Źródła informacji geograficznej – GIS, dane statystyczne

Cele lekcji

Cel ogólny: uczeń poznaje rodzaje źródeł informacji geograficznej.

a) Wiadomości

Uczeń:

• zna rodzaje źródeł informacji geograficznej,

• podaje rodzaje informacji bezpośredniej i pośredniej,

• wie, co to jest GIS,

• wie, jakie składniki odżywcze potrzebne są do funkcjonowania człowieka.

b) Umiejętności

Uczeń potrafi:

• odczytać informacje z różnych źródeł geograficznych,

• wyjaśnić potrzebę przeprowadzenia Narodowego Spisu Powszechego,

• zinterpretować informacje możliwe do odczytania w roczniku statystycznym,

• ocenić wiarygodność i rzetelność źródeł,

• podać przykłady zastosowania GIS‑u w różnych dziedzinach życia.

c) Postawy

Uczeń potrafi:

• pracować w grupie,

• zaprezentować własną opinię.

2. Metoda i forma pracy

Pogadanka, praca w grupach, praca z materiałami, mapa mentalna.

3. Środki dydaktyczne

Encyklopedie, czasopisma geograficzne (Poznaj świat, National Geographic), mapy topograficzne, roczniki statystyczne, podręczniki, słowniki geograficzne, internet, kolorowe kartki, pisaki.

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

Przed wejściem do klasy nauczyciel prosi o wylosowanie kartek. Kartki są w różnych kolorach. Uczniowie, którzy wylosowali kartki w tych samych kolorach, tworzą jedną grupę.

W sali zostały przygotowane stoliki, na których położone są kartki w kolorach grup.

Na każdym stoliku znajdują się róźne źródła informacji geograficznej: na jednym słowniki, na drugim encyklopedie, na trzecim mapy itd. (można wykorzystać też inne dostępne źródła, np. kompas, globus).

Grupy powinny być 2‑osobowe, ale jeśli w klasie jest więcej osób, to grupy mogą być liczniejsze.

Nauczyciel wita uczniów, sprawdza listę obecności, podaje cele lekcji.

b) Faza realizacyjna

Nauczyciel prosi o zapoznanie się z materiałami znajdującymi się na stoliku – uczniowie sprawdzają, co to za źródła informacji geograficznej i czy są to na pewno źródła informacji geograficznej. Następnie uczniowie na kartkach przygotowanych na stoliku zapisują, jakie to źródła i zastanawiają się, czy te źródła to źródła informacji pośredniej czy bezpośredniej.

Po upływie 2‑3 minut nauczyciel prosi przedstawicieli grup o podejście do tablicy i uzupełnienie mapy mentalnej (załącznik 1).

Następnie prosi o zapisanie na mniejszych kartkach, jakie informacje można odczytać z podanych źródeł. Czas pracy wynosi około 2‑3 minut. Uczniowie przyczepiają informacje w odpowiednim miejscu mapy mentalnej.

Nauczyciel podaje temat lekcji i prosi o przerysowanie mapy do zeszytu.

Następnie wyjaśnia uczniom, co to jest GIS oraz podaje przykłady zastosowania GIS‑u w życiu codziennym. Sam wypełnia kartkę i przyczepia do tablicy.

c) Faza podsumowująca

Krótka dyskusja, w trakcie której uczniowie wymieniają źródła informacji geograficznej oraz przypominają, jakie informacje można uzyskać z poszczególnych źródeł.

5. Bibliografia

1. Czińska Z., Wojtkowicz Z., Aktywne metody w edukacji geograficznej, SOP, Toruń 2000.

2. Ciszewska H., Przystarz A., System przyrodniczy Ziemi. Zadania z geografii dla liceum ogólnokształcącego, liceum profilowanego i technikum, SOP, Toruń 2002.

3. Flis J., Słownik terminów geograficznych, WSiP, Gdańsk 1997.

4. Geografia – spojrzenie na Ziemię i środowisko – encyklopedia, PWN, Warszawa 2002.

5. Mapy topograficzne: Wola Uhruska, Włodawa

6. „National Geographic” 2004

7. Przeglądowy Atlas Świata

8. Rocznik Statystyczny, 2004, 2005

6. Załączniki

a) Karta pracy ucznia

załącznik 1

b) Zadanie domowe

Nauczyciel rozdaje wcześniej skserowane tabele z rocznika statystycznego i podaje polecenia do domu:

• Podać tytuł informacji,

• Wypisać dane statystyczne niezbędne do wykonania zadania,

• Narysować wykres ilustrujący dane zjawisko,

• Przedstawić wnioski.

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

Scenariusz lekcji dla klasy I.