1872 – namalowanie przez Moneta obrazu Impresja, wschód Słońca
1874 – pierwsza wystawa impresjonistów
1886 – ósma, ostatnia wystawa impresjonistów
1889 – śmierć Alfreda Sisleya
1926 – śmierć Claude Moneta
m269e9e304546beb3_0000000000023
1
Scenariusz lekcji dla nauczyciela
R1ZjBJrc0cAGr1
m269e9e304546beb3_0000000000026
I. Opanowanie zagadnień z zakresu języka i funkcji plastyki; podejmowanie działań twórczych, w których wykorzystane są wiadomości dotyczące formy i struktury dzieła. Uczeń:
1) wykazuje się znajomością dziedzin sztuk plastycznych: malarstwa, rzeźby, grafiki, architektury (łącznie z architekturą wnętrz), rysunku, scenografii, sztuki użytkowej dawnej i współczesnej (w tym rzemiosła artystycznego); rozumie funkcje tych dziedzin i charakteryzuje ich język; rozróżnia sposoby i style wypowiedzi w obrębie dyscyplin; zna współczesne formy wypowiedzi artystycznej, wymykające się tradycyjnym klasyfikacjom, jak: happening, performance, asamblaż; sztuka nowych mediów;
III. Opanowanie podstawowych wiadomości z zakresu kultury plastycznej, jej narodowego i ogólnoludzkiego dziedzictwa kulturowego. Uczeń:
5) rozpoznaje wybrane, najbardziej istotne dzieła z dorobku innych narodów.
m269e9e304546beb3_0000000000032
Nauczysz się
wskazywać najważniejsze środki, jakie stosował malarz tworząc obraz;
rozróżniać prace malarzy‑artystów – Claude Moneta, Alfreda Sisleya, Gustava Courbeta, Camille Pissarro;
rozpoznawać kluczowe motywy malarstwa tego okresu;
używać i rozumieć terminologię odnoszącą się do budowy dzieła malarskiego: dywizjonizm, impresja, pejzaż, wymowa dzieła.
m269e9e304546beb3_0000000000056
Twórczość Claude'a Moneta
Claude Monet, który żył w latach 1840‑1926, twórca obrazu Impresja, wschód słońca, był najbardziej konsekwentnym przedstawicielem nurtu impresjonizmu. Jako szczególnie wrażliwego malarza, w naturze interesowało go przede wszystkim światło, migotanie przenikających przez powietrze promieni słonecznych oraz różnokolorowe odcienie, jakie słońce nadaje niebu, chmurom, drzewom, kwiatom.
RYvdmqOspufxj1
Ulubionym motywem Claude’a Moneta, podobnie jak i wielu innych impresjonistów, był obraz odbitego w wodzie słońca. Chętnie obserwowano występujące w naturze zjawiska przyrody, między innymi nastrojowe, rozmywające się kształty mgły, deszcze, wschody i zachody słońca.
R1EPEXaKfl09g1
Pociągnięcia pędzla na płótnach Moneta z pozoru wydają się niedbałe, lekko chaotyczne, przypadkowe, jednak gdy spojrzymy na pracę z odległości, układają się one w harmonijną, niezwykle świetlistą całość.
RTsfVu8NVbsQ21
W II połowie XIX wieku po raz pierwszy w historii, malarze wyszli w plenerPlenerplener, by tworzyć obrazy olejne. Malarstwo na świeżym powietrzu stało się możliwe dzięki dwóm wynalazkom: przenośnym, lekkim sztalugom i farbom w tubkach. Claude Monet był wyjątkowo pracowitym twórcą - namalował ponad 2 500 obrazów. Chcąc uchwycić na swoich płótnach ulotny nastrój, moment dnia, przychodził ze swoimi przyborami malarskimi w to samo wybrane miejsce, ale o różnych porach – rano, w południe czy wieczorem. Monet obserwował grę światła i układające się cienie oraz ich wpływ na barwę. W ten sposób powstawały obszerne cykleCykl malarskicykle, których tematem były nenufary (Monet namalował ich łącznie ok. 250), topole, stogi siana, katedra w Rouen czy budynek angielskiego parlamentu.
R1Oz4GlL25GdB1
Monet w Impresji stosuje harmonijną kolorystykę, opartą na niebieskościach, żółcieniach i barwach pomarańczowych. Zaskakujący, przyciągający uwagę akcent, stanowi intensywna kula wschodzącego słońca. Nasycona barwa wyróżnia się na tle porannego nieba.
