Rozpoznawanie zagrożenia metanowego w podziemnych zakładach górniczych
Eksploatacja podziemna złóż - Technik górnictwa podziemnego 311703, Górnik eksploatacji podziemnej 811101
Zasady zaliczania wyrobisk w polach metanowych w podziemnych zakładach górniczych wydobywających węgiel kamienny do stopni niebezpieczeństwa wybuchu metanu
PLANSZA INTERAKTYWNA
Spis treści
Ogólne założenia trójstopniowej klasyfikacji zagrożenia metanowego oraz czynniki wpływające na stopień niebezpieczeństwa wybuchu metanu w wyrobiskuOgólne założenia trójstopniowej klasyfikacji zagrożenia metanowego oraz czynniki wpływające na stopień niebezpieczeństwa wybuchu metanu w wyrobisku
Wyrobiska niezagrożone wybuchem metanu lub ze stopniem „a” niebezpieczeństwa wybuchu metanuWyrobiska niezagrożone wybuchem metanu lub ze stopniem „a” niebezpieczeństwa wybuchu metanu
Wyrobiska zaliczane do stopnia „b” niebezpieczeństwa wybuchu metanuWyrobiska zaliczane do stopnia „b” niebezpieczeństwa wybuchu metanu
Wyrobiska zaliczane do stopnia „c” niebezpieczeństwa wybuchu metanuWyrobiska zaliczane do stopnia „c” niebezpieczeństwa wybuchu metanu
Ogólne założenia trójstopniowej klasyfikacji zagrożenia metanowego oraz czynniki wpływające na stopień niebezpieczeństwa wybuchu metanu w wyrobisku
Zgodnie z obowiązującymi przepisami w polskich kopalniach węgla kamiennego przyjęto trójstopniową klasyfikację zagrożenia metanowego:
1. Zaliczenie pokładów lub ich części do odpowiedniej kategorii zagrożenia metanowego opiera się klasyfikacji według wartości metanonośności. Pokłady metanowe przypisuje się do czterech kategorii zagrożenia metanowego, przy czym pokład lub jego część można zaliczyć do różnych kategorii zagrożenia metanowego o ustalonym przebiegu granic. Zaklasyfikowania pokładu lub jego części do odpowiedniej kategorii zagrożenia dokonuje na wniosek kopalni właściwy Okręgowy Urząd Górniczy.
2. Zaliczenie wyrobisk do pól metanowych odpowiedniej kategorii zagrożenia metanowego. Wyrobisko znajdujące się w pokładzie danej kategorii zagrożenia metanowego może być objęte polem metanowym tej kategorii lub wyższej. Objęcie wyrobiska granicami pola wyższej kategorii zagrożenia metanowego niż kategoria zaliczenia pokładu lub jego części wynika z doprowadzenia do tego wyrobiska powietrza odprowadzanego z pokładu zaliczonego do wyższej kategorii. Kategoria pola metanowego wyrobiska jest związana zarówno z jego usytuowaniem w pokładzie lub jego części o odpowiedniej kategorii zagrożenia metanowego, jak i z usytuowaniem na drodze odprowadzania powietrza z pól metanowych wyższej kategorii. Wyrobisko jest zaliczane do odpowiedniej kategorii pola metanowego przez Kierownika Ruchu Zakładu Górniczego.
3. Zaliczenie wyrobisk do stopni niebezpieczeństwa wybuchu dokonuje Kierownik Ruchu Zakładu Górniczego zgodnie z zasadami opracowanymi przez Rzeczoznawcę ds. Ruchu Zakładu Górniczego. Wyrobiska w polach metanowych w podziemnych zakładach górniczych zalicza się do trzech stopni niebezpieczeństwa wybuchu metanu: „a”, „b” i „c”. Zaliczenie wyrobiska do odpowiedniego stopnia niebezpieczeństwa wybuchu skutkuje wprowadzeniem odpowiednich rygorów związanych z potencjalnym poziomem zagrożenia wybuchowego. W podziemnych metanowych kopalniach węgla kamiennego zaliczenie wyrobiska do odpowiedniego stopnia niebezpieczeństwa wybuchu metanu decyduje o doborze zabezpieczeń przeciwwybuchowych oraz o zakresie profilaktyki przeciwwybuchowej.
Kierownicy Ruchów Zakładów Górniczych kopalń węgla kamiennego zaliczają wyrobiska do odpowiednich stopni niebezpieczeństwa wybuchu zgodnie z zasadami ustalonymi przez rzeczoznawcę.
