I. Opanowanie zagadnień z zakresu języka i funkcji plastyki; podejmowanie działań twórczych, w których wykorzystane są wiadomości dotyczące formy i struktury dzieła. Uczeń:
1) wykazuje się znajomością dziedzin sztuk plastycznych: malarstwa, rzeźby, grafiki, architektury (łącznie z architekturą wnętrz), rysunku, scenografii, sztuki użytkowej dawnej i współczesnej (w tym rzemiosła artystycznego); rozumie funkcje tych dziedzin i charakteryzuje ich język; rozróżnia sposoby i style wypowiedzi w obrębie dyscyplin; zna współczesne formy wypowiedzi artystycznej, wymykające się tradycyjnym klasyfikacjom, jak: happening, performance, asamblaż; sztuka nowych mediów;
2) rozróżnia cechy i rodzaje kompozycji w naturze oraz w sztukach plastycznych (odnajduje je w dziełach mistrzów, a także w tworach i zjawiskach przyrody); tworzy różnorodne układy kompozycyjne na płaszczyźnie i w przestrzeni (kompozycje otwarte i zamknięte, rytmiczne, symetryczne, statyczne i dynamiczne); ustala właściwe proporcje poszczególnych elementów kompozycyjnych, umiejętnie równoważy kompozycję, wykorzystując kształt i kontrast form;
3) klasyfikuje barwy w sztukach plastycznych; wykazuje się znajomością pojęć: gama barwna, koło barw, barwy podstawowe i pochodne, temperatura barwy, walor barwy; rozróżnia i identyfikuje w dziełach mistrzów i własnych kontrasty barwne: temperaturowe, dopełnieniowe i walorowe; podejmuje działania twórcze z wyobraźni i z zakresu interpretacji natury, uwzględniające problematykę barwy;
II. Doskonalenie umiejętności plastycznych – ekspresja twórcza przejawiająca się w działaniach indywidualnych i zespołowych. Uczeń:
6) stosuje różnorodne techniki plastyczne (proste techniki graficzne, rzeźbiarskie, malarskie, elementy obrazowania cyfrowego fotograficznego i z wykorzystaniem wybranych graficznych programów komputerowych);
7) podejmuje działania z zakresu estetycznego kształtowania otoczenia; projektuje i realizuje formy dekoracyjne, podnoszące estetykę otoczenia (wykorzystuje elementy gotowe, aranżując własny pokój, np. projektując nakrycie stołu na uroczystość rodzinną z wykorzystaniem m.in. dekoracji kwiatowej; uwzględnia zasady estetyki podawania potraw).
mcb151d5561465c54_0000000000021
Nauczysz się
wymieniać podstawowe założenia Ruchu Arts and Crafts i Ruchu Art Nouveau oraz szkoły Bauhausu;
definiować pojęcia, takie jak: wzornictwo artystyczne, wzornictwo przemysłowe, przedmioty użytkowe, masowa produkcja, dizajn;
określać genezę masowej produkcji przedmiotów użytkowych;
rozpoznawać przykłady przedmiotów codziennego użytku, produkowanych na masową skalę;
wskazywać różnice między rękodziełem a masową produkcją przedmiotów użytkowych;
projektować proste opakowania.
Wzornictwo - wprowadzenie
Wzornictwo artystyczneWzornictwo artystyczneWzornictwo artystyczne to dziedzina sztuki związana z wytwarzaniem przedmiotów użytkowych o walorach estetycznych. Utożsamiane jest z rzemiosłem artystycznym, tworzeniem m.in. mebli, ceramiki, ozdób, ubiorów, witraży, tkanin. Przedmioty użytkowe powstawały w zakładach rzemieślniczych, a także w manufakturach, gdzie były produkowane na większą skalę. Pod koniec XIX w. wzornictwo artystyczne stało się samodzielną dziedziną plastyczną o wysokich walorach estetycznych i dekoracyjnych. W XX w. masowa produkcja zaczęła wypierać wyroby rękodzielnicze. Zamiennie z tradycyjnym pojęciem wzornictwa artystycznego funkcjonuje określenie dizajn (od ang. design).
