Przy zapisywaniu rezultatu twojej pracy w postaci obrazu graficznegoP1FSvxFyLobrazu graficznego, istotny jest wybór rodzaju pliku, w którym zapiszesz ten obraz. Dlatego zapoznaj się z różnymi rodzajami formatów zapisywania plików graficznych, które będą decydować, między innymi, o jakości twojego obrazu. Najistotniejszymi kryteriami, wyboru formatu graficznego, powinny być:

  • jakość i wielkość drukowanego obrazuDbPMq91BEjakość i wielkość drukowanego obrazu,

  • oszczędność miejsca na dysku,

  • szybkość otwierania i zapisywania obrabianej grafiki,

  • wymagania wynikające z przeznaczenia grafiki (na przykład umieszczenie grafiki na stronie wwwP120Ayrcnstronie www),

  • dopasowanie do wymogów stawianych przez program, z którego korzystamy.

Formaty plików graficznych możemy podzielić na:

  • Formaty stosujące kompresję stratnąKompresja stratnakompresję stratną (JPG, TIFF);

  • Formaty stosujące kompresję bezstratnąKompresja bezstratnakompresję bezstratną (BMP, TIFF, PNG, GIF);

  • Formaty niestosujące kompresjiKompresjakompresji (PSD, XPM, BMP).

Kompresja stratna1
Kompresja stratna

W kompresji stratnej zmniejszanie rozmiaru danych następuje poprzez nieodwracalne usuwanie informacji. Jakość skompresowanego pliku może ulec pogorszeniu względem oryginału, jednak algorytmy kompresji powinny odrzucić jak najmniej istotne dane dla ograniczonej percepcji wizualnej człowieka, dzięki czemu różnice te mogą być dla nas zupełnie niezauważalne. Usuwanie danych w kompresji stratnej zapewnia o wiele mniejszy rozmiar plików niż w przypadku metody bezstratnej. Używana głównie do kompresji plików multimedialnych (obrazy, wideo, dźwięki).

Kompresja bezstratna1
Kompresja bezstratna

W kompresji bezstratnej żadna informacja nie jest usuwana, wszystkie dane są zachowane, jednak odpowiednie algorytmy minimalizują liczbę bitów potrzebnych do zapisania pliku. Jakość skompresowanego pliku nie ulega pogorszeniu względem oryginału, możliwe jest także jego przywrócenie do pierwotnej postaci, dlatego kompresja bezstratna pozwala zmniejszyć rozmiar danych tylko w niewielkim stopniu. Stosowana jest głównie do kompresji danych tekstowych lub programów.

Kompresja 1
Kompresja

Kompresja to zapis zbioru danych za pomocą mniejszej liczby bitów niż w oryginale. Celem jest zmniejszenie rozmiaru danych i wielkości plików, co pozwala przede wszystkim zaoszczędzić miejsce w pamięci masowej (komputerach osobistych, jak i serwerach). Mniejsza ilość danych oznacza szybszy przesył i większą przepustowość sieci, a także wydajniejszą archiwizację i tworzenie kopii zapasowych.

Popularne formaty plików graficznych

BMP – zapisuje wszystkie piksele obrazu i ich rozmieszczenie w sposób nieskompresowany co daje doskonałą jakość końcową. Obrazy cyfrowe, zwłaszcza fotografie są zapisywane w coraz większych rozdzielczościachDbPMq91BErozdzielczościach. Powoduje to zwiększenie liczby pikseli i co za tym idzie wzrost rozmiaru pliku graficznego. Mimo znakomitej jakości i odwzorowania kolorów format BMP nie jest popularny ze względu na rozmiar zapisanych plików. Oferuje również prostą kompresję bezstratną, jednak ze względu na przewagę formatu PNG w kwestii kompresowania plików, nie jest ona często stosowana.

