Zastosowania termometru

Termometr to przyrząd, który mierzy temperaturę. Jego nazwa pochodzi od greckich słów: termos, co oznacza „gorący”, oraz metron, co oznacza „miara”. Termometry są szeroko stosowane w życiu człowieka: w lecznictwie przyrząd ten służy do sprawdzania temperatury ciała, w meteorologii – do pomiaru temperatury powietrza, a w przemyśle spożywczym – na przykład do kontroli temperatury pieczenia mięsa. A ty ile masz w domu termometrów i do czego służy każdy z nich?

R11VmiOKYR5gC1
Zdjęcie przedstawia mężczyznę trzymającego w dłoni elektroniczny termometr bezdotykowy. Trzyma go przy czole stojącej obok dziewczynki. Obie osoby mają zasłonięte maseczkami chirurgicznymi nos i usta.
Elektroniczne termometry bezdotykowe są przydatne zwłaszcza w sytuacjach, gdy pomiaru dokonuje się często u dużej liczby osób – pokazują wynik w bardzo krótkim czasie i nie dotykają skóry osoby badanej, dzięki czemu nie wymagają odkażania.
Źródło: Yan Krukov, Pexels, domena publiczna.
Aby zrozumieć poruszane w tym materiale zagadnienia, przypomnij sobie:

  • jak działa termometrtermometrtermometr;

  • jakie przyrządy znajdują się w ogródku meteorologicznym i do czego one służą;

  • kiedy mamy do czynienia z gorączką.

Twoje cele

  • Opiszesz i rozpoznasz na ilustracji różne rodzaje termometrów.

  • Wskażesz różne zastosowania termometrów w życiu codziennym.

  • Wyjaśnisz, w jaki sposób należy prawidłowo mierzyć temperaturę ciała.

iIm8NTNPXg_d5e230

1. Rodzaje termometrów

R17SEJNlUpyUH
Zdjęcie przedstawia różne rodzaje termometrów. Widoczny jest podłużny termometr rtęciowy, termometr elektroniczny z elektronicznym wyświetlaczem, termometr tarczowy o okrągłym kształcie.
Istnieje wiele rodzajów termometrów: o różnej konstrukcji (termometry tarczowe ze wskazówką, termometry cieczowe i elektroniczne) oraz różnych zastosowaniach (termometry lekarskie, do żywności, do pieców i in.).
Źródło: Heartlover1717, Flickr, licencja: CC BY-SA 4.0.

W termometrach cieczowych wykorzystywana jest ciecz w postaci słupka, który przy wzroście temperatury się podnosi, a gdy temperatura spada – obniża się.

RfUAzYZPCWWVf
Zdjęcie przedstawia termometr cieczowy. Ma on podłużny kształt z wąską końcówką w metalicznym kolorze. Przez środek termometru biegnie rurka, w której znajduje się ciecz. Wokół rurki widać podziałkę z podpisanymi wartościami temperatur.
Termometry cieczowe mają szerokie zastosowanie. Mogą służyć do pomiaru temperatury ciała, temperatury powietrza lub wody. Używane są również w laboratoriach chemicznych i fizycznych.
Źródło: Pixabay, domena publiczna.

Termometry cieczowe to tzw. tradycyjne termometry. Mają one postać szklanej rurki z bańką na jednym końcu. W bańce tej znajduje się ciecz, która podnosi się i opada pod wpływem temperatury. Rurka termometru jest wąska i na całej swojej długości ma naniesioną skalę.

Dla zainteresowanych

Jeszcze niedawno najczęściej stosowaną cieczą w termometrach była rtęćrtęćrtęć (ciekły metal). Uważa się, że termometry rtęciowe są najdokładniejsze, jednak rtęć jest substancją trującą, a termometry są wykonane ze szkła i łatwo się tłuką, co powoduje wylanie się rtęci. Z tej przyczyny aktualnie stosuje się termometry zawierające alkohol lub nietoksyczne metale.

Do tradycyjnych termometrów można zaliczyć również termometry tarczowe – wskazówkowe. Pokazują one temperaturę za pomocą wskazówki skierowanej w stronę odpowiedniej wartości na tarczy.