Wzornictwo przemysłoweWzornictwo przemysłoweWzornictwo przemysłowe - obejmuje projektowanie wzorów wyrobów przeznaczonych do masowej produkcji. Istotne jest podnoszenie estetyki wytwarzanych przemysłowo przedmiotów codziennego użytku. Wzornictwo przemysłowe jest specyficzną dziedziną, która łączy technikę, ekonomię, sztukę, modę, ergonomię, a nawet ekologię.
Przyjrzyj się przedmiotom codziennego użytku produkowanym na masową skalę. Wybór i zakup tych przedmiotów zależy od potrzeb i gustu użytkownika.
RBuRmZMckK6Gl1
RjwX1oh646H7H1
Rj0OBIzfdSj4T1
R1CESUVa3D6St1
Początki designu
W II poł. XIX w. rewolucja przemysłowa w Anglii rozpoczęła nowy okres w historii designu. Masowa produkcja stała się możliwa dzięki rozwojowi technologii, powstawaniu fabryk, zmianom w miejskim stylu życia. Wzrost liczby nowych wynalazków wiązał się z głębszym zainteresowaniem wzornictwem. Wytwarzane maszynowo przedmioty musiały być zaprojektowane świadomie, tak aby posiadały walory zarówno estetyczne, jak i praktyczne.
Kosztowne i czasochłonne rękodzieło zastąpił system produkcji. Robotnicy za pomocą wyspecjalizowanych maszyn wykonywali elementy, a następnie łączyli je w całość. Towary wytwarzano w ogromnej liczbie egzemplarzy i po przystępnych cenach, co przyczyniło się do sukcesu wyrobów takich, jak np. maszyna do szycia Singera.
Najedź na punkt, a poznasz sylwetkę projektanta.
Rsuu7uFVwW4QW1
RvEccjJHlTEwM1
Ruch Arts and Crafts
Powstały w Anglii ruch Arts and Crafts był protestem przeciwko gorszej jakości towarów produkowanych masowo. Reprezentowali go Augustus Pugin, John Ruskin i William Morris, którzy dbali o wysoki poziom wzornictwa. Uważali, że przemysł wypiera tradycyjne rzemiosła i umiejętności. Twórcy dążyli do wyeliminowania sztuczności i słabego wykonania. Ruch kładł nacisk na rękodzieło, projektowanie form użytecznych i funkcjonalnych, ale także estetycznych, oryginalnych, wykonanych z naturalnych, lokalnych materiałów.
Morrisowi zależało na poprawie gustu społeczeństwa. Podczas projektowania wzorów tkanin obiciowych czy tapet, stosował drobiazgowy ornament inspirowany motywami roślinnymi.
Aby dowiedzieć się więcej, kliknij w interaktywne punkty.
RST9xcpe0qydb1
RU8Xlvo8o8BsG1
RThhkpAb8d6rt1
Art Nouveau
Styl Art Nouveau wykształcił się z ruchu Arts and Crafts. Jego przedstawiciele dążyli do tworzenia wzorów, które docierały do szerokiego kręgu odbiorców, godząc masową produkcję z rzemiosłem. Twórcy inspirowali się formami naturalnymi, stąd dominującym elementem ich wytworów w dziedzinach rzemiosła artystycznego, architektury wnętrz, rzeźby i grafiki, stały się płynne, faliste linie, organiczne kształty, inspiracje sztuką japońską, swobodne układy kompozycyjne oraz subtelna pastelowa kolorystyka.
Najedź na punkty, a poznasz szczegółowe informacje o projektach.
RVGAn3Havf5Fw1
R1QFYc10b9H781
RoJV3YSFyD58i1
R18tMY6ZntZT61
Bauhaus
Bauhaus to najważniejsza szkoła architektury, wzornictwa i sztuki XX stulecia. Została założona przez Waltera Gropiusa w Weimarze, który pod wpływem m.in. ruchu Arts and Crafts dążył do tego, aby wzornictwo stało się funkcjonalne i ogólnodostępne. Zarówno architektura, jak i formy użytkowe miały być projektowane na bazie prostych, lecz eleganckich form geometrycznych. Powstające w Bauhausie wzory w zakresie wzornictwa przemysłowego są nadal inspiracją dla współczesnych projektantów mebli przystępnych, funkcjonalnych i estetycznych. Zamieszczone poniżej fotografie ilustrują wzory wytworzone w Bauhausie. Projektanci czerpali inspirację z nowoczesnych maszyn, jak i z nowych materiałów, takich jak stalowe rury. Odrzucono ornament i położono nacisk na funkcję i powiązaną z nimi uproszczoną formę wizualną.
