Związek związkowi nierówny, tu poboczny, a tam główny
Rozwiń podane zdania nierozwinięte, dodając określenia z ramki.
skrzydła, kilka, puszkę, Piękny, Pomysłowy, Ariadnie, dzięki, w labiryncie, Ciekawska, pierwsze, Minotaura, odbiciu, Odyseusza, lotosów, w swoim, niebezpieczną, własnym
4 określenia orzeczenia: Tezeusz ............................ ............................ zabił mieszkającego ............................ .............................
1 określenie podmiotu, 2 określenia orzeczenia: ............................ Dedal zaprojektował ............................ .............................
1 określenie podmiotu, 2 określenia orzeczenia: ............................ Pandora otworzyła ............................ .............................
1 określenie podmiotu, 3 określenia orzeczenia: ............................ Narcyz zakochał się ............................ ............................ .............................
1 określenie podmiotu, 2 określenia orzeczenia: Towarzysze ............................ zjedli ............................ .............................
Zdania rozwinięte, w których występują liczne związki poboczne, zawierają znacznie więcej informacji niż zdania nierozwinięte:
Narcyz zakochał się. (zdanie nierozwinięte, tylko związek główny);
Piękny Narcyz zakochał się we własnym odbiciu. (zdanie rozwinięte, związek główny i trzy związki poboczne).
Narcyz – co zrobił? – zakochał się (związek główny);
Narcyz - jaki? - piękny;
zakochał się – w czym? – w odbiciu;
odbiciu - czyim? - własnym.
Wyrazy w związkach nie są równorzędne, mniej ważny określa ważniejszy. Nadrzędny jest ten wyraz, od którego kierujemy pytanie (jaki Narcyz?), a podrzędny ten, który odpowiada na pytanie (piękny).
Znajdź i oznacz w zdaniach związki główne (podmiot - kolorem niebieskim, orzeczenie - kolorem czerwonym).
czerwony niebieski
Na samym środku raju Bóg zasadził drzewo wiadomości dobrego i złego.
W tym jednym drzewie krążyły soki dobra i zła.
Raj przecinała wielka rzeka rozdzielająca się na cztery tak samo potężne odnogi.
Wody tych rzek toczyły płytki złota i drogie kamienie.
Wypisz z każdego zdania poniższego tekstu podmiot i orzeczenie.
Na samym środku raju Bóg zasadził drzewo wiadomości dobrego i złego.
W tym jednym drzewie krążyły soki dobra i zła.
Raj przecinała wielka rzeka rozdzielająca się na cztery tak samo potężne odnogi.
Wody tych rzek toczyły płytki złota i drogie kamienie.
Odszukaj związki główne w zdaniach z ćwiczenia 2. Zwróć uwagę, jaki rodzaj informacji mogą zawierać związki poboczne.
Wybierz jedno spośród powyższych zdań rozwiniętych. Przepisz je tutaj lub do zeszytu i wypisz z niego wszystkie związki poboczne.
Z podanych zdań wypisz związki główne oraz poboczne. Zadaj pytania o wyrazy podrzędne.
Wielkie płazy wyłażą z wody.
Skrzydlate ptaki wzbijają się nad ziemię.
Stwórca ukończył swoje wielkie dzieło.
Ułóż związki wyrazowe z rozsypanych wyrazów. Sprawdź w słowniku języka polskiego znaczenia nieznanych ci związków.
owoc, ciemności, niewiniątek, soli, ręce, z nieba, grosz, Tomasz
| niewierny | |
| manna | |
| rzeź | |
| słup | |
| egipskie | |
| wdowi | |
| umywać | |
| zakazany |
Wyjaśnij znaczenie związków frazeologicznych z poprzedniego ćwiczenia.
Oto wykres zdania: Pierwsza kobieta powstała z żebra Adama.
Narysuj w zeszycie wykresy następujących zdań:
Ciekawa kobieta szybko zerwała zakazany owoc.
Piękne kwiaty pojawiły się na nagiej ziemi.
Na niebieskim firmamencie zabłysły lśniące gwiazdy.
Wszystkie zwierzęta żyły ze sobą w przyjaźni.
Narysuj w zeszycie wykresy następujących zdań:
Ciekawa kobieta szybko zerwała zakazany owoc.
Piękne kwiaty pojawiły się na nagiej ziemi.
Na niebieskim firmamencie zabłysły lśniące gwiazdy.
Wszystkie zwierzęta żyły ze sobą w przyjaźni.