Obsługa samolotu na płycie lotniska
Obsługa operacyjna portu lotniczego i współpraca ze służbami żeglugi powietrznej — Technik lotniskowych służb operacyjnych
Zadania koordynatora rejsu na płycie lotniska
FILM INSTRUKTAŻOWY - TUTORIAL
Spis treści
Film
Zadania koordynatora rejsu na płycie lotniska
FilmZadania koordynatora rejsu na płycie lotniska
Obsługa naziemna lotniskaObsługa naziemna lotniska
Ruch lotniskowyRuch lotniskowy
Zarządzanie koordynowaneZarządzanie koordynowane
Służba zarządzania płytą postojowąSłużba zarządzania płytą postojową
Zarządzanie przez zarządzającego portem lotniczym lub przez użytkownikaZarządzanie przez zarządzającego portem lotniczym lub przez użytkownika
Funkcje służby zarządzania płytą postojowąFunkcje służby zarządzania płytą postojową
Film Zadania koordynatora rejsu na płycie lotniska
Odpowiedzialność za zapewnienie niezbędnych służb technicznych w porcie lotniczym spoczywa zwykle na właścicielu lotniska, ale w szczególnych przypadkach obowiązek ten może należeć do kompetencji władz rządowych.
Władze państwowe będące właścicielem lub zarządzające portem lotniczym, w pewnych okolicznościach mogą przekazać odpowiedzialność za zarządzanie portem lotniczym, w całości lub w części, innemu organowi.

Film dostępny pod adresem /preview/resource/R58mwDxiMho1Y
Film dotyczący obsługi samolotu na płycie lotniska.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
Obsługa naziemna lotniska
Obsługa naziemna skada się z nastąpujących kategorii usług:
Ogólne usługi administracyjno‑gospodarcze.
Obsługa pasażerów.
Obsługa bagażu.
Obsługa ładunków (towarów i poczty).
Obsługa płytowa samolotów.
Obsługa samolotów.
Obsługa w zakresie zaopatrzenia samolotów w paliwo, smary i inne materiały techniczne.
Obsługa techniczno‑administracyjna samolotów.
Obsługa operacyjna lotu i administracyjna załóg samolotów.
Transport naziemny pomiędzy samolotem i dworcem lotniczym.
Obsługa w zakresie zaopatrzenia pokładowego samolotów.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
Ruch lotniskowy
Wzrost wielkości ruchu lotniczego wymusza podjęcie prac nad zwiększeniem przepustowości portów lotniczych. Większą przepustowość można uzyskać poprzez rozbudowę istniejącej infrastruktury technicznej lub poprawiając organizację pracy portu lotniczego. Przepustowość / pojemność części lotniczej (airside capacity) portu lotniczego jest to maksymalna liczba operacji lotniczych, startów i lądowań samolotów w jednostce czasu ( godzina), prowadzonych w ustalonych, rzeczywistych warunkach ruchu lotniczego i ciągłej obsłudze, dla której średni czas oczekiwania (opóźnienia operacji) odpowiada czasowi dopuszczalnemu (przjyęto opóźnienie dopuszczalne minut).
Zwiększenie przepustowości (pojemności) istniejącego portu lotniczego bez inwestycji w infrastrukturę techniczną jest zadaniem ważnym z punktu widzenia komercyjnej działalności operatora portu. Obsługa naziemna ma pośredni wpływ na przepustowość / pojemność części lotniczej portu lotniczego.
Minimalizacja czasu postoju samolotów prowadzi do obniżenia kosztów przewoźnika oraz intensywniejszego wykorzystania floty.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
Zarządzanie koordynowane
Wydział Operacyjny Portu Lotniczego jest odpowiedzialny za codzienny i ciągły nadzór oraz organizację sprawnego i bezpiecznych przemieszczania się statków powietrznych po terenie lotniska oraz zajmujących lub opuszczających stanowisko postojowe. Służba Dyżurnego Operacyjnego Portu Lotniczego, która wchodzi w skład Wydziału Operacyjnego Portu Lotniczego, jest odpowiedzialna za utrzymanie stałej i skutecznej gotowości operacyjnej portu lotniczego. W dużych portach lotniczych służba Dyżurnego Operacyjnego Portu Lotniczego, pełniona jest zazwyczaj całodobowo. W skład Wydziału Operacyjnego Portu Lotniczego mogą również wchodzić służby specjalistyczne, takie jak: Służba nadzoru nad bezpieczeństwem w polu ruchu naziemnego oraz Służba Zarządzania Płytą Postojową.