RTK1U2iw47AfM
R2LiIEeY43LvE1
R1FyHUxnysJ6z1
R1KlPULDJvsEW1
RvySNz90i1prl1
R1SsYEGjVISM41
R1JYFzBtQhJUK1
W projektach krzeseł, szezlonga, lampy, stolika, popielniczki i imbryka do herbaty zastosowano podstawowe kształty geometryczne. Wzory z epoki maszynowej zostały przeznaczone dla szerokiego kręgu odbiorców.
W związku z rozwojem produkcji przedmiotów wytwarzanych masowo, powstał zawód projektanta, a wzornictwo przemysłowe wykrystalizowało się jako dziedzina twórcza.
Projektant wzornictwaProjektant wzornictwaProjektant wzornictwa - tworzy projekty wzorów przemysłowych przedmiotów powszechnego użytku, takich jak: meble, odzież, maszyny i urządzenia przemysłowe, środki transportu, o walorach artystycznych, funkcjonalnych i użytkowych.
Mniej znaczy więcej to hasło głoszone przez niemieckiego projektanta, architekta Mies van der Rohe. Twórca uważał, że mniej elementów dekoracyjnych, ale odpowiednio użytych, oddziałuje mocniej niż ich nadmiar.
Uproszczenie, unowocześnienie, oszczędność, funkcjonalność były obecne w twórczości projektantów i pojawiły się we wszystkich formach designu, włącznie z opakowaniami, projektowaniem graficznym i typografią.
RvcE3jQwQxknH
Ćwiczenie 1
classicmobile
Ćwiczenie 2
R1T7SpFWQ2nQ31
static
Ćwiczenie 2
Wskaż spośród przykładów 3 przedmioty użytkowe, które charakteryzują się uproszczeniem i ograniczonymi elementami dekoracyjnymi.
R1VGxBuSqmVGr1
B
D
E
Epoka cyfrowa
Nastanie epoki cyfrowej wywarło ogromny wpływ na zasięg designu i szybkość docierania produktów do odbiorców. Projektowanie wspomagane komputerowo, aplikacje mobilne, drukowanie 3D oraz niezliczone innowacje, zapoczątkowały nowy rodzaj produktów.
RpuCTdWMiJ5eJ1
Projektant Samuel N. Bernier zastosował druk 3D do stworzenia zatrzaskowych przykrywek do pustych puszek, słoików i butelek. Dzięki temu z pojemników można korzystać wielokrotnie.
Projekty opakowań
Masowe wytwórstwo przedmiotów do użytku w domu i biurze, a także produktów spożywczych sprzedawanych w świadomie zaprojektowanych opakowaniach, było wspierane reklamą nowych produktów.
W logo Coca‑Coli występuje styl kaligraficznego pisma odręcznego. Wykorzystywano go przed rozpowszechnieniem maszyny do pisania.
RBVB78lKqSu6i1
R1b76SgmAoMIQ1
classicmobile
Ćwiczenie 3
Ra62poKG4p0hP1
static
Ćwiczenie 3
Fotografia przedstawia projekt butelki na sos sojowy, stworzony w 1961 r. przez Kenji Ekuana. Zastosowane liternictwo charakteryzuje:
R1RWq0ADebjso1
A - styl kaligraficznego pisma odręcznego B - prosty współczesny styl
B
Butelka perfum Chanel nr 5
R6vTRIwteYhPk1
Zadania
R195L0uoU156v1
R1cZdNbEy9Gdi
Ćwiczenie 4
Ciekawostka
Aby otrzymać charakterystyczną fakturę, formę do wyrobu pojemnika pokryto prawdziwą skórką cytrynową.
classicmobile
Ćwiczenie 5
R6n4EovE9RJQy1
static
Ćwiczenie 5
McDonald’s zlecił wykonanie opakowania do zestawów Happy Meal. Agencja z Bernstein‑Rein z Kansas, zaprojektowała pudełko ze złotymi łukami, pełniącymi funkcję uchwytów. Przyjrzyj się opakowaniu i odpowiedz na pytanie. Uchwyty opakowania:
R3nYehlQ4WG691
A - nawiązują kształtem do litery rozpoczynającej nazwę marki B - nie mają związku z nazwą McDonald’s C - są dopasowane kolorystycznie do logo McDonald’s (motywu złotych łuków)
A
C
classicmobile
Ćwiczenie 6
RK38gi815Hypy1
static
Ćwiczenie 6
Wybierz fotografie przedstawiające opakowania.
