Ładunki elektryczne i ich oddziaływanie. Ładunek elementarny

Aplet przedstawia układ okresowy pierwiastków chemicznych. Składa się on z osiemnastu grup, czyli pionowych kolumn oraz z siedmiu okresów, czyli poziomych wierszy. W każdym polu znajdują się nazwa, symbol oraz liczba masowa danego pierwiastka. Pierwiastki są ułożone od lewego górnego rogu, to jest od wodoru Pierwiastki są ułożone poziomami, zgodnie z ich wzrastającą masą atomową. Właściwości pierwiastków zmieniają się okresowo. Natomiast pierwiastki położone w tej samej grupie charakteryzują podobne właściwości. Kolejne grupy nazwano. Licząc od pierwszej grupy od lewej strony oraz wyłączając z niej wodór, są to litowce. Drugą grupę stanowią berylowce. Trzecia grupa to skandowce. W czwartej grupie znajdują się tytanowce. Z kolei w piątej wanadowce. Szóstą stanowią chromowce. W siódmej grupie znajdują się manganowce. Ósma grupa to żelazowce. Dalej w dziewiątej grupie znajdują się kobaltowce. W dziesiątej niklowce. Jedenasta grupa to miedziowce. Dwunastą grupę stanowią cynkowce. A trzynastą borowce. W grupie czternastej znajdują się węglowce. W piętnastej – azotowce. Grupę szesnastą zajmują tlenowce. W siedemnastej grupie znajdują się fluorowce. Zaś ostatnią, osiemnastą grupę stanowią helowce. Kliknięcie na dane pole układu okresowego powoduje wyświetlenie podstawowych danych dotyczących pierwiastka.

• Wodór $\text{H}$ znajduje się w pierwszej grupie pierwszego okresu. Liczba atomowa: jeden. Promień atomu: siedemdziesiąt osiem pikometrów. Rodzaj jonu: ${\text{H}}^{+}$. Wartościowość rzadko spotykana: minus pierwszy stopnień utlenienia. Niemetal. Temperatura topnienia: czternaście przecinek zero jeden Kelwina. Data odkrycia: tysiąc siedemset sześćdziesiąty szósty. Masa atomowa: jeden przecinek zero unita. Promień jonu: jeden razy dziesięć do potęgi minus piątej pikometra. Wartościowość typowa: pierwszy stopnień utlenienia. Stan skupienia: gaz w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: zero przecinek zero osiem dwa grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: dwadzieścia przecinek dwadzieścia osiem Kelwina. Zastosowanie. Surowiec do syntez chemicznych, głównie amoniaku, chlorowodoru, kwasu solnego, i metanolu. Uzyskiwanie wysokich temperatur (do trzech tysięcy Kelwinów) w palnikach tlenowo‑wodorowych Daniella stosowanych do spawania cięcia trudno topliwych metali. Utwardzanie tłuszczów ciekłych (produkcja margaryny). Paliwo w ogniwach wodorowo‑tlenowych. Składnik paliw do silników rakietowych. Nadtlenek wodoru ${\text{H}}_2{\text{O}}_2$ jest substancją czynną „wody utlenionej”, stosowanej jako środek odkażający.

• Hel $\text{He}$ znajduje się w osiemnastej grupie pierwszego okresu. Liczba atomowa: dwa. Promień atomu: sto dwadzieścia osiem pikometrów. Rodzaj jonu: brak. Wartościowość rzadko spotykana: brak. Niemetal. Temperatura topnienia: zero przecinek dziewięćdziesiąt pięć Kelwina. Data odkrycia: tysiąc osiemset dziewięćdziesiąty piąty. Masa atomowa: cztery przecinek zero unita. Promień jonu: brak trwałych prostych jonów. Wartościowość typowa: brak. Stan skupienia: gaz w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: zero przecinek jeden sześć cztery grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: cztery przecinek dwadzieścia dwa Kelwina. Zastosowanie. Reklamy świetlne o żółtej barwie. Składnik mieszaniny z tlenem do oddychania dla nurków. Badania kriogeniczne, otrzymywanie najniższych temperatur (bliskich zera absolutnego). Gaz nośny (wypełnienie balonów).

• Lit $\text{Li}$ znajduje się w pierwszej grupie drugiego okresu. Liczba atomowa: trzy. Promień atomu: sto pięćdziesiąt dwa pikometry. Rodzaj jonu: ${\text{Li}}^{+}$. Wartościowość rzadko spotykana: brak. Metal. Temperatura topnienia: czterysta pięćdziesiąt trzy przecinek sześćdziesiąt dziewięć Kelwina. Data odkrycia: tysiąc osiemset siedemnasty. Masa atomowa: sześć przecinek dziewięć unita. Promień jonu: siedemdziesiąt osiem pikometra. Wartościowość typowa: pierwszy stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: zero przecinek pięć trzy cztery grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: tysiąc sześćset dwadzieścia Kelwina. Zastosowanie. Dodatek do stopów glinu, cynku i magnezu w celu zwiększenia ich twardości i wytrzymałości. Surowiec do syntez związków organicznych. Materiał do wytwarzania akumulatorów. $\text{LiCl}$ oraz $\text{LiBr}$ są stosowane jako środki suszące. ${\text{C}}_{17}{\text{H}}_{35}\text{COOLi}$ stanowi składnik wysokotemperaturowych smarów ${\text{Li}}_2{\text{CO}}_3$ dodawany jest jako topnik w przemyśle ceramicznym (produkcja porcelany i szkliwa).

• Beryl $\text{Be}$ znajduje się w drugiej grupie drugiego okresu. Liczba atomowa: cztery. Promień atomu: sto trzynaście przecinek trzy pikometra. Rodzaj jonu: ${\text{Be}}^{2+}$. Wartościowość rzadko spotykana: brak. Metal. Temperatura topnienia: tysiąc pięćset pięćdziesiąt jeden Kelwinów. Data odkrycia: tysiąc siedemset dziewięćdziesiąty siódmy. Masa atomowa: dziewięć przecinek zero unita. Promień jonu: trzydzieści cztery pikometry. Wartościowość typowa: drugi stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: jeden przecinek osiem pięć grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: dwa tysiące siedemset czterdzieści cztery Kelwina. Zastosowanie. Dodatek do stopów specjalnych (z miedzią), z których wykonuje się sprężyny i nieiskrzące narzędzia. Z folii berylowej wytwarza się okienka do lamp rentgenowskich. Tlenku berylu $\text{BeO}$ używa się w reaktorach atomowych i przy produkcji wyrobów ceramicznych (ma wysoką temperaturę topnienia). Odmiany minerału tego metalu o nazwie beryl, na przykład szmaragd i akwamaryn, to cenione w jubilerstwie kamienie szlachetne.

• Bor $\text{B}$ znajduje się w trzynastej grupie drugiego okresu. Liczba atomowa: pięć. Promień atomu: osiemdziesiąt trzy pikometry. Rodzaj jonu: brak. Wartościowość rzadko spotykana: brak. Niemetal. Temperatura topnienia: dwa tysiące pięćset siedemdziesiąt trzy Kelwiny. Data odkrycia: tysiąc osiemset ósmy. Masa atomowa: dziesięć przecinek osiem unita. Promień jonu: brak trwałych, prostych jonów. Wartościowość typowa: trzeci stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: dwa przecinek trzydzieści cztery grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: trzy tysiące dziewięćset trzydzieści jeden Kelwina. Zastosowanie. Dodatek do stali, zwiększający jej twardość. Bor ${}^{10}\text{B}$ oraz jego stopy używane są w technice jądrowej do produkcji osłon przed promieniowaniem jądrowym (pochłaniacz promieniowania neutronowego). Bor bezpostaciowy nadaje zieloną barwę materiałom pirotechnicznym. Związki boru są stosowane do produkcji szkła borokrzemowego.

• Węgiel $\text{C}$ znajduje się w czternastej grupie drugiego okresu. Liczba atomowa: sześć. Promień atomu: siedemdziesiąt siedem pikometrów. Rodzaj jonu: brak. Wartościowość rzadko spotykana: drugi stopnień utlenienia. Niemetal. Temperatura topnienia: trzy tysiące osiemset dwadzieścia Kelwinów. Data odkrycia: prehistoria. Masa atomowa: dwanaście przecinek zero unita. Promień jonu: brak trwałych, prostych jonów. Wartościowość typowa: czwarty stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: dwa przecinek dwa sześć grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: pięć tysięcy dziesięć Kelwinów (sublimuje). Zastosowanie. Promieniotwórczy izotop węgiel-$14$ jest wykorzystywany do określania wieku obiektów archeologicznych. Jedna dwunasta masy izotopu ${}^{12}\text{C}$ stanowi jednostkę masy atomowej (jeden unit). Organiczne związki węgla są stosowane do topienia metali, antykorozyjne smary grafitowe, elektrody, rysiki do ołówków. Jest stosowany jako moderator spowalniający neutrony w reakcjach rozszczepienia jądra atomowego. Oszlifowane diamenty (brylanty) są wykorzystywane do wyrobu biżuterii. Z diamentu produkuje się proszki ścierne oraz ostrza narzędzi tnących i skrawających. Bezpostaciowy węgiel służy do usuwania zapachów i barwników, do produkcji tuszu, farb drukarskich, opon.