Dla zainteresowanych

Wskazówka w termometrach tarczowych porusza się dzięki umieszczeniu jej na płytce wykonanej z dwóch różnych metali. Pod wpływem temperatury jeden z metali wygina się w stronę drugiego, co wprawia wskazówkę w ruch.

RarrNsqVtvAfX
Zdjęcie przedstawia termometr tarczowy. Ma on okrągłą tarczę i jedną wskazówkę przymocowaną na środku tarczy. Na obrzeżu tarczy widać kreski z podziałką, oznaczające kolejne stopnie temperatury.
Termometry tarczowe najczęściej stosowane są w przemyśle lub służą do pomiaru temperatury potraw.
Źródło: Pixabay, domena publiczna.

Obecnie coraz powszechniejsze są termometry elektroniczne, zwane również cyfrowymi, ponieważ wynik pomiaru wyświetla się w postaci cyfr. Ich zaletą jest to, że się nie tłuką (są plastikowe), mogą mieć duży wyświetlacz z wyraźnym odczytem temperatury i dokonują pomiaru w kilka sekund. Niestety tego typu termometry są mniej dokładne niż cieczowe (zwłaszcza rtęciowe).

RWG6d7kzzNbZs
Zdjęcie przedstawia termometr elektroniczny. Ma on podłużny kształt z węższą końcówką. Termometr posiada jeden przycisk i wyświetlacz elektroniczny. Termometr jest trzymany przez osobę w rękawiczkach lateksowych.
Termometr elektroniczny stosuje się do pomiaru temperatury ciała.
Źródło: Pixabay, domena publiczna.
Ciekawostka

Za wynalazcę termometru uważa się Daniela Gabriela Fahrenheita [czyt. Farenhajta], który w 1709 r. skonstruował termometr alkoholowy, a w 1714 r. – rtęciowy. Stworzona przez niego skala do dziś stosowana jest w niektórych krajach anglosaskich (np. w Stanach Zjednoczonych). W 1742 r. Anders Celsjusz skonstruował termometr rtęciowy ze skalą 100‑stopniową. Współcześnie według tej skali 0 stopni oznacza temperaturę topnienia lodu, a 100 stopni – temperaturę wrzenia wody.

Więcej informacji na temat działania termometru znajdziesz w e‑materiale Jak działa termometr?DrFwKJoBQJak działa termometr?.

2. Termometry o różnym przeznaczeniu

Poniższa galeria przedstawia różne rodzaje termometrów. Przewiń w prawo, by zapoznać się z kolejnymi zdjęciami i ich opisami.

Rz4wdjs9OFzl0
Zdjęcie przedstawia trzy termometry. Widoczny jest termometr cieczowy, który ma wydłużony kształt i rurkę na ciecz w środku. Widać u niego też podziałkę z wartościami. Obok znajduje się podobny do niego kształtem termometr elektroniczny. Posiada on jeden przycisk i ekran wyświetlający wartość temperatury. Obok widoczny jest elektroniczny termometr bezdotykowy. Jest to duży termometr w kształcie litery L. Jedną część zbliża się do czoła, mierzy ona temperaturę. Druga część to uchwyt. Znajdują się na nim przyciski oraz ekran.
Termometr lekarski służy do pomiaru temperatury ciała. Mierzy się ją w miejscach ciała, które utrzymują dość stabilną temperaturę: pod pachą, w jamie ustnej pod językiem, w odbycie lub np. w uchu. Na zdjęciu widoczne są różne typy termometrów lekarskich: cieczowy, elektroniczny tradycyjny i elektroniczny bezdotykowy.
Źródło: Marco Verch Professional, Flickr, licencja: CC BY 2.0.
R4xUFA3NzaIcu
Zdjęcie przedstawia termometr meteorologiczny zaokienny. Zamontowany jest na ścianie budynku za oknem. Ma on podłużny kształt. Przez jego środek biegnie rurka na ciecz. Na środku termometru widać kreskę z wartością zero. Poniżej wartości są ujemne, powyżej dodatnie.
Termometr meteorologiczny służy do pomiarów temperatury powietrza. W tym celu wykorzystuje się głównie termometry cieczowe. Na zdjęciu widoczny jest termometr meteorologiczny zaokienny – montuje się go na ścianie budynku za oknem lub w pobliżu domu w celu pomiaru temperatury powietrza na dworze.
Źródło: Lauri Rantala, Flickr, licencja: CC BY 2.0.
R1JiTpxRMb5XM
Zdjęcie przedstawia cyfrowy termometr do żywności. Posiada on okrągły kształt. Od spodu wystaje z niego podłużna sonda, którą zagłębia się w żywności. Termometr posiada ekran elektroniczny oraz przyciski.
Termometr spożywczy służy m.in. do pomiaru temperatury potraw, np. mięsa. Takie urządzenie wyposażone jest w metalową sondę, którą umieszcza się w produkcie. Termometr może być elektroniczny (wówczas pomiar pojawia się na wyświetlaczu) lub tarczowy (wówczas pomiar wskazywany jest na tarczy za pomocą wskazówki). Na zdjęciu widoczny jest termometr cyfrowy do żywności.
Źródło: Veganbaking.net, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 2.0.
R1eACM75JVqFb
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Polecenie 1

