Ilustracja interaktywna przedstawiająca w uproszczonej formie graficznej kilkanaście głów w kolorze brązowym znajdujących się na pustyni. Przypominają one kamienne rzeźby z Wyspy Wielkanocnej. Niektóre z nich się śmieją.
Śmiech to jedno z najlepszych lekarstw! Kiedy się śmiejesz, nabierasz trzy razy więcej powietrza do płuc, dzięki czemu dotleniasz organizm. Szybciej też zdrowiejesz, ponieważ organizm sprawniej produkuje walczące z wirusami limfocyty. Śmiej się więc na zdrowie!
Ćwiczenie 1
Przyjrzyj się zaprezentowanym fotografiom. Zastanów się, co wyrażają przedstawione twarze. Po czym to poznajesz?
R17sS1f4Vv7Bi
Zwróć uwagę na to, że postacie przedstawione na fotografiach wyrażają to samo uczucie.
Osoby przedstawione na kolejnych zdjęciach śmieją się. Mają otwarte usta, półprzymknięte oczy, widać ich zęby. Dzieci z pierwszego zdjęcia coś bardzo rozbawiło, jeden z chłopców aż zamknął oczy. Sportowcy odnieśli sukces, ich uśmiechy wyrażają zadowolenie i szczęście. Kobieta występuje na scenie, uśmiecha się sztucznie. Starszy pan śmieje się głośno, wszystkie mięśnie twarzy ma napięte, wyraźnie widać zmarszczki, ale uśmiechnięta twarz wydaje się młodsza.
Ćwiczenie 1
Dotknij swojej twarzy i zacznij się śmiać. Czy jest taka sama, gdy jest poważna? Wskaż, czym się różni.
R1HGqWu8ueBkE
R1KQfbmB9DDCl
RulvesfC815aC
R7dfnNCpIAk4J
R1c0ctRHdWpx5
Ćwiczenie 2
Zastanów się, czy śmiech można tylko zobaczyć i usłyszeć. Co wyraża śmiech? Zapisz swoją odpowiedź.
R17sS1f4Vv7Bi
Co jest przyczyną śmiechu, w jakich sytuacjach ludzie się śmieją?
Śmiech widzimy na ludzkiej twarzy. Śmiejący się człowiek wydaje charakterystyczne odgłosy. Śmiech wyraża radość, szczęście, zadowolenie. Niekiedy może być też oznaką zdenerwowania, zawstydzenia, a nawet szyderstwa.
Polecenie 1
Określ, jak śmiech wpływa na ciebie. W jakich sytuacjach głośno się śmiejesz? Czym można cię rozśmieszyć?
R17sS1f4Vv7Bi
Ćwiczenie 3
R154ShBFwQ9yD1
Ćwiczenie 4
Wypisz poprawne związki wyrazowe z ćwiczenia 3 i wyjaśnij ich znaczenie.
R1CTaHce1HwQG
Możesz skorzystać ze Słownika frazeologicznego lub Słownika języka polskiego.
śmiech donośny – bardzo głośny, słyszalny z dużej odległości;
śmiech serdeczny – jeśli ktoś śmieje się w sposób okazujący komuś życzliwość;
śmiech dyskretny – taki śmiech może charakteryzować kogoś nieśmiałego lub niechcącego śmiechem zwracać na siebie uwagi;
śmiech perlisty – śmiech składający się z krótkich, szybko następujących po sobie dźwięków;
śmiech szyderczy – nieszczery, wyrażający kpinę;
śmiech zaraźliwy – jeśli czyjś śmiech wywołuje śmiech u innych;
śmiech sztuczny – nieszczery, udający uprzejmość i dobroć.
RWfZdY3h5mNAN
Ćwiczenie 5
R13mqjjWWxvGA
Ćwiczenie 6
Ćwiczenie 7
Przeczytaj tekst pt. Egzamin na dwóch kółkach. Określ, które przysłowie oddaje sytuację przedstawioną w tym tekście. Uzasadnij swój wybór. Jak rozumiesz pozostałe przysłowia?
'Kto się nigdy nie śmieje, od tego zimno wieje',
'Ten się śmieje, kto się śmieje ostatni',
'Nie śmiej się bratku z cudzego wypadku',
'Poznać głupiego po śmiechu jego'.
R17sS1f4Vv7Bi
Zwróć uwagę na to, w jakiej sytuacji chłopiec zaczął się śmiać i czy jego śmiech pojawił się w odpowiednim momencie.
'Kto się nigdy nie śmieje, od tego zimno wieje'. Osoby, które się nie uśmiechają i są poważne, odbierane są jako posępne i niedostępne.
'Ten się śmieje, kto się śmieje ostatni'. Nie należy przedwcześnie cieszyć się z własnego sukcesu lub z porażki innych, gdyż sukces może się okazać nietrwały i ktoś inny będzie miał rację.
'Nie śmiej się bratku z cudzego wypadku'. Nie wypada się śmiać z cudzego nieszczęścia.
'Poznać głupiego po śmiechu jego'. Powiedzenie zazwyczaj używane jest jako komentarz, gdy czyjś śmiech jest nie na miejscu.
Sytuację przedstawioną w tekście oddaje przysłowie: 'Nie śmiej się bratku z cudzego wypadku'. Adam zachował się nieładnie, śmiejąc się z nieszczęśliwego wypadku Jurka. Gdy za chwilę sam się wywrócił i pokaleczył, nikt nie uznał tego za zabawne.
Egzamin na dwóch kółkach
Dziś w szkole zdawaliśmy egzamin praktyczny na kartę rowerową. Odbywał się on na szkolnym boisku. Musieliśmy zaliczać różne manewry, np. zawracanie, szybkie zatrzymywanie się, slalom czy skręcanie w prawo z wyciągniętą ręką. Nie wszyscy poradzili sobie z tymi zadaniami.
Jurek miał duży rower i w pewnym momencie nie zmieścił się między słupkami, kiedy zaliczał slalom. Zrobił nagły manewr kierownicą i stracił nad nią panowanie. Po sekundzie leżał przygnieciony rowerem. I wtedy Adam zaczął się okropnie śmiać. Pokazywał na Jurka palcem i skręcał się ze śmiechu. Widziałam, że Jurkowi było bardzo przykro, miał łzy w oczach.
Po chwili do egzaminu przystąpił Adam. Śmignął szybko między słupkami, zatrzymał się i ruszył na komendę, przejechał między dwoma liniami z jedną ręką na kierownicy. Ale kiedy miał skręcić w lewo z wyciągniętą ręką, zachwiał się na samym łuku. Prawa ręka, którą ma trochę słabszą, nie utrzymała kierownicy i Adam upadł na boisko. Upadek był na tyle dotkliwy, że zdarł sobie skórę na kolanach. I wiecie co? Tym razem nikt się nie śmiał.
Ćwiczenie 8
Zapoznaj się z filmem i z recytacją utworu pt. Śmieszek Wiktora Woroszylskiego. Napisz, co jest tematem tego wiersza.
R17sS1f4Vv7Bi
Zwróć uwagę na zdrobnienie słowa 'śmiech' w tytule utworu. Może wskazywać ono na żart bądź kogoś, kto lubi się śmiać.
Tematem wiersza jest śmiech oraz przeżywanie radosnej, dobrej, beztroskiej zabawy.
R1VtImAwGRXdn
Ćwiczenie 9
Wiersz Śmieszek kończy się słowami 'niech żyje śmiech!'. Podaj powody, dla których warto się śmiać. Możesz się posłużyć przykładami z wiersza lub własnymi.
R17sS1f4Vv7Bi
Zwróć uwagę na to, czy bohater wiersza śmieje się z określonego powodu.
Bohater wiersza śmieje się zupełnie bez powodu. Przepełniony jest radością i entuzjazmem, którego nie może powstrzymać. Mówi rodzicom, że śmiać się musi, bo wszedł w niego duszek śmiechu.
Ćwiczenie 10
Kogo lub co przypomina śmiech? Wypisz z wiersza odpowiednie fragmenty. Nazwij środek stylistyczny występujący w tym fragmencie.
R17sS1f4Vv7Bi
Pamiętaj, porównanie występuje wtedy, jeśli coś lub kogoś porównujemy do czegoś lub kogoś innego.
W wierszu śmiech porównany jest m.in. do pożaru, burzy, kłótni psa z kotem, hipopotama wynurzającego się z morza, olbrzyma itd. Zastosowany środek stylistyczny to porównanie.
RYjXUPoZ5fxUD1
Wiktor Woroszylski19961927
Wiktor Woroszylski
Polski pisarz, poeta i tłumacz z języka rosyjskiego. Wydał również książki dla dzieci i młodzieży. Napisał m.in. I ty zostaniesz Indianinem, Mniejszy szuka dużego, Niezgoda na ukłon.
ŚmieszekWiktor Woroszylski
Wiktor WoroszylskiŚmieszek
Czy to pożar, czy to burza, czy to pies się pożarł z kotem? Może z morza się wynurza duże zwierzę hipopotam?
Może olbrzym wielki, wielki dmucha w wielki, wielki miech? Czy być może, że te dźwięki to nie pożar, tylko – śmiech?
Tylko śmiech dziś figle płata, wichrem wieje przez mieszkanie, skacze, śpiewa, tupie, lata, fantastyczny tańczy taniec:
tarantellętFuiPAEMnG_000tp001tarantellę z obertasemtFuiPAEMnG_000tp002obertasem, huraganellę z rozbijasem, zbójnickiegotFuiPAEMnG_000tp003zbójnickiego z rokendrolemtFuiPAEMnG_000tp004rokendrolem, aż spadają żyrandole, rozłupują się posadzki, na patelni skaczą placki, taki rumor, taka wrzawa, aż w posadach drży Warszawa, aż zapiera w piersiach dech, taki taniec, taki śmiech!
A przyczyna? Bez przyczyny chichoczemy i tańczymy!
Czy kto niski, czy wysoki – dziś ze śmiechu zrywa boki. Czy się potknął, czy się ukłuł – dziś się śmieje do rozpuku.
Do rozpuku? Co to rozpuk? Wcale nie ma takich słów! Nie wytrzymam już po prostu, śmiać się muszę znów i znów!
Tato, mamo, porzuć pracę: dziś pękają śmiechu race.
Wlazł dziś we mnie śmiechu duszek – nie ma rady, śmiać się muszę!
Czy to grzech – taki śmiech?
No to niech żyje śmiech!
unikatowy_nr_id_wpisu_01 Źródło: Wiktor Woroszylski, Śmieszek, [w:] tegoż, Nastolatki nie lubią wierszy, Warszawa 1967.
Ćwiczenie 11
Przeczytaj uważnie trzecią zwrotkę i zapisz, jakie czynności wykonuje śmiech. Kto w rzeczywistości może być ich wykonawcą?
R17sS1f4Vv7Bi
Pamiętaj, czasownik oznacza czynność lub stan.
Czynności wykonywane przez śmiech: płata figle, wichrem wieje przez mieszkanie, skacze, śpiewa, tupie, lata, tańczy fantastyczny taniec. W rzeczywistości wykonawcą tych czynności może być dziecko, które zaprasza rodziców do zabawy.
Ćwiczenie 12
R1WqZANArU8d51
Ćwiczenie 13
Określ, jakie są skutki szalonego tańca śmiechu. Co się dzieje z żyrandolami, posadzkami, plackami, Warszawą? Wypisz z wiersza odpowiednie fragmenty.
R17sS1f4Vv7Bi
Zwróć uwagę na czasowniki określające czynności.
Szalony taniec śmiechu powoduje, że: spadają żyrandole, rozłupują się posadzki, na patelni skaczą placki, taki rumor, taka wrzawa, aż w posadach drży Warszawa, aż zapiera w piersiach dech, taki taniec, taki śmiech!
Ćwiczenie 14
R1JoBOyGwJ4wH1
Ćwiczenie 15
Przygotuj się do pięknego odczytania wiersza. Aby ułatwić sobie recytację, odpowiedz na pytania:
Który fragment przeczytasz powoli, z przesadnym lękiem, zdziwieniem?
Którą część będziesz czytać coraz szybciej, dynamicznie?
Kiedy wybuchniesz śmiechem, jakby cię ktoś łaskotał?
Które zdanie powiesz najgłośniej?
R16o1mbGzD96k
Zwróć uwagę na to, że poszczególne fragmenty wiersza można wyrazić emocjami lub gestami.
Odpowiedzi na pytania:
Pierwszą strofę wiersza można przeczytać z przesadnym lękiem, zdziwieniem.
Strofę trzecią i czwartą wiersza można przeczytać szybciej i dynamiczniej.
Czytając szóstą strofę wiersza, można wybuchnąć śmiechem.
Najgłośniej można wypowiedzieć ostatnie zdanie wiersza: No to niech żyje śmiech!
Ćwiczenie 15
Określ, jakie emocje zostały przekazane w pierwszej, trzeciej i czwartej strofie wiersza oraz w dwóch ostatnich wersach. Przekaż je za pomocą gestów.
RulNCieUeaAbz
tFuiPAEMnG_000tp001
tarantela (wł. tarantella) – bardzo szybki włoski taniec ludowy
tFuiPAEMnG_000tp002
obertas – żartobliwie oberek, czyli bardzo szybki polski taniec ludowy
tFuiPAEMnG_000tp003
zbójnicki – taniec górali (wyłącznie mężczyzn)
tFuiPAEMnG_000tp004
<foreign lang='en>rock and roll [czyt. rok end rol] – amerykański taniec o szybkim tempie