REFTMWf2hkNLl1
RSiuONzaCRtz11
m269e9e304546beb3_0000000000065
Twórczość Alfreda Sisleya
R1FDsti5GMbVP1
Dzieło wybitnego pejzażysty, Alfreda Sisleya, ukazuje zachód słońca we francuskiej miejscowości Moret. Jasne, rozmyte, przedzierające się przez korony drzew słońce i pastelowe niebo, odbijają się w tafli wody świetlistą łuną, dzięki czemu malarz uzyskał efekt niesamowitej przestrzeni. Na przykładzie tego obrazu można zauważyć, z jak wielką sumiennością impresjoniści przyglądali się zjawisku szybko zmieniającego się, ulotnego światła w naturze.
RlLP2mb7BX48l1
Fotografia współczesna oparta jest na podobnym motywie, jak dwa wcześniejsze obrazy impresjonistyczne – tzn. wschodzie lub zachodzie słońca. Zwróć uwagę na różnicę pomiędzy górną, wyostrzoną, wyraźnie zarysowaną częścią zdjęcia i dolnymi partiami, które jako refleks, odbicie światła i konturów chmur są rozmyte, niewyraźne, o łagodniejszym wyrazie. Uwaga widza skupia się wówczas na granicy tych dwóch stref – horyzoncieHoryzonthoryzoncie.
m269e9e304546beb3_0000000000072
Dynamicznie ułożone chmury wprowadzają w fotografii nastrój niepokoju i wrażenie ruchu, zmienności, ulotności. Jaskrawa łuna towarzysząca zjawisku świtu podkreśla kontrast między pojawiającym się światłem, a linią horyzontu. Kompozycja otwarta, dzięki której mamy wrażenie fragmentaryczności fotografii, często stosowana była także w malarstwie impresjonistów.
RqjuqGLwIq2H61
m269e9e304546beb3_0000000000073
m269e9e304546beb3_0000000000080
Niebo w okolicach słońca przybiera kolor czerwieni tuż przed lub tuż po zachodzie lub wschodzie słońca. Ten efekt wywołany jest przez rozpraszanie promieni słonecznych, za pomocą kropelek wody tworzących chmury. Już w XIX wieku malarze, dobierając kolorystykę swoich obrazów, opierali się na podstawowej wiedzy z dziedziny optyki, używając przy tym czystych barw.
RrsT1GCb9panH1
m269e9e304546beb3_0000000000081
m269e9e304546beb3_0000000000087
Analiza dzieła malarskiego Impresja, wschód słońca
Kiedy dokładnie rozpoczął się impresjonizm? Ikoniczne, uznawane za przełomowe dzieło sztuki Impresja. Wschód słońca pędzla Claude’a Moneta, wyznaczyło nowy etap w sztuce. Obraz, który kiedyś budził kontrowersje i odrzucenie w oczach oglądających, dzisiaj przykuwa uwagę nie tylko miłośników sztuki, ale także badaczy i ludzi nauki (…). W 2014 roku w Musée Marmottan Monet w Paryżu naukowcy postawili szczegółowe pytanie: kiedy narodził się impresjonizm? Postanowiono określić dokładną datę powstania pionierskiej pracy francuskiego malarza i przeprowadzić szczegółowe ekspertyzy, które rozwiałyby wszelkie wątpliwości na ten temat.
Jako pierwsze postawiono sobie pytanie, czy płótno przedstawia wschód czy zachód słońca. W 1878 roku pracę wystawiono na sprzedaż pod innym tytułem – Impression: Soleil Couchant, co znaczy impresja: zachód słońca. Dziś tę samą kompozycję znamy pod tytułem Impression, Soleil Levant, czyli wschód słońca. Niejasnym również było, w którym właściwie roku powstał obraz. Badacze wahali się pomiędzy 1872 i 1873, ponieważ Monet umieścił na płótnie podpis 72, natomiast w księdze z galerii Wildensteina, w której znajdował się obraz, pojawiła się data 1873 (…).