Wysłuchaj audiobooka i wyjaśnij, dlaczego termometry odgrywają istotną rolę w gastronomii.

RsmdK06ZQxNxa
(Uzupełnij).
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Polecenie 2

Wyjaśnij, jak powinien być umiejscowiony termometr zaokienny. Dlaczego ten sposób jest właściwy?

RSnJRh9FR7hEl
(Uzupełnij).
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Polecenie 3

Wymień cztery termometry, którymi możemy zmierzyć temperaturę ciała oraz określ, które z nich będą najdokładniejsze.

R1N8iPbr5JeHx
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

3. Jak sprawdzić, czy masz gorączkę?

Aby zmierzyć temperaturę ciała za pomocą lekarskiego termometru cieczowego, umieszcza się jego końcówkę w miejscu pomiaru i pozostawia na tyle długo, aby mieć pewność, że słupek wskaże właściwą wartość – zwykle jest to 5 minut pod językiem i 10 minut pod pachą. Po odczytaniu wartości płyn należy strzepnąć z powrotem na dół skali, poprzez potrząsanie termometrem (jest to trudniejsze do wykonania w termometrach zawierających inne ciecze niż rtęć).

Najprostsze termometry elektroniczne stosuje się tak samo jak cieczowe – umieszcza się je w miejscu, w którym ma być mierzona temperatura, i pozostawia na określony czas (zwykle dużo krócej niż w przypadku termometrów rtęciowych). Po zakończeniu pomiaru wydają one sygnał dźwiękowy („pikanie”).

1
Rv6eVw49nGMdl
Zdjęcie przedstawia chłopca, który trzyma w buzi końcówkę lekarskiego termometru elektronicznego (cyfrowego). Chłopiec leży na łóżku i trzyma jedną rękę na głowie. Termometr ma podłużny kształt i zwężającą się końcówkę. Widać jeden przycisk i ekran elektroniczny.
Lekarski termometr elektroniczny (cyfrowy). Najczęściej mierzy się nim temperaturę ciała pod pachą lub w jamie ustnej pod językiem. Wartość prawidłowa mierzona pod pachą powinna mieścić się w zakresie od 35,5 °C do 37 °C, a w jamie ustnej – od 36,1 °C do 37,5 °C.
Źródło: Victoria_rt, Pixabay, domena publiczna.
RK7i4lc6HGivo
Zdjęcie przedstawia lekarski termometr cieczowy. Ma on podłużny kształt ze zwężającą się końcówką. Przez środek termometru biegnie rurka z cieczą. Po obu stronach rurki widać kreski z podziałką. Znajdują się przy nich wartości temperatury. W tle za termometrem widać leżącą w łóżku dziewczynkę, trzymającą jedną dłoń na czole.
Lekarski termometr cieczowy. Najczęściej mierzy się nim temperaturę ciała pod pachą lub w jamie ustnej pod językiem. Wartość prawidłowa mierzona pod pachą powinna mieścić się w zakresie od 35,5 °C do 37 °C, a w jamie ustnej – od 36,1 °C do 37,5 °C.
Źródło: Freepik, domena publiczna.
R1Iedis7Qph1Y
Zdjęcie przedstawia lekarski termometr bezdotykowy w użyciu. Widać dłoń trzymającą taki termometr. Ma on podłużny kształt z szerszą końcówką. Ta końcówka zbliżana jest do czoła leżącej w łóżku dziewczynki.
Lekarski termometr bezdotykowy. Służy do pomiaru temperatury ciała na skórze czoła, gdzie wartość prawidłowa powinna wynosić 36,4 °C.
Źródło: Adafruit Industries, Flickr, licencja: CC BY-SA 2.0.
RDjOe0Ti1wkdV
Zdjęcie przedstawia lekarski termometr douszny w użyciu. Widać dłoń trzymającą taki termometr. Osoba trzymająca zbliża termometr do ucha drugiej, siedzącej przed nią osoby. Drugą ręką osoba odchyla ucho drugiej osoby.
Lekarski termometr douszny. Służy do pomiaru temperatury ciała w uchu, gdzie wartość prawidłowa powinna wynosić 37,6 °C.
Źródło: Kelly Sikkema, Unsplash, domena publiczna.