Wprowadzone w życie Rozporządzeniem Ministra Energii z dnia 23 listopada 2016 r. w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących prowadzenia ruchu podziemnych zakładów górniczych (Dz.U. 2017 poz. 1118) przepisy górnicze regulują zaliczanie wyrobisk w polach metanowych zakładów górniczych wydobywających węgiel kamienny do poszczególnych stopni niebezpieczeństwa wybuchu (rozdz. 3, §271).
Na planszy interaktywnej wymienione zostały czynniki wpływające na stopień niebezpieczeństwa wybuchu metanu w wyrobisku:
kategoria zagrożenia metanowego
kategoria pola metanowego
zagrożenie wyrzutami gazów i skał
sposób przewietrzania wyrobiska (wentylacja odrębna lub opływowa)
rodzaj prądu powietrza w wyrobisku (całkowity, grupowy, rejonowy, doprowadzany i odprowadzany)
zasięg strefy odprężenia prowadzoną eksploatacją
kontakt ze zrobami pokładów drugiej, trzeciej lub czwartej kategorii zagrożenia metanowego
zagrożenie tąpaniami i wstrząsami wysokoenergetycznymi
kontakt z polem pożarowym
obecność otworów drenażowych, wnęk odmetanowania i sieci rurociągów odmetanowania
iskry tarciowe przy urabianiu i rabowaniu zwięzłych skał
zaburzenia geologiczne (uskoki)
stosowanie materiałów wybochowych
zmiany ciśnienia barometrycznego
zagrożenie wybuchem pyłu węglowego
zagrożenie pożarem endogenicznym
Zagrożenie wybuchem metanu w wyrobiskach znajdujących się w polach metanowych zakładów górniczych wydobywających węgiel kamienny może się zmieniać, co oznacza, że zaliczenie wyrobiska do odpowiedniego stopnia niebezpieczeństwa wybuchu należy traktować jako zmienne w czasie. W przypadku wzrostu zagrożenia wybuchowego lub po analizie wcześniej wymienionych czynników, które mogą przyczyniać się do jego wzrostu, wyrobisko należy zaliczyć do odpowiednio wyższego stopnia niebezpieczeństwa wybuchu. W sytuacji zmniejszania się zagrożenia wybuchowego w wyniku zmiany funkcji wentylacyjnej wyrobiska, sposobu jego przewietrzania lub innych czynników wyrobisko można zaliczyć do odpowiednio niższego stopnia niebezpieczeństwa wybuchu.
Zmiana dotycząca zaliczenia wyrobiska do odpowiedniego stopnia niebezpieczeństwa wybuchu przez Kierownika Ruchu Zakładu Górniczego musi nastąpić w momencie stwierdzenia zmian w kształtowaniu się zagrożenia wybuchowego, w wyniku analizy wymienionych wcześniej czynników, na podstawie opinii Kopalnianego Zespołu ds. Zagrożenia Metanowego.
Wyrobisko w polu metanowym, które nie zostało zaliczone do stopnia „a” lub „b” niebezpieczeństwa wybuchu, należy traktować jako wyrobisko ze stopniem „c” niebezpieczeństwa wybuchu.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
Wyrobiska niezagrożone wybuchem metanu lub ze stopniem „a” niebezpieczeństwa wybuchu metanu
Wyrobiska w polach metanowych w podziemnych zakładach górniczych wydobywających węgiel kamienny zalicza się do niezagrożonych wybuchem metanu, stanowiących wyrobiska ze stopniem „a” niebezpieczeństwa wybuchu metanu, jeżeli nagromadzenie metanu w powietrzu powyżej 0,5% jest wykluczone.
aniebezpieczeństwa wybuchu metanu
Na planszy interaktywnej opisany jest sposób zaliczania wyrobisk w polach metanowych do niezagrożonych wybuchem metanu, stanowiących wyrobiska ze stopniem a niebezpieczeństwa wybuchu metanu: Wyrobiska niezagrożone wybuchem metanu, ze stopniem a niebezpieczeństwa wybuchy metanu:
Wyrobiska komorowe przyszybowe, przewietrzane niezależnymi prądami powietrza w polach metanowych. Mogą być one zaliczone do niezagrożonych wybuchem metanu, stanowiących wyrobiska ze stopniem „a” niebezpieczeństwa wybuchu metanu pod następującymi warunkami:
w dowolnym miejscu wyrobiska zawartość metanu w powietrzu nie przekracza 0,5% nawet w warunkach zatrzymanej wentylacji,
nie ma kontaktu ze zrobami pokładów zaliczonych do drugiej, trzeciej lub czwartej kategorii zagrożenia metanowego umożliwiającego dopływ metanu do wyrobiska lub jego migrację w sąsiedztwie tam izolacyjnych.
