Znaczenie felietonu w publicystyce prasowej (na przykładzie felietonów Jerzego Pilcha)

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

Uczeń zapoznaje się z :

- genezą i wyznacznikami gatunkowymi felietonu,

- podstawowymi informacjami na temat publicystyki Jerzego Pilcha.

b) Umiejętności

Uczeń:

- rozumie znaczenie felietonu we współczesnej publicystyce,

- wymienia cechy felietonu decydujące o jego atrakcyjności prasowej.

2. Metoda i forma pracy

praca z tekstem, wykład

3. Środki dydaktyczne

Fragmenty felietonów Jerzego Pilcha zaczerpnięte z tygodnika „Polityka”.

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

Nauczyciel przedstawia genezę i wyznaczniki gatunkowe felietonu:

(fr*. feuilleton* – zeszycik, odcinek powieści), specyficzny rodzaj publicystyki; krótki utwór dziennikarski (prasowy, radiowy, telewizyjny), napisany lekko i błyskotliwie, utrzymany w osobistym tonie oraz wyrażający – często w sposób skrajny i złośliwy – subiektywny punkt widzenia autora.

Gatunek ten pojawił się w XVIII wieku na łamach francuskiego „Journal des Débats”. Felieton jest zwykle umieszczany w stałej kolumnie (tzn. stronie gazety lub czasopisma – stąd po angielsku stały felietonista to columnist), zwanej kolumną felietonową. Za arcymistrzów współczesnego felietonu polskiego uchodzą Maciej Rybiński, Antoni Słonimski, Stefan Kisielewski, Daniel Passent (z autorów dawniejszych – Bolesław Prus), zaś felietonu zagranicznego – Umberto Eco.

Swoją karierę felietonisty Jerzy Pilch rozpoczynał w „Tygodniku Powszechnym”. Od 1999 roku pisarz współpracuje z redakcją „Polityki”.

b) Faza realizacyjna

Nauczyciel przedstawia fragmenty wybranych felietonów Jerzego Pilcha

1) Jazda do Warszawy – elieton stanowi przegląd „duchowych i cielesnych” kontaktów pisarza ze stolicą.

2) O kunszcie nogi – w tym felietonie przejawia się fascynacja Pilcha piłką nożną.

3) Czytanie w niedzielę – felieton ten zawiera wątki autobiograficzne. Pilch powraca w nim do swojego rodzinnego domu.

4) Gdzie jest niebo? – felieton dotyczący twórczości Czesława Miłosza.

Podczas analizy poszczególnych tekstów nauczyciel pyta uczniów o cechy felietonu, które są najistotniejsze dla przeciętnego odbiorcy. Są to cechy:

- subiektywizm autora,

- możliwość utożsamienia się czytelnika ze spojrzeniem felietonisty na rzeczywistość,

- poznanie opinii na temat kontrowersyjnych wydarzeń, ale też opinii o książkach czy filmach,

- większa atrakcyjność komentarza niż suchych faktów.

5. Bibliografia

Fragmenty felietonów Jerzego Pilcha zaczerpnięte z tygodnika „Polityka”.

6. Załączniki

a) Zadanie domowe

Porównaj wybrany felieton Jerzego Pilcha ze zwykłym artykułem prasowym. Wskaż podobieństwa i różnice.

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

brak