Gdzie mierzymy temperaturę za pomocą tradycyjnego termometru?

R15yfB7ftQSxT1
Ilustracja przedstawia dziewczynkę siedzącą na krześle. Widać jej tułów i jedno ramię. Pod pachą trzyma termometr elektroniczny. Węższa końcówka schowana jest pod pachą, widać tylko szerszą część urządzenia z guzikiem i ekranem elektronicznym.
Pomiar temperatury ciała pod pachą za pomocą termometru elektronicznego.
Źródło: Nenad Stojkovic, Flickr, licencja: CC BY 2.0.

Tradycyjne modele termometrów – elektroniczne i cieczowe – służą do mierzenia temperatury pod pachą, w ustach (pod językiem) lub w odbycie. Powszechnie przyjmuje się, że zakres prawidłowej temperatury to ok. 34,7–37,3 °C, a średnia temperatura ciała zdrowej osoby wynosi 36,6 °C. Jednak wartości te dotyczą pomiaru pod pachą. Odczytywana na termometrze temperatura zmienia się wraz z miejscem, w którym dokonuje się pomiaru: gdy wartość pod pachą wynosi 36,6 °C, w ustach będzie nieco wyższa, a w odbycie – najwyższa. Pomiar w odbycie jest najbardziej dokładny.