• Węgiel $\text{C}$ znajduje się w czternastej grupie drugiego okresu. Liczba atomowa: sześć. Promień atomu: siedemdziesiąt siedem pikometrów. Rodzaj jonu: brak. Wartościowość rzadko spotykana: drugi stopnień utlenienia. Niemetal. Temperatura topnienia: trzy tysiące osiemset dwadzieścia Kelwinów. Data odkrycia: prehistoria. Masa atomowa: dwanaście przecinek zero unita. Promień jonu: brak trwałych, prostych jonów. Wartościowość typowa: czwarty stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: dwa przecinek dwa sześć grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: pięć tysięcy dziesięć Kelwinów (sublimuje). Zastosowanie. Promieniotwórczy izotop węgiel-$14$ jest wykorzystywany do określania wieku obiektów archeologicznych. Jedna dwunasta masy izotopu ${}^{12}\text{C}$ stanowi jednostkę masy atomowej (jeden unit). Organiczne związki węgla są stosowane do topienia metali, antykorozyjne smary grafitowe, elektrody, rysiki do ołówków. Jest stosowany jako moderator spowalniający neutrony w reakcjach rozszczepienia jądra atomowego. Oszlifowane diamenty (brylanty) są wykorzystywane do wyrobu biżuterii. Z diamentu produkuje się proszki ścierne oraz ostrza narzędzi tnących i skrawających. Bezpostaciowy węgiel służy do usuwania zapachów i barwników, do produkcji tuszu, farb drukarskich, opon.

• Azot $\text{N}$ znajduje się w piętnastej grupie drugiego okresu. Liczba atomowa: siedem. Promień atomu: siedemdziesiąt jeden pikometrów. Rodzaj jonu: brak. Wartościowość rzadko spotykana: pierwszy, drugi, trzeci i czwarty stopnień utlenienia. Niemetal. Temperatura topnienia: sześćdziesiąt trzy przecinek dwa dziewięć Kelwina. Data odkrycia: tysiąc siedemset siedemdziesiąty drugi. Masa atomowa: czternaście przecinek zero unita. Promień jonu: brak trwałych, prostych jonów. Wartościowość typowa: piąty stopień utlenienia. Stan skupienia: gaz w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: jeden przecinek jeden cztery pięć razy dziesięć do minus trzeciej grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: siedemdziesiąt siedem przecinek cztery Kelwina. Zastosowanie. Gaz ochronny w procesach przemysłowych, na przykład przy pracy z łatwopalnymi cieczami. Ciekły azot jest używany do uzyskiwania najniższych temperatur. Azot znajduje zastosowanie w procesie syntezy amoniaku ${\text{NH}}_3$ przeznaczonego do produkcji ${\text{HNO}}_3$, nawozów sztucznych, włókien i tworzyw syntetycznych, materiałów wybuchowych ( między innymi trotylu, nitrogliceryny). Azot jest gazem wypełniającym poduszki bezpieczeństwa podczas kolizji w wyniku rozkładu azydku sodu ${\text{NaN}}_3$.

• Tlen $O$ znajduje się w szesnastej grupie drugiego okresu. Liczba atomowa: osiem. Promień atomu: sześćdziesiąt sześć pikometrów. Rodzaj jonu: ${\text{O}}^{2-}$. Wartościowość rzadko spotykana: brak. Niemetal. Temperatura topnienia: pięćdziesiąt cztery przecinek osiem Kelwina. Data odkrycia: tysiąc siedemset siedemdziesiąty czwarty. Masa atomowa: szesnaście przecinek zero unita. Promień jonu: sto trzydzieści dwa. Wartościowość typowa: minus drugi stopień utlenienia. Stan skupienia: gaz w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: jeden przecinek trzy zero osiem razy dziesięć do minus trzeciej grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: dziewięćdziesiąt przecinek dwa Kelwina. Zastosowanie. Uzyskiwanie wysokich temperatur w palnikach acetylenowo‑tlenowych oraz palnikach Daniella, stosowanych do spawania i cięcia trudno topliwych metali. Butle tlenowe są stosowane w medycynie, dla nurków, alpinistów, kosmonautów. W przemyśle między innymi do świeżenia stali, Węgiel aktywny nasycony ciekłym tlenem stanowi materiał wybuchowy stosowany w górnictwie.

• Fluor $\text{F}$ znajduje się w siedemnastej grupie drugiego okresu. Liczba atomowa: dziewięć. Promień atomu: siedemdziesiąt przecinek dziewięć pikometra. Rodzaj jonu: ${\text{F}}^{-}$. Wartościowość rzadko spotykana: brak. Niemetal. Temperatura topnienia: pięćdziesiąt trzy przecinek pięćdziesiąt trzy Kelwina. Data odkrycia: tysiąc osiemset osiemdziesiąty szósty. Masa atomowa: dziewiętnaście przecinek zero unita. Promień jonu: sto trzydzieści trzy. Wartościowość typowa: minus pierwszy stopień utlenienia. Stan skupienia: gaz w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: jeden przecinek pięć pięć trzy razy dziesięć do minus trzeciej grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: osiemdziesiąt pięć przecinek zero jeden Kelwina. Zastosowanie. Fluor i jego związki są stosowane w procesie rozdzielania izotopów uranu, Freon (dichlorofluorometan ${\text{CF}}_2{\text{Cl}}_2$) jest używany jako czynnik chłodzący w urządzeniach chłodniczych. Fluor wykorzystuje się do produkcji tworzyw sztucznych, na przykład teflonu (politetrafluoroetylenu, którego wzór jest następujący; nawias kwadratowy przez który przechodzi pozioma kreska symbolizująca wiązanie pojedyncze, C indeks dolny dwa koniec indeksu F indeks dolny dwa koniec indeksu, wiązanie pojedyncze wychodzące poza nawias kwadratowy; względem nawiasu w indeksie dolnym znajduje się mała litera n, wskazująca, że cząsteczkę buduje n takich jednostek). Związki fluoru (fluorek sodu, monofluorofosforan$\left(\text{V}\right)$ sodu, aminofluorki) są składnikami past d zębów, płynów do dezynfekcji jamy ustnej.

• Neon $\text{Ne}$ znajduje się w osiemnastej grupie drugiego okresu. Liczba atomowa: dziesięć. Promień atomu: sto pięćdziesiąt cztery pikometry. Rodzaj jonu: brak. Wartościowość rzadko spotykana: brak. Niemetal. Temperatura topnienia: dwadzieścia cztery przecinek czterdzieści osiem Kelwina. Data odkrycia: tysiąc osiemset dziewięćdziesiąty ósmy. Masa atomowa: dwadzieścia przecinek dwa unita. Promień jonu: brak trwałych, prostych jonów. Wartościowość typowa: brak. Stan skupienia: gaz w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: osiem przecinek dwa pięć pięć trzy razy dziesięć do minus trzeciej grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: osiemdziesiąt pięć przecinek zero jeden Kelwina. Zastosowanie. Reklamy świetlne o czerwonej barwie. Otrzymywanie obojętnej chemicznie atmosfery.

• Sód $\text{Na}$ znajduje się w pierwszej grupie trzeciego okresu. Liczba atomowa: jedenaście. Promień atomu: sto pięćdziesiąt trzy przecinek siedem pikometra. Rodzaj jonu: ${\text{Na}}^{+}$. Wartościowość rzadko spotykana: brak. Metal. Temperatura topnienia: trzysta siedemdziesiąt przecinek dziewięć sześć Kelewina. Data odkrycia: tysiąc osiemset siódmy. Masa atomowa: dwadzieścia trzy przecinek zero unita. Promień jonu: dziewięćdziesiąt osiem pikometrów. Wartościowość typowa: plus pierwszy stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: zero przecinek dziewięć siedem jeden grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: tysiąc sto pięćdziesiąt sześć Kelwinów. Zastosowanie. Ciekły sód oraz ciekły stop z potasem używane są jako ciecze chłodzące w niektórych typach reaktorów jądrowych. Środek suszący rozpuszczalniki organiczne. Technika oświetleniowa (uliczne lampy sodowe dające żółte światło). Wyrób sztucznych ogni o żółtej barwie. Związki sodu o dużym znaczeniu: $\text{NaCl}$, $\text{NaOH}$, ${\text{Na}}_2{\text{CO}}_3$ znajdują zastosowanie między innymi do produkcji szkła, mydła, papieru, wyrobów włókienniczych. Nadtlenek sodu, ${\text{Na}}_2{\text{O}}_2$ jest używany do regeneracji powietrza, między innymi w łodziach podwodnych.

• Magnez $\text{Mg}$ znajduje się w drugiej grupie trzeciego okresu. Liczba atomowa: dwanaście. Promień atomu: sto sześćdziesiąt pikometrów. Rodzaj jonu: ${\text{Mg}}^{2+}$. Wartościowość rzadko spotykana: brak. Metal. Temperatura topnienia: dziewięćset dwadzieścia dwa Kelwiny. Data odkrycia: tysiąc siedemset pięćdziesiąty piąty. Masa atomowa: dwadzieścia cztery przecinek trzy unita. Promień jonu: siedemdziesiąt osiem pikometrów. Wartościowość typowa: plus drugi stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: jeden przecinek siedem trzy osiem grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: tysiąc trzysta sześćdziesiąt trzy Kelwiny. Zastosowanie. Składnik wytrzymałych mechanicznie i odpornych na korozję stopów o małej gęstości (przemysł lotniczy, samochodowy, technika rakietowa, obudowy telefonów komórkowych i laptopów, elementy konstrukcyjne rowerów oraz sprzętu do wspinaczki wysokogórskiej). Składniki materiałów pirotechnicznych (między innymi sztucznych ogni) i bomb zapalających.