R1F7EABcIBXyX1
A
B
C
D
F
H
Etykieta
Etykieta to informacja umieszczana bezpośrednio na produkcie lub jego opakowaniu, mówi o cechach produktu, producencie, dacie ważności, cenie itp., najczęściej występuje w postaci naklejki.
Produkty różnego rodzaju mogą być pakowane do pojemników, kartoników, w taki sposób, że ich wygląd poznajemy dopiero po wyjęciu z opakowania. Czasami producenci decydują się na umieszczanie na danym produkcie samej etykiety. Wówczas produkt jest częściowo widoczny.
Przyjrzyj się poniższym produktom, które posiadają etykietę.
Etykiety w postaci naklejki
R13jDANVLhJBI1
R1f0kCYOGv60F1
RQXFSgOYPFcd31
Etykieta w postaci paska wykonanego z kartonu z nadrukiem, owiniętego dookoła produktu.
R1JOufeIoVvCy1
classicmobile
Ćwiczenie 7
RWLGC3EsYVXF51
static
Ćwiczenie 7
Przyjrzyj się projektom i wskaż ilustracje na których znajdują się etykiety.
RZOO2awB7ZOdk1
A
B
C
Polecenie 1
Zaprojektuj etykietę do wybranego mydełka za pomocą narzędzi programu Mini Paint.
R14er0ZIEH00Y1
R1WeXxTCzczJ71
Jeżeli chcesz zapakować samodzielnie wykonany produkt, możesz wybrać odpowiedni pojemnik i go ozdobić, w taki sposób, aby elementy dekoracyjne pasowały do rodzaju produktu, jego przeznaczenia, koloru.
R1RVZFoKJwQor1
Kokardki z czerwonej wstążki ze złotymi liniami i laska cynamonu są wystarczającymi elementami dekoracyjnymi, kolorystycznie pasującymi do zawartości słoiczka.
R1ds9h1m46fHt1
Etykiety wykonane z kartonu, z subtelnym jasnym nadrukiem oraz różowa słomka pasują kolorystycznie do składników deseru zapakowanych w słoiczku zamykanym na korek.
Polecenie 2
Wybierz materiały, za pomocą których ozdobisz słoik z suszonymi owocami. Możesz zaprojektować etykietę (naklejaną na słoik lub w postaci zawieszki), wykonać ją ręcznie klasycznymi technikami plastycznymi lub zaprojektować za pomocą narzędzi programu graficznego i wydrukować.
RPPXGcOqFT71K1
Do stworzenia opakowania możesz wykorzystać np.
zawieszkę (dodaj napisy, zastanów się nad kolorem i krojem czcionki, narzędziem do wykonania napisu. Możesz wybrać, np. piórko i tusz, cienkopis, ołówek);
sznurek (naturalny lub barwiony) do przywiązania zawieszki lub wykonania ozdobnej kokardki;
RVG5FEwaHAXp31
papier kolorowy gładki lub ozdobny, wzorzysty, który możesz nałożyć na zakrętkę od słoika;
R1SfKza6m1mX51
Słownik pojęć
Projektant wzornictwa
Projektant wzornictwa
osoba tworząca projekty wzorów przemysłowych przedmiotów powszechnego użytku, takich jak: meble, odzież, maszyny i urządzenia przemysłowe, środki transportu, o walorach artystycznych, funkcjonalnych i użytkowych.
Wzornictwo artystyczne
Wzornictwo artystyczne
dziedzina sztuki związana z wytwarzaniem przedmiotów użytkowych o walorach estetycznych, m.in. mebli, ceramiki, ozdób, ubiorów, witraży, tkanin. Utożsamiane jest z rzemiosłem artystycznym.
Wzornictwo przemysłowe
Wzornictwo przemysłowe
obejmuje projektowanie wzorów wyrobów przeznaczonych do masowej produkcji. Jest specyficzną dziedziną, która łączy technikę, ekonomię, sztukę, modę, ergonomię, a nawet ekologię.