Film dostępny pod adresem /preview/resource/RL57byi6SZsvj

Film ukazuje sposób zamiany strony biernej na czynną w zdaniach łacińskich. Na pierwszym slajdzie ukazany jest tytuł filmu: pt. „Zamiana strony biernej na stronę czynną”. Pojawia się prostokątny biały ekran, a na nim czasowniki: być, stać się zostać. Lektor mówi: Przypomnijmy sobie podstawowe wiadomości o stronie biernej. W języku polskim stronę bierną tworzy się za pomocą czasowników posiłkowych „być”, „stać się”, zostać”. Na ekranie ukazują się zdania: Paweł kocha Julię. Julia jest kochana przez Pawła. Lektor mówi: Na przykład: Paweł kocha Julię, a zatem Julia jest kochana przez Pawła. Na następnym slajdzie przedstawione są czasowniki: „być”, „stać się”, zostać” przekreślone czerwoną kreską. Lektor mówi: W języku łacińskim nie potrzebujemy czasowników posiłkowych. Strona bierna od strony czynnej różni się tylko końcówkami osobowymi. Pojawiają się zdania: Paulus Iuliam amat. Iulia a Paulo amatur. Lektor: A więc: Paulus Iuliam amat, ergo Iulia a Paulo amatur. Na ekranie ukazuje się tabela, która w trakcie prelekcji lektora jest uzupełniana łacińskimi końcówkami strony biernej czasowników. Lektor mówi: Przypomnijmy sobie teraz jak wyglądają końcówki strony biernej w języku łacińskim. Singularis: -or np. amor – jestem kochany; -ris np. amārīs – jesteś kochany; -tur np. amatur – jest kochany. Pluralis: -mur np. amāmur – jesteśmy kochani; -mini np. amamini – jesteście kochani; -ntur np. amāntur – są kochani, są kochane. Infinitivus: - ri/i np. amārī – być kochanym. Kolejne zdanie na ekranie: Paweł kocha Julię. Lektor mówi: Zdanie „Paweł kocha Julię”, to zdanie wyrażone w stronie czynnej. W trakcie prelekcji lektora pojawiają się kolorowe strzałki wskazujące formy, o których jest mowa. Lektor: W zdaniu Paweł kocha Julię, słowo „Paweł” stanowi podmiot, słowo „kocha” - orzeczenie, a słowo „Julię” - dopełnienie bliższe. Następnie zdanie na ekranie, to: Paulus Iuliam amat. Lektor mówi: W zdaniu Paulus Iuliam amat, słowo „Paulus”stanowi podmiot, słowo „Iuliam” - dopełnienie bliższe, a słowo „amat” - orzeczenie. Kolorowe strzałki wskazują omawiane formy. Na następnym slajdzie ukazane jest zdanie: Julia jest kochana przez Pawła. Lektor dokonuje analizy: Zdanie „Julia jest kochana przez Pawła” to zdanie wyrażone w stronie biernej. Słowo „Julia” stanowi podmiot, słowa „jest kochana” - orzeczenie, a słowa „przez Pawła” - dopełnienie. Kolorowe strzałki wskazują kolejno omawiane słowa. Następnie na ekranie pojawia się zdanie łacińskie: Iūlia ā Paulō amātur. Lektor mówi: W zdaniu „Iūlia ā Paulō amātur” słowo „Julia” stanowi podmiot, słowa „a Paulo” - dopełnienie, słowo „amatur” - orzeczenie. Strzałki wskazują omawiane formy gramatyczne. Lektor mówi: Przy zamianie zdania ze strony czynnej na stronę bierną lub ze strony biernej na stronę czynną, bierzemy pod uwagę 3 omówione wyżej elementy zdania: podmiot, orzeczenie i dopełnienie. Na kolejnym ekranie ukazana jest następująca treść: W razie zamiany zdania ze strony biernej na stronę czynną: Podmiot zdania staje się dopełnieniem. Dopełnienie staje się podmiotem. Orzeczenie jest uzgadniane z nowym podmiotem. Zdania te pojawiają się w momencie ich czytania przez lektora. Lektor: Rozpatrzmy powyższe przesłanki na przykładach. Pojawiają się kolejne czytane przez lektora zdania: Podmiot zdania staje się dopełnieniem. Iūlia ā Paulō amātur. Paulus Iūliam amat. Słowa „Iulia” i „Iuliam” są zaznaczone na czerwono. Lektor: Dopełnienie staje się podmiotem. Ukazują się kolejne czytane zdania: Iūlia ā Paulō amātur. Paulus Iūliam amat. Słowa „Paulo” i „Paulus” są zaznaczone na czerwono. Na ostatnim slajdzie zamieszczone są następujące zdania: Orzeczenie jest uzgadniane z nowym podmiotem. Iūlia ā Paulō amātur. Paulus Iūliam amat. Czasowniki amatur i amat są zapisane czerwonym kolorem, natomiast rzeczowniki Iulia i Paulus podkreślone czerwoną kreską.