odwiedzili też miejsca znane z „Odysei”, takie jak wyspa czarodziejki; 1. Lemnos, 2. Aresa, 3. Fineas, 4. Symplegady, 5. Syren, 6. Kirke, 7. Jolkos, 8. Charybdą, 9. Argo przeprawili się między niebezpiecznymi skałami - Skyllą i 1. Lemnos, 2. Aresa, 3. Fineas, 4. Symplegady, 5. Syren, 6. Kirke, 7. Jolkos, 8. Charybdą, 9. Argo. W prawym dolnym rogu ćwiczenia umieszczony jest przycisk „Sprawdź”, służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 3
RUt4yLmadQjpc2
Połącz imiona mitycznych postaci z ich charakterystyką. Harpie Możliwe odpowiedzi: 1. Olbrzym, który nie pozwalał Argonautom wejść na wyspę, 2. Wysłał Jazona na wyprawę po złote runo, 3. Zatrzymała Argonautów na wyspie i urodziła Jazonowi dwóch synów, 4. Była ciotką Medei, 5. Dał Argonautom celne wskazówki dotyczące dalszej podróży, 6. Nie pozwalały Fineusowi się nasycić, ciągle zabierając mu jedzenie, 7. Miała czarodziejskie moce i pomagała Jazonowi, 8. Wyznaczył Jazonowi niebezpieczne zadania, by okazał swoje męstwo Ajetes Możliwe odpowiedzi: 1. Olbrzym, który nie pozwalał Argonautom wejść na wyspę, 2. Wysłał Jazona na wyprawę po złote runo, 3. Zatrzymała Argonautów na wyspie i urodziła Jazonowi dwóch synów, 4. Była ciotką Medei, 5. Dał Argonautom celne wskazówki dotyczące dalszej podróży, 6. Nie pozwalały Fineusowi się nasycić, ciągle zabierając mu jedzenie, 7. Miała czarodziejskie moce i pomagała Jazonowi, 8. Wyznaczył Jazonowi niebezpieczne zadania, by okazał swoje męstwo Fineus Możliwe odpowiedzi: 1. Olbrzym, który nie pozwalał Argonautom wejść na wyspę, 2. Wysłał Jazona na wyprawę po złote runo, 3. Zatrzymała Argonautów na wyspie i urodziła Jazonowi dwóch synów, 4. Była ciotką Medei, 5. Dał Argonautom celne wskazówki dotyczące dalszej podróży, 6. Nie pozwalały Fineusowi się nasycić, ciągle zabierając mu jedzenie, 7. Miała czarodziejskie moce i pomagała Jazonowi, 8. Wyznaczył Jazonowi niebezpieczne zadania, by okazał swoje męstwo Hypsipyle Możliwe odpowiedzi: 1. Olbrzym, który nie pozwalał Argonautom wejść na wyspę, 2. Wysłał Jazona na wyprawę po złote runo, 3. Zatrzymała Argonautów na wyspie i urodziła Jazonowi dwóch synów, 4. Była ciotką Medei, 5. Dał Argonautom celne wskazówki dotyczące dalszej podróży, 6. Nie pozwalały Fineusowi się nasycić, ciągle zabierając mu jedzenie, 7. Miała czarodziejskie moce i pomagała Jazonowi, 8. Wyznaczył Jazonowi niebezpieczne zadania, by okazał swoje męstwo Kirke Możliwe odpowiedzi: 1. Olbrzym, który nie pozwalał Argonautom wejść na wyspę, 2. Wysłał Jazona na wyprawę po złote runo, 3. Zatrzymała Argonautów na wyspie i urodziła Jazonowi dwóch synów, 4. Była ciotką Medei, 5. Dał Argonautom celne wskazówki dotyczące dalszej podróży, 6. Nie pozwalały Fineusowi się nasycić, ciągle zabierając mu jedzenie, 7. Miała czarodziejskie moce i pomagała Jazonowi, 8. Wyznaczył Jazonowi niebezpieczne zadania, by okazał swoje męstwo Medea Możliwe odpowiedzi: 1. Olbrzym, który nie pozwalał Argonautom wejść na wyspę, 2. Wysłał Jazona na wyprawę po złote runo, 3. Zatrzymała Argonautów na wyspie i urodziła Jazonowi dwóch synów, 4. Była ciotką Medei, 5. Dał Argonautom celne wskazówki dotyczące dalszej podróży, 6. Nie pozwalały Fineusowi się nasycić, ciągle zabierając mu jedzenie, 7. Miała czarodziejskie moce i pomagała Jazonowi, 8. Wyznaczył Jazonowi niebezpieczne zadania, by okazał swoje męstwo Pelias Możliwe odpowiedzi: 1. Olbrzym, który nie pozwalał Argonautom wejść na wyspę, 2. Wysłał Jazona na wyprawę po złote runo, 3. Zatrzymała Argonautów na wyspie i urodziła Jazonowi dwóch synów, 4. Była ciotką Medei, 5. Dał Argonautom celne wskazówki dotyczące dalszej podróży, 6. Nie pozwalały Fineusowi się nasycić, ciągle zabierając mu jedzenie, 7. Miała czarodziejskie moce i pomagała Jazonowi, 8. Wyznaczył Jazonowi niebezpieczne zadania, by okazał swoje męstwo Talos Możliwe odpowiedzi: 1. Olbrzym, który nie pozwalał Argonautom wejść na wyspę, 2. Wysłał Jazona na wyprawę po złote runo, 3. Zatrzymała Argonautów na wyspie i urodziła Jazonowi dwóch synów, 4. Była ciotką Medei, 5. Dał Argonautom celne wskazówki dotyczące dalszej podróży, 6. Nie pozwalały Fineusowi się nasycić, ciągle zabierając mu jedzenie, 7. Miała czarodziejskie moce i pomagała Jazonowi, 8. Wyznaczył Jazonowi niebezpieczne zadania, by okazał swoje męstwo. W prawym dolnym rogu ćwiczenia umieszczony jest przycisk „Sprawdź”, służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania.
Połącz imiona mitycznych postaci z ich charakterystyką. Harpie Możliwe odpowiedzi: 1. Olbrzym, który nie pozwalał Argonautom wejść na wyspę, 2. Wysłał Jazona na wyprawę po złote runo, 3. Zatrzymała Argonautów na wyspie i urodziła Jazonowi dwóch synów, 4. Była ciotką Medei, 5. Dał Argonautom celne wskazówki dotyczące dalszej podróży, 6. Nie pozwalały Fineusowi się nasycić, ciągle zabierając mu jedzenie, 7. Miała czarodziejskie moce i pomagała Jazonowi, 8. Wyznaczył Jazonowi niebezpieczne zadania, by okazał swoje męstwo Ajetes Możliwe odpowiedzi: 1. Olbrzym, który nie pozwalał Argonautom wejść na wyspę, 2. Wysłał Jazona na wyprawę po złote runo, 3. Zatrzymała Argonautów na wyspie i urodziła Jazonowi dwóch synów, 4. Była ciotką Medei, 5. Dał Argonautom celne wskazówki dotyczące dalszej podróży, 6. Nie pozwalały Fineusowi się nasycić, ciągle zabierając mu jedzenie, 7. Miała czarodziejskie moce i pomagała Jazonowi, 8. Wyznaczył Jazonowi niebezpieczne zadania, by okazał swoje męstwo Fineus Możliwe odpowiedzi: 1. Olbrzym, który nie pozwalał Argonautom wejść na wyspę, 2. Wysłał Jazona na wyprawę po złote runo, 3. Zatrzymała Argonautów na wyspie i urodziła Jazonowi dwóch synów, 4. Była ciotką Medei, 5. Dał Argonautom celne wskazówki dotyczące dalszej podróży, 6. Nie pozwalały Fineusowi się nasycić, ciągle zabierając mu jedzenie, 7. Miała czarodziejskie moce i pomagała Jazonowi, 8. Wyznaczył Jazonowi niebezpieczne zadania, by okazał swoje męstwo Hypsipyle Możliwe odpowiedzi: 1. Olbrzym, który nie pozwalał Argonautom wejść na wyspę, 2. Wysłał Jazona na wyprawę po złote runo, 3. Zatrzymała Argonautów na wyspie i urodziła Jazonowi dwóch synów, 4. Była ciotką Medei, 5. Dał Argonautom celne wskazówki dotyczące dalszej podróży, 6. Nie pozwalały Fineusowi się nasycić, ciągle zabierając mu jedzenie, 7. Miała czarodziejskie moce i pomagała Jazonowi, 8. Wyznaczył Jazonowi niebezpieczne zadania, by okazał swoje męstwo Kirke Możliwe odpowiedzi: 1. Olbrzym, który nie pozwalał Argonautom wejść na wyspę, 2. Wysłał Jazona na wyprawę po złote runo, 3. Zatrzymała Argonautów na wyspie i urodziła Jazonowi dwóch synów, 4. Była ciotką Medei, 5. Dał Argonautom celne wskazówki dotyczące dalszej podróży, 6. Nie pozwalały Fineusowi się nasycić, ciągle zabierając mu jedzenie, 7. Miała czarodziejskie moce i pomagała Jazonowi, 8. Wyznaczył Jazonowi niebezpieczne zadania, by okazał swoje męstwo Medea Możliwe odpowiedzi: 1. Olbrzym, który nie pozwalał Argonautom wejść na wyspę, 2. Wysłał Jazona na wyprawę po złote runo, 3. Zatrzymała Argonautów na wyspie i urodziła Jazonowi dwóch