Naukowiec Donald Olson, fizyk ze Stanowego Uniwersytetu w Teksasie zbadał dokładnie miejsce, z którego Monet obserwował tajemniczy krajobraz - pokój na trzecim piętrze w Hotelu d’Amirauté we francuskiej miejscowości Hawr i rozciągający się z balkonu widok na malowniczy port. Ekspert dokładnie określił kąt padania promieni słonecznych oraz punkty odniesienia na niebie w stosunku do przedstawionego fragmentu pejzażu. Uznał, że Impresja Claude Moneta to z pewnością wschód słońca, ponieważ słońce jest odchylone o 2‑3 stopnie w stosunku do linii horyzontu. Oznacza to również, że praca została namalowana w ciągu 20 do 30 minut, tuż po pojawieniu się słońca (…).
W hawryjskim porcie statki mogą bez przeszkód poruszać się jedynie na fali przypływu, ustalono więc, na podstawie uwiecznionego farbami olejnymi wysokiego poziomu wody i zależności między słońcem a horyzontem, że możliwa data powstania obrazu przypadnie na 19 różnych dni pomiędzy 1872 i 1873 rokiem (…). By zawęzić dalsze poszukiwania, prześledzono mapy pogody i zwrócono uwagę na dym pojawiający się w lewej części płótna, sugerujący kierunek wiatru. Eksperci rozważali już tylko dwie daty: 13 listopada 1872 i 25 stycznia 1873 roku (…).
Kuratorka muzeum sztuki współczesnej w Hawrze ustaliła, że Monet nie mógł przebywać w tej francuskiej miejscowości w 1873 roku, dlatego stało się jasne, że pierwsze pociągnięcie pędzla na pracy miało miejsce o godzinie 7:35 rano dnia 13 listopada 1872 roku. Z największą dokładnością wiemy, kiedy narodziło się pierwsze dzieło sztuki współczesnej (…).
m269e9e304546beb3_0000000000103
Zachód lub wschód słońca w technice impresjonistycznej
RvBNLYHn7K6RY1
R1O3jtakdf75b1
R11ihLETrxny41
RPMY1Wo24ye7W1
RNvin13DlQNVZ1
m269e9e304546beb3_0000000000226
Zadania
classicmobile
Ćwiczenie 1
RvS1byJWr2nbM1
static
Ćwiczenie 1
Przyjrzyj się wybranym fragmentom Impresji Moneta i dopasuj do nich nazwy zastosowanych przez malarza środków.
Przyjrzyj się reprodukcjom pejzaży impresjonistycznych, w których pojawia się motyw zachodu słońca. Czy twoim zdaniem malarzom udało się uchwycić nastrój uwiecznianej chwili? Jakie emocje i odczucia wywołują, gdy przyglądasz się obrazom? Dopasuj do każdej pracy najlepiej określający ją przymiotnik.
RwJzcqKN9a9Kr1
1 - nostalgia 2 - rozedrganie
A‑1,B‑2
Zobacz także
Inna wersja zadania
Ry15quN8owr8vm269e9e304546beb3_00000000000071
classicmobile
Ćwiczenie 3
R1JnHBm4322VR1
static
Ćwiczenie 3
W krajobrazach przypisanych do nurtu impresjonizmu często pojawia się odbicie słońca w tafli wody. Połącz w pary przedstawienie malarskie oraz fotograficzne, które twoim zdaniem posiadają podobną ekspresję.
RMp5MLloI0jui1
A‑1,B‑2,C‑3
Zobacz także
Inna wersja zadania
R392sK6J6mk9vm269e9e304546beb3_00000000000081
classicmobile
Ćwiczenie 4
RGWPAJipj4uGR1
static
Ćwiczenie 4
Bezpośrednie inspirowanie się naturą oraz obserwacja gry światła i cieni, były dla malarzy II połowy XIX wieku szczególnie ważne. Twórczość na zewnątrz, w bezpośrednim kontakcie z naturą to:
A - impresja B - naturalizm C - plener
C
classicmobile
Ćwiczenie 5
RbMB1IXqnjwsQ1
static
Ćwiczenie 5
Dokończ zdanie przeciągając właściwą odpowiedź w puste miejsce.
Pytania: Impresjoniści, zainteresowani jednym motywem malarskim, tworzyli kilka przedstawień jednej kwestii, różniących się od siebie kolorystyką, ale nawiązujących do tego samego tematu. Nazywa się to ................ .
Odpowiedzi: A - zespółem B - cyklem C - serią
1‑B
Zobacz także
Inna wersja zadania
R1KzbHRe5XHFym269e9e304546beb3_00000000000091
Ćwiczenie 6
classicmobile
Ćwiczenie 7
RnTCXhLb0CVyy1
static
Ćwiczenie 7
Połącz w pary określenia ze zdjęciami.
RoXdRDZ2ycH2i1
1 - faktura 2 - plama
A‑1,B‑2
Zobacz także
Inna wersja zadania
RVotviJ8VbHbPm269e9e304546beb3_00000000000101
classicmobile
Ćwiczenie 8
RZo4K7SkVCBri1
static
Ćwiczenie 8
Malarze nurtu impresjonistycznego poprzez swoje prace wyrażali szczególne zainteresowanie:
A - tematyką symboliczną B - światłem słonecznym C - mocnym, wyraźnym konturem
B
Polecenie 1
Używając małego pędzla lub szpachelki malarskiej wykonaj pracę plastyczną, która przedstawiać będzie wschód lub zachód słońca. Przemyśl, w jaki sposób wybrana przez ciebie kolorystyka wpłynie na ekspresję pracy. Zainspiruj się impresjonistyczną techniką dywizjonizmuDywizjonizmdywizjonizmu oraz postaraj się używać możliwie jak najczystszych barw. Inspiracji możesz poszukać w zdjęciach lub pracach malarskich. Gotową pracę przekaż nauczycielowi.
m269e9e304546beb3_0000000000006
m269e9e304546beb3_0000000000006
Przyjrzyj się wybranym fragmentom Impresji Moneta i dopasuj do nich nazwy zastosowanych przez malarza środków.
Odpowiedzi: A - rozmycie konturów B - kontrast barw C - refleks
Rozwiązanie: 1‑C 2‑B 3‑A
m269e9e304546beb3_0000000000007
m269e9e304546beb3_0000000000007
Przyjrzyj się reprodukcjom pejzaży impresjonistycznych, w których pojawia się motyw zachodu słońca. Czy twoim zdaniem malarzom udało się uchwycić nastrój uwiecznianej chwili? Jakie emocje i odczucia wywołują, gdy przyglądasz się obrazom? Dopasuj do każdej pracy najlepiej określający ją przymiotnik.
W krajobrazach przypisanych do nurtu impresjonizmu często pojawia się odbicie słońca w tafli wody. Połącz w pary przedstawienie malarskie oraz fotograficzne, które twoim zdaniem posiadają podobną ekspresję.
Dokończ zdanie przeciągając właściwą odpowiedź w puste miejsce.
Pytania: Impresjoniści, zainteresowani jednym motywem malarskim, tworzyli kilka przedstawień jednej kwestii, różniących się od siebie kolorystyką, ale nawiązujących do tego samego tematu. Nazywa się to ................ .
seria, kilka obrazów, powiązanych ze sobą powtarzającym się motywem. Szczególnie ważnym artystą impresjonistycznym, który tworzył cykle był Claude Monet. Jego słynny cykl Nenufary liczy ok. 250 prac.
Dywizjonizm
Dywizjonizm
technika opracowana przez malarzy impresjonistów, polegająca na budowaniu obrazu drobnymi pociągnięciami pędzla i używaniu możliwie czystego koloru. Płaszczyzna pracy wydawała się wówczas świetlista, falująca, migotliwa.
Horyzont
Horyzont
miejsce pozornego zetknięcia się nieba z ziemią lub morzem. Często podkreślany przy przedstawieniach wschodu lub zachodu słońca.
Ostrość fotografii
Ostrość fotografii
wyrazistość konturów na zdjęciu, stopień rozmycia fotografii.
Plener
Plener
malowanie na świeżym powietrzu, w bliskim kontakcie z naturą. W II połowie XIX wieku po raz pierwszy twórcy wyszli w plener, co umożliwiły lekkie sztalugi oraz farby olejne w tubkach. Pozostawiło to duży ślad w malarstwie krajobrazu.
Słownik pojęć został opracowany na podstawie:
sjp.pwn.pl
m269e9e304546beb3_0000000000272
Galeria dzieł sztuki
RYvdmqOspufxj1
R1FDsti5GMbVP1
R1I7PDNsoPVMH1
R19vdALhPzPHO1
R815gwPJkSxqS1
R9Vuv6w69hhr21
RXWkeegCu65l81
R14Ze24uMdDb81
R1Chj0QhvumYc1
R1Udqcmj3mLM41
RLY1zXTAzSzZD1
m269e9e304546beb3_0000000000276
Bibliografia
J. E. Muller, Impresjonizm, Arkady, Warszawa 1993.