• Glin $\text{Al}$ znajduje się w trzynastej grupie trzeciego okresu. Liczba atomowa: trzynaście. Promień atomu: sto czterdzieści trzy przecinek jeden pikometra. Rodzaj jonu: ${\text{Al}}^{3+}$. Wartościowość rzadko spotykana: brak. Metal. Temperatura topnienia: dziewięćset trzydzieści trzy przecinek pięć Kelwina. Data odkrycia: tysiąc osiemset dwudziesty piąty. Masa atomowa: dwadzieścia siedem przecinek zero unita. Promień jonu: pięćdziesiąt siedem pikometrów. Wartościowość typowa: plus trzeci stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: dwa przecinek sześć dziewięć osiem grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: dwa tysiące siedemset czterdzieści Kelwina. Zastosowanie. Wyrób przewodów elektrycznych. Składnik stopów o małej gęstości, wykorzystywanych w przemyśle lotniczym, motoryzacyjnym oraz w budownictwie (budowa samolotów i rakiet). Wytwarzanie luster do teleskopów. Produkcja cystern do transportu stężonego kwasu azotowego$\left(\text{V}\right)$. Pył aluminiowy stosowany jest do produkcji farb, materiałów wybuchowych oraz sztucznych ogni.

• Krzem $\text{Si}$ znajduje się w czternastej grupie trzeciego okresu. Liczba atomowa: czternaście. Promień atomu: sto siedemnaście pikometrów. Rodzaj jonu: brak. Wartościowość rzadko spotykana: drugi stopień utlenienia. Niemetal. Temperatura topnienia: tysiąc sześćset osiemdziesiąt trzy Kelwiny. Data odkrycia: tysiąc osiemset dwudziesty czwarty. Masa atomowa: dwadzieścia osiem przecinek jeden unita. Promień jonu: brak trwałych, prostych jonów. Wartościowość typowa: plus czwarty stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: dwa przecinek trzy dwa dziewięć grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: dwa tysiące sześćset dwadzieścia osiem Kelwina. Zastosowanie. Z krzemu wytwarza się elementy półprzewodnikowe, między innymi tranzystory, fotoogniwa słoneczne. Węglik krzemu (karborund) jest używany jako materiał szlifierski, do wyrobu tygli, elementów grzewczych do pieców elektrycznych.

• Fosfor $\text{P}$ znajduje się w piętnastej grupie trzeciego okresu. Liczba atomowa: piętnaście. Promień atomu: dziewięćdziesiąt trzy pikometry. Rodzaj jonu: brak. Wartościowość rzadko spotykana: trzeci stopień utlenienia. Niemetal. Temperatura topnienia: trzysta siedemnaście przecinek trzy Kelwina. Data odkrycia: tysiąc sześćset sześćdziesiąty dziewiąty. Masa atomowa: trzydzieści jeden przecinek zero unita. Promień jonu: brak trwałych, prostych jonów. Wartościowość typowa: plus piąty stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: jeden przecinek osiem dwa zero grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: pięćset pięćdziesiąt trzy Kelwiny. Zastosowanie. Fosfor czerwony jest używany do produkcji zapałek (draski). Z fosforu produkuje się kwas ortofosforowy$\left(\text{V}\right)$ ${\text{H}}_3{\text{PO}}_4$, z którego wytwarza się, między innymi nawozy sztuczne, środki piorące, preparaty farmaceutyczne, środki usuwające kamień i rdzę, Kwas ortofosforowy$\left(\text{V}\right)$ jest składnikiem napojów typu kola. Tlenek fosforu$\left(\text{V}\right)$ ${\text{P}}_4{\text{O}}_{10}$ to środek suszący.

• Siarka $\text{S}$ znajduje się w szesnastej grupie trzeciego okresu. Liczba atomowa: szesnaście. Promień atomu: sto cztery pikometry. Rodzaj jonu: ${\text{S}}^{2-}$. Wartościowość rzadko spotykana: drugi, czwarty stopień utlenienia. Niemetal. Temperatura topnienia: trzysta osiemdziesiąt sześć Kelwinów. Data odkrycia: prehistoria. Masa atomowa: trzydzieści dwa przecinek unita. Promień jonu: sto osiemdziesiąt cztery pikometry. Wartościowość typowa: plus szósty stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: dwa przecinek zero siedem zero grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: siedemset siedemnaście przecinek osiem dwa cztery Kelwiny. Zastosowanie. Produkcja kwasu siarkowego$\left(\text{VI}\right)$ ${\text{H}}_2{\text{PO}}_4$, z którego otrzymuje się, między innymi barwniki, nawozy sztuczne, leki, środki ochrony roślin, detergenty, materiały wybuchowe, a także stosuje się go w garbarstwie, w przemyśle spożywczym, włókienniczym, papierniczym. Składnik prochu strzelniczego, sztucznych ogni, masy palnej zapałek. Surowiec w procesie wulkanizacji kauczuku (produkcja gumy). Tlenek siarki$\left(\text{IV}\right)$ ${\text{SO}}_2$ znajduje zastosowanie jako środek dezynfekcyjny, grzybobójczy i bielący.

• Chlor $\text{Cl}$ znajduje się w siedemnastej grupie trzeciego okresu. Liczba atomowa: siedemnaście. Promień atomu: siedemdziesiąt pięć pikometrów. Rodzaj jonu: ${\text{Cl}}^{-}$. Wartościowość rzadko spotykana: trzeci, piąty i siódmy stopień utlenienia. Niemetal. Temperatura topnienia: sto siedemdziesiąt dwa przecinek dwa Kelwina. Data odkrycia: tysiąc siedemset siedemdziesiąty czwarty. Masa atomowa: trzydzieści pięć przecinek pięć unita. Promień jonu: sto osiemdziesiąt jeden. Wartościowość typowa: minus pierwszy stopień utlenienia. Stan skupienia: gaz w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: trzy przecinek dwa jeden cztery razy dziesięć do minus trzeciej grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: dwieście trzydzieści osiem przecinek sześć Kelwina. Zastosowanie. Chlor używa się do dezynfekcji wody pitnej oraz wody w basenach kąpielowych. Jest stosowany jako środek bielący w przemyśle włókienniczym i celulozowym. Wykorzystuje się go do otrzymywania tworzyw sztucznych, na przykład polichlorku winylu PVC. Jest surowcem do produkcji rozpuszczalników organicznych, środków znieczulających, herbicydów (środków chwastobójczych), insektycydów (środków owadobójczych).

• Argon $\text{Ar}$ znajduje się w osiemnastej grupie trzeciego okresu. Liczba atomowa: osiemnaście. Promień atomu: sto siedemdziesiąt cztery pikometry. Rodzaj jonu: brak. Wartościowość rzadko spotykana: brak. Niemetal. Temperatura topnienia: osiemdziesiąt trzy przecinek osiem Kelwina. Data odkrycia: tysiąc osiemset dziewięćdziesiąty czwarty. Masa atomowa: trzydzieści dziewięć przecinek dziewięć unita. Promień jonu: brak trwałych, prostych jonów. Wartościowość typowa: brak. Stan skupienia: gaz w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: jeden przecinek sześć trzy trzy razy dziesięć do minus trzeciej grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: osiemdziesiąt siedem przecinek trzy Kelwina. Zastosowanie. Reklamy świetlne o niebieskiej barwie. Utrzymywanie obojętnej chemicznie atmosfery w żarówkach, w procesach spawania i cięcia metali, dla tworzących się kryształów krzemu i germanu.

• Potas $\text{K}$ znajduje się w pierwszej grupie czwartego okresu. Liczba atomowa: dziewiętnaście. Promień atomu: dwieście dwadzieścia siedem pikometrów. Rodzaj jonu: ${\text{K}}^{+}$. Wartościowość rzadko spotykana: brak. Metal. Temperatura topnienia: trzysta trzydzieści sześć przecinek osiem Kelwina. Data odkrycia: tysiąc osiemset siódmy. Masa atomowa: trzydzieści dziewięć przecinek jeden unita. Promień jonu: sto trzydzieści trzy pikometry. Wartościowość typowa: plus pierwszy stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: zero przecinek osiem sześć dwa grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: tysiąc czterdzieści siedem Kelwinów. Zastosowanie. Potas stosowany jest jako reduktor w syntezach organicznych. Ciekły stop potasu i sodu używany jest jako ciecz chłodząca w niektórych typach reaktorów jądrowych.

• Wapń $\text{Ca}$ znajduje się w drugiej grupie czwartego okresu. Liczba atomowa: dwadzieścia. Promień atomu: sto dziewięćdziesiąt siedem przecinek trzy pikometra. Rodzaj jonu: ${\text{Ca}}^{2+}$. Wartościowość rzadko spotykana: brak. Metal. Temperatura topnienia: tysiąc sto dwanaście Kelwinów. Data odkrycia: tysiąc osiemset ósmy. Masa atomowa: czterdzieści przecinek jeden unita. Promień jonu: sto sześć pikometrów. Wartościowość typowa: plus drugi stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: jeden przecinek pięć pięć zero grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: tysiąc siedemset pięćdziesiąt siedem Kelwina. Zastosowanie. Wapń jest substratem w procesach chemicznych. Związki wapnia ${\text{CaCO}}_3$ i ${\text{CaSO}}_4·2 {\text{H}}_2\text{O}$ są używane w przemyśle materiałów budowlanych. Węglan wapnia ${\text{CaCO}}_3$ jest surowcem do produkcji szkła, stosowany jako topnik w procesie wielkopiecowym, Sole wapnia są używane do produkcji sztucznych ogni o barwie pomarańczowej.

• Skand $\text{Sc}$ znajduje się w trzeciej grupie czwartego okresu. Liczba atomowa: dwadzieścia jeden. Promień atomu: sto sześćdziesiąt przecinek sześć pikometra. Rodzaj jonu: ${\text{Sc}}^{3+}$. Wartościowość rzadko spotykana: brak. Metal. Temperatura topnienia: tysiąc osiemset czternaście Kelwinów. Data odkrycia: tysiąc osiemset siedemdziesiąty dziewiąty. Masa atomowa: czterdzieści pięć przecinek zero unita. Promień jonu: osiemdziesiąt trzy pikometry. Wartościowość typowa: plus trzeci stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: dwa przecinek dziewięć osiem dziewięć grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: trzy tysiące sto cztery Kelwiny. Zastosowanie. Skand z uwagi na małą gęstość i wysoką temperaturę topnienia znalazł zastosowanie w konstrukcjach lotniczych. Jego związek, jodek skandu$\left(\text{III}\right)$, wykorzystywany jest w produkcji lamp wysokoprężnych używanych do oświetlenia stadionów, ulic, obiektów przemysłowych.

