Zwiedzamy Europę
SCENARIUSZ ZAJĘĆ „ZWIEDZAMY EUROPĘ”
Przyroda, II etap edukacyjny
Temat: Zwiedzamy Europę.
Treści kształcenia
Podstawa programowa: Punkt (7.7) [uczeń] opisuje krajobrazy wybranych obszarów Europy (śródziemnomorski, alpejski), rozpoznaje je na ilustracji oraz lokalizuje na mapie.
Cele zoperacjonalizowane
UCZEŃ | Potrafi wskazać na mapie i opisać położenie Europy. |
Zna różne formy ukształtowania powierzchni w Europie. | |
Charakteryzuje i wskazuje na mapie wybrane krajobrazy Europy. | |
Opisuje roślinność klimatu śródziemnomorskiego. | |
Omawia przystosowania roślin do życia w klimacie śródziemnomorskim. | |
Wyjaśnia piętrowe występowanie roślinności górskiej. | |
Charakteryzuje warunki wysokogórskie. | |
Tłumaczy powstawanie lodowca. |
Nabywane umiejętności:
UCZEŃ | Rozpoznaje na ilustracji wybrane krajobrazy Europy. |
Posługuje się odpowiednimi mapami tematycznymi w celu zdobycia informacji. | |
Potrafi korzystać z aplikacji Google Maps – Street View. |
Kompetencje kluczowe
Porozumiewanie się w języku ojczystym.
Kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo‑techniczne.
Kompetencje informatyczne.
Umiejętność uczenia się.
Etapy lekcji
Wstęp:
Przypomnienie obsługi aplikacji Google Maps przy stanowiskach komputerowych połączonych z Internetem. Uczniowie określają położenie Europy na mapie świata (Google Maps):
- w strefie umiarkowanych szerokości geograficznych,
- między Zwrotnikiem Raka a Kołem Podbiegunowym Północnym,
- na półkuli północnej,
- głównie na półkuli wschodniej.
Przebieg zajęć:
Nauczyciel, korzystając z samouczka „Google Maps – Street View”, zapoznaje uczniów z aplikacją.
Nauczyciel omawia urozmaicone ukształtowanie powierzchni Europy:
1. Uczniowie wskazują na mapie ciąg gór dzielący południową część Europy od północnej: Pireneje, Alpy, Bałkany i Karpaty.
Nauczyciel przedstawia zdjęcia z galerii zdjęć „Krajobrazy Europy” i charakteryzuje krajobraz wysokogórski Alp:
- Alpy oddzielają chłodne tereny północy od ciepłych obszarów na południu,
- w wysokich górach średnia temperatura spada poniżej 0 st C,
- przez cały rok przeważają opady śniegu,
- powyżej linii wiecznego śniegu stale utrzymuje się pokrywa śnieżna, a śnieg stopniowo zamienia się w lód lodowcowy,
- poniżej śniegów występują typowe dla niższych gór piętra roślinności (hale, turnie, kosodrzewina).
Uczniowie umieszczają Pegmana aplikacji „Gogle Maps – Street View” na terenie Alp i odnajdują zdjęcia typowego krajobrazu wysokogórskiego.
2. Uczniowie odnajdują na mapie Europy Morze Śródziemne – naturalną granicę z kontynentem afrykańskim.
Nauczyciel przedstawia zdjęcia krajobrazu śródziemnomorskiego z galerii zdjęć „Krajobrazy Europy”, omawiając jego charakterystyczne cechy:
- łagodny klimat wynikający z położenia w niewielkiej odległości od Zwrotnika i za barierą wysokich gór osłaniających od zimnych mas powietrza z północy,
- długie i bezdeszczowe lato, trwające 6‑9 miesięcy,
- największa ilość opadów w zimie,
- śnieg i lód zdarzające się niezwykle rzadko,
- występujące czynne wulkany, których wybuch często poprzedzony jest trzęsieniem ziemi.
Uczniowie umieszczają Pegmana aplikacji „Gogle Maps – Street View” na wybranym obszarze śródziemnomorskim i odnajdują zdjęcia typowego krajobrazu, zwracając uwagę na charakterystyczną roślinność.
Nauczyciel omawia najczęściej występujące gatunki roślin oraz ich przystosowania do życia w warunkach klimatu śródziemnomorskiego:
- naturalną roślinność stanowią twardolistne, wiecznie zielone lasy z trzema typowymi warstwami: drzew, krzewów i traw,
- najczęstsze gatunki to: pinia, cedr, kasztan jadalny, wawrzyn, oleander, lawenda, rozmaryn,
- makia to sucholubne i wiecznie zielone, krzewiaste zarośla z rzadkimi drzewami, o bardzo długich systemach korzeniowych.
3. Nauczyciel poleca uczniom wskazanie na mapie Wyżyny Bawarskiej na północ od Alp, w południowej części Niemiec. Omawia w oparciu o zdjęcia z galerii „Krajobrazy Europy”:
- występowanie głównie piasku, gliny i iły,
- krajobraz pagórkowaty lub falisty, z licznymi jeziorami w zagłębieniach,
- żyzne gleby i łagodny klimat sprzyjające rozwojowi rolnictwa.
4. Uczniowie odnajdują na mapie Pojezierze Fińskie. Umieszczają na wskazanym terenie Pegmana aplikacji „Google Maps – Street View”, zapoznają się z krajobrazem pojezierza.
Nauczyciel, posługując się fotografiami z galerii „Krajobrazy Europy”, przedstawia Pojezierze Fińskie jako obszar w nieznacznym stopniu przekształcony przez człowieka. Omawia rolę lodowca w powstawaniu licznych jezior. Charakteryzuje:
- ostry klimat, długie zimy, obfite opady,
- zdarzające się w lecie przymrozki,
- przewagę lasów iglastych.
Zwraca uwagę, że klimat oraz pagórkowate ukształtowanie powierzchni nie sprzyjają gospodarce rolnej.
Podsumowanie:
Uczniowie podsumowują zdobyte na lekcji informacje o zróżnicowaniu krajobrazu Europy, wskazują ponownie na mapie główne niziny, wyżyny, pasma górskie, Pojezierze Fińskie, Alpy, Morze Bałtyckie i Morze Śródziemne.
Środki dydaktyczne
Stanowiska komputerowe połączone z Internetem.
Galeria zdjęć „Krajobrazy Europy”.
Samouczek „Aplikacja Google Maps – Street View”.
Metody nauczania
Pogadanka.
Pokaz.
Metoda zajęć praktycznych.
Formy pracy
System klasowo‑lekcyjny.
Praca indywidualna.
Praca zbiorowa.
Praca domowa
1. Korzystając z atlasu, nanieś na mapę Europy odpowiednie barwy hipsometryczne. Wpisz nazwy największych nizin, wyżyn i pasm górskich. Zaznacz Morze Śródziemne i Morze Bałtyckie.
2. Wyjaśnij, dlaczego w Alpach można uprawiać sporty zimowe latem?
Zadanie dla chętnych
Wyjaśnij, jak powstaje lodowiec.
Lista załączników multimedialnych
Galeria zdjęć „Krajobrazy Europy”
Samouczek „Aplikacja Google Maps – Street view””