Wyrobiska korytarzowe z wentylacją odrębną, drążone w pokładach węgla. Mogą być one zaliczone do niezagrożonych wybuchem metanu, stanowiących wyrobiska ze stopniem „a” niebezpieczeństwa wybuchu metanu, w przypadku ich usytuowania w pokładzie:
niemetanowym i w polu pierwszej lub drugiej kategorii zagrożenia metanowego,
pierwszej kategorii zagrożenia metanowego w partii rozpoznanej (okonturowanej wynikami badań metanonośności) i w polu pierwszej kategorii zagrożenia metanowego pod następującymi warunkami:
w dowolnym miejscu wyrobiska zawartość metanu w powietrzu nie przekracza pół % nawet w warunkach zatrzymanej wentylacji,
wyrobisko nie znajduje się w zasięgu odprężenia eksploatacją w pokładach drugiej, trzeciej i czwartej kategorii zagrożenia metanowego,
nie ma kontaktu ze zrobami pokładów zaliczonych do drugiej, trzeciej lub czwartej kategorii zagrożenia metanowego, umożliwiającego dopływ metanu do wyrobiska lub jego migrację w sąsiedztwie tam izolacyjnych,
w pokładach zaliczonych do drugiego lub trzeciego stopnia zagrożenia tąpaniami w odległości do dwunastu metrów w stropie i spągu nie występują pokłady zaliczone do drugiej, trzeciej lub czwartej kategorii zagrożenia metanowego.
Wyrobiska ścianowe. Mogą być one zaliczone do niezagrożonych wybuchem metanu, stanowiących wyrobiska ze stopniem „a” niebezpieczeństwa wybuchu metanu, w przypadku ich usytuowania w pokładzie:
niemetanowym i w polu pierwszej lub drugiej kategorii zagrożenia metanowego,
pierwszej kategorii zagrożenia metanowego i w polu pierwszej lub drugiej kategorii zagrożenia metanowego pod następującymi warunkami:
w dowolnym miejscu wyrobiska ścianowego, a także w dostępnych miejscach w zawale ściany i chodników przyścianowych zawartość metanu w powietrzu nie przekracza pół % nawet w warunkach zatrzymanej wentylacji,
wyrobisko nie znajduje się w zasięgu odprężenia eksploatacją w pokładach drugiej, trzeciej i czwartej kategorii zagrożenia metanowego,
nie występuje zagrożenie tąpaniami drugiego lub trzeciego stopnia,
węgiel pokładu eksploatowanego nie jest zaliczony do V grupy samozapalności.
Wyrobiska korytarzowe z wentylacją odrębną, drążone w skale płonnej. Mogą być one zaliczone do niezagrożonych wybuchem metanu, stanowiących wyrobiska ze stopniem „a” niebezpieczeństwa wybuchu metanu, w przypadku ich usytuowania w polu metanowym pierwszej lub drugiej kategorii zagrożenia metanowego pod następującymi warunkami:
na wybiegu drążonych wyrobisk nie przewiduje się udostępnienia pokładów zaliczonych do drugiej, trzeciej lub czwartej kategorii zagrożenia metanowego,
w dowolnym miejscu wyrobiska zawartość metanu w powietrzu nie przekracza pół % nawet w warunkach zatrzymanej wentylacji,
wyrobisko nie znajduje się w zasięgu odprężenia eksploatacją w pokładach drugiej, trzeciej i czwartej kategorii zagrożenia metanowego,
nie ma kontaktu ze zrobami pokładów zaliczonych do drugiej, trzeciej lub czwartej kategorii zagrożenia metanowego umożliwiającego dopływ metanu do wyrobiska lub jego migrację w sąsiedztwie tam izolacyjnych,
przy drążeniu wyrobiska w warunkach drugiego lub trzeciego stopnia zagrożenia tąpaniami w odległości do dwunastu metrów w stropie lub spągu nie występują pokłady zaliczone do drugiej, trzeciej lub czwartej kategorii zagrożenia metanowego.