• Tytan $\text{Ti}$ znajduje się w czwartej grupie czwartego okresu. Liczba atomowa: dwadzieścia dwa. Promień atomu: sto czterdzieści cztery przecinek osiem pikometra. Rodzaj jonu: ${\text{Ti}}^{4+}$. Wartościowość rzadko spotykana: trzeci stopień utlenienia. Metal. Temperatura topnienia: tysiąc dziewięćset trzydzieści trzy Kelwiny. Data odkrycia: tysiąc siedemset dziewięćdziesiąty pierwszy. Masa atomowa: czterdzieści siedem przecinek dziewięć unita. Promień jonu: sześćdziesiąt dziewięć pikometrów. Wartościowość typowa: plus czwarty stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: cztery przecinek pięć cztery zero grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: trzy tysiące pięćset sześćdziesiąt Kelwinów. Zastosowanie. Stopy tytanu z innymi metalami ($\text{Al}$, $\text{Mo}$, $\text{Fe}$) są wykorzystywane do budowy samolotów. Ponadto tytan i jego stopy mają zastosowanie w stomatologii do tworzenia protez zębowych oraz wszczepów śródkostnych. Metal ten charakteryzuje się odpornością na wodę morską i z tego powodu wykorzystuje się go do ochrony kadłubów statków i innych konstrukcji narażonych na działanie wody morskiej. Tlenek tytanu$\left(\text{IV}\right)$ ma zastosowanie jako biały pigment, który jest dodawany zarówno do farbm oast do zębów, jak i do środków spożywczych czy leków (E‑171).

• Wanad $\text{V}$ znajduje się w piątej grupie czwartego okresu. Liczba atomowa: dwadzieścia trzy. Promień atomu: sto trzydzieści dwa przecinek jeden pikometra. Rodzaj jonu: ${\text{V}}^{5+}$. Wartościowość rzadko spotykana: drugi, trzeci, czwarty stopień utlenienia. Metal. Temperatura topnienia: dwa tysiące sto sześćdziesiąt Kelwinów. Data odkrycia: tysiąc osiemset pierwszy. Masa atomowa: pięćdziesiąt przecinek dziewięć unita. Promień jonu: sześćdziesiąt pięć pikometrów. Wartościowość typowa: plus piąty stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: sześć przecinek jeden jeden grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: trzy tysiące sześćset pięćdziesiąt Kelwinów. Zastosowanie. Wanad jest używany jako dodatek do stali, który podnosi odporność stopu na uderzenia, zginanie, rozciąganie i ścieranie. Związki tego metalu są wykorzystywane do barwienia szkła i ceramiki. Tlenek wanadu$\left(\text{V}\right)$ jest katalizatorem stosowanym w procesach przemysłowych.

• Chrom $\text{Cr}$ znajduje się w szóstej grupie czwartego okresu. Liczba atomowa: dwadzieścia cztery. Promień atomu: sto dwadzieścia cztery przecinek dziewięć pikometra. Rodzaj jonu: ${\text{Cr}}^{3+}$. Wartościowość rzadko spotykana: drugi, szósty stopień utlenienia. Metal. Temperatura topnienia: dwa tysiące sto trzydzieści Kelwinów. Data odkrycia: tysiąc siedemset osiemdziesiąty. Masa atomowa: pięćdziesiąt dwa przecinek zero unita. Promień jonu: sześćdziesiąt cztery pikometry. Wartościowość typowa: plus trzeci stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: siedem przecinek jeden dziewięć jeden grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: dwa tysiące dziewięćset czterdzieści pięć Kelwinów. Zastosowanie. Chrom dodawany jest do stali w celu zwiększenia jej odporności mechanicznej i chemicznej (produkcja stali nierdzewnej). Ponadto pierwiastkiem tym pokrywa się stalowe przedmioty w celu ich ochrony przed korozją, a przy okazji nadając im połysk. Związki chromu są barwne i stosowane jako pigmenty.

• Mangan $\text{Mn}$ znajduje się w siódmej grupie czwartego okresu. Liczba atomowa: dwadzieścia pięć. Promień atomu: sto dwadzieścia cztery pikometry. Rodzaj jonu: ${\text{Mn}}^{2+}$. Wartościowość rzadko spotykana: trzeci, czwarty, szósty, siódmy stopień utlenienia. Metal. Temperatura topnienia: tysiąc pięćset siedemnaście Kelwinów. Data odkrycia: tysiąc siedemset siedemdziesiąty czwarty. Masa atomowa: pięćdziesiąt cztery przecinek dziewięć unita. Promień jonu: dziewięćdziesiąt jeden pikometrów. Wartościowość typowa: plus drugi stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: siedem przecinek cztery cztery zero grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: dwa tysiące dwieście trzydzieści pięć Kelwinów. Zastosowanie. Mangan jest dodawany do stali i stopów innych metali (na przykład miedzi, niklu, glinu, magnezu) w celu poprawy ich jakości. Jego związki mają różne zastosowania: odbarwiają szkło zanieczyszczone związkami żelaza, służą do budowy suchych ogniw, używane są jako środek dezynfekujący.

• Żelazo $\text{Fe}$ znajduje się w ósmej grupie czwartego okresu. Liczba atomowa: dwadzieścia sześć. Promień atomu: sto dwadzieścia cztery przecinek jeden pikometra. Rodzaj jonu: ${\text{Fe}}^{3+}$. Wartościowość rzadko spotykana: drugi, szósty stopień utlenienia. Metal. Temperatura topnienia: tysiąc osiemset osiem Kelwinów. Data odkrycia: dwa tysiące pięćset lat przed naszą erą. Masa atomowa: pięćdziesiąt pięć przecinek osiem unita. Promień jonu: osiemdziesiąt dwa pikometry. Wartościowość typowa: plus trzeci stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: siedem przecinek osiem siedem cztery grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: trzy tysiące dwadzieścia trzy Kelwiny. Zastosowanie. Żelazo to główny składnik stali (stopu żelaza z innymi pierwiastkami) – materiału konstrukcyjnego mostów, drapaczy chmur, sieci linii komunikacyjnych, sprzętu gospodarstwa domowego i tym podobne. Wytwarza się z niego elektromagnesy. Jest stosowany jako katalizator w procesach chemicznych, na przykład w reakcji syntezy amoniaku. Związki żelaza są wykorzystywane, między innymi do produkcji atramentu, do konserwacji drewna, barwienia szkła na kolor zielony.

• Kobalt $\text{Co}$ znajduje się w dziewiątej grupie czwartego okresu. Liczba atomowa: dwadzieścia siedem. Promień atomu: sto dwadzieścia pięć przecinek trzy pikometra. Rodzaj jonu: ${\text{Co}}^{2+}$. Wartościowość rzadko spotykana: trzeci stopień utlenienia. Metal. Temperatura topnienia: tysiąc siedemset sześćdziesiąt osiem Kelwinów. Data odkrycia: tysiąc siedemset trzydziesty piąty. Masa atomowa: pięćdziesiąt osiem przecinek dziewięć unita. Promień jonu: osiemdziesiąt dwa pikometry. Wartościowość typowa: plus drugi stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: osiem przecinek dziewięć zero zero grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: trzy tysiące sto czterdzieści trzy Kelwiny. Zastosowanie. Kobalt jest składnikiem bardzo twardych stopów (stellitów). Ze stali zawierającej trzydzieści pięć procent masowych tego metalu wytwarza się trwałe magnesy.

• Nikiel $\text{Ni}$ znajduje się w dziesiątej grupie czwartego okresu. Liczba atomowa: dwadzieścia osiem. Promień atomu: sto dwadzieścia cztery przecinek sześć pikometra. Rodzaj jonu: ${\text{Ni}}^{2+}$. Wartościowość rzadko spotykana: trzeci stopień utlenienia. Metal. Temperatura topnienia: tysiąc siedemset sześćdziesiąt sześć Kelwinów. Data odkrycia: tysiąc siedemset pięćdziesiąty pierwszy. Masa atomowa: pięćdziesiąt osiem przecinek siedem unita. Promień jonu: siedemdziesiąt osiem pikometrów. Wartościowość typowa: plus drugi stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: osiem przecinek dziewięć zero dwa grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: trzy tysiące pięć Kelwinów. Zastosowanie. Składnik stali nierdzewnej. Powłoki ochronne na wyrobach metalowych. Składnik stopów używanych do wyrobu elementów grzejnych w piecach i grzejnikach elektrycznych, na przykład chromo‑nikiel ($\text{Ni}$-$\text{Cr}$). Wyrób akumulatorów niklowo‑kadmowych. Składnik niektórych stopów używanych do bicia monet, na przykład miedzioniklu ($\text{Cu}$-$\text{Ni}$), brązalu ($\text{Cu}$-$\text{Al}$-$\text{Ni}$). Katalizator w procesach chemicznych, na przykład uwodornienia związków organicznych (utwardzania tłuszczów ciekłych).