synów, 4. Była ciotką Medei, 5. Dał Argonautom celne wskazówki dotyczące dalszej podróży, 6. Nie pozwalały Fineusowi się nasycić, ciągle zabierając mu jedzenie, 7. Miała czarodziejskie moce i pomagała Jazonowi, 8. Wyznaczył Jazonowi niebezpieczne zadania, by okazał swoje męstwo Pelias Możliwe odpowiedzi: 1. Olbrzym, który nie pozwalał Argonautom wejść na wyspę, 2. Wysłał Jazona na wyprawę po złote runo, 3. Zatrzymała Argonautów na wyspie i urodziła Jazonowi dwóch synów, 4. Była ciotką Medei, 5. Dał Argonautom celne wskazówki dotyczące dalszej podróży, 6. Nie pozwalały Fineusowi się nasycić, ciągle zabierając mu jedzenie, 7. Miała czarodziejskie moce i pomagała Jazonowi, 8. Wyznaczył Jazonowi niebezpieczne zadania, by okazał swoje męstwo Talos Możliwe odpowiedzi: 1. Olbrzym, który nie pozwalał Argonautom wejść na wyspę, 2. Wysłał Jazona na wyprawę po złote runo, 3. Zatrzymała Argonautów na wyspie i urodziła Jazonowi dwóch synów, 4. Była ciotką Medei, 5. Dał Argonautom celne wskazówki dotyczące dalszej podróży, 6. Nie pozwalały Fineusowi się nasycić, ciągle zabierając mu jedzenie, 7. Miała czarodziejskie moce i pomagała Jazonowi, 8. Wyznaczył Jazonowi niebezpieczne zadania, by okazał swoje męstwo. W prawym dolnym rogu ćwiczenia umieszczony jest przycisk „Sprawdź”, służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Przed zapoznaniem się z treścią filmu na temat przygód Jazona i Argonautów w Kolchidzie przypomnij sobie, co wiesz na temat Medei.
R14h9dhdPRZp7
Film przedstawia wyprawę Argonautów po złote runo, prace jakie musi wykonać Jazon aby je zdobyć oraz ich drogę powrotną. Omawiany jest fragment przybycia Jazona do Kolchidy. Narratorem jest Piotr Kowalczyk. Jego opowieści są uzupełniane przez animacje obrazujące poszczególne sceny, czyli: zaprzęgnięcie byków i zaoranie pola, zasianie zębów smoka i pokonanie żołnierzy oraz zdobycie złotego runa. Na koniec narrator opowiada o przygodach, jakie spotkały Argonautów w drodze powrotnej.
Film przedstawia wyprawę Argonautów po złote runo, prace jakie musi wykonać Jazon aby je zdobyć oraz ich drogę powrotną. Omawiany jest fragment przybycia Jazona do Kolchidy. Narratorem jest Piotr Kowalczyk. Jego opowieści są uzupełniane przez animacje obrazujące poszczególne sceny, czyli: zaprzęgnięcie byków i zaoranie pola, zasianie zębów smoka i pokonanie żołnierzy oraz zdobycie złotego runa. Na koniec narrator opowiada o przygodach, jakie spotkały Argonautów w drodze powrotnej.
Wyprawa Argonautów do Kolchidy, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Wyprawa Argonautów do Kolchidy, licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 4
RjcA3gloOBOOz
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Przypomnij sobie, które boginie sprzyjały Argonautom.
Polecenie 5
R1SuIMgcnniTf2
Medea pomogła Jazonowi zdobyć złote runo. Wskaż, która ze wskazanych form pomocy nie dotyczy mitu o Jazonie? Możliwe odpowiedzi: 1. Medea dała Jazonowi balsam chroniący go przed ranami i oparzeniami, 2. Medea za pomocą magicznych ziół uśpiła smoczą armię i Jazon wyszedł z potyczki bez szwanku, 3. Medea dała Jazonowi wskazówkę, jak pokonać smoczą armię. W prawym dolnym rogu ćwiczenia umieszczony jest przycisk „Sprawdź”, służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 6
R1GJX6s8iW1bx
Wskaż, w jaki sposób matka ocaliła Jazona, gdy był on jeszcze niemowlęciem. Możliwe odpowiedzi: 1. Wyniosła dziecko do lasu, gdzie oddała je pod opiekę drwalowi, 2. Powiedziała wszystkim, że dziecko zmarło, a ciało zaniosła do jaskini Centaura, 3. Powiedziała wszystkim, że dziecko zmarło, a jego ciało zakopała na plaży. W prawym dolnym rogu ćwiczenia umieszczony jest przycisk „Sprawdź”, służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Rgs67V06iMGzv
Połącz obrazy z przygodami Jazona w Kolchidzie.
Połącz obrazy z przygodami Jazona w Kolchidzie.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Gdy Argonauci wrócili do Jolkos zostali radośnie przywitani przez mieszkańców. Na próżno jednak Jazon poszukiwał w tłumie swojego ojca. Ajzon długo czekał na powrót syna z wyprawy, zdrowie mu podupadło i leżał złożony chorobą w domu. Gdy Jazon zobaczył, w jakim stanie jest ojciec, spojrzał z nadzieją na Medeę pytającym wzrokiem, czy da się coś zrobić. Moce czarodziejki były bowiem potężne, o czym heros miał okazję się przekonać. MedeaMedeaMedea postanowiła pomóc ojcu ukochanego; przez kilka dni zbierała zioła i przygotowywała czarodziejskie wywary. Nocą położyła Ajzona na trawie i odprawiła nad nim rytuał oczyszczenia, przecięła mu szyję nożem, a do otwartej rany wlała czarodziejski wywar. Ajzon po rytuale wstał żwawo, a jego stan znacznie się poprawił.
O cudownym uzdrowieniu Ajzona usłyszały córki chorego Peliasa i poprosiły Medeę o pomoc.
Polecenie 7
Odpowiedz na pytanie, jaki gest wykonują w stronę Medei dwie córki Peliasa znajdujące się na drugim planie. Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
RhZUb0x8JgcC3
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Zastanów się, jakimi umiejętnościami dysponowała Medea.
REZYESBCEjK3j
Obraz autorstwa Georgesa Moreau de Tours pod tytułem „Pelias mordowany przez swoje córki” przedstawia tytułową scenę morderstwa. Córki zostały przedstawione jako młode kobiety, z których dwie mają czarne włosy, a dwie brązowe. W dłoniach kobiet widoczne są sztylety. Na schodach w oddali widoczna jest skulona ciemna postać kobiety, skryta w cieniu pomieszczenia. Jej wzrok spoczywa na mężczyźnie. Pelias, nagi od pasa w górę, leży na ławie, a z miejsca pod jego sercem sączy się krew. Został on przedstawiony jako mężczyzna w podeszłym wieku. Scena morderstwa ma miejsce w dużym pomieszczeniu. Dwie z córek – czarnowłose, stoją po jego prawej stronie, z grymasami na twarzach skierowane są w stronę ojca, który wyciąga w ich kierunku prawą rękę. Lewa dłoń spoczywa pod głową mężczyzny. Jedna z czarnowłosych jest prawie naga, jej szata okrywa tylko jej łono, odsłaniając blade ciało postaci. Druga z czarnowłosych kobiet odziana jest w niebieską szatę. Obie mają na szyjach wisiorki. Dwie pozostałe córki, znajdują się na drugim planie obrazu, skierowane są ku ciemnej postaci kobiety, wyciągając w jej kierunku dłonie dzierżące sztylety. Dodatkowo na ilustracji znajduje się lista elementów: Medea (po naciśnięciu tekstu podświetla się postać kobiety, znajdującej się na trzecim planie obrazu) Medea wiedziała, jakie krzywdy wyrządził Pelias Jazonowi, pozornie więc zgodziła się pomóc choremu starcowi, ale w rzeczywistości powzięła plan okrutnej zemsty. Przygotowała mieszankę ziół, które nie miały żadnych leczniczych właściwości. Zamordowanie Peliasa (po naciśnięciu tekstu podświetlają się postacie znajdujące się na pierwszym i drugim planie obrazu): Medea nakazała córkom Peliasa zabić ojca, poćwiartować jego ciało na kawałki, a następnie wrzucić je do wywaru z ziół. Niestety, nie przyniosło to pożądanego efektu, a córki stały się morderczyniami ojca. Okrutna to była zemsta, po której Jazon i Medea musieli uchodzić z Jolkos.