Zarządzanie płytą postojową może być zapewnione w sposób skoordynowany, np. służba ATS może być odpowiedzialna za kontrolę (drogą radiową) statków powietrznych, które na płycie postojowej powinny uzyskać zezwolenie na uruchomienie silników lub na ich wypychanie, podczas gdy kontrola ruchu pojazdów zapewniana jest przez zarządzającego portem lotniczym lub przez użytkownika. System taki wychodzi z założenia, że polecenia wydawane samolotom nie zapewniają separacji między statkami powietrznymi a pojazdami, które nie pozostają w łączności radiowej.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
Służba zarządzania płytą postojową
Utworzona przez zarządzającego portem lotniczym, lub użytkownika, pozostaje w stałej łączności ze służbą kontroli ruchu lotniczego, wyznacza stanowiska postojowe statkom powietrznym, podaje użytkownikom statków powietrznych informacje dotyczące operacji lotniczych (jeżeli je uzyskuje na częstotliwości ATS) i prowadzi aktualne statystyki godzin przybycia, lądowania i startu statków powietrznych. Może ona być również zobowiązana do zapewnienia sygnalistów i pojazdów do pilotowania ruchu naziemnego.
Personel tej służby zobowiązany jest do zapewnienia dyscypliny i respektowania wymagań, ustalonych przez zarządzającego portem lotniczym lub użytkownika, w zakresie kontroli pojazdów.
Służba zarządzania płytą postojową zazwyczaj wykonuje następujące zadania:
przydzielanie stanowisk postojowych dla przybywających statków powietrznych;
utrzymywanie niezbędnej dokumentacji dotyczącej przydzielania stanowisk postojowych dla statków powietrznych. Celem tej dokumentacji jest zapewnienie odpowiednich zapisów o nałożonych opłatach za lądowanie i postój;
zapewnienie sygnalistów kierujących statki powietrzne na stanowiska postojowe, niewyposażone w system naprowadzania do dokowania; w niektórych portach lotniczych, służba zarządzania płytą postojową zapewnia także inne usługi na płycie postojowej obejmujące obsługę towarów, bagażu oraz handling statków powietrznych
W małym porcie lotniczym, funkcje zarządzania płytą postojową i nadzoru nad bezpieczeństwem w polu ruchu naziemnego mogą być powierzone jednej służbie.
Sekcja służb pomocniczych jest odpowiedzialna za wsparcie funkcji niezbędnych do efektywnego działania Wydziału Operacyjnego Portu Lotniczego. Do przykładowych zadań realizowanych przez tą sekcję można zaliczyć: pomiar hałasu, wydawanie przepustek wstępu do części lotniczej lotniska, współpraca z podnietami zewnętrznymi biorącymi udział działaniach w sytuacjach zagrożenia.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
Zarządzanie przez zarządzającego portem lotniczym lub przez użytkownika
Na podstawie doświadczeń z pewnych lotnisk stwierdzono, że najlepszym wariantem zarządzania płytą postojową jest powierzenie jednej służbie odpowiedzialności za wszystkie ruchy statków powietrznych i pojazdów na obszarze od określonego miejsca między polem manewrowym a płytą postojową. Służba ta zobowiązana jest do nadzorowania i koordynowania ruchu wszystkich statków powietrznych na płycie postojowej, do podawania im poleceń drogą radiową na wyznaczonej częstotliwości oraz do nadzorowania ruchu pojazdów i różnego rodzaju działalności jaka jest prowadzona na płycie postojowej, w sposób umożliwiający ostrzeganie pilotów w przypadku potencjalnego niebezpieczeństwa. W uzgodnieniu z lotniskową służbą ATS, służba wydaje zezwolenie na uruchomienie silników i na kołowanie statków powietrznych opuszczających płytę postojową aż do miejsca, w którym kierowanie ich ruchem przejmuje służba ATS.
Niezależnie od wybranego wariantu zarządzania płytą postojową, jest szczególnie ważne utrzymywanie ścisłej łączności między zarządzającym portem lotniczym, użytkownikami statków powietrznych i służbą ATS.
Zadaniami o kapitalnym znaczeniu służb ATS i zarządzającego portem lotniczym są: przydzielanie stanowisk postojowych, czasu przylotu lub odlotu statków powietrznych, wydawanie zezwoleń na uruchomienie silników, podawanie informacji użytkownikom statków powietrznych, powiadamianie o wykonywanych pracach i o nie funkcjonujących urządzeniach lub służbach, środkach w zakresie bezpieczeństwa i rozporządzalnych służbach antyterrorystycznych.