Wyrobiska korytarzowe z opływowym prądem powietrza. Mogą być one zaliczone do niezagrożonych wybuchem metanu, stanowiących wyrobiska ze stopniem „a” niebezpieczeństwa wybuchu metanu, w przypadku ich usytuowania w polu metanowym:
pierwszej kategorii zagrożenia metanowego i przewietrzania prądem powietrza doprowadzanym lub odprowadzanym,
drugiej lub trzeciej kategorii zagrożenia metanowego i przewietrzania grupowym prądem powietrza doprowadzanego,
czwartej kategorii zagrożenia metanowego i przewietrzania całkowitym lub grupowym prądem powietrza doprowadzanego,
drugiej, trzeciej lub czwartej kategorii zagrożenia metanowego i przewietrzania niezależnymi prądami powietrza doprowadzanego do przyszybowych komór funkcyjnych pod następującymi warunkami:
w dowolnym miejscu wyrobiska zawartość metanu w powietrzu nie przekracza pół % nawet w warunkach zatrzymanej wentylacji,
wyrobisko nie znajduje się w zasięgu odprężenia eksploatacją w pokładach drugiej, trzeciej i czwartej kategorii zagrożenia metanowego,
nie ma kontaktu ze zrobami pokładów zaliczonych do drugiej, trzeciej lub czwartej kategorii zagrożenia metanowego umożliwiającego dopływ metanu do wyrobiska lub jego migrację w sąsiedztwie tam izolacyjnych,
nie występuje strefa szczególnego zagrożenia tąpaniami w wyrobisku objętym granicami pola drugiej, trzeciej lub czwartej kategorii zagrożenia metanowego,
w pokładach zaliczonych do II lub III stopnia zagrożenia tąpaniami w odległości do 12 metrów w stropie i w spągu nie występują pokłady zaliczone do drugiej, trzeciej lub czwartej kategorii zagrożenia metanowego,
wyrobiska nie są objęte granicami pól zagrożonych wyrzutami metanu i skał,
wyrobiska te nie są bezpośrednio wentylacyjnie usytuowane na drodze odprowadzania powietrza po przewietrzeniu zbiorników węgla z pokładów zaliczonych do drugiej, trzeciej lub czwartej kategorii zagrożenia metanowego,
nie ma czynnych stanowisk odmetanowania,
nie ma rurociągów odmetanowania lub są zainstalowane rurociągi, których rozłączenie nie spowoduje wypływu metanu do wyrobisk skutkującego wzrostem jego zawartości powyżej pół %, przy czym próba rozpięcia rurociągu nie powinna trwać krócej niż cztery godziny.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
Wyrobiska zaliczane do stopnia „b” niebezpieczeństwa wybuchu metanu
Wyrobiska w polach metanowych w podziemnych zakładach górniczych wydobywających węgiel kamienny zalicza się do wyrobisk ze stopniem „b” niebezpieczeństwa wybuchu metanu, jeżeli w normalnych warunkach przewietrzania nagromadzenie metanu w powietrzu powyżej 1% jest wykluczone.
bniebezpieczeństwa wybuchu metanu
Na planszy interaktywnej opisany jest sposób zaliczania wyrobisk w polach metanowych do wyrobisk ze stopniem b niebezpieczeństwa wybuchu metanu. Wyrobiska ze stopniem b niebezpieczeństwa wybuchu metanu:
Wyrobiska korytarzowe z wentylacją odrębną, drążone w pokładach. Mogą być one zaliczone do stopnia „b” niebezpieczeństwa wybuchu metanu w przypadku ich usytuowania w pokładzie:
niemetanowym i w polu pierwszej lub drugiej kategorii zagrożenia metanowego, niespełniające warunków ustalonych dla wyrobisk ze stopniem „a” niebezpieczeństwa wybuchu metanu,
niemetanowym i w polu trzeciej lub czwartej kategorii zagrożenia metanowego,
pierwszej kategorii zagrożenia metanowego i w polu pierwszej, drugiej lub trzeciej kategorii zagrożenia metanowego pod następującymi warunkami:
w dowolnym miejscu wyrobiska w normalnych warunkach przewietrzania zawartość metanu w powietrzu nie przekracza jeden %,
wyrobisko nie znajduje się w zasięgu odprężenia eksploatacją w pokładach druugiej, trzeciej i czwartej kategorii zagrożenia metanowego,
nie ma kontaktu ze zrobami pokładów zaliczonych do trzeciej lub czwartej kategorii zagrożenia metanowego umożliwiającego dopływ metanu do wyrobiska lub jego migrację w sąsiedztwie tam izolacyjnych,
wyrobiska nie są objęte granicami pól zagrożonych wyrzutami metanu i skał,
w pokładach zaliczonych do drugiego lub trzeciego stopnia zagrożenia tąpaniami w odległości do dwunastu metrów w stropie i w spągu nie występują pokłady zaliczone do drugiej, trzeciej lub czwartej kategorii zagrożenia metanowego,
wyrobiska drążone w pokładzie niemetanowym i w polu trzeciej lub czwartej kategorii zagrożenia metanowego muszą być przewietrzane wydatkiem z rejonowego lub grupowego prądu powietrza doprowadzanego,
wyrobiska drążone w pokładzie zaliczonym do pierwszej kategorii zagrożenia metanowego i w polu drugiej lub trzeciej kategorii zagrożenia metanowego muszą być przewietrzane wydatkiem z rejonowego lub grupowego prądu powietrza doprowadzanego.