Obraz autorstwa Georgesa Moreau de Tours pod tytułem „Pelias mordowany przez swoje córki” przedstawia tytułową scenę morderstwa. Córki zostały przedstawione jako młode kobiety, z których dwie mają czarne włosy, a dwie brązowe. W dłoniach kobiet widoczne są sztylety. Na schodach w oddali widoczna jest skulona ciemna postać kobiety, skryta w cieniu pomieszczenia. Jej wzrok spoczywa na mężczyźnie. Pelias, nagi od pasa w górę, leży na ławie, a z miejsca pod jego sercem sączy się krew. Został on przedstawiony jako mężczyzna w podeszłym wieku. Scena morderstwa ma miejsce w dużym pomieszczeniu. Dwie z córek – czarnowłose, stoją po jego prawej stronie, z grymasami na twarzach skierowane są w stronę ojca, który wyciąga w ich kierunku prawą rękę. Lewa dłoń spoczywa pod głową mężczyzny. Jedna z czarnowłosych jest prawie naga, jej szata okrywa tylko jej łono, odsłaniając blade ciało postaci. Druga z czarnowłosych kobiet odziana jest w niebieską szatę. Obie mają na szyjach wisiorki. Dwie pozostałe córki, znajdują się na drugim planie obrazu, skierowane są ku ciemnej postaci kobiety, wyciągając w jej kierunku dłonie dzierżące sztylety. Dodatkowo na ilustracji znajduje się lista elementów: Medea (po naciśnięciu tekstu podświetla się postać kobiety, znajdującej się na trzecim planie obrazu) Medea wiedziała, jakie krzywdy wyrządził Pelias Jazonowi, pozornie więc zgodziła się pomóc choremu starcowi, ale w rzeczywistości powzięła plan okrutnej zemsty. Przygotowała mieszankę ziół, które nie miały żadnych leczniczych właściwości. Zamordowanie Peliasa (po naciśnięciu tekstu podświetlają się postacie znajdujące się na pierwszym i drugim planie obrazu): Medea nakazała córkom Peliasa zabić ojca, poćwiartować jego ciało na kawałki, a następnie wrzucić je do wywaru z ziół. Niestety, nie przyniosło to pożądanego efektu, a córki stały się morderczyniami ojca. Okrutna to była zemsta, po której Jazon i Medea musieli uchodzić z Jolkos.
Georges Moreau de Tours, „Pelias mordowany przez swoje córki”, 1878 r., Dom aukcyjny Baron Ribeyre&Associes, Paryż, Francja, artory.com, CC BY 3.0
Źródło: Georges Moreau de Tours, Pelias mordowany przez swoje córki, Olej na płótnie, Dom aukcyjny Baron Ribeyre&Associes, Paryż, dostępny w internecie: https://hadrian6.tumblr.com/post/184859052172/the-murder-of-pelias-by-his-daughters [dostęp 25.05.2021], licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 8
RXHeXkc9Jteo8
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
W swojej ocenie zamieść zarówno cechy pozytywne, jak i negatywne bohaterki.
Polecenie 9
R1SZlyOSJ2Lzn2
Wskaż, jaki był powód zamordowania Peliasa przez jego córki. Możliwe odpowiedzi: 1. Chcąc odmłodzić schorowanego ojca; zwróciły się o pomoc do Medei, która je oszukała i jednocześnie za ich pośrednictwem zemściła się na Peliasie., 2. Niewłaściwie wykonały zalecenia Medei, mające na celu uzdrowienie ojca., 3. Zabiły go, by przejąć władzę w Jolkos. W prawym dolnym rogu ćwiczenia umieszczony jest przycisk „Sprawdź”, służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Podsumowanie
I tak po wielu przygodach cel wyprawy Argonautów został osiągnięty. Prawowity władca wrócił na tron Jolkos. Nie dane było jednak Jazonowi zaznać szczęścia i spokoju w rodzinnym mieście. Okrutne czyny Medei skazały parę na wygnanie, a ich późniejsze losy okazały się tragiczne…
Ćwiczenia
1
Ćwiczenie 1
Rx8TWsrOPQ0k1
Wskaż pierwsze zadanie Jazona. Możliwe odpowiedzi: 1. Zasadzenie zębów smoka i żołnierzy, którzy z nich wyrośli, 2. Zaprzęgnięcie piekielnych byków i zaoranie za pomocą nich pola, 3. Zabranie złotego runa smokowi W prawym dolnym rogu ćwiczenia umieszczony jest przycisk „Sprawdź”, służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
R1DrhBzrYTpnS1
Połącz ilustracje z odpowiadającymi im opisami.
Połącz ilustracje z odpowiadającymi im opisami.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
RLph5Bd7VTS1L1
Ćwiczenie 2
Wskaż poprawną odpowiedź na pytanie: do czego było potrzebne Jazonowi złote runo. Możliwe odpowiedzi: 1. Do odzyskania władzy w Jolkos., 2. Do odmłodzenia ojca Ajzona., 3. Do zdobycia wiecznej miłości Medei. W prawym dolnym rogu ćwiczenia umieszczony jest przycisk „Sprawdź”, służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
RKPqFKE5VdSXj1
Ćwiczenie 3
Wskaż poprawną odpowiedź na pytanie: skąd złote runo wzięło się w Kolchidzie? Możliwe odpowiedzi: 1. Zostało wykradzione z Jolkos przez poprzedniego władcę tego kraju, 2. Tutaj złoty skrzydlaty baranek przywiózł Friksosa, 3. Runo stało się złote w wyniku czarów Medei. W prawym dolnym rogu ćwiczenia umieszczony jest przycisk „Sprawdź”, służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
1
Ćwiczenie 4
Rh3vOnYHui48x
Wskaż, jak nazywała się wyspa zamieszkana wyłącznie przez kobiety. Możliwe odpowiedzi: 1. Lemnos, 2. Lesbos, 3. Kreta, 4. Charybda, 5. Skylla, 6. Symplegady, 7. Kirke. W prawym dolnym rogu ćwiczenia umieszczony jest przycisk „Sprawdź”, służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
RS9LCQHX4tpLO
Połącz w pary bohaterów mitu o wyprawie Argonautów z ilustracjami ich przedstawiającymi.
Połącz w pary bohaterów mitu o wyprawie Argonautów z ilustracjami ich przedstawiającymi.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
2
Ćwiczenie 5
Na podstawie wiedzy zdobytej z lekcji, określ, w jaki sposób zginął Pelias i kto był jego zabójcą. Swoją odpowiedź uzasadnij.
RseMwoeJAlNkj
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Ponownie przeczytaj fragment materiału poświęcony Peliasowi i jego córkom. Następnie określ, kto zamordował mężczyznę.
Pelias zamordowany został przez swoje córki, które próbowały pomóc swojemu ojcu. Córki poszły zasięgnąć rady u Medei, która przygotowała specjalną mieszankę ziół, i nakazała im zabić ojca, a poćwiartowane członki wrzucić do ziół. Zioła miały w magiczny sposób spowodować powrót Peliasa do zdrowia.
2
Ćwiczenie 5
Na obrazie „Pelias mordowany przez swoje córki” Medea została ukazana, jako postać kryjąca się w cieniu. Dlaczego Twoim zdaniem autor umieścił czarodziejkę w tym właśnie miejscu?
RtqQ3Ay5aDwlN
Obraz „Pelias mordowany przez swoje córki” przedstawia tytułową scenę morderstwa. Córki zostały przedstawione jako młode kobiety, z których dwie mają czarne włosy, a dwie brązowe. W dłoniach kobiet widoczne są sztylety. Na drugim planie obrazu, na schodach widoczna jest skulona ciemna postać kobiety, skryta w cieniu pomieszczenia. Jej wzrok spoczywa na mężczyźnie. Pelias, znajdujący się na pierwszym planie jest nagi od pasa w górę, leży na ławie, a z miejsca pod jego sercem sączy się krew. Został on przedstawiony jako mężczyzna w podeszłym wieku. Scena morderstwa ma miejsce w dużym pomieszczeniu. Dwie z córek – czarnowłose, z grymasami na twarzach skierowane są w stronę ojca, który wyciąga w ich kierunku prawą rękę. Lewa dłoń spoczywa pod głową mężczyzny. Jedna z czarnowłosych jest prawie naga, jej szata okrywa tylko jej łono, odsłaniając blade ciało postaci. Druga z czarnowłosych kobiet odziana jest w niebieską szatę. Obie mają na szyjach naszyjniki. Dwie pozostałe córki skierowane są ku ciemnej postaci kobiety, wyciągając w jej kierunku dłonie dzierżące sztylety.