1
RSOSZfMeMem4M
Aplikacja online pozwala na zapoznanie się z zastosowaniem termometru. Na początku wyświetla się plansza z następującym tekstem: Zastosowanie termometru. Witaj! Przed tobą zadanie z zakresu wykorzystania termometru. Zapoznaj się z poniższym poleceniem. W trakcie trwania zadania, w każdym momencie możesz otworzyć treść zadania za pomocą przycisku „Polecenie”. Poniżej widać polecenie: Przygotowując kolację dla przeziębionej siostry, doszło do chwilowej awarii w dostawie prądu w budynku, w którym mieszkasz i urządzenia zasilane elektrycznie wyzerowały swoje ustawienia. W mieszkaniu znajduje się lodówka, akwarium z hodowlą rybek oraz terrarium z gekonem, które wymagają utrzymania stałej temperatury. Ustaw odpowiednio temperatury w tych urządzeniach i po pewnym czasie sprawdź, czy zainstalowane w nich termometry wskazują taką temperaturę, jaka jest wymagana. Ustaw na klimatyzatorze temperaturę, jaka powinna być w mieszkaniu oraz ustaw piekarnik na temperaturę wymaganą do podgrzania pizzy. Zmierz temperaturę ciała siostry elektronicznym termometrem lekarskim, żeby sprawdzić, czy nadal ma gorączkę. Pod spodem znajduje się przycisk rozpocznij. Następnie ukazuje się pokój. W łóżku leży chora dziewczynka. Nad nią widać termostat do ustawienia temperatury klimatyzatora. Inne urządzenia, w których trzeba ustawić temperaturę to: piekarnik, lodówka, akwarium oraz terrarium. Należy wybrać następujące temperatury: klimatyzator dwadzieścia jeden stopni Celsjusza, piekarnik dwieście dwadzieścia stopni Celsjusza, lodówka siedem stopni Celsjusza, akwarium dwadzieścia sześć stopni Celsjusza, terrarium trzydzieści pięć stopni Celsjusza. Po wybraniu tych wartości pojawia się plansza z gratulacjami: Gratulacje! Świetnie rozwiązałeś tę część zadania. Teraz czas na sprawdzenie, czy wybrane przez Ciebie temperatury zostały osiągnięte. Klimatyzator – dobrze, dzięki prawidłowo ustawionej temperaturze pokojowej siostra czuje się komfortowo. Piekarnik – dobrze, dzięki prawidłowo ustawionej temperaturze pizza będzie gotowa za 10 minut. Lodówka – dobrze, dzięki prawidłowo ustawionej temperaturze jedzenie się nie zepsuje. Akwarium – dobrze, dzięki prawidłowo ustawionej temperaturze w akwarium rybki mają zapewniony komfort termiczny. Terrarium – dobrze, dzięki prawidłowo ustawionej temperaturze w terrarium gekon ma zapewniony komfort termiczny. Poniżej przycisk kontynuuj. Kolejnym krokiem jest sprawdzenie, czy wybrane temperatury zostały osiągnięte. Należy kliknąć na każde z urządzeń. Temperatury się zgadzają. Pojawia się plansza: Gratulacje! Świetnie rozwiązałeś tę część zadania. Teraz zmierz temperaturę ciała siostry elektronicznym termometrem lekarskim, żeby sprawdzić, czy nadal ma gorączkę. Po kliknięciu przycisku kontynuuj wracamy do ekranu z pokojem. Chora dziewczynka siedzi na łóżku. Należy wybrać miejsce na ciele do zmierzenia temperatury. Można wybrać buzię, pachę, rękę lub stopę. Po kliknięciu na pachę wyświetla się komunikat: Gratulacje! Dobra odpowiedź. Właśnie prawidłowo zmierzyłeś temperaturę ciała. Odczytaj wartość z termometru, a następnie odpowiedz na poniższe pytanie. Po kliknięciu przycisku kontynuuj wyświetla się plansza z termometrem elektronicznym, na którym widać wartość trzydzieści sześć i sześć dziesiątych stopnia Celsjusza. Nad termometrem widać polecenie. Na podstawie wskazania termometru określ, czy siostra ma podwyższoną temperaturę ciała. Można wybrać, odpowiedź, że temperatura ciała jest prawidłowa lub że temperatura wskazuje na gorączkę. Po wybraniu, że temperatura jest prawidłowa wyświetla się komunikat: Gratulacje! Prawidłowo rozwiązałeś wszystkie zadania.

Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/b/PTPdUc5J6

Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Aplikacja online pozwala na zapoznanie się z zastosowaniem termometru. Na początku wyświetla się plansza z następującym tekstem: Zastosowanie termometru. Witaj! Przed tobą zadanie z zakresu wykorzystania termometru. Zapoznaj się z poniższym poleceniem. W trakcie trwania zadania, w każdym momencie możesz otworzyć treść zadania za pomocą przycisku „Polecenie”. Poniżej widać polecenie: Przygotowując kolację dla przeziębionej siostry, doszło do chwilowej awarii w dostawie prądu w budynku, w którym mieszkasz i urządzenia zasilane elektrycznie wyzerowały swoje ustawienia. W mieszkaniu znajduje się lodówka, akwarium z hodowlą rybek oraz terrarium z gekonem, które wymagają utrzymania stałej temperatury. Ustaw odpowiednio temperatury w tych urządzeniach i po pewnym czasie sprawdź, czy zainstalowane w nich termometry wskazują taką temperaturę, jaka jest wymagana. Ustaw na klimatyzatorze temperaturę, jaka powinna być w mieszkaniu oraz ustaw piekarnik na temperaturę wymaganą do podgrzania pizzy. Zmierz temperaturę ciała siostry elektronicznym termometrem lekarskim, żeby sprawdzić, czy nadal ma gorączkę. Pod spodem znajduje się przycisk rozpocznij. Następnie ukazuje się pokój. W łóżku leży chora dziewczynka. Nad nią widać termostat do ustawienia temperatury klimatyzatora. Inne urządzenia, w których trzeba ustawić temperaturę to: piekarnik, lodówka, akwarium oraz terrarium. Należy wybrać następujące temperatury: klimatyzator dwadzieścia jeden stopni Celsjusza, piekarnik dwieście dwadzieścia stopni Celsjusza, lodówka siedem stopni Celsjusza, akwarium dwadzieścia sześć stopni Celsjusza, terrarium trzydzieści pięć stopni Celsjusza. Po wybraniu tych wartości pojawia się plansza z gratulacjami: Gratulacje! Świetnie rozwiązałeś tę część zadania. Teraz czas na sprawdzenie, czy wybrane przez Ciebie temperatury zostały osiągnięte. Klimatyzator – dobrze, dzięki prawidłowo ustawionej temperaturze pokojowej siostra czuje się komfortowo. Piekarnik – dobrze, dzięki prawidłowo ustawionej temperaturze pizza będzie gotowa za 10 minut. Lodówka – dobrze, dzięki prawidłowo ustawionej temperaturze jedzenie się nie zepsuje. Akwarium – dobrze, dzięki prawidłowo ustawionej temperaturze w akwarium rybki mają zapewniony komfort termiczny. Terrarium – dobrze, dzięki prawidłowo ustawionej temperaturze w terrarium gekon ma zapewniony komfort termiczny. Poniżej przycisk kontynuuj. Kolejnym krokiem jest sprawdzenie, czy wybrane temperatury zostały osiągnięte. Należy kliknąć na każde z urządzeń. Temperatury się zgadzają. Pojawia się plansza: Gratulacje! Świetnie rozwiązałeś tę część zadania. Teraz zmierz temperaturę ciała siostry elektronicznym termometrem lekarskim, żeby sprawdzić, czy nadal ma gorączkę. Po kliknięciu przycisku kontynuuj wracamy do ekranu z pokojem. Chora dziewczynka siedzi na łóżku. Należy wybrać miejsce na ciele do zmierzenia temperatury. Można wybrać buzię, pachę, rękę lub stopę. Po kliknięciu na pachę wyświetla się komunikat: Gratulacje! Dobra odpowiedź. Właśnie prawidłowo zmierzyłeś temperaturę ciała. Odczytaj wartość z termometru, a następnie odpowiedz na poniższe pytanie. Po kliknięciu przycisku kontynuuj wyświetla się plansza z termometrem elektronicznym, na którym widać wartość trzydzieści sześć i sześć dziesiątych stopnia Celsjusza. Nad termometrem widać polecenie. Na podstawie wskazania termometru określ, czy siostra ma podwyższoną temperaturę ciała. Można wybrać, odpowiedź, że temperatura ciała jest prawidłowa lub że temperatura wskazuje na gorączkę. Po wybraniu, że temperatura jest prawidłowa wyświetla się komunikat: Gratulacje! Prawidłowo rozwiązałeś wszystkie zadania.

1
Polecenie 4

Wyjaśnij, dlaczego temperatura w akwarium i terrarium musi być inna niż temperatura pokojowa.

R1ZTSvLjBcQSc
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Polecenie 5

Wskaż miejsce w którym pomiar temperatury ciała tradycyjnym termometrem będzie najdokładniejszy.

R18hjF0Jye44p
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Polecenie 6

Wyjaśnij, dlaczego zarówno zbyt niska, jak i zbyt wysoka temperatura otoczenia może być niebezpieczna dla człowieka.

RBOHwq8vam6yG
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Podsumowanie

  • Termometry są szeroko stosowane w różnych dziedzinach, m.in. w lecznictwie, meteorologiimeteorologiameteorologii, badaniach laboratoryjnych, gastronomii i przemyśle.