• Nikiel $\text{Ni}$ znajduje się w dziesiątej grupie czwartego okresu. Liczba atomowa: dwadzieścia osiem. Promień atomu: sto dwadzieścia cztery przecinek sześć pikometra. Rodzaj jonu: ${\text{Ni}}^{2+}$. Wartościowość rzadko spotykana: trzeci stopień utlenienia. Metal. Temperatura topnienia: tysiąc siedemset sześćdziesiąt sześć Kelwinów. Data odkrycia: tysiąc siedemset pięćdziesiąty pierwszy. Masa atomowa: pięćdziesiąt osiem przecinek siedem unita. Promień jonu: siedemdziesiąt osiem pikometrów. Wartościowość typowa: plus drugi stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: osiem przecinek dziewięć zero dwa grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: trzy tysiące pięć Kelwinów. Zastosowanie. Składnik stali nierdzewnej. Powłoki ochronne na wyrobach metalowych. Składnik stopów używanych do wyrobu elementów grzejnych w piecach i grzejnikach elektrycznych, na przykład chromo‑nikiel ($\text{Ni}$-$\text{Cr}$). Wyrób akumulatorów niklowo‑kadmowych. Składnik niektórych stopów używanych do bicia monet, na przykład miedzioniklu ($\text{Cu}$-$\text{Ni}$), brązalu ($\text{Cu}$-$\text{Al}$-$\text{Ni}$). Katalizator w procesach chemicznych, na przykład uwodornienia związków organicznych (utwardzania tłuszczów ciekłych).

• Miedź $\text{Cu}$ znajduje się w jedenastej grupie czwartego okresu. Liczba atomowa: dwadzieścia dziewięć. Promień atomu: sto dwadzieścia siedem przecinek osiem pikometra. Rodzaj jonu: ${\text{Cu}}^{2+}$. Wartościowość rzadko spotykana: pierwszy stopień utlenienia. Metal. Temperatura topnienia: tysiąc trzysta pięćdziesiąt sześć przecinek sześć Kelwina. Data odkrycia: pięć tysięcy lat przed naszą erą. Masa atomowa: sześćdziesiąt trzy przecinek pięć unita. Promień jonu: siedemdziesiąt dwa pikometry. Wartościowość typowa: plus drugi stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: osiem przecinek dziewięć sześć zero grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: dwa tysiące osiemset czterdzieści Kelwinów. Zastosowanie. Stosowana w przemyśle elektrotechniczny, do produkcji przewodów elektrycznych. Składnik stopówL brązu ($\text{Cu}$-$\text{Sn}$) i mosiądzu ($\text{Cu}$-$\text{Zn}$), stosowanych między innymi do odlewu dzwonów i pomników, wytwarzania części maszyn i urządzeń, instalacji gazowych i wodociągowych. Wchodzi w skład niektórych stopów używanych do bicia monet, na przykład miedzioniklu ($\text{Cu}$-$\text{Ni}$), brązalu ($\text{Cu}$-$\text{Al}$-$\text{Ni}$). Związki miedzi, na przykład siarczan$\left(\text{VI}\right)$ miedzi$\left(\text{II}\right)$ są stosowane jako środki zapobiegające rozwojowi glonów oraz grzybów w wodach stojących (stawach i fontannach).

• Cynk $\text{Zn}$ znajduje się w dwunastej grupie czwartego okresu. Liczba atomowa: trzydzieści. Promień atomu: sto trzydzieści trzy przecinek dwa pikometra. Rodzaj jonu: ${\text{Zn}}^{2+}$. Wartościowość rzadko spotykana: brak. Metal. Temperatura topnienia: sześćset dziewięćdziesiąt dwa przecinek siedem trzy Kelwina. Data odkrycia: przed tysiąc pięćsetnym rokiem. Masa atomowa: sześćdziesiąt pięć przecinek cztery unita. Promień jonu: osiemdziesiąt trzy pikometry. Wartościowość typowa: plus drugi stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: siedem przecinek jeden trzy trzy grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: tysiąc sto osiemdziesiąt Kelwinów. Zastosowanie. Powłoki antykorozyjne na wyrobach ze stali, na przykład blach, drutów, rur i tym podobne. Składnik stopu z miedzią (mosiądzu, tombaku) oraz stopu z miedzią i srebrem (nowego srebra), Wyrób elektrod do ogniw, na przykład ogniwa Leclanchego, ogniwa Daniella. Tlenek cynku $\text{ZnO}$ jest stosowany jako pigment do farb i lakierów (biel cynkowa), antyseptyk w preparatach przeciw trądzikowych.

• Gal $\text{Ga}$ znajduje się w trzynastej grupie czwartego okresu. Liczba atomowa: trzydzieści jeden. Promień atomu: sto dwadzieścia dwa przecinek jeden pikometra. Rodzaj jonu: ${\text{Ga}}^{3+}$. Wartościowość rzadko spotykana: brak. Metal. Temperatura topnienia: trzysta dwa przecinek dziewięć trzy Kelwina. Data odkrycia: tysiąc osiemset siedemdziesiąty piąty. Masa atomowa: sześćdziesiąt dziewięć przecinek siedem unita. Promień jonu: sześćdziesiąt dwa przecinek siedem pikometra. Wartościowość typowa: plus trzeci stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: pięć przecinek dziewięć zero siedem grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: dwa tysiące sześćset siedemdziesiąt sześć Kelwina. Zastosowanie. Produkcja termometrów wysokotemperaturowych. Arsenek galu jest używany do produkcji półprzewodników.

• German $\text{Ge}$ znajduje się w czternastej grupie czwartego okresu. Liczba atomowa: trzydzieści dwa. Promień atomu: sto dwadzieścia dwa przecinek pięć pikometra. Rodzaj jonu: ${\text{Ge}}^{2+}$. Wartościowość rzadko spotykana: czwarty stopień utlenienia. Metaloid. Temperatura topnienia: tysiąc dwieście dziesięć przecinek sześć Kelwina. Data odkrycia: tysiąc osiemset osiemdziesiąty szósty. Masa atomowa: siedemdziesiąt dwa przecinek sześć unita. Promień jonu: dziewięćdziesiąt pikometrów. Wartościowość typowa: plus drugi stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: pięć przecinek trzy dwa trzy grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: trzy tysiące sto trzy Kelwiny. Zastosowanie. Produkcja elementów półprzewodnikowych. Składnik stopowy. Budowa urządzeń optycznych czułych na promieniowanie podczerwone. Produkcja obiektywów do kamer, okularów do mikroskopów (wysoki współczynnik załamania światła).

• Arsen $\text{As}$ znajduje się w piętnastej grupie czwartego okresu. Liczba atomowa: trzydzieści trzy. Promień atomu: sto dwadzieścia pięć pikometrów. Rodzaj jonu: ${\text{As}}^{3+}$. Wartościowość rzadko spotykana: piąty stopień utlenienia. Metaloid. Temperatura topnienia: tysiąc dziewięćdziesiąt Kelwinów. Data odkrycia: około tysiąc dwieście pięćdziesiątego. Masa atomowa: siedemdziesiąt cztery przecinek dziewięć unita. Promień jonu: sześćdziesiąt dziewięć. Wartościowość typowa: plus trzeci stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: pięć przecinek siedem osiem zero grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: osiemset osiemdziesiąt dziewięć Kelwinów (sublimuje). Zastosowanie. Produkcja elementów półprzewodnikowych. Arsenek galu stosuje się w laserach. Związki arsenu są używane jako środki owadobójcze.

• Selen $\text{Se}$ znajduje się w szesnastej grupie czwartego okresu. Liczba atomowa: trzydzieści cztery. Promień atomu: dwieście piętnaście przecinek dwa pikometra. Rodzaj jonu: ${\text{Se}}^{2-}$. Wartościowość rzadko spotykana: czwarty, szósty stopień utlenienia. Niemetal. Temperatura topnienia: czterysta dziewięćdziesiąt Kelwinów. Data odkrycia: tysiąc osiemset siedemnasty. Masa atomowa: siedemdziesiąt dziewięć przecinek zero unita. Promień jonu: sto dziewięćdziesiąt jeden pikometrów. Wartościowość typowa: plus drugi stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: cztery przecinek siedem dziewięć grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: dziewięćset pięćdziesiąt osiem Kelwinów. Zastosowanie. Selen bywa stosowany jako składnik stali nierdzewnej. Używa się go do barwienia szkła na kolor rubinowo‑czerwony.

• Brom $\text{Br}$ znajduje się w siedemnastej grupie czwartego okresu. Liczba atomowa: trzydzieści pięć. Promień atomu: sto osiemdziesiąt pięć pikometrów. Rodzaj jonu: ${\text{Br}}^{-}$. Wartościowość rzadko spotykana: trzeci, piąty i siódmy stopień utlenienia. Niemetal. Temperatura topnienia: dwieście sześćdziesiąt pięć przecinek dziewięć Kelwina. Data odkrycia: tysiąc osiemset dwudziesty szósty. Masa atomowa: siedemdziesiąt dziewięć przecinek dziewięć unita. Promień jonu: sto dziewięćdziesiąt sześć pikometrów. Wartościowość typowa: minus pierwszy stopień utlenienia. Stan skupienia: ciecz w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: cztery przecinek zero pięć zero razy grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: trzysta trzydzieści dwa Kelwiny. Zastosowanie. Produkcja leków, barwników syntetycznych, emulsji fotograficznych, środków chwastobójczych.

• Krypton $\text{Kr}$ znajduje się w osiemnastej grupie czwartego okresu. Liczba atomowa: trzydzieści sześć. Promień atomu: dwieście dwa pikometry. Rodzaj jonu: brak. Wartościowość rzadko spotykana: brak. Niemetal. Temperatura topnienia: sto szesnaście przecinek sześć Kelwina. Data odkrycia: tysiąc osiemset dziewięćdziesiąty ósmy. Masa atomowa: osiemdziesiąt trzy przecinek osiem unita. Promień jonu: brak. Wartościowość typowa: plus drugi stopień utlenienia. Stan skupienia: gaz w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: trzy przecinek cztery dwa pięć razy dziesięć do minus trzeciej grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: sto dwadzieścia przecinek osiem pięć Kelwina. Zastosowanie. Krypton jest wykorzystywany do produkcji lamp wyładowczych stosowanych w fotografii oraz do produkcji laserów wytwarzających światło ultrafioletowe.