Georges Moreau de Tours, „Pelias mordowany przez swoje córki”, 1878 r., Dom aukcyjny Baron Ribeyre&Associes, Paryż, Francja, artory.com, CC BY 3.0
Źródło: Georges Moreau de Tours, Pelias mordowany przez swoje córki, Olej na płótnie, Dom aukcyjny Baron Ribeyre&Associes, Paryż, dostępny w internecie: https://www.artory.com/records/jj-mathias/georges-moreau-de-tours-1848/the-murder-of-pelias-by-his-daughters-ART-CHYE6JSS/ [dostęp 2.03.2021], licencja: CC BY 3.0.
R1MnMpDr7AHpT
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Ponownie przeczytaj fragment materiału poświęcony Peliasowi i jego córkom. Kim była kryjąca się w cieniu kobieta?
Medea kryje się w cieniu. Nie zabiła Peliasa własnymi rękami, lecz swoją intrygą doprowadziła do tego, że zabiły go w dobrej wierze jego własne córki.
21
Ćwiczenie 6
R1Ckj9v02uwlR
Wskaż, czyją córką była Medea. Możliwe odpowiedzi: 1. Ajestesa, 2. Ajzona, 3. Peliasa, 4. Jazona. W prawym dolnym rogu ćwiczenia umieszczony jest przycisk „Sprawdź”, służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
RVTiSpwKBZ3tC
Nanieś na mapę miejsca związane z wyprawą Argonautów.
Nanieś na mapę miejsca związane z wyprawą Argonautów.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
R1M1vgjVNUjA12
Ćwiczenie 7
Na podstawie wiedzy zdobytej z lekcji, wskaż zdania fałszywe. Możliwe odpowiedzi: 1. Jazon pokonał smoka, ponieważ miał przy sobie specjalną miksturę, która niwelowała poparzenia i rany, 2. Nereidy, córki Nereusa mieszkały wraz z ojcem w pałacu w głębi morza, 3. Runo to skóra z wełną owcy, 4. Harpie, to ptaki z kobiecymi twarzami, które przywoływały żeglarzy swoim pięknym śpiewem, 5. Misteria były powszechnymi uroczystościami religijnymi w starożytnej Grecji, 6. Król Kȳzikos zginął w wyniku nieszczęśliwego wypadku. Został przygnieciony przez upadającego giganta, zabitego przez Heraklesa. W prawym dolnym rogu ćwiczenia umieszczony jest przycisk „Sprawdź”, służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
RIE6FgPMZgGMf3
Ćwiczenie 8
Uporządkuj chronologicznie wydarzenia dotyczące wyprawy Argonautów. Elementy do uszeregowania: 1. Argonauci ze złotym runem uciekają z Kolchidy., 2. Jazon wykonuje zadania Ajetesa i zyskuje miłość jego córki Medei., 3. Jazon i Medea szukają oczyszczenia na wyspie Kirke, 4. Olbrzym Talos odmawia Argonautom wstępu na Kretę., 5. Argonauci ze złotym runem wracają do Jolkos., 6. W wyniku nieporozumienia Argonauci zabijają gościnnego króla miasta Kȳzikos, 7. Argonauci omijają Symplegady - zderzające się skały., 8. Orfeusz pomaga Argonautom ominąć zwodniczą wyspę Syren, 9. Wieszcz Fineus uwolniony przez Argonautów od okrutnych harpii daje im wskazówki dotyczące dalszej drogi., 10. Argonauci zatrzymują się na Lemnos - wyspie zamieszkałej przez kobiety o nieprzyjemnym zapachu. W prawym dolnym rogu ćwiczenia umieszczony jest przycisk „Sprawdź”, służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania.
Uporządkuj chronologicznie wydarzenia dotyczące wyprawy Argonautów. Elementy do uszeregowania: 1. Argonauci ze złotym runem uciekają z Kolchidy., 2. Jazon wykonuje zadania Ajetesa i zyskuje miłość jego córki Medei., 3. Jazon i Medea szukają oczyszczenia na wyspie Kirke, 4. Olbrzym Talos odmawia Argonautom wstępu na Kretę., 5. Argonauci ze złotym runem wracają do Jolkos., 6. W wyniku nieporozumienia Argonauci zabijają gościnnego króla miasta Kȳzikos, 7. Argonauci omijają Symplegady - zderzające się skały., 8. Orfeusz pomaga Argonautom ominąć zwodniczą wyspę Syren, 9. Wieszcz Fineus uwolniony przez Argonautów od okrutnych harpii daje im wskazówki dotyczące dalszej drogi., 10. Argonauci zatrzymują się na Lemnos - wyspie zamieszkałej przez kobiety o nieprzyjemnym zapachu. W prawym dolnym rogu ćwiczenia umieszczony jest przycisk „Sprawdź”, służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania.
Ponownie przeczytaj fragment materiału poświęcony Medei. Na tej podstawie spróbuj dokonać jej charakterystyki.
Medea – kobieta namiętna:
Wspiera Jazona w każdej sytuacji.
Stawia miłość na pierwszym miejscu przed rodziną.
Jest gotowa opuścić ojczyznę, by być u boku ukochanego.
Nie boi się gniewu bogów.
Zrobi wszystko dla miłości.
Nie może znieść zdrady, wymaga całkowitego oddania ukochanego.
Medea – okrutna czarownica:
Używa czarów, by się zemścić.
Jest zdolna do dzieciobójstwa.
Nie stroni od krwawych zbrodni, by osiągnąć swój cel.
Jest bezwzględna i okrutna.
Słownik pojęć
Ajaja
Ajaja
wyspa położona na morzu Adriatyckim. Mieszkała na niej Kirke, czarodziejka, do której zgłosiła się Medea wraz z Argonautami.
Ajzon
Ajzon
prawowity władca Jolkos, usunięty z tronu przez Peliasa. Był ojcem Jazona, który wraz ze swoją drużyną wybrał się w podróż do Kolchidy po złote runo.
Ares
Ares
mit. syn Zeusa i Hery, grecki bóg wojny. W Kolchidzie znajdował się święty gaj poświęcony jego imieniu, w którym przechowywane było złote runo.
Argonauci
Argonauci
mit. bohaterowie wyprawy po złote runo do Kolchidy na statku Argo. Przywódcą wyprawy był Jazon.
Argo
Argo
[gr. argōs - szybki], mit. okręt wybudowany w miejscowości Pagasaj pod kierunkiem Ateny, inne źródła podają, że nazwa może pochodzić od imienia konstruktora statku -Argosa. Oprócz żagli i masztu statek miał 50 wioseł wprawianych w ruch przez uczestników wyprawy, udających się do Kolchidy po złote runo.
Argos
Argos
główne miasto na półwyspie peloponeskim, stolica Argolidy; słynne z warsztatów rzeźbiarskich z końca VI i V w. p.n.e.
Chejron
Chejron
[łac. Chiron], mit. centaur, odznaczał się łagodnym charakterem i wielką mądrością, posiadał też dar przepowiadania przyszłości i umiejętność leczenia ziołami. Wychował wielu herosów, m.in. Asklepiosa, Achillesa, Jazona.
Dioskurowie
Dioskurowie
gr. synowie Zeusa, Kastor i Polydeukes, łac. Castor i Pollux, herosi w mitologii gr. i rzymskiej., bliźniacy, synowie Ledy i Zeusa (wg innej wersji Ledy i Tyndareosa), kochający się bracia, nieustraszeni wojownicy. Kastor był ujeżdżaczem koni, zaś Polluks pięściarzem. Polluks był nieśmiertelny i kiedy zginął Kastor został przez Zeusa zabrany na Olimp. Uzyskał od ojca zgodę, by jeden dzień spędzać z Kastorem w Hadesie, a jeden z bogami na Olimpie.