Wyrobiska korytarzowe z opływowym prądem powietrza. Mogą być one zaliczone do stopnia „b” niebezpieczeństwa wybuchu metanu w przypadku ich usytuowania w polu metanowym pierwszej, drugiej, trzeciej lub czwartej kategorii zagrożenia metanowego, niespełniające warunków ustalonych dla wyrobisk ze stopniem „a” niebezpieczeństwa wybuchu metanu, pod następującymi warunkami:
w dowolnym miejscu wyrobiska w normalnych warunkach przewietrzania zawartość metanu w powietrzu nie przekracza jeden %,
wyrobisko nie znajduje się w zasięgu odprężenia eksploatacją w pokładach drugiej, trzeciej i czwartej kategorii zagrożenia metanowego,
nie ma kontaktu ze zrobami pokładów zaliczonych do trzeciej lub czwartej kategorii zagrożenia metanowego umożliwiającego dopływ metanu do wyrobiska lub jego migrację w sąsiedztwie tam izolacyjnych,
nie występuje strefa szczególnego zagrożenia tąpaniami w wyrobisku objętym granicami pola drugiej, trzeciej lub czwartej kategorii zagrożenia metanowego,
w pokładach zaliczonych do drugiego lub trzeciego stopnia zagrożenia tąpaniami w odległości do dwunastu metrów w stropie i spągu nie występują pokłady zaliczone do drugiej, trzeciej lub czwartej kategorii zagrożenia metanowego,
wyrobiska nie są objęte granicami pól zagrożonych wyrzutami metanu i skał,
nie ma czynnych stanowisk odmetanowania,
brak jest rurociągów odmetanowania lub są zainstalowane rurociągi, lecz ich rozłączenie nie spowoduje wypływu metanu do wyrobiska skutkującego wzrostem jego zawartości powyżej jeden %, przy czym próba rozpięcia rurociągu nie powinna trwać krócej niż cztery godziny.
Wyrobiska korytarzowe z wentylacją odrębną drążone w skale płonnej. Mogą być one zaliczone do stopnia „b” niebezpieczeństwa wybuchu metanu w przypadku ich usytuowania w polu metanowym:
pierwszej lub drugiej kategorii zagrożenia metanowego, niespełniające warunków ustalonych dla wyrobisk zaliczanych do stopnia „a” niebezpieczeństwa wybuchu metanu,
trzeciej lub czwartej kategorii zagrożenia metanowego pod następującymi warunkami:
na wybiegu nie planuje się udostępnienia pokładów drugiej, trzeciej lub czwartej kategorii zagrożenia metanowego,
w dowolnym miejscu wyrobiska w normalnych warunkach przewietrzania zawartość metanu w powietrzu nie przekracza jeden %,
wyrobisko nie znajduje się w zasięgu odprężenia eksploatacją w pokładach drugiej, trzeciej i czwartej kategorii zagrożenia metanowego,
nie ma kontaktu ze zrobami pokładów zaliczonych do trzeciej lub czwartej kategorii zagrożenia metanowego umożliwiającego dopływ metanu do wyrobiska lub jego migrację w sąsiedztwie tam izolacyjnych,
wyrobiska nie są objęte granicami pól zagrożonych wyrzutami metanu i skał,
przy drążeniu wyrobisk w warunkach drugiego lub trzeciego stopnia zagrożenia tąpaniami w odległości do dwunastu metrów w stropie lub spągu nie występują pokłady zaliczone do drugiej, trzeciej lub czwartej kategorii zagrożenia metanowego.
