Rxk1qyBHNJcYo
Zdjęcie żubra na łące. Na jego plecach siedzi kilka małych ptaszków.

Żubr grzecznie żuje dojrzałą porzeczkę, czyli o rz i ż

Żubr
Źródło: Pixabay, domena publiczna.
Ćwiczenie 1

Wypisz z wyrazowych ciągów słowa z 'rz' i 'ż'. Następnie zapisz odpowiednie zasady ortograficzne dotyczące pisowni 'rz' i  'ż'.

R18ORJZZ32JTc
Miejsce na notatkę ucznia.
Źródło: zpe.gov.pl, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 2
R1NWbMLfXxPjF1
Zadanie interaktywne polega na zaznaczeniu odpowiednich wyrazów.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
1
Ćwiczenie 3

Do wyjątków zaznaczonych w poprzednim ćwiczeniu dopisz w polu poniżej lub zeszycie po dwa wyrazy pokrewne.

uzupełnij treść
Ćwiczenie 4
R16aAlX8Ivp2V
Narysuj talerz z warzywami, które w nazwie mają literę „ż" albo „rz".
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 4

Wypisz nazwy pięciu warzyw zawierających literę 'rz' lub 'ż'.

Rs8vfQeBcPbzQ
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 5
R1GEvLMaB2lRM
Zadanie interaktywne polega na dobraniu do początków wyrazów z kolumny lewej ich zakończeń z kolumny prawej.
Źródło: zpe.gov.pl, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 6
RljYGHjWDKfOr1
Zadanie interaktywne polega na uzupełnieniu wolnych miejsc odpowiednimi wyrazami.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
R1V9uqzywKcjl1
Ilustracja przedstawia kartkę wydartą z notatnika, na której zostały zapisane zasady ortograficzne pisowni „rz”. Na kartce leży niebieska kredka. Po prawej stronie widać pięć ułożonych obok siebie kolorowych kredek. Obok nich są dwie karteczki: powyżej żółta, a poniżej różowa. Treść informacji: Zapamiętaj, „rz” piszemy: – gdy w wyrazach pokrewnych wymienia się na „r”, (obok znajduje się punkt 1., po jego kliknięciu wyświetla się treść: Wymiana na „r”: dobrze – dobry, rowerzysta – rower, tworzyć – twórca, morze – morski); – po spółgłoskach: b, p, d, t, g, k, ch, j, w, (obok znajduje się punkt 2., po jego kliknięciu wyświetla się treść: „Rz” po spółgłoskach: brzeg, przepaść, drzewo, trzask, grzmot, krzyk, chrzan, ujrzeć, wrzos)l – w rzeczownikach rodzaju męskiego zakończonych na -arz, -erz, (obok znajduje się punkt 3., po jego kliknięciu wyświetla się treść: Zakończenia -arz, -erz: murarz, rzeźbiarz, malarz, harcerz, tancerz, pasterz); – w rzeczownikach rodzaju męskiego zakończonych na -mierz, -mistrz. (obok znajduje się punkt 4., po jego kliknięciu wyświetla się treść: Zakończenia -mierz, -mistrz: kątomierz, Kazimierz, szermierz, burmistrz, harcmistrz, arcymistrz). Wyjątki, od pisowni „rz” po spółgłoskach – warto je zapamiętać! (poniżej znajduje się punkt 5., po jego kliknięciu wyświetla się treść: Wyjątki: bukszpan, obszar, kształt, pszczoła, pszenica, Pszczyna, wszyscy, gżegżółka, piegża).
Zasady pisowni „rz”
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
1
Ćwiczenie 7

Uzupełnij puste miejsca wyrazami rozpoczynającymi się odpowiednio na 'ż' lub 'rz'.

R1Aez2su8Pbhs
Miejsce na odpowiedź ucznia.
Źródło: zpe.gov.pl, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 7

Podaj wyrazy rozpoczynające się na 'ż' oraz 'rz', które należą do następujących kategorii:

  • miasto;

  • roślina;

  • zwierzę;

  • zawód;

  • cecha;

  • przedmiot;

  • sławna osoba;

  • czynność.

RWEl6a4DY0wGP
Miejsce na notatki ucznia.
Źródło: zpe.gov.pl, licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 1

Wymyśl rebus z wyrazami zawierającymi 'rz' i 'ż'.