  • W życiu codziennym najczęściej stosowane są termometry cieczowe, tarczowe (wskazówkowe) oraz różnorodne elektroniczne (m.in. tradycyjny i bezdotykowy).

  • Temperaturę ciała za pomocą termometrów tradycyjnych można mierzyć w kilku miejscach. Najczęściej mierzy się ją pod pachą lub w ustach, jednak najdokładniejsze wyniki daje pomiar w odbycie. Dokładny pomiar uzyskuje się również wewnątrz ucha, jednak konieczny jest do tego specjalny termometr douszny.

iIm8NTNPXg_d5e420

Słownik

meteorologia
meteorologia

nauka obejmująca badania procesów atmosferycznych związanych z pogodą i jej przewidywaniem

rtęć
rtęć

ciekły metal; ma barwę srebrzystobiałą i silny połysk; jego temperatura topnienia to −38,87 °C, a temperatura wrzenia 356,58 °C

termometr
termometr

przyrząd służący do precyzyjnego pomiaru temperatury

iIm8NTNPXg_d5e497

Zadania

1
Pokaż ćwiczenia:
RFIQRs5IZX4H0
Ćwiczenie 1
Dopasuj zdjęcie termometru z jego przykładowym zastosowaniem.
Źródło: Marek Argent, Wikimedia Commons, Pixabay, licencja: CC BY-SA 4.0.
R1aVnLm0tfRiX1
Ćwiczenie 1
Dopasuj nazwę termometru z jego przykładowym zastosowaniem.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
R1cpbQH3XZd56
Ćwiczenie 2
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Rihoqf5JmUipr1
Ćwiczenie 2
Zaznacz nazwy termometrów, którymi można zmierzyć temperaturę ciała.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Grafika do ćw. 3

RCjASFDTVQ5uB
Zdjęcie przedstawia termometr cieczowy. Ma on podłużny kształt z wąską końcówką w metalicznym kolorze. Przez środek termometru biegnie rurka, w której znajduje się ciecz. Wokół rurki widać podziałkę z podpisanymi wartościami temperatur. Ciecz sięga kreski, która świadczy o temperaturze trzydzieści siedem i pół.
Źródło: dostępny w internecie: pixabay.com, domena publiczna.
RHY6gwuaW1DrV1
Ćwiczenie 3
Wartość wskazywana przez termometr jest wyższa niż prawidłowa temperaturaniższa niż prawidłowa temperaturaprawidłową temperaturą ciała człowieka.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
R1QnAfLVeFaGP2
Ćwiczenie 4
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
RTf29zeocIWmZ2
Ćwiczenie 5
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
R19w9jnntSwFS2
Ćwiczenie 6
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
31
Ćwiczenie 7
R1YwvhFqjQXq5
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
31
Ćwiczenie 8

Wyjaśnij, dlaczego termometr lekarski jest dokładniejszy niż termometr zaokienny. W odpowiedzi uwzględnij ich funkcję.

R5BuQD9jw0YVF
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
bg‑azure

Notatnik

RFKfA6pwjSv2c
(Uzupełnij).
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Bibliografia

  • Chabiński A., Rodzaje termometrów lekarskich i ich cechy, mp.pl – Medycyna Praktyczna, 8.07.2015, https://infekcje.mp.pl/publikacje/122369,rodzaje-termometrow-lekarskich-i-ich-cechy [dostęp: 4.10.2022].

  • Enel Zdrowie, Termometr medyczny – rodzaje i zasada działania, 9.02.2021, enel.pl/enelzdrowie/technologie/termometr‑medyczny‑rodzaje‑i-zasada‑dzialania [dostęp: 4.10.2022].

  • Farmacja.pl, Jak to działa? Termometry, 14.09.2017, farmacja.pl/jak‑to‑dziala‑termometry [dostęp: 4.10.2022].

  • Przybyszewska A., Co mierzy termometr?, AGH Junior, b.d., https://www.junior.agh.edu.pl/odkrywamy-swiat-nauki-i-techniki/w-kregu-wielobarwnych-zjawisk-fizycznych/co-mierzy-termometr [dostęp: 4.10.2022].