Wyrobiska ścianowe. Mogą być one zaliczone do stopnia „b” niebezpieczeństwa wybuchu metanu w przypadku ich usytuowania w pokładzie:
niemetanowym i w polu pierwszej lub drugiej kategorii zagrożenia metanowego,
pierwszej kategorii zagrożenia metanowego i w polu pierwszej lub drugiej kategorii zagrożenia metanowego, niespełniające warunków ustalonych dla wyrobisk ze stopniem „a” niebezpieczeństwa wybuchu metanu, pod następującymi warunkami:
w dowolnym miejscu wyrobiska ścianowego, a także w dostępnych miejscach w zawale ściany i chodników przyścianowych zawartość metanu w powietrzu nie przekracza jeden % w normalnych warunkach przewietrzania,
wyrobisko nie znajduje się w zasięgu odprężenia eksploatacją w pokładach drugiej, trzeciej i czwartej kategorii zagrożenia metanowego,
nie występuje zagrożenie tąpaniami drugiego lub trzeciego stopnia,
wyrobiska nie są objęte granicami pól zagrożonych wyrzutami metanu i skał,
węgiel pokładu eksploatowanego jest co najwyżej czwartej grupy samozapalności.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
Wyrobiska zaliczane do stopnia „c” niebezpieczeństwa wybuchu metanu
Wyrobiska w polach metanowych w podziemnych zakładach górniczych wydobywających węgiel kamienny zalicza się do wyrobisk ze stopniem „c” niebezpieczeństwa wybuchu metanu, jeżeli w normalnych warunkach przewietrzania nagromadzenie metanu w powietrzu może przekroczyć 1%.
cniebezpieczeństwa wybuchu metanu
Na planszy interaktywnej opisany jest sposób zaliczania wyrobisk w polach metanowych do wyrobisk ze stopniem c niebezpieczeństwa wybuchu metanu. Wyrobiska ze stopniem c niebezpieczeństwa wybuchu metanu:
Wyrobiska korytarzowe drążone w pokładach zaliczonych do drugiej, trzeciej lub czwartej kategorii zagrożenia metanowego należy zaliczać do stopnia c niebezpieczeństwa wybuchu metanu. Dodatkowo wyrobiska korytarzowe (z wentylacją odrębną) drążone w pokładach niemetanowych lub pierwszej kategorii zagrożenia metanowego i objęte granicami pola pierwszej, drugiej, trzeciej lub czwartej kategorii zagrożenia metanowego, niespełniające warunków stawianych wyrobiskom ze stopniem a lub b niebezpieczeństwa wybuchu metanu, należy zaliczać do stopnia c niebezpieczeństwa wybuchu metanu.
Wyrobiska korytarzowe z wentylacją opływową w polach pierwszej, drugiej, trzeciej lub czwartej kategorii zagrożenia metanowego, niespełniające warunków ustalonych dla wyrobisk ze stopniem a i b, należy zaliczać do stopnia c niebezpieczeństwa wybuchu metanu. Do wyrobisk ze stopniem c niebezpieczeństwa wybuchu metanu należy zaliczać wyrobiska w polach metanowych trzeciej lub czwartej kategorii zagrożenia metanowego, w których występują następujące zagrożenia:
tąpania drugiego lub trzeciego stopnia,
pożary endogeniczne,
nagromadzenie niebezpiecznego pyłu węglowego,
gazowe, wynikające z połączeń wentylacyjnych z czynnym polem pożarowym oraz z objęcia wyrobisk górniczych granicami pól zagrożonych wyrzutami metanu i skał.
Drążone w polach metanowych, w skale płonnej, wyrobiska korytarzowe, na wybiegu których przewiduje się udostępnienie pokładów zaliczonych do drugiej, trzeciej lub czwartej kategorii zagrożenia metanowego, należy zaliczać do wyrobisk ze stopniem c niebezpieczeństwa wybuchu metanu.
Wszystkie wyrobiska ścianowe w pokładach drugiej, trzeciej i czwartej kategorii zagrożenia metanowego należy zaliczać do stopnia c niebezpieczeństwa wybuchu metanu. Dodatkowo do wyrobisk ze stopniem c niebezpieczeństwa wybuchu metanu należy zaliczać wyrobiska ścianowe niespełniające warunków ustalonych dla wyrobisk ze stopniem a i b.