RMA3omHZa98ak
Zdjęcie rzeźby przedstawiającej dwóch dioskurów - brata Kastora i Polluksa. Jeden z mężczyzn trzyma swoją dłoń na ramieniu drugiego, opierając się o towarzysza. Zostali oni przedstawieni prawie nago; mają na sobie tylko kawałki szat, które zakrywają ich genitalia. Mężczyźni stoją przy kamiennej kolumnie. Jeden z nich, z lewej strony dzieła, patrzy w dół, a jego dłoń spoczywa przy biodrze. Mężczyzna po prawej stronie w dłoniach trzyma pochodnie. Jego jedna ręka jest opuszczona, a druga uniesiona w górę. Tuż za nim widoczny jest mały posąg odzianej w długie szaty kobiety, umieszczony na niewielkim podwyższeniu. Rzeźba ukazana została na czarno‑szarym tle.
Kastor i Polluks (Polideukes), kopia Grupy z San Ildefonso, 1796 r., Narodowe Muzeum Ceramiki, Sèvres, Francja, wikimedia.org, CC BY‑SA 3.0
Źródło: Siren-Com, Kastor i Polluks (Polideukes), kopia Grupy z San Ildefonso, Rzeźba, biskwit, Narodowe Muzeum Ceramiki, Sèvres, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Castor_et_Polux_porcelaine_de_S%C3%A8vres.jpg [dostęp 28.07.2021], licencja: CC BY-SA 3.0.
Fineus
Fineus
mitologiczny król Salmydessos, który został ukarany przez bogów za zdradzanie boskich tajemnic ludziom. Był prześladowany przez harpie, które wyszarpywały mu jedzenie z rąk i ust. Uzyskał pomoc u Argonautów, którzy przepędzili harpie. Zdradził bohaterom sposób na ominięcie zderzających się skał - Symplegadów.
Fryksos
Fryksos
[gr. Friksos], mit. syn Atamasa i Nefeli.
Harpie
Harpie
Rlfqg3cb5Mvn91
Nagranie dźwiękowe przedstawia wymowę słowa harpie, które w języku greckim brzmi: harpyjaj.
Nagranie dźwiękowe przedstawia wymowę słowa harpie, które w języku greckim brzmi: harpyjaj.
Wymowa słowa harpie w języku greckim, online-skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Wymowa słowa harpie w języku greckim, czyt. Piotr Skowroński, licencja: CC BY 3.0.
Wymowa słowa harpie w języku greckim, online-skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Wymowa słowa harpie w języku greckim, czyt. Piotr Skowroński, licencja: CC BY 3.0.
Nagranie dźwiękowe przedstawia wymowę słowa harpie, które w języku greckim brzmi: harpyjaj.
[gr. harpyiai [czyt. hārpyjaj], wydzierające, zagarniające], mit. gr. drapieżne, żarłoczne ptaszyska o twarzach kobiet, demony wichury i burzy, budzące wstręt i przerażenie.
R2M9inXNqQUm5
Rzeźba autorstwa Mary Pownall pod tytułem „Harpia Kelajno” przedstawia popiersie półnagiej istoty, która ma głowę i ciało kobiety oraz skrzydła i pazury ptaka. Harpia ma długie falowane włosy oraz pomarszczoną twarz. Jej mina wskazuje, że jest wrogo nastawiona do otoczenia. Jej lewa dłoń skierowana jest do obserwatora, a prawą dłonią trzyma swoją prawą pierś. Na jej brzuchu widoczne są zmarszczenia skóry. Rzeźba widoczna jest na czarnym tle, a u góry uchwycono głowy różnych postaci. Rzeźba wykonana jest z białego kamienia.
Mary Pownall, „Harpia Kelajno”, 1902 r., Muzeum i Galeria Sztuki Kelvingrove, Glasgow, Szkocja, wikimedia.org, CC BY‑SA 4.0
Źródło: Mary Pownall, Harpia Kelajno, Rzeźba, marmur, Muzeum i Galeria Sztuki Kelvingrove, Glasgow, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Glasgow._Kelvingrove_Art_Gallery_and_Museum._Mary_Pownall_-_%22The_Harpy_Celaeno%22_(1902).jpg [dostęp 28.07.2021], licencja: CC BY-SA 4.0.
Helle
Helle
mit. córka Atamasa i Nefeli; uciekając przed prześladującą ją macochą Ino, wpadła do cieśniny morskiej nazwanej potem Hellespontem.
Herakles
Herakles
[gr., łac. Hercules], mit. syn Zeusa i Alkmeny. Heros, członek wyprawy Argonautów po złote runo. Zabił sprawiających problemy na Kȳzikos gigantów.
Homer
Homer
[gr. Homeros], pierwszy poeta grecki, twórca Iliady i Odysei.
Jazon
Jazon
syn Ajzona, króla Jolkos, usuniętego z tronu przez Peliasa. Do dwudziestego roku życia wychowywał się u Chirona. Gdy był dojrzałym młodzieńcem, powrócił do Jolkos i zażądał od Peliasa zwrotu królestwa. Pelias zgodził się pod warunkiem zdobycia przez Jazona złotego runa. Ten przygotował wyprawę i na okręcie Argo wyruszył na czele gromady bohaterów do Kolchidy.
Jolkos
Jolkos
[gr. Jolkōs]; starożytne miasto w Tesalii. Miasto rodzinne Jazona, przywódcy mitycznych Argonautów.
Kirke
Kirke
siostra Ajetesa, ciotka Medei, czarodziejka, mieszkała na wyspie Ajaja. Nieświadomie pomogła Argonautom dokonując rytuału oczyszczenia, dzięki czemu „zdjęła” gniew bogów.
Kolchida
Kolchida
[gr. Kolchis, łac. Colchis; [czyt. Kolchis]], kraina na północno‑wschodnim wybrzeżu Morza Czarnego. Panował tu mityczny król Ajetes, ojciec Medei. Tutaj znajdowało się złote runo, po które przybyli Argonauci pod wodzą Jazona.
Kyzikos
Kyzikos
[gr. Kȳzikos, łac. Cyzicus; [czyt. Cȳzikus]]; w micie o Argonautach jeden z punktów wyprawy, gdzie bohaterzy zostali ugoszczeni przez króla Kȳzikos, którego w wyniku niefortunnych wydarzeń przez pomyłkę zabili.
Medea
Medea
córka Ajetesa, czarodziejka; przyczyniła się do zdobycia złotego runa przez Jazona. W czasie ucieczki z Kolchidy zabiła swojego młodszego brata, by powstrzymać ścigającego Argonautów Ajetesa. Odmłodziła Ajzona (ojca Jazona) oraz doprowadziła do śmierci Peliasa.
Misteria
Misteria
starożytne kulty religijne, dostępne dla wtajemniczonych, tzw. mystów. W starożytnej Grecji odbywały się m.in. misteria eleuzyjskie, dionizyjskie, orfickie czy kabirów.
Nereidy
Nereidy
RLKUgPpq9iept1
Nagranie dźwiękowe przedstawia wymowę słowa nereidy, które w języku greckim brzmi: nereides.
Nagranie dźwiękowe przedstawia wymowę słowa nereidy, które w języku greckim brzmi: nereides.
Wymowa słowa nereidy w języku greckim, online-skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Wymowa słowa nereidy w języku greckim, czyt. Piotr Skowroński, licencja: CC BY 3.0.
Wymowa słowa nereidy w języku greckim, online-skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Wymowa słowa nereidy w języku greckim, czyt. Piotr Skowroński, licencja: CC BY 3.0.
Nagranie dźwiękowe przedstawia wymowę słowa nereidy, które w języku greckim brzmi: nereides.
[gr. Νnuηetaρrhoηetaίδdeltaεepsilonς, Nereīdes – córki Nereusa], mit. gr. 50 córek Nereusa, boga świeżej wody, opiekuna żeglarzy. Nereidy były bardzo urodziwe i mieszkały z ojcem w pałacu w głębi morza. Pływały z delfinami i trytonami, były uosobieniem pluskających fal morskich.
RtLNnI1pXNfpI
Obraz autorstwa Edwarda Poyntera pod tytułem „Grota nimf burzy” przedstawia trzy młode, nagie piękne kobiety odpoczywające w skalistej grocie. Kobiety sprawiają wrażenie zadowolonych, bawią się kosztownościami, które zostały wyrzucone z tonącego nieopodal okrętu, rozbitego o skałę. Jedna z kobiet siedzi na skale, trzymając przedmiot przypominający lirę wykonaną z muszli. Dwie pozostałe przedstawiono na ziemi, w pozycjach półleżącej oraz leżącej. Nimfa przedstawiona pośrodku wyciąga jedną rękę, z której sypią się monety, za którymi podąża jej wzrok. Kobieta opiera się o brązową, otwartą skrzynię, w której znajdują się tkaniny. Ostatnia z kobiet, leżąca, dotyka naszyjnika z pereł, znajdującego się po jej prawej stronie. Po jej lewej stronie rozsypane są złote monety. Wszystkie trzy kobiety mają długie, rudawe włosy oraz szczupłe sylwetki. Obraz przedstawiono w ciepłych odcieniach, jedynie morze wraz ze statkiem wyróżnia się zimnymi tonami.
