Zabawy z literami
Scenariusz zajęć z wykorzystaniem „Sojuszu metod” E. Arciszewskiej – Zabawy z literami
1. Cele:
Dziecko:
utrwala poznane litery oraz wyrazy (rozpoznaje je i potrafi nimi manipulować)
rozwija zainteresowanie słowem pisanym i nawyk oraz potrzebę czytania;
doskonali słuch fonetyczny, fonematyczny;
rozwija umiejętność czytania globalnego oraz analityczno‑syntetycznego;
potrafi reagować na hasło;
utrwala umiejętność właściwego wybrzmiewania sylab, dwuznaków;
rozwija zdolności społeczne i umiejętność współpracy;
2. Metody i formy pracy
„Sojusz metod” (MDS, naturalna nauka języka, elementy metody Freineta, metoda I. Majchrzak; praca zbiorowa, w grupach, indywidualna;
3. Środki dydaktyczne
wizytówki imienne dzieci, płyta z muzyką, komplety czystych kartek oraz kalki, zszywacz, litery z papieru ściernego naklejone na tekturki, kartoniki z zapisanymi sylabami, patyk, nazwy przedmiotów z przedszkolnego otoczenia na karteczkach, książeczki „Słonecznej Biblioteki”, inne materiały do czytania;
4. Przebieg zajęć
Zabawa na powitanie – „Krzesełka w kole” – na oparciach dziecięcych krzesełek znajdują się imiona dzieci. Krzesełka są ustawione w kręgu. Każdy siada na swoim krzesełku i przygląda się, kto siedzi koło niego i jak wyglądają imiona sąsiadów. Następnie dzieci chodzą dookoła utworzonego kręgu w takt tamburyna. Gdy muzyka się urywa, dzieci siadają na tym krześle, przy którym się akurat zatrzymały. Próbują odgadnąć na czyim krześle siedzą.
Układanie przez dzieci jednozdaniowych wypowiedzi na temat: „Litery” (tworzenie gazetki grupowej o literach) – zapisanie na tablicy przez nauczycielkę, przyjrzenie się stronie graficznej, ortograficznej, redakcyjnej zapisanych zdań. Dzieci zostają podzielone na grupy i każda z nich ma za zadanie powielić jedno ze zdań za pomocą kalki. Powstałe gazetki spinamy i rozdajemy innym grupom przedszkolnym.
Trójstopniowa lekcja słowna – dwoma palcami prawej ręki obwodzę kształt każdej z czterech liter (o, p, r, m), z papieru ściernego, naklejonych na sztywną tekturkę (jak przy pisaniu) oraz nazywam je. Z każdą postępuję tak samo. Dziecko powtarza te czynności. Następnie wydaję polecenia: zanieś „o” pod stolik, „p” połóż na parapet, „r” zanieś do łazienki, „m” połóż na dywanie, a później, prosi o przyniesienie liter. (każde dziecko ma jakąś literę) Po wykonaniu zadania można zapytać dzieci o nazwy poszczególnych liter pokazując na nie.
Zabawa „Podaj litery do napisania słowa” – dzieci siedzą w kręgu ze swoimi wizytówkami. Nauczycielka mówi, że chce napisać na tablicy wyraz: balon, następnie, np.: mama, kot, dom, wiosna. Pyta dzieci, które z nich ma w swoim imieniu litery potrzebne do zapisania tych wyrazów. Zgłaszane przez dzieci litery zapisuje na tablicy w kolejności ich wymieniania, pozostawiając miejsce na jeszcze nie podane. Za każdym razem nauczycielka powtarza głośno imię dziecka, które wymieniło odpowiednią literę (Sebastian ma „S” i zapis)
„Sprytna ciuciubabka” – dzieci stoją w kole, każdy uczestnik otrzymuje kartonik z sylabą (również dwuznak). Jego zadaniem jest cicho i dokładnie wybrzmiewać zapisany dźwięk w momencie rozpoczęcia zabawy. Nauczycielka informuje jedynie ciuciubabkę, jakiego dźwięku będzie szukać. Rozpoznane i dotknięte dziecko zostaje ciuciubabką.
„Ratuj patyk” – dzieci dostają etykietki z napisanymi nazwami przedmiotów, na czas zabawy stają się nimi (zaczarowanie). Dzieci stoją w kręgu wokół nauczycielki. Nauczycielka ustawia na podłodze 1‑metrowy patyk i przytrzymuje go w pozycji pionowej. W czasie przytrzymywania zapowiada, że za chwilę kogoś przywoła bez słów. Losuje i pokazuje wizytówkę jednego z uczestników jednocześnie uwalnia patyk. Zadaniem „wywołanego” dziecka jest szybko podtrzymać upadający patyk. Jeśli dziecku się uda, może pełnić rolę prowadzącego.
Sesja czytania – dzieci wybierają dowolny materiał czytelniczy (obrazki z podpisami, książeczki „Słonecznej Biblioteki” lub inne dostępne). Jeśli dziecko nie chce lub nie potrafi czytać, przebywa w ciszy lub ogląda książeczkę. Po ok. 10‑minutowej sesji czytania, nauczycielka może zachęcić do wypowiedzi na temat przeczytanych książeczek.
5. Bibliografia
Arciszewska E., Sojusz metod, (w) Edukacja w przedszkolu, styczeń 1998;
opracowanie własne zgodnie z koncepcją E. Arciszewskiej;