• Rubid $\text{Rb}$ znajduje się w pierwszej grupie piątego okresu. Liczba atomowa: trzydzieści siedem. Promień atomu: dwieście czterdzieści siedem przecinek pięć pikometra. Rodzaj jonu: ${\text{Rb}}^{+}$. Wartościowość rzadko spotykana: brak. Metal. Temperatura topnienia: trzysta dwanaście przecinek dwa Kelwina. Data odkrycia: tysiąc osiemset sześćdziesiąty pierwszy. Masa atomowa: osiemdziesiąt pięć przecinek pięć unita. Promień jonu: sto czterdzieści dziewięć pikometrów. Wartościowość typowa: plus pierwszy stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: jeden przecinek pięć trzy dwa grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: dziewięćset sześćdziesiąt jeden Kelwinów. Zastosowanie. Domieszka do półprzewodników stosowanych w fotokomórkach. Dodatek do specjalnych gatunków szkła. Komponent zegarów atomowych.

• Stront $\text{Sr}$ znajduje się w drugiej grupie piątego okresu. Liczba atomowa: trzydzieści osiem. Promień atomu: dwieście piętnaście przecinek jeden pikometra. Rodzaj jonu: ${\text{Sr}}^{2+}$. Wartościowość rzadko spotykana: brak. Metal. Temperatura topnienia: tysiąc czterdzieści dwa Kelwiny. Data odkrycia: tysiąc osiemset ósmy. Masa atomowa: osiemdziesiąt siedem przecinek sześć unita. Promień jonu: sto dwadzieścia siedem pikometrów. Wartościowość typowa: plus drugi stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: dwa przecinek pięć cztery zero grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: tysiąc sześćset pięćdziesiąt siedem Kelwina. Zastosowanie. Stront jest używany do wytwarzania magnesów ferrytowych. Sole strontu są stosowane do produkcji sztucznych ogni o karminowej barwie.

• Itr $\text{Y}$ znajduje się w trzeciej grupie piątego okresu. Liczba atomowa: trzydzieści dziewięć. Promień atomu: sto osiemdziesiąt jeden pikomerów. Rodzaj jonu: ${\text{Y}}^{3+}$. Wartościowość rzadko spotykana: brak. Metal. Temperatura topnienia: tysiąc siedemset dziewięćdziesiąt pięć Kelwinów. Data odkrycia: tysiąc siedemset dziewięćdziesiąty czwarty. Masa atomowa: osiemdziesiąt osiem przecinek dziewięć unita. Promień jonu: osiemdziesiąt trzy pikometry. Wartościowość typowa: plus trzeci stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: cztery przecinek cztery sześć dziewięć grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: trzy tysiące sześćset jedenaście Kelwiny. Zastosowanie. Itr stosowany jest jako dodatek do stopów glinu i magnezu, który zwiększa wytrzymałość mechaniczną. Jego radioaktywny izotop (A równa się dziewięćdziesiąt) wykorzystuje się w terapii chorób zwyrodnieniowych i nowotworowych stawów.

• Cyrkon $Zr$ znajduje się w czwartej grupie piątego okresu. Liczba atomowa: czterdzieści. Promień atomu: sto sześćdziesiąt pikometrów. Rodzaj jonu: ${\text{Zr}}^{4+}$. Wartościowość rzadko spotykana: brak. Metal. Temperatura topnienia: dwa tysiące sto dwadzieścia pięć Kelwinów. Data odkrycia: tysiąc siedemset osiemdziesiąty dziewiąty. Masa atomowa: dziewięćdziesiąt jeden przecinek dwa unita. Promień jonu: sto dziewięć pikometrów. Wartościowość typowa: plus czwarty stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: sześć przecinek pięć zero sześć grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: cztery tysiące sześćset pięćdziesiąt Kelwinów. Zastosowanie. Cyrkon nie pochłania neuronów i nie ulega korozji w wysokich temperaturach, dlatego stosuje się go w konstrukcjach wnętrz reaktorów jądrowych. Tlenek cyrkonu$\left(\text{IV}\right)$ wykorzystywany jest do produkcji cyrkonii – syntetycznych kamieni ozdobnych. Ponadto, z uwagi na jego odporność na wysokie temperatury, tlenek ten jest głównym składnikiem odpornych na żar powłok pieców i wielkich czerpaków do nabierania roztopionego metalu.

• Niob $\text{Nb}$ znajduje się w piątej grupie piątego okresu. Liczba atomowa: czterdzieści jeden. Promień atomu: sto czterdzieści dwa przecinek dziewięć pikometra. Rodzaj jonu: ${\text{V}}^{5+}$. Wartościowość rzadko spotykana: trzeci, czwarty stopień utlenienia. Metal. Temperatura topnienia: dwa tysiące siedemset czterdzieści jeden Kelwinów. Data odkrycia: tysiąc osiemset pierwszy. Masa atomowa: dziewięćdziesiąt dwa przecinek dziewięć unita. Promień jonu: brak trwałych, prostych jonów. Wartościowość typowa: plus piąty stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: osiem przecinek pięć siedem grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: pięć tysięcy piętnaście Kelwinów. Zastosowanie. Niob stanowi dodatek do różnego rodzaju stali. Zwiększa wytrzymałość stopu na wysoką temperaturę oraz odporność na korozję. W chirurgii wykorzystuje się go do łączenia złamanych kości i wypełniania ubytków.

• Molibden $\text{Mo}$ znajduje się w szóstej grupie piątego okresu. Liczba atomowa: czterdzieści dwa. Promień atomu: sto trzydzieści sześć przecinek dwa pikometra. Rodzaj jonu: brak. Wartościowość rzadko spotykana: drugi, trzeci, czwarty, piąty stopień utlenienia. Metal. Temperatura topnienia: dwa tysiące osiemset dziewięćdziesiąt Kelwinów. Data odkrycia: tysiąc siedemset osiemdziesiąty pierwszy. Masa atomowa: dziewięćdziesiąt pięć przecinek dziewięć unita. Promień jonu: brak trwałych, prostych jonów. Wartościowość typowa: plus szósty stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: dziesięć przecinek dwa dwa zero grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: cztery tysiące osiemset osiemdziesiąt pięć Kelwinów. Zastosowanie. Molibden jest dodawany do stali i niektórych stopów na bazie niklu. Zwiększa wytrzymałość stopu na wysokie temperatury i korozję. Z molibdenu wykonuje się drut podtrzymujący skrętki wolframowe w żarówkach.

• Technet $\text{Tc}$ znajduje się w siódmej grupie piątego okresu. Liczba atomowa: czterdzieści trzy. Promień atomu: sto trzydzieści pięć przecinek osiem pikometra. Rodzaj jonu: brak. Wartościowość rzadko spotykana: drugi, czwarty stopień utlenienia. Metal. Temperatura topnienia: dwa tysiące czterysta czterdzieści pięć Kelwinów. Data odkrycia: tysiąc dziewięćset trzydziesty siódmy. Masa atomowa: dziewięćdziesiąt osiem przecinek dziewięć unita. Promień jonu: brak trwały, prostych jonów. Wartościowość typowa: plus siódmy stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: jedenaście przecinek pięć zero zero grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: pięć tysięcy sto pięćdziesiąt Kelwinów. Zastosowanie. Technet-$90$ wykorzystywany jest w diagnostyce medycznej (radiologii) do obrazowania niektórych narządów i kości. W niewielkich ilościach technetu dodaje się do stali w celu zabezpieczenia jej przed korozją.

• Ruten $\text{Ru}$ znajduje się w ósmej grupie piątego okresu. Liczba atomowa: czterdzieści cztery. Promień atomu: sto trzydzieści cztery pikometry. Rodzaj jonu: ${\text{Ru}}^{3+}$. Wartościowość rzadko spotykana: drugi, trzeci, szósty, ósmy stopień utlenienia. Metal. Temperatura topnienia: dwa tysiące pięćset osiemdziesiąt trzy Kelwiny. Data odkrycia: tysiąc osiemset ósmy. Masa atomowa: sto jeden przecinek jeden unita. Promień jonu: siedemdziesiąt siedem pikometrów. Wartościowość typowa: plus czwarty stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: dwanaście przecinek trzy siedem zero grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: cztery tysiące sto siedemdziesiąt trzy Kelwiny. Zastosowanie. Ruten jest używany jako dodatek do palladu i platyny, gdyż zwiększa ich trwałość. Tlenki rutenu są stosowane jako katalizatory w procesach chemicznych.

• Rod $\text{Rh}$ znajduje się w dziewiątej grupie piątego okresu. Liczba atomowa: czterdzieści pięć. Promień atomu: sto trzydzieści cztery przecinek pięć pikometra. Rodzaj jonu: ${\text{Rh}}^{3+}$. Wartościowość rzadko spotykana: drugi, czwarty, piąty, szósty stopień utlenienia. Metal. Temperatura topnienia: dwa tysiące dwieście trzydzieści dziewięć Kelwinów. Data odkrycia: tysiąc osiemset trzeci. Masa atomowa: sto dwa przecinek dziewięć unita. Promień jonu: osiemdziesiąt sześć pikometrów. Wartościowość typowa: plus trzeci stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: dwanaście przecinek cztery jeden zero grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: cztery tysiące Kelwinów. Zastosowanie. Wyrób tygli laboratoryjnych. Składnik stopów używanych do wyrobu elementów grzejnych w piecach i grzejnikach elektrycznych. Wyrób biżuterii. Katalizator w procesach chemicznych.

• Pallad $\text{Pd}$ znajduje się w dziesiątej grupie piątego okresu. Liczba atomowa: czterdzieści sześć. Promień atomu: sto trzydzieści siedem przecinek sześć pikometra. Rodzaj jonu: ${\text{Pd}}^{2+}$. Wartościowość rzadko spotykana: trzeci stopień utlenienia. Metal. Temperatura topnienia: tysiąc osiemset dwadzieścia pięć Kelwinów. Data odkrycia: tysiąc osiemset trzeci. Masa atomowa: sto sześć przecinek cztery unita. Promień jonu: osiemdziesiąt sześć pikometrów. Wartościowość typowa: plus drugi lub plus czwarty stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: dwanaście przecinek zero dwa zero grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: trzy tysiące czterysta trzynaście Kelwinów. Zastosowanie. Katalizator w procesach chemicznych. Filtr do oczyszczania wodoru z zanieczyszczeń innymi gazami. Wyrób biżuterii.

• Srebro $\text{Ag}$ znajduje się w jedenastej grupie piątego okresu. Liczba atomowa: czterdzieści siedem. Promień atomu: sto czterdzieści cztery przecinek cztery pikometra. Rodzaj jonu: ${\text{Ag}}^{+}$. Wartościowość rzadko spotykana: drugi stopień utlenienia. Metal. Temperatura topnienia: tysiąc dwieście trzydzieści pięć przecinek jeden Kelwina. Data odkrycia: trzy tysiące lat przed naszą erą. Masa atomowa: sto siedem przecinek dziewięć unita. Promień jonu: sto trzynaście pikometrów. Wartościowość typowa: plus pierwszy stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: dziesięć przecinek pięć zero zero grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: dwa tysiące czterysta osiemdziesiąt pięć Kelwinów. Zastosowanie. W elektrotechnice wytwarza się między innymi styki robocze przekaźników i styczników. Produkcja luster i bombek choinkowych. Składnik stopów z miedzią lub innymi metalami stosowany do wyrobu biżuterii, przedmiotów artystycznych, sztućców i tym podobne. Składnik niektórych stopów używanych do bicia monet. Jodku srebra $\text{AgI}$ używa się do sztucznego wywoływania deszczu lub śniegu w przesyconych parą wodą obszarach atmosfery.

• Kadm $\text{Cd}$ znajduje się w dwunastej grupie piątego okresu. Liczba atomowa: czterdzieści osiem. Promień atomu: sto czterdzieści osiem przecinek dziewięć pikometra. Rodzaj jonu: ${\text{Cd}}^{2+}$. Wartościowość rzadko spotykana: brak. Metal. Temperatura topnienia: pięćset dziewięćdziesiąt cztery przecinek jeden Kelwina. Data odkrycia: tysiąc osiemset siedemnasty. Masa atomowa: sto dwanaście przecinek cztery unita. Promień jonu: sto trzy pikometry. Wartościowość typowa: plus drugi stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: osiem przecinek sześć pięć zero grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: tysiąc trzydzieści osiem Kelwinów. Zastosowanie. Powłoki antykorozyjne na wyrobach metalowych. Składnik łatwo topliwych stopów. Wyrób akumulatorów niklowo‑kadmowych. W technice jądrowej stosowany jako materiał pochłaniający neutrony.

• Ind $\text{In}$ znajduje się w trzynastej grupie piątego okresu. Liczba atomowa: czterdzieści dziewięć. Promień atomu: sto sześćdziesiąt dwa przecinek sześć pikometra. Rodzaj jonu: ${\text{In}}^{3+}$. Wartościowość rzadko spotykana: pierwszy stopień utlenienia. Metal. Temperatura topnienia: czterysta dwadzieścia dziewięć przecinek trzy dwa Kelwina. Data odkrycia: tysiąc osiemset sześćdziesiąty trzeci. Masa atomowa: sto czternaście przecinek osiem unita. Promień jonu: dziewięćdziesiąt dwa pikometry. Wartościowość typowa: plus trzeci stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: siedem przecinek trzy jeden zero grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: dwa tysiące trzysta pięćdziesiąt trzy Kelwiny. Zastosowanie. Produkcja termometrów oporowych i przyrządów optycznych. Składnik metalicznych powłok antykorozyjnych oraz niskotopliwych stopów. produkcja wyświetlaczy $\text{LCD}$ oraz paneli słonecznych.

• Cyna $Sn$ znajduje się w czternastej grupie piątego okresu. Liczba atomowa: pięćdziesiąt. Promień atomu: sto czterdzieści przecinek pięć pikometra. Rodzaj jonu: ${\text{Sn}}^{4+}$. Wartościowość rzadko spotykana: drugi stopień utlenienia. Metal. Temperatura topnienia: pięćset pięć przecinek jeden dwa Kelwina. Data odkrycia: około dwa tysiące sto lat przed naszą erą. Masa atomowa: sto osiemnaście przecinek siedem unita. Promień jonu: dziewięćdziesiąt trzy pikometry. Wartościowość typowa: plus czwarty stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: siedem przecinek trzy jeden zero grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: dwa tysiące pięćset czterdzieści trzy Kelwiny. Zastosowanie. Składnik stopu z miedzią (brązu), stosowanego między innymi do odlewu dzwonów i pomników. Składnik stopów łożyskowych, drukarskich oraz stopów do lutowania. Powłoki antykorozyjne na wyrobach metalowych, między innymi produkcja tak zwanej blachy białek do wyrobu puszek na konserwy żywnościowe.

• Antymon $\text{Sb}$ znajduje się w piętnastej grupie piątego okresu. Liczba atomowa: pięćdziesiąt jeden. Promień atomu: sto osiemdziesiąt dwa pikometry. Rodzaj jonu: ${\text{Sb}}^{3+}$. Wartościowość rzadko spotykana: piąty stopień utlenienia. Metaloid. Temperatura topnienia: dziewięćset trzy przecinek dziewięć Kelwina. Data odkrycia: około tysiąc sześćset lat przed naszą erą. Masa atomowa: siedemdziesiąt cztery przecinek dziewięć unita. Promień jonu: sześćdziesiąt dziewięć. Wartościowość typowa: plus trzeci stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: sześć przecinek sześć dziewięć jeden grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: tysiąc dziewięćset osiem Kelwinów. Zastosowanie. Składnik stopów metali, zwiększający ich twardość oraz wytrzymałość mechaniczną. Z cyną i ołowiem wchodzi w skład stopu łożyskowego i stopu czcionkowego. Stosowany do budowy urządzeń optycznych czułych na promieniowanie podczerwone. Wykorzystywany w bateriach i akumulatorach.

• Tellur $\text{Te}$ znajduje się w szesnastej grupie piątego okresu. Liczba atomowa: pięćdziesiąt dwa. Promień atomu: sto czterdzieści trzy przecinek dwa pikometra. Rodzaj jonu: ${\text{Te}}^{2-}$. Wartościowość rzadko spotykana: drugi, szósty stopień utlenienia. Metaloid. Temperatura topnienia: siedemset dwadzieścia dwa przecinek siedem Kelwina. Data odkrycia: tysiąc siedemset osiemdziesiąty trzeci. Masa atomowa: sto dwadzieścia siedem przecinek sześć unita. Promień jonu: dwieście jedenaście pikometrów. Wartościowość typowa: plus czwarty stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: sześć przecinek dwa cztery zero grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: tysiąc dwieście sześćdziesiąt trzy Kelwiny. Zastosowanie. Dodatek do stali, składnik stopów z ołowiem, cyną i miedzią. Produkcja sprzętu dozymetrycznego liczników promieniowania. Stosowany w technikach pomiaru temperatury w przemyśle szklarskim.

• Jod $\text{I}$ znajduje się w siedemnastej grupie piątego okresu. Liczba atomowa: pięćdziesiąt trzy. Promień atomu: sto dziewięćdziesiąt osiem pikometrów. Rodzaj jonu: ${\text{I}}^{-}$. Wartościowość rzadko spotykana: trzeci, piąty i siódmy stopień utlenienia. Niemetal. Temperatura topnienia: trzysta osiemdziesiąt sześć przecinek siedem Kelwina. Data odkrycia: tysiąc osiemset jedenasty. Masa atomowa: sto dwadzieścia sześć przecinek dziewięć unita. Promień jonu: dwieście dwadzieścia pikometrów. Wartościowość typowa: minus pierwszy stopień utlenienia. Stan skupienia: ciecz w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: cztery przecinek dziewięć trzy zero grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: czterysta pięćdziesiąt siedem przecinek pięć Kelwina. Zastosowanie. Składnik jodyny (alkoholowego roztworu jodu z dodatkiem jodku potasu) używanej do odkażania ran. Jod radioaktywny ${}^{131}\text{I}$ jest stosowany w medycynie nuklearnej do leczenia nadczynności tarczycy, Jodku srebra $\text{AgI}$ używa sie do sztucznego wywoływania deszczu lub śniegu w przesyconych parą wodną obszarach atmosfery.

• Ksenon $\text{Xe}$ znajduje się w osiemnastej grupie piątego okresu. Liczba atomowa: pięćdziesiąt cztery. Promień atomu: dwieście osiemnaście pikometrów. Rodzaj jonu: brak. Wartościowość rzadko spotykana: drugi, czwarty, szósty, siódmy stopień utlenienia. Niemetal. Temperatura topnienia: sto sześćdziesiąt jeden przecinek trzy Kelwina. Data odkrycia: tysiąc osiemset dziewięćdziesiąty ósmy. Masa atomowa: sto trzydzieści jeden przecinek trzy unita. Promień jonu: brak. Wartościowość typowa: zero. Stan skupienia: gaz w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: pięć przecinek trzy sześć sześć razy dziesięć do minus trzeciej grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: sto sześćdziesiąt sześć przecinek jeden Kelwina. Zastosowanie. Ksenon wykorzystuje się w technice oświetleniowej (reklamy świetlne o fioletowej barwie), do produkcji samochodowych lamp ksenonowych. Ksenon-$129$ lub hel stosowany w diagnostyce radiologicznej (rezonans magnetyczny) do obrazowania płuc.