R1Y7XQ47KXHf2
Miejsce na rysunek ucznia.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Polecenie 1

Wymyśl rymowaną zagadkę, której rozwiązaniem będzie wyraz z 'rz' lub 'ż'.

Np.: Rośnie na ligninie lub na wacie, na Wielkanoc wszyscy ją w domu macie. (rzeżucha)

R55qHs1ygoHmi
Miejsce na notatkę ucznia.
R1D7PgyVtoe28
Ćwiczenie 8
Zadanie interaktywne polega na dopasowaniu do wyrazów z kolumny lewej odpowiednio "ż" lub "rz".
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
R1eyRh8lLNs00
Ćwiczenie 8
Zadanie interaktywne polega na uzupełnieniu komórek zebranymi przez ucznia informacjami.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
RIwzUqCP9pyPg
Ćwiczenie 9
Zadanie interaktywne polega na uzupełnieniu wolnych miejsc odpowiednimi literami.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
R187uoAQ3yU2Q
Ćwiczenie 10
Zadanie interaktywne polega na dopasowaniu podpisów do ilustracji.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
RIz02Jfv5wDDJ
Ćwiczenie 10
Zadanie interaktywne polega na uzupełnieniu wolnych miejsc odpowiednimi literami.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
RINNCFXjZUBA21
Ilustracja przedstawia otwarty zeszyt, na którego stronach zostały zapisane zasady ortograficzne. W dolnym lewym rogu lewej strony zeszytu znajduje się żółta karteczka z napisem: „Zasady pisowni „ż”– warto zapamiętać!” W górnym prawym rogu prawej strony znajduje się niebieska naklejka z białą literą „ż”. Treść informacji: Zapamiętaj, „ż” piszemy: – gdy w wyrazach pokrewnych zachodzi wymiana na: g, h, s, z, ź, dz, (obok znajduje się punkt 1., po jego kliknięciu wyświetla się treść: Wymiana na g, h, s, z, ź, dz: książka – księga, drużyna – druh, książę – księstwo, każę – kazać, przerażony – przeraźliwy, pieniążek – pieniądz); – po literach: l, ł, r, n (z wyjątkiem wyrazów z cząstką pół-, współ-), (obok znajduje się punkt 2., po jego kliknięciu wyświetla się treść: Pisownia po literach: l, ł, r, n: lżej, małż, małżeństwo, inżynier, sierżant, oranżada, rewanż); – w rzeczownikach obcego pochodzenia rodzaju męskiego zakończonych na -aż, (obok znajduje się punkt 3., po jego kliknięciu wyświetla się treść: Zakończenia -aż: witraż, garaż, montaż, bagaż, wiraż, reportaż, bandaż, pejzaż); – w niektórych rzeczownikach rodzaju żeńskiego zakończonych na -aż, -eż, (obok znajduje się punkt 4., po jego kliknięciu wyświetla się treść: Zakończenia -aż, -eż: straż, sprzedaż, wyprzedaż, kradzież, młodzież).
Zasady pisowni „ż”
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
1
RbNvUn65OxVM51
Ćwiczenie 11
Zadanie interaktywne polega na dopasowaniu objaśnień do ilustracji.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
R3l3twpIyAKax
Ćwiczenie 11
Zadanie interaktywne polega na dobraniu do objaśnień z kolumny lewej przykładów wyrazów z kolumny prawej.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.

Wyjaśnij zasadę pisowni każdego z podanych wyżej wyrazów.

R1UBWXRaLcfUc
Ćwiczenie 12
Zadanie interaktywne polega na przyporządkowaniu podanego słownictwa do odpowiednich kategorii.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
R1NIFUptf7il1
Ćwiczenie 13
Zadanie interaktywne polega na umieszczeniu przykładów w odpowiednich miejscach.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Ćwiczenie 13

W podanych parach wyrazów wskaż litery, na które wymienia się 'rz' i 'ż'.

można - mogę
papież - papieski
maże - mazać
grożę - groźba
pieniężny - pieniądz

RmsaVU2DFo5NU
Miejsce na odpowiedź ucznia.
Źródło: Learnetic S.A., licencja: CC BY 4.0.