Zabawy szaradziarskie – metagram

Uczniowie:

1) wskazują różnice w artykulacji głosek,

2) wskazują różnice znaczeniowe między wyrazami.

Poniższe metagramy wprowadzają uczniów w krąg zagadnień fonologicznych. Wskazują nie tylko na różnice w artykulacji głosek, ale również na różnice znaczeniowe między wyrazami, powstałe w wyniku substytucji tychże. Świadomość zasygnalizowanego tu problemu bardzo pomaga w unikaniu nieporozumień powstałych na skutek niewyraźnej mowy. Pisownia odgadniętych wyrazów „nie daje powodów do zmian, przeinaczeń i przekręceń. Dopiero w percepcji tekstu zrealizowanego głosowo może dojść do powikłań”Indeks górny 1. Wspólnota cech, zwłaszcza w drugim przykładzie, jest znaczna. Obejmuje bowiem takie jakości, jak ustność, w trzech przypadkach także twardość i bezdźwięczność.

Uwagi o realizacji

1. Zadanie polega na odgadnięciu słów, które różnią się między sobą tylko jedną literą, tak, jak w podanych przykładach:

Odleciały drozdy, __ __ __ __.

Zamarzają krople __ __ __ __.

Czerwienieją z zimna __ __ __ __.

Psy o budę ciągną __ __ __ __.

Strach na wróble drżący, __ __ __ __

o buty się upomina.

Idzie zima. (kosy, rosy, nosy, losy, bosy)

Gdy masz nerwy

w kiepskim __ __ __ __ __ __ ,

radzę: prześpij

noc na __ __ __ __ __ __ .

Świetny relaks

takie __ __ __ __ __ __

i odpada

łóżka __ __ __ __ __ __. (stanie, sianie, spanie, słanie)


  1. B. Boniecka, Problemy językowe w tekstach dla dzieci, „Polonistyka” 1995/4.