JPG/JPEG – jest formatem wykorzystywanym w fotografii cyfrowej. Dzięki zastosowaniu kompresji stratnej, wielkość obrazów przechowywanych w formacie JPG może być około 20 razy mniejsza niż w formacie BMP. Z tego względu format ten jest bardzo często wykorzystywany w publikacjach internetowych oraz przez amatorów grafiki (fotografii) cyfrowej . Format JPG nie umożliwia przechowywania informacji o przezroczystości obrazu.

bg‑cyan
R9iOvlef1lvMF
Przykładowa grafika w formacie JPEG.
Źródło: GroMar, licencja: CC BY 3.0.

GIF – jest formatem, który potrzebuje dla swoich plików bardzo mało miejsca. Dzieje się tak z powodu ograniczonej liczby kolorów (256 możliwych do wyświetlenia). Fakt ten znacząco wpływa na jakość fotografii kolorowej. Znakomicie natomiast prezentuje fotografie w odcieniach szarości. Stosowanie tego formatu jest wskazane przy projektowaniu różnego rodzaju  animowanych obrazów oraz znaków graficznych, wymagających wykorzystania niewielkiej liczby kolorów.

bg‑cyan
RQnGJcTcdiLjA
Przykładowa grafika w formacie GIF.
Źródło: GroMar, licencja: CC BY 3.0.

PNG – równie często wykorzystywany format w fotografii cyfrowej co JPG. Został stworzony jako następca formatu GIF. Jego cechą charakterystyczną jest obsługa przeźroczystości tzw. kanał alfa (stopień przeźroczystości można regulować). PNG jest formatem bardzo uniwersalnym, pozwala na obsługę trybów o niskiej liczbie kolorów (od 2 do 256 oraz skalę szarości), ale obsługuje również tryb 48 bitowej palety kolorów RGB, w której obraz zapisywany jest w doskonałej jakości i bez zniekształceń właściwych dla formatów z kompresją stratną. Wielkość plików w formacie PNG będzie zatem uzależniona od rozdzielczości pliku, zastosowanej głębi kolorów i wykorzystania kanału przeźroczystości.

bg‑cyan
R18tWVhqoSaDv
Przykładowa grafika w formacie PNG.
Źródło: GroMar, licencja: CC BY 3.0.

TIFF – jest formatem, który zapewnia bardzo wysoką jakość obrazu. Znalazł zastosowanie w tworzeniu albumowych publikacji, w których prezentowane są najwyższej klasy fotografie. Format ten wymaga jednak dużo miejsca na dysku. Z powodu wielkości plików nie nadaje się do zastosowań internetowych.

Obrazy zapisane w różnych formatach

Ta sama fotografia słonia afrykańskiego zapisana w różnych formatach, będzie miała różny rozmiar pliku na dysku dla każdego formatu. Zwróć również uwagę na zastosowaną kompresję oraz liczbę odrębnych kolorów.

Galeria zdjęć interaktywnych przedstawia obrazy zapisane w różnych formatach.

Pierwszy obraz to fotografia słonia afrykańskiego z właściwościami pliku BMP w programie IfranView. Na fotografii znajduje się słoń stojący na sawannie, w lewym dolnym rogu zdjęcia znajduje się ramka z właściwościami pliku. Właściwości są następujące:
Nazwa pliku:
Katalog:
Pełna ścieżka:
Kompresja: Brak Rozdzielczość:
Rozmiar pierwotny:
Rozmiar obecny:
Rozmiar wydruku (): :
Pierwotna głębia koloru: ()
Obecna głębia koloru: ()
Liczba odrębnych kolorów: 40016
Rozmiar na dysku: ()
Obecnie zajmuje pamięci: ()
Obecny indeks w katalogu:
Data/ Czas pliku: 30.05.2023/ 17:25:24}
Załadowany w czasie: 15 milisekund

Drugi obraz to fotografia słonia afrykańskiego z właściwościami pliku JPG w programie IfranView. Na fotografii znajduje się słoń stojący na sawannie, w lewym dolnym rogu zdjęcia znajduje się ramka z właściwościami pliku. Właściwości są następujące:
Nazwa pliku:
Katalog:
Pełna ścieżka:
Kompresja: , quality: 100, subsampling ON ()
Rozdzielczość:
Rozmiar pierwotny: () ()
Rozmiar obecny: () ()
Rozmiar wydruku (): :
Pierwotna głębia koloru: Milionów ()
Obecna głębia koloru: Milionów () Liczba odrębnych kolorów: 40028
Rozmiar na dysku: ()
Obecnie zajmuje pamięci: ()
Obecny indeks w katalogu:
Data/ Czas pliku: 30.05.2023/ 17:25:05
Załadowany w czasie: 109 milisekund

Trzeci obraz to również fotografia słonia afrykańskiego, tym razem z właściwościami pliku GIF w programie IfranView. Na fotografii znajduje się słoń stojący na sawannie, w lewym dolnym rogu zdjęcia znajduje się ramka z właściwościami pliku. Właściwości są następujące:
Nazwa pliku:
Katalog:
Pełna ścieżka:
Kompresja: , Transparent color:252 Rozdzielczość: brak
Rozmiar pierwotny: () ()
Rozmiar obecny: () ()
Rozmiar wydruku (): :
Pierwotna głębia koloru: 256 ()
Obecna głębia koloru: 256 ()
Liczba odrębnych kolorów: 78 Rozmiar na dysku: ()
Obecnie zajmuje pamięci: (20 314 664 Bytes)
Obecny indeks w katalogu:
Data/ Czas pliku: 30.05.2023/ 17:26:04
Załadowany w czasie: 78 milisekund

Czwarty obraz to również fotografia słonia afrykańskiego, natomiast wyświetlone zostały właściwości pliku GIF w programie IfranView. Na fotografii znajduje się słoń stojący na sawannie, w lewym dolnym rogu zdjęcia znajduje się ramka z właściwościami pliku. Właściwości są następujące:
Nazwa pliku:
Katalog:
Pełna ścieżka:
Kompresja:
Rozdzielczość:
Rozmiar pierwotny: () ()
Rozmiar obecny: () ()
Rozmiar wydruku (): :
Pierwotna głębia koloru: ()
Obecna głębia koloru: ()
Liczba odrębnych kolorów: 40016
Rozmiar na dysku: ()
Obecnie zajmuje pamięci: ()
Obecny indeks w katalogu:
Data/ Czas pliku: 30.05.2023/ 17:25:52
Załadowany w czasie: 250 milisekund

Piąty obraz to także fotografia słonia afrykańskiego, tym razem wyświetlone zostały właściwości pliku TIFF w programie IfranView. Na fotografii znajduje się słoń stojący na sawannie, w lewym dolnym rogu zdjęcia znajduje się ramka z właściwościami pliku. Właściwości są następujące:
Nazwa pliku:
Katalog:
Pełna ścieżka:
Katalog:
Kompresja:
Rozdzielczość:
Rozmiar pierwotny: () ()
Rozmiar obecny: () ()
Rozmiar wydruku (): :
Pierwotna głębia koloru: ()
Obecna głębia koloru: ()
Liczba odrębnych kolorów: 40016
Rozmiar na dysku: ()
Obecnie zajmuje pamięci: ()
Obecny indeks w katalogu:
Data/ Czas pliku: 30.05.2023/ 17:28:05
Załadowany w czasie: 250 milisekund

Formatów zapisów plików graficznych jest znacznie więcej. Kontynuując swoją przygodę z komputerem i programami graficznymiPmGjCqgKoprogramami graficznymi, z pewnością dowiesz się znacznie więcej o specyfice zapisywania plików graficznych w różnych formatach.

Ćwiczenie 1

Część z nieomówionych tutaj formatów oferuje znacznie większe możliwości i są stosowane np. w medycynie, inżynierii i wielu innych dziedzinach nauki. Znajdź w internecieDwl1kvyglZnajdź w internecie informacje o innych formatach plików graficznych. Dołącz do nich krótki opis oraz zaznacz jakiej używają kompresji.

Skorzystaj z poniższego dzienniczka do zapisania swoich odpowiedzi, notatek i przemyśleń.

RNnsEQeK2F4yq
Wersja alternatywna: (Uzupełnij).
Źródło: GroMar, licencja: CC BY 3.0.