Bezpieczeństwo i sprawność operacji zależą więc w dużym stopniu od dobrej współpracy między zainteresowanymi służbami.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
Funkcje służby zarządzania płytą postojową
Przydzielanie stanowisk postojowych statkom powietrznym
Całkowita odpowiedzialność za rozprowadzenie statków powietrznych na stanowiska postojowe ciąży na zarządzającym portem lotniczym, nawet jeżeli dla wygody operacyjnej i zwiększenia przepustowości może być wprowadzony system preferowanego użytkownika stanowiska. Powinny być jasno sprecyzowane instrukcje, które stanowiska mogą być użytkowane przez różne statki powietrzne lub grupy statków powietrznych. Jeżeli byłoby to pożądane, należałoby ustalić zasadę kolejności zajmowania stanowisk. Personel zobowiązany do zarządzania płytą postojową powinien otrzymać jasne instrukcje co do dozwolonego czasu zajmowania stanowisk i środków podejmowanych w celu zapewnienia przestrzegania ustalonych wymagań.
System prowadzenia na stanowisko postoju i dokowania
Dobór systemu prowadzenia na płycie postojowej uzależniony jest od typów użytkowanych statków powietrznych i od precyzji, z jaką manewr ma być wykonany. Jeżeli nie jest wymagana bardzo duża precyzja, okazuje się, możliwe zastosowanie prostego systemu znaków identyfikacyjnych stanowisk postojowych, znaków osiowych i strzały wskazującej pozycję, w której statek powietrzny powinien być unieruchomiony. Taki system może służyć do postoju z dziobem przy budynku gdy statek powietrzny nie potrzebuje wchodzić w kontakt z korytarzem załadowczym i gdy zaopatrywanie w paliwo nie jest dokonywane na wyznaczonym stanowisku. Namalowane znaki powinny być utrzymywane w doskonałym stanie czystości, by zapewnić ich widzialność. Jeżeli mają miejsce częste operacje w porze nocnej, wówczas poziome znaki osiowe trzeba uzupełnić żółtymi światłami dookólnymi. Zapalanie i gaszenie świateł osiowych stanowisk postojowych może być sterowane na miejscu lub z sali głównej kontroli płyty postojowej. Każdego tygodnia światła osiowe powinny być skontrolowane, a lampy przepalone, wymienione. Jeżeli stanowisko postojowe z dziobem przy budynku wyposażone jest w korytarz załadowczy, wówczas statki powietrzne powinny ustawiać się precyzyjnie: w takim przypadku powinno się zastosować system wzrokowego prowadzenia do dokowania. W przypadku uszkodzenia systemu, powinno się zaangażować sygnalistów, w celu doprowadzenia samolotów do stanowisk postojowych wyposażonych w korytarze załadowcze lub unieruchomienia samolotów w pewnej odległości od korytarzy, dla zapewnienia zapasu bezpieczeństwa.
Służba sygnalistów
Jeżeli port lotniczy nie posiada systemu pomocy rozprowadzania lub jeżeli ten system nie funkcjonuje, a samoloty powinny być prowadzone do stanowisk postojowych w celu uniknięcia niebezpieczeństwa lub możliwie najlepszego wykorzystania rozporządzalnych stanowisk postojowych, wówczas powinno się utworzyć służbę sygnalistów. Sygnaliści powinni przejść odpowiednie szkolenie i tylko ci, którzy wykazali się wystarczającym poziomem przygotowania, powinni być upoważnieni do prowadzenia samolotów. Powinny być wydane, w formie pisemnej, szczegółowe przepisy co do:
bezwzględnej konieczności podawania wyłącznie przepisowych sygnałów (ilustracje podawania sygnałów powinny być umieszczone w stosownych miejscach);
konieczności dopilnowania by stanowisko postojowe było wolne od przeszkód stałych lub ruchomych;
przypadków gdy wystarczy jeden sygnalista i gdy powinien mieć pomocników, zapewniających ochronę końców skrzydeł;
środków jakie należy podjąć w przypadku gdyby samolot doznał uszkodzenia podczas kierowania go przez sygnalistę.
Sygnaliści powinni na stałe nosić ubiory o żywych kolorach, np. kamizelki w kolorach takich jak jaskrawy fluoroscencyjny czerwony, pomarańczowy lub żółty. Źle wykonany manewr może zmusić pilota do, użycia nadmiernej mocy silników, w celu poprawienia sytuacji, co zwiększa ryzyko urazów lub szkód wywołanych podmuchem.
W takim przypadku, powinno się podać pilotowi sygnał aby unieruchomił silniki i przemieścić samolot za pomocą ciągnika.
Służba pojazdów prowadzących
W portach lotniczych gdzie stosuje się pojazdy prowadzące, trzeba upewnić się, że ich kierowcy posiadają wymaganą wiedzę, co do procedur posługiwania się radiotelefonem, sygnałów wzrokowych, prędkości kołowania oraz odległości między pojazdami a statkami powietrznymi
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści