Zasady gospodarowania odpadami
Wstęp
Konsumpcyjny styl życia przyczynia się do poprawy jakości naszego funkcjonowania, ale jednocześnie sprzyja powstawaniu wielu różnych, w tym bardzo niebezpiecznych, odpadów przemysłowych i komunalnych. Odpady komunalneOdpady komunalne, czyli te wytwarzane w gospodarstwach domowych, zasługują na szczególną uwagę.
Odpady to wszystkie substancje lub przedmioty, których pozbywamy się, zamierzamy się pozbyć lub do których pozbycia się jesteśmy zobowiązani. Ilość i różnorodność odpadów wytwarzanych przez człowieka budzi niepokój i wskazuje na poważny problem cywilizacyjny.
Według danych Głównego Urzędu Statystycznego w Polsce w 2014 roku wytworzono prawie 142 mln ton odpadów. Pokazuje to, że każdy Polak w 2014 roku wytworzył 268 kg odpadów. Natomiast na jednego mieszkańca Unii Europejskiej przypada średnio 481 kg odpadów, na jednego mieszkańca Stanów Zjednoczonych ponad 800 kg. Najgorzej jest w Japonii. Tutaj na jednego mieszkańca przypada około 1000 kg odpadów!
Nierozsądne postępowanie z odpadami, w tym ich spalanie, czy niekontrolowane składowanie, zagraża środowisku. Powoduje zanieczyszczenie powietrza, wody i gleby. Zdrowie człowieka i innych organizmów jest również zagrożone. Racjonalne gospodarowanie odpadamigospodarowanie odpadami jest jednym z największych wyzwań XXI wieku.Gospodarka odpadami
![Ilustracja przedstawia fotografię młodego brodatego mężczyzny ubranego w koszulę w czerwono-niebieską kratę. Zdjęcie obejmuje głowę i tors mężczyzny. Sylwetka umieszczona jest w dolnej lewej części ilustracji. W tle widać stertę różnych śmieci. Mężczyzna ma pochyloną głowę i poważny wyraz twarzy. Po obu strona jego głowy wkomponowano dwa białe znaki zapytania. Obok nich umieszczono w niebieskich kółkach znaki informujące, że odpad nadaje się do recyklingu – sylwetka człowieka wrzucającego odpad do pojemnika. Nad głową mężczyzny jest ten sam znak otoczony żółtą ramką, znacznie większy. Układ znaków zapytania i znaków „Recykling” sugeruje pytanie: „ czy segregować odpady”, a duży znak sugeruje odpowiedź :”Tak”.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R3jvYgjAC3uYV/4/2AKpEB0A3gZO7EJicySXpbTA6cXPOmn4.jpg)
Rozpoznawać rodzaje i źródła odpadów;
Segregować odpady, w tym odpady niebezpieczne;
Wymieniać korzyści z segregacji i recyklingu odpadów;
Wymieniać zagrożenia wynikające z niewłaściwego gospodarowania odpadami;
Podejmować działania ograniczające wytwarzanie odpadów w gospodarstwie domowym.
Cele edukacyjne zgodne z etapem kształcenia
rozróżnia rodzaje i źródła odpadów;
ocenia wpływ odpadów na zdrowie człowieka i stan środowiska;
uzasadnia konieczność segregacji odpadów;
uzasadnia konieczność specjalnej zbiórki odpadów niebezpiecznych;
proponuje działania zmierzające do ograniczenia ilości wytwarzanych odpadów.
ZASADY GOSPODAROWANIA ODPADAMI - audiobook
Rozdziały audiobooka:
Bądź świadomym konsumentem
Recykling na tak!
Na składowisku odpadów
Przed rozpoczęciem pracy z audiobookiem, możesz skorzystać z przygotowanego scenariusza lekcji, który pokazuje, jak wdrożyć materiały multimedialne w tok lekcji.
Podczas odsłuchiwania audiobooka zwróć uwagę na rodzaje odpadów powstających w gospodarstwie domowym.
Postaraj się zapamiętać, jak segregować odpady.
![](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1OrKnjxdhT0T/1703678647/157CuO8Dwu0yHw02CWtrGYkGIKt2mP8S.jpg)
Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/b/PLg7lQaqx
Podczas zakupów zwróć uwagę na sposób pakowania produktów. Zanim podejmiesz decyzję zakupu sprawdź, z ilu i z jakich materiałów wykonano opakowanie produktu. Zastanów się, ile procesów produkcyjnych trzeba było uruchomić, aby produkt znalazł się na półce sklepowej.
Dowiedz się, jakie cenne pierwiastki odzyskuje się ze zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego. W jakich gałęziach przemysłu mogą być ponownie użyte?
Dowiedz się, gdzie w Twojej najbliższej okolicy znajduje się składowisko odpadówskładowisko odpadów. Spróbuj ocenić, jak wpisuje się ono w krajobraz. Zaproponuj sposób rekultywacji tego terenu.
Podsumowanie
Segreguj śmieci. Wrzucaj odpady do odpowiednich pojemników! Niebieskie kontenery przeznaczone są na papier, żółte na metale i tworzywa sztuczne, zielone na szkło, a brązowe na bioodpady.
Przekazuj elektrośmieci i odpady niebezpieczne do punktów do tego przeznaczonych.
Nie wyrzucaj przeterminowanych leków do śmieci! Zanieś je do apteki.
Bądź świadomym konsumentem. Przestrzegaj innych przed zagrożeniami spowodowanymi niewłaściwym postępowaniem z odpadami i zwracaj ich uwagę na korzyści z segregacji i recyklingurecyklingu.
![Ilustracja przedstawia zrobione z góry, z dużej wysokości zdjęcie fragmentu sklepu wielkopowierzchniowego. Widoczne są stoiska z kolorowymi owocami i warzywami oraz lady chłodnicze z produktami mlecznymi i garmażeryjnymi. Pomiędzy regałami widoczni są kupujący. W lewym górnym rogu ilustracji umieszczono po skosie duży napis: „ ŚWIADOMY KONSUMENT”. W prawy górny róg ilustracji wkomponowano rysunek przywieszki takiej jakie spotyka się przy artykułach odzieżowych. Na jej szarej powierzchni znajdują się trzy zielone strzałki tworzące symbol recyklingu.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1GUcHd9ZUesb/4/b7Z904fayqhEohUchtR3VFcxtPnSqFDK.jpg)
Odsłuchaj treść audiobooka/e‑podręcznika na temat cz. II „Recykling na tak!” i zwróć uwagę na zagadnienia dotyczące oszczędności energii przy gospodarowaniu odpadami, a następnie wykonaj zadanie.
Zaplanuj badanie zużycia wody lub energii elektrycznej w domu. Określ termin i zakres badań. Przeanalizuj rachunki zużycia wody lub energii elektrycznej. Wyciągnij wnioski i zaprezentuj je rodzinie.
Zadania
Wskaż czynności, które sprzyjają zmniejszaniu się powierzchni składowisk odpadów i chronią środowisko przed szkodliwymi substancjami.
Prawda | Fałsz | |
kompostowanie | □ | □ |
zgniatanie i zmniejszanie objętości | □ | □ |
spalanie w domowym piecu | □ | □ |
tłuczenie szkła | □ | □ |
odkręcanie nakrętek | □ | □ |
segregacja odpadów | □ | □ |
wylewanie zużytego oleju do kanalizacji | □ | □ |
recykling | □ | □ |
wyrzucanie z innymi odpadami zużytych baterii i żarówek | □ | □ |
Do punktu odbioru odpadów przywieziono pojemniki z napisami SZKŁO i PAPIER. Po opróżnieniu zawartości okazało się, że w pojemnikach tych znalazły się też baterie, butelka z olejem samochodowym, plastikowe butelki, odpady organiczne pochodzące z kuchni, a nawet zepsute radio i gruz budowlany. Wskaż te odpady, które mogą być jeszcze poddane recyklingowi oraz te nadające się już tylko do utylizacji. Jakie odpady trafią na składowisko?
skórki po bananach, opona rowerowa, szklane butelki po occie i alkoholu, puszka po napoju, obierki z marchwi i jabłek, plastikowe butelki, szklane słoiki po musztardzie i dżemach, folia aluminiowa, zepsute radio, butelka z olejem samochodowym, gazety
RECYKLING | |
---|---|
UTYLIZACJA | |
SKŁADOWISKO |
Słowniczek
związki chemiczne powstające podczas spalania drewna i materiałów organicznych; ich głównym źródłem są pożary lasów; mają negatywny wpływ na zdrowie; powstają także podczas spalania plastiku
to działania związane z odpadami, w tym zbieranie i segregacja, transport, przetwarzanie oraz kontrola nad ich unieszkodliwianiem
odpady powstające w gospodarstwach domowych
systemowe działania związane z obiegiem materiałów, które mogą być wielokrotnie przetwarzane i wykorzystywane; skuteczna forma ochrony środowiska przez ograniczenie zużycia surowców naturalnych i powstawania odpadów
obiekt przeznaczony do zorganizowanego składowania odpadów, urządzony i umiejscowiony zgodnie z obowiązującymi przepisami
zakład przemysłowy przekształcający odpady poprzez spalanie