• Cez $\text{Cs}$ znajduje się w pierwszej grupie szóstego okresu. Liczba atomowa: pięćdziesiąt pięć. Promień atomu: dwieście sześćdziesiąt pięć przecinek cztery pikometra. Rodzaj jonu: ${\text{Cs}}^{+}$. Wartościowość rzadko spotykana: brak. Metal. Temperatura topnienia: trzysta jeden przecinek sześć Kelwina. Data odkrycia: tysiąc osiemset sześćdziesiąty . Masa atomowa: sto przecinek trzydzieści dwa przecinek dziewięć unita. Promień jonu: sto sześćdziesiąt pięć pikometrów. Wartościowość typowa: plus pierwszy stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: jeden przecinek osiem siedem trzy grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: dziewięćset pięćdziesiąt jeden przecinek sześć Kelwina. Zastosowanie. Stop cezu z glinem i barem stosowany jest w fotokomórkach cezowych

• Bar $\text{Ba}$ znajduje się w drugiej grupie szóstego okresu. Liczba atomowa: pięćdziesiąt sześć. Promień atomu: dwieście siedemnaście przecinek trzy pikometra. Rodzaj jonu: ${\text{Ba}}^{2+}$. Wartościowość rzadko spotykana: brak. Metal. Temperatura topnienia: tysiąc dwa Kelwiny. Data odkrycia: tysiąc osiemset ósmy. Masa atomowa: sto trzydzieści siedem przecinek trzy unita. Promień jonu: sto czterdzieści trzy pikometry. Wartościowość typowa: plus drugi stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: trzy przecinek pięć dziewięć cztery grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: tysiąc dziewięćset dziesięć Kelwinów. Zastosowanie. Związki baru są stosowane jako pigmenty, składniki farb, trutki na szczury. Soli baru używa się do produkcji sztucznych ogni o zielonej barwie. Siarczan$\left(\text{VI}\right)$ baru ${\text{BaSO}}_4$ stosowany jest jako środek kontrastowy przy prześwietleniach przewodu pokarmowego.

• Lantan $La$ rozpoczyna ona szereg lantanowców, które przedstawione są poniżej siedmiu okresów i osiemnastu grup układu okresowego. Lantanowce należą do okresu szóstego i stanowią oddzielną grupę pierwiastków w układzie okresowym. Liczba atomowa: pięćdziesiąt siedem. Promień atomu: sto osiemdziesiąt siedem przecinek siedem pikomera. Rodzaj jonu: ${\text{La}}^{3+}$. Wartościowość rzadko spotykana: brak. Metal. Temperatura topnienia: tysiąc sto dziewięćdziesiąt cztery Kelwiny. Data odkrycia: tysiąc osiemset trzydziesty dziewiąty. Masa atomowa: sto trzydzieści osiem przecinek dziewięć unita. Promień jonu: sto dwadzieścia dwa pikometry. Wartościowość typowa: plus trzeci stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: sześć przecinek jeden cztery pięć grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: trzy tysiące siedemset trzydzieści Kelwinów. Zastosowanie. Lantan wykorzystuje się do produkcji katalizatorów samochodowych, proszków polerskich, filtrów optycznych, szkła odpornego na silnie zasadowe, żrące substancje. Jest składnikiem łatwo iskrzącego stopu (miszmetalu) stosowanego w zapalniczkach.

• Cer $\text{Ce}$ jest drugim pierwiastkiem w grupie lantanowców. Liczba atomowa: pięćdziesiąt osiem. Promień atomu: sto osiemdziesiąt dwa przecinek pięć pikometra. Rodzaj jonu: ${\text{Ce}}^{3+}$. Wartościowość rzadko spotykana: czwarty stopień utlenienia. Metal. Temperatura topnienia: tysiąc siedemdziesiąt dwa Kelwiny. Data odkrycia: tysiąc osiemset trzeci. Masa atomowa: sto czterdzieści przecinek jeden unita. Promień jonu: sto siedem pikometrów. Wartościowość typowa: plus trzeci stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: osiem przecinek dwa cztery zero grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: trzy tysiące sześćset dziewięćdziesiąt dziewięć Kelwinów. Zastosowanie. Cer jest głównym składnikiem miszmetalu (jest go tam nieco mniej niż pięćdziesiąt procent), łatwo iskrzącego stopu wykorzystywanego w zapalniczkach. Stosuje się go do produkcji szkła specjalnego przeznaczenia. Jego związki są składnikiem powłok, które utrudniają przywieranie zabrudzeń w samoczyszczących się piecykach.

• Prazeodym $\text{Nb}$ jest trzecim pierwiastkiem w grupie lantanowców. Liczba atomowa: pięćdziesiąt dziewięć. Promień atomu: sto osiemdziesiąt dwa przecinek osiem pikometra. Rodzaj jonu: ${\text{Pr}}^{3+}$. Wartościowość rzadko spotykana: czwarty stopień utlenienia. Metal. Temperatura topnienia: tysiąc dwieście cztery Kelwiny. Data odkrycia: tysiąc osiemset osiemdziesiąty piąty. Masa atomowa: sto czterdzieści przecinek dziewięć unita. Promień jonu: sto sześć pikometrów. Wartościowość typowa: plus trzeci stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: sześć przecinek siedem siedem trzy grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: trzy tysiące siedemset osiemdziesiąt pięć Kelwinów. Zastosowanie. Prazeodym wykorzystuje się do produkcji łatwo iskrzącego stopu (miszmetalu) stosowanego w zapalniczkach. Ma zastosowanie do produkcji specjalnego szkła wykorzystywanego w okularach ochronnych dla hutników i spawaczy. Jego związki barwią szkło i emalię na intensywnie żółty kolor.

• Neodym $\text{Nd}$ jest czwartym pierwiastkiem w grupie lantanowców. Liczba atomowa: sześćdziesiąt. Promień atomu: sto osiemdziesiąt dwa przecinek jeden pikometra. Rodzaj jonu: ${\text{Nd}}^{3+}$. Wartościowość rzadko spotykana: brak. Metal. Temperatura topnienia: tysiąc dwieście dziewięćdziesiąt cztery Kelwiny. Data odkrycia: tysiąc osiemset osiemdziesiąty piąty. Masa atomowa: sto czterdzieści cztery przecinek dwa unita. Promień jonu: sto cztery pikometry. Wartościowość typowa: plus trzeci stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: siedem przecinek zero zero siedem grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: trzy tysiące trzysta czterdzieści jeden Kelwinów. Zastosowanie. Neodym jest obecny w miszmetalu (łatwo iskrzącym się stopie) używanym w zapalniczkach, Jest także składnikiem szkła wykorzystywanego do produkcji gogli chroniących wzrok podczas spawania i dmuchania szkła.

• Promet $\text{Pm}$ jest piątym pierwiastkiem w grupie lantanowców. Liczba atomowa: sześćdziesiąt jeden. Promień atomu: sto osiemdziesiąt jeden pikometrów. Rodzaj jonu: ${\text{Pm}}^{3+}$. Wartościowość rzadko spotykana: brak. Metal. Temperatura topnienia: tysiąc czterysta czterdzieści jeden Kelwinów. Data odkrycia: tysiąc dziewięćset czterdziesty piąty. Masa atomowa: sto czterdzieści sześć przecinek dziewięć unita. Promień jonu: sto jeden pikometrów. Wartościowość typowa: plus trzeci stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: siedem przecinek dwa dwa zero grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: trzy tysiące Kelwinów. Zastosowanie. Promet jest wykorzystywany w zegarach atomowych i jako źródło cząstek beta.

• Samar $\text{Sm}$ jest szóstym pierwiastkiem w grupie lantanowców. Liczba atomowa: sześćdziesiąt dwa. Promień atomu: sto osiemdziesiąt przecinek dwa pikometra. Rodzaj jonu: ${\text{Sm}}^{3+}$. Wartościowość rzadko spotykana: drugi stopień utlenienia. Metal. Temperatura topnienia: tysiąc trzysta pięćdziesiąt Kelwinów. Data odkrycia: tysiąc osiemset siedemdziesiąty dziewiąty. Masa atomowa: sto pięćdziesiąt przecinek cztery unita. Promień jonu: sto pikometrów. Wartościowość typowa: plus trzeci stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: siedem przecinek pięć dwa zero grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: dwa tysiące sześćdziesiąt cztery Kelwiny. Zastosowanie. Samar z uwago na dużą zdolność do pochłaniania neutronów wykorzystuje się w reaktorach jądrowych do budowy prętów regulacyjnych i do budowy osłon przed neutronami, Szkło z dodatkiem samaru pochłania promieniowanie podczerwone.

• Europ $\text{Eu}$ jest siódmym pierwiastkiem w grupie lantanowców. Liczba atomowa: sześćdziesiąt trzy. Promień atomu: dwieście cztery przecinek dwa pikometra. Rodzaj jonu: ${\text{Eu}}^{3+}$. Wartościowość rzadko spotykana: drugi stopień utlenienia. Metal. Temperatura topnienia: tysiąc dziewięćdziesiąt pięć Kelwinów. Data odkrycia: tysiąc dziewięćset pierwszy. Masa atomowa: sto pięćdziesiąt dwa przecinek zero unita. Promień jonu: dziewięćdziesiąt osiem pikometrów. Wartościowość typowa: plus trzeci stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: pięć przecinek dwa cztery trzy grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: tysiąc osiemset siedemdziesiąt Kelwinów. Zastosowanie. Europ ma zdolność pochłaniania neutronów i znalazł zastosowanie przy budowie reaktorów jądrowych.

• Gadolin $\text{Gd}$ jest ósmym pierwiastkiem w grupie lantanowców. Liczba atomowa: sześćdziesiąt cztery. Promień atomu: sto