Edward Poynter, „Grota nimf burzy”, 1903 r., kolekcja prywatna, wikimedia.org, domena publiczna
Źródło: Edward Poynter, Grota nimf burzy, Olej na płótnie, Kolekcja prywatna, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Sir_Edward_John_Poynter_%E2%80%94_Cave_of_the_Storm_Nymphs.jpg [dostęp 28.07.2021], domena publiczna.
Odyseja
Odyseja
tytuł epopei Homera, opiewającej powrót Odyseusza spod Troi.
Pelias
Pelias
przyrodni brat Ajzona, przejął władzę w Jolkos, usuwając swojego brata z tronu. Kazał Jazonowi zdobyć złote runo w zamian za oddanie tronu Jolkos.
Runo
Runo
skóra wraz z wełną owcy.
Salmydessos
Salmydessos
[gr. Salmydessōs] miasto na południowo‑wschodnim wybrzeżu Tracji, nad Morzem Czarnym. Według mitu o Argonautach, miastem rządził król Fineus.
Syrena
Syrena
[łac. Sirenes,] mityczne istoty morskie, które swoim czarującym śpiewem zwabiały przepływających żeglarzy i naprowadzały ich okręty na nabrzeża, o które się rozbijały. W micie o Argonautach, Orfeusz swoim śpiewem zagłuszył śpiew syren. W sztuce wyobrażano syreny jako ptaki z głową kobiety, później w postaci pół kobiety, pół ptaka, a następnie jako pół kobietę, pół rybę.
RpEfB8EsdbVaO
Obraz autorstwa Wiktora Wasniecowa pod tytułem „Ptaki radości i rozpaczy” przedstawia dwie postacie siedzące na gałęziach drzewa. Są one postaciami o ciele ptaka i głowie młodej kobiety. Mają różne umaszczenia; jedna ma czarne pióra, a druga brązowo‑białe. Postać po lewej stronie obrazu ma ciemne włosy, zaś ta po prawej jasne. Obie mają ostre pazury i długie włosy, przyozdobione koroną. Ciemniejszy ptak przedstawiony z lewej strony ma na twarzy grymas – krzywi się, otwierając usta oraz dotyka jednym ze skrzydeł swojej twarzy. Drugi ptak, jaśniejszy, na którego policzkach widoczny jest delikatny rumieniec, patrzy łagodnie przed siebie. Obydwie postacie mają biżuterię składającą się ze złotej korony, kolczyków oraz łańcuszków. Tło stanowią liczne, zielone liście.
Wiktor Wasniecow, „Ptaki radości i rozpaczy”, 1896 r., Sankt Petersburg, Rosja, wikimedia.org, domena publiczna
Źródło: Wiktor Wasniecow, Ptaki radości i rozpaczy, Olej na płótnie, Sankt Petersburg, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Vasnetsov_Sirin_Alkonost.jpg [dostęp 27.07.2021], domena publiczna.
Talos
Talos
olbrzym strzegący Krety, zabronił wejścia na wyspę Argonautom. Omamiony czarami i ziołami, został zabity przez wyciągnięcie korka z żyły, co doprowadziło do jego wykrwawienia.
Słownik pojęć został opracowany na podstawie:
encyklopedia.pwn.pl
Kopaliński W., Słownik mitów i tradycji kultury, Oficyna Wydawnicza Rytm, Warszawa, 2003 r.
Piszczek Z., Mała encyklopedia kultury antycznej, PWN, Warszawa 1990.
Notatki ucznia
R1aVpPlnLCiHt
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Galeria
R13DYxE0aqTxv
Dzieło autorstwa François de Troy pod tytułem „Jazon i Medea w świątyni Jowisza”, przedstawia tytułową parę idącą salą kolumnową. Jazon i Medea znajdują się na środku obrazu. Jazon to młody mężczyzna, przepasany niebieską szatą, spod której wystaje krótka zbroja. Na jego głowie widoczny jest hełm. Medea, trzymając jego lewą dłoń, została przedstawiona jako młoda kobieta ubrana w białą suknię i złotą szatę. Ma ona długie brązowe włosy, a na jej głowie widoczna jest ozdoba. Obok pary zgromadził się tłum ludzi, z których niektórzy są uzbrojeni. Z prawej strony dzieła zauważyć można byka o jasnym umaszczeniu. W sali, za na drugim planie widoczne są trzy kolumny, a na tylnej ścianie są również okna. Na piedestale, z lewej strony, widoczna jest rzeźba przedstawiająca siedzącego mężczyznę, pod którym zauważyć można uzbrojonych rycerzy.
Jean François de Troy, „Jazon i Medea w świątyni Jowisza”, ok. 1745 r., Muzeum Narodowe Thyssen‑Bornemisza, Madryt, Hiszpania, museothyssen.org, CC BY 3.0
Źródło: Jean François de Troy, Jazon i Medea w świątyni Jowisza, Olej na płótnie, Muzeum Narodowe Thyssen-Bornemisza, Madryt, dostępny w internecie: https://www.museothyssen.org/en/collection/artists/troy-jean-francois/jason-and-medeain-temple-jupiter [dostęp 1.03.2021], licencja: CC BY 3.0.
R7awbIYP5GXgB
Dzieło autorstwa François de Troy pod tytułem „Jazon zaprzęgający byki Ajetesa”, przedstawia tytułowego mężczyznę w pełnym rynsztunku, idącego w kierunku dużych byków. Mężczyzna, znajdujący się w centrum obrazu porusza się w lewą stronę, spoglądając w przeciwnym kierunku. Jazon ubrany jest w hełm, brązową zbroję i niebieską pelerynę. W jednej jego dłoni widoczny jest krótki miecz, a w drugiej kawałek krzewu. Naprzeciwko niego, po prawej stronie obrazu przedstawiono dwa byki, białego oraz czarnego, z których pysków buchają ognie. Oczy zwierząt są czerwonawe, a ich rogi spiczaste. Całej sytuacji przygląda się duża grupa ludzi w zbrojach, którzy znajdują się po lewej stronie obrazu. W tle widoczne są budynki, drzewa oraz niebieskie niebo spowite szarymi chmurami.
Jean François de Troy, „Jazon zaprzęgający byki Ajetesa”, ok. 1742 r., Instytut Sztuk Pięknych Barber, Birmingham, Wielka Brytania, barber.org.uk, CC BY 3.0
Źródło: Jean François de Troy, Jazon zaprzęgający byki Ajetesa, Olej na płótnie, Instytut Sztuk Pięknych Barber, Birmingham, dostępny w internecie: http://barber.org.uk/jean-francois-de-troy-1679-1752/ [dostęp 1.03.2021], licencja: CC BY 3.0.
R1HRc9A5NBdsX
Dzieło autorstwa François de Troy pod tytułem „Armia z zębów smoka” przedstawia młodego mężczyznę – Jazona pozującego przed stosem zwłok. Jazon ubrany jest w hełm, brązową zbroję i niebieską pelerynę. Jedną z dłoni wskazuje na martwych żołnierzy, których sam pokonał. Wokół Jazona widoczna jest duża grupa ludzi obserwująca jego triumf. Z prawej strony, na podwyższeniu, pod materiałowym zadaszeniem, siedzą mężczyzna trzymający miecz oraz ubrana w szaty kobieta. Na głowach pary widoczne są dekoracyjne elementy, są oni otoczeni żołnierzami. W tle przedstawiono budynki oraz drzewa.
Jean François de Troy, „Armia z zębów smoka”, ok. 1742 - 1743 r., Muzeum Sztuk Pięknych, Paryż, Francja, wikimedia.org, domena publiczna
Źródło: Jean François de Troy, Armia z zębów smoka, Olej na płótnie, Petit Palais, Paryż, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Jean-Fran%C3%A7ois_de_Troy_-_Le_Combat_des_soldats_n%C3%A9s_des_dents_du_serpent_-_PPP4989_-_Mus%C3%A9e_des_Beaux-Arts_de_la_ville_de_Paris.jpg [dostęp 1.03.2021], domena publiczna.
RGPsRIVXnkdqD
Dzieło autorstwa François de Troy pod tytułem „Zdobycie złotego runa” przedstawia Jazona stojącego na ciele zabitego smoka. Jazon zdejmuje zawieszone na gałęzi drzewa złote runo. Ubrany jest w hełm, brązową zbroję i niebieską pelerynę. Wokół Jazona widoczny jest tłum ludzi podziwiający jego triumf. Z lewej strony widoczny jest przechylony statek, wokół którego poruszają się ludzie. W centrum obrazu wyróżnia się kobieta ubrana w jasną suknię oraz złotą szatę, z dekoracyjnym białym elementem na głowie. Podtrzymuje ją mężczyzna w szarym odzieniu.
Jean François de Troy, „Zdobycie złotego runa”, ok. 1743 r., Galeria Narodowa, Londyn, Wielka Brytania, wikimedia.org, domena publiczna
Źródło: Jean François de Troy, Zdobycie złotego runa, Olej na płótnie, Galeria Narodowa, Londyn, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Jean-Fran%C3%A7ois_de_Troy_-_The_Capture_of_the_Golden_Fleece.jpg [dostęp 1.03.2021], domena publiczna.
R1YtqaorsSXQR
Dzieło autorstwa Salvatora Rosy pod tytułem „Jazon rzucający urok na smoka” przedstawia Jazona w pełnym rynsztunku bojowym, który zachodzi smoka od tylu i wlewa mu do pyska truciznę. Smok spogląda na mężczyznę, jego pysk jest otwarty, a ślepia skierowane w kierunku Jazona. Obraz ociepla poświata w ognistym odcieniu. Twarz Jazona skryta jest za wyciągniętą ręką mężczyzny. W tle widoczne jest ciemne wnętrze jaskini.
Salvator Rosa, „Jazon rzucający urok na smoka”, między 1665 - 1670 r., Muzeum Sztuk Pięknych, Montreal, Kanada, flickr.com, CC BY 3.0
Źródło: Salvator Rosa, Jazon rzucający urok na smoka, Olej na płótnie, Muzeum Sztuk Pięknych, Montreal, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Salvator_Rosa_-_Jason_Charming_the_Dragon,_about_1665-1670.jpg [dostęp 1.03.2021], licencja: CC BY 3.0.
R1GtUa377rKm5
Dzieło autorstwa Herberta Jamesa Drapera pod tytułem „Złote Runo” przedstawia scenę na statku. Medea - młoda kobieta o ciemnych włosach, została ukazana w środku dzieła. Jest ubrana w białą suknię, odsłaniającą prawą pierś. Za nią widoczny jest Jazon trzymający złote runo. Na pokładzie znajduje się również załoga statku. W tle widoczne jest morze i chmury. Najjaśniejszym elementem dzieła jest odzienie Medei, reszta obrazu utrzymana jest w stonowanych odcieniach brązów, szarości oraz koloru niebieskiego.
Herbert James Draper, „Złote runo”, 1904 r., Galeria Sztuki Cartwright Hall, Bradford, Wielka Brytania, wikimedia.org, domena publiczna
Źródło: Herbert James Draper, Złote runo, Olej na płótnie, Muzeum Sztuki Cartwright Hall, Bradford, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Herbert_James_Draper,_The_Golden_Fleece.jpg [dostęp 2.03.2021], domena publiczna.
RtqQ3Ay5aDwlN
Obraz „Pelias mordowany przez swoje córki” przedstawia tytułową scenę morderstwa. Córki zostały przedstawione jako młode kobiety, z których dwie mają czarne włosy, a dwie brązowe. W dłoniach kobiet widoczne są sztylety. Na drugim planie obrazu, na schodach widoczna jest skulona ciemna postać kobiety, skryta w cieniu pomieszczenia. Jej wzrok spoczywa na mężczyźnie. Pelias, znajdujący się na pierwszym planie jest nagi od pasa w górę, leży na ławie, a z miejsca pod jego sercem sączy się krew. Został on przedstawiony jako mężczyzna w podeszłym wieku. Scena morderstwa ma miejsce w dużym pomieszczeniu. Dwie z córek – czarnowłose, z grymasami na twarzach skierowane są w stronę ojca, który wyciąga w ich kierunku prawą rękę. Lewa dłoń spoczywa pod głową mężczyzny. Jedna z czarnowłosych jest prawie naga, jej szata okrywa tylko jej łono, odsłaniając blade ciało postaci. Druga z czarnowłosych kobiet odziana jest w niebieską szatę. Obie mają na szyjach naszyjniki. Dwie pozostałe córki skierowane są ku ciemnej postaci kobiety, wyciągając w jej kierunku dłonie dzierżące sztylety.
Georges Moreau de Tours, „Pelias mordowany przez swoje córki”, 1878 r., Dom aukcyjny Baron Ribeyre&Associes, Paryż, Francja, artory.com, CC BY 3.0
Źródło: Georges Moreau de Tours, Pelias mordowany przez swoje córki, Olej na płótnie, Dom aukcyjny Baron Ribeyre&Associes, Paryż, dostępny w internecie: https://www.artory.com/records/jj-mathias/georges-moreau-de-tours-1848/the-murder-of-pelias-by-his-daughters-ART-CHYE6JSS/ [dostęp 2.03.2021], licencja: CC BY 3.0.
RyrAFwjDPUtUR
Dzieło Abrahama Diepenbeecka pod tytułem „Wyprawa Argonautów” przedstawia trzech mężczyzn stojących na plaży. Dwóch z nich, stojących z lewej strony obrazu, odzianych jest w krótkie zbroje; na plecach mają skrzydła. Jest to Jazon z przyjacielem. Sięgają po miecze. Z prawej strony obrazu stoi stary człowiek oparty o laskę. Jest to niewidomy król Fineus. Ubrany jest w długą szatę, na głowie ma koronę. Lewą rękę wyciąga w kierunku przybyszów. Scenę tę obserwują trzy mityczne stworzenia – harpie, pół kobiety, pół ptaki. Wznoszą się w powietrzu nad mężczyznami. Pod kartą ilustracji, wykonanej w odcieniach szarości, widać stare napisy.
Abraham Diepenbeeck, „Wyprawa Argonautów”, 1655 r., Muzeum Brytyjskie, Londyn, Wielka Brytania, britishmuseum.org, CC BY‑NC 4.0
Źródło: Abraham Diepenbeeck, Wyprawa Argonautów, Ilustracja, Muzeum Brytyjskie, Londyn, dostępny w internecie: https://www.britishmuseum.org/collection/image/1612973602 [dostęp 2.03.2021], licencja: CC BY-NC-SA 4.0.
R1cVYoGq0FiW7
Dzieło Fredericka Sandysa pod tytułem „Medea” przedstawia młodą czarnowłosą kobietę ubraną w długą białą suknię. Medea spogląda w prawą stronę, usta kobiety są lekko rozchylone, a brwi nieznacznie ściągnięte. Siedząc przy stole, jedną dłonią kobieta dotyka swoich naszyjników, a drugą dolewa substancję do stojącego przed nią małego naczynia, w którym płonie ogień. Z lewej strony widoczna jest żaba, kawałek rośliny o zielonych listkach oraz mała, niebieska figurka postaci o skrzyżowanych ramionach. Z prawej natomiast widoczne jest przypominające otwartą muszlę naczynie, przywiązane do paleniska czerwoną nicią. Stół to mebel o różnorakiej strukturze, który zdaje się być wykonany z kamieni. Z tyłu, z prawej strony, widoczne są drzewa, a z lewej – okręt.
Frederick Sandys, „Medea”, 1866–1868 r., Muzeum Sztuki, Birmingham, Wielka Brytania, wikimedia.org, domena publiczna
Źródło: Frederick Sandys, Medea, Olej na desce, Muzeum Sztuki, Birningham, dostępny w internecie: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/71/Medea_-_Frederick_Sandys_-_Google_Cultural_Institute.jpg [dostęp 2.03.2021], domena publiczna.
R1c20wv8BHdwk
Dzieło Howarda Daviego pod tytułem „Wyprawa Argonautów”, która jest ilustracją do książki Charlesa Kingsleya pod tytułem „The Heroes”, przedstawia duży okręt płynący przez morze. Statek znajduje się po lewej stronie, drugiego planu. Na pierwszym planie, po prawej stronie ilustracji znajduje się skała, na której siedzą trzy młode kobiety ubrane w prześwitujące suknie. W ich warkocze wplecione są wstążki. W dłoniach trzymają rośliny, a ich twarze skierowane są ku dwóm żeglującym mężczyznom, którzy je obserwują. Tło obrazu to intensywnie niebieska woda oraz szare skały.
Howard Davie, „Wyprawa Argonautów”, Ilustracja do książki Charlesa Kingsleya, „The Heroes”, 1900 r., MacMillan Co Ltd, Wielka Brytania, pinterest.com, CC BY 3.0
Źródło: Howard Davie, Wyprawa Argonautów, Ilustracja, dostępny w internecie: https://pl.pinterest.com/pin/455215474810298556/ [dostęp 2.03.2021], licencja: CC BY 3.0.
RwSdV2DRt10Hm
Dzieło Erasmusa Quellinusa Młodszego pod tytułem „Wyprawa Argonautów” przedstawia młodego mężczyznę w pełnym rynsztunku bojowym idącego przez salę kolumnową. Mężczyzna ma na głowie hełm, odziany jest w srebrną zbroję i przypiętą do niej czerwoną pelerynę, spod której wystaje miecz. W dłoni trzyma złotą skórę baranka. Mężczyzna spogląda na rzeźbę widoczną z prawej strony pomieszczenia, przedstawiającą uzbrojonego żołnierza. W Sali widoczne są kolumny z ozdobnymi elementami, a jedyny mocny akcent kolorystyczny to czerwień peleryny mężczyzny.
Erasmus Quellinus Młodszy, „Wyprawa Argonautów”, 1630 r., Muzeum Prado, Madryt, wikimedia.org, domena publiczna
Źródło: Erasmus Quellinus Młodszy, Wyprawa Argonautów, Olej na płótnie, Muzeum Prado, Madryt, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Erasmus_Quellinus_(II)-_Jason_with_the_Golden_Fleece,_1630.jpg [dostęp 2.03.2021], domena publiczna.
R1GsITkF37EHe
Dzieło Alessandro Alloriego pod tytułem „Potwory morskie” przedstawia wzburzone morze, po którym płynie drewniana łódka. Obok łodzi sześciogłowy potwór Skylla pożera wyrwanych z łodzi żeglarzy. Jest to potwór o ciemnym ciele oraz głowach psów. Z fal wynurza się głowa drugiego potwora. Jest to Charybda powodująca ogromne fale i wiry na morzu. Ma długie włosy i brodę, widoczne są także fragmenty ostrych kłów. W łodzi siedzi jeszcze kilka osób, które obserwują scenę.
Alessandro Allori, „Potwory morskie”, ok. 1575 r., Budynek Banku Toskańskiego, Florencja, Włochy, wikimedia.org, domena publiczna
Źródło: Allesandro Allori, Potwory morskie, Fresk, Budynek Banku Toskańskiego, Florencja, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Caught_between_a_rock_and_a_hard_place.jpg [dostęp 2.03.2021], domena publiczna.
RMA3omHZa98ak
Zdjęcie rzeźby przedstawiającej dwóch dioskurów - brata Kastora i Polluksa. Jeden z mężczyzn trzyma swoją dłoń na ramieniu drugiego, opierając się o towarzysza. Zostali oni przedstawieni prawie nago; mają na sobie tylko kawałki szat, które zakrywają ich genitalia. Mężczyźni stoją przy kamiennej kolumnie. Jeden z nich, z lewej strony dzieła, patrzy w dół, a jego dłoń spoczywa przy biodrze. Mężczyzna po prawej stronie w dłoniach trzyma pochodnie. Jego jedna ręka jest opuszczona, a druga uniesiona w górę. Tuż za nim widoczny jest mały posąg odzianej w długie szaty kobiety, umieszczony na niewielkim podwyższeniu. Rzeźba ukazana została na czarno‑szarym tle.
Kastor i Polluks (Polideukes), kopia Grupy z San Ildefonso, 1796 r., Narodowe Muzeum Ceramiki, Sèvres, Francja, wikimedia.org, CC BY‑SA 3.0
Źródło: Siren-Com, Kastor i Polluks (Polideukes), kopia Grupy z San Ildefonso, Rzeźba, biskwit, Narodowe Muzeum Ceramiki, Sèvres, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Castor_et_Polux_porcelaine_de_S%C3%A8vres.jpg [dostęp 28.07.2021], licencja: CC BY-SA 3.0.
R2M9inXNqQUm5
Rzeźba autorstwa Mary Pownall pod tytułem „Harpia Kelajno” przedstawia popiersie półnagiej istoty, która ma głowę i ciało kobiety oraz skrzydła i pazury ptaka. Harpia ma długie falowane włosy oraz pomarszczoną twarz. Jej mina wskazuje, że jest wrogo nastawiona do otoczenia. Jej lewa dłoń skierowana jest do obserwatora, a prawą dłonią trzyma swoją prawą pierś. Na jej brzuchu widoczne są zmarszczenia skóry. Rzeźba widoczna jest na czarnym tle, a u góry uchwycono głowy różnych postaci. Rzeźba wykonana jest z białego kamienia.
Mary Pownall, „Harpia Kelajno”, 1902 r., Muzeum i Galeria Sztuki Kelvingrove, Glasgow, Szkocja, wikimedia.org, CC BY‑SA 4.0
Źródło: Mary Pownall, Harpia Kelajno, Rzeźba, marmur, Muzeum i Galeria Sztuki Kelvingrove, Glasgow, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Glasgow._Kelvingrove_Art_Gallery_and_Museum._Mary_Pownall_-_%22The_Harpy_Celaeno%22_(1902).jpg [dostęp 28.07.2021], licencja: CC BY-SA 4.0.
RtLNnI1pXNfpI
Obraz autorstwa Edwarda Poyntera pod tytułem „Grota nimf burzy” przedstawia trzy młode, nagie piękne kobiety odpoczywające w skalistej grocie. Kobiety sprawiają wrażenie zadowolonych, bawią się kosztownościami, które zostały wyrzucone z tonącego nieopodal okrętu, rozbitego o skałę. Jedna z kobiet siedzi na skale, trzymając przedmiot przypominający lirę wykonaną z muszli. Dwie pozostałe przedstawiono na ziemi, w pozycjach półleżącej oraz leżącej. Nimfa przedstawiona pośrodku wyciąga jedną rękę, z której sypią się monety, za którymi podąża jej wzrok. Kobieta opiera się o brązową, otwartą skrzynię, w której znajdują się tkaniny. Ostatnia z kobiet, leżąca, dotyka naszyjnika z pereł, znajdującego się po jej prawej stronie. Po jej lewej stronie rozsypane są złote monety. Wszystkie trzy kobiety mają długie, rudawe włosy oraz szczupłe sylwetki. Obraz przedstawiono w ciepłych odcieniach, jedynie morze wraz ze statkiem wyróżnia się zimnymi tonami.
Edward Poynter, „Grota nimf burzy”, 1903 r., kolekcja prywatna, wikimedia.org, domena publiczna
Źródło: Edward Poynter, Grota nimf burzy, Olej na płótnie, Kolekcja prywatna, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Sir_Edward_John_Poynter_%E2%80%94_Cave_of_the_Storm_Nymphs.jpg [dostęp 28.07.2021], domena publiczna.
RpEfB8EsdbVaO
Obraz autorstwa Wiktora Wasniecowa pod tytułem „Ptaki radości i rozpaczy” przedstawia dwie postacie siedzące na gałęziach drzewa. Są one postaciami o ciele ptaka i głowie młodej kobiety. Mają różne umaszczenia; jedna ma czarne pióra, a druga brązowo‑białe. Postać po lewej stronie obrazu ma ciemne włosy, zaś ta po prawej jasne. Obie mają ostre pazury i długie włosy, przyozdobione koroną. Ciemniejszy ptak przedstawiony z lewej strony ma na twarzy grymas – krzywi się, otwierając usta oraz dotyka jednym ze skrzydeł swojej twarzy. Drugi ptak, jaśniejszy, na którego policzkach widoczny jest delikatny rumieniec, patrzy łagodnie przed siebie. Obydwie postacie mają biżuterię składającą się ze złotej korony, kolczyków oraz łańcuszków. Tło stanowią liczne, zielone liście.
Wiktor Wasniecow, „Ptaki radości i rozpaczy”, 1896 r., Sankt Petersburg, Rosja, wikimedia.org, domena publiczna
Źródło: Wiktor Wasniecow, Ptaki radości i rozpaczy, Olej na płótnie, Sankt Petersburg, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Vasnetsov_Sirin_Alkonost.jpg [dostęp 27.07.2021], domena publiczna.
Bibliografia
Mała Encyklopedia Kultury Antycznej, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1990 r.
Kopaliński W., Słownik mitów i tradycji kultury, Oficyna Wydawnicza Rytm, Warszawa 2016 r.
Kubiak Z., Mitologia Greków i Rzymian, Świat Książki, Warszawa 1997 r.
Marciniak K., Mitologia grecka i rzymska. Spotkania ponad czasem, Wydawnictwo Naukowe PWN SA, Warszawa 2018 r.
Parandowski J., Mitologia. Wierzenia i podania Greków i Rzymian, Wydawnictwo Puls, Londyn 1992 r.
Piszczek Z., Mała encyklopedia kultury antycznej, PWN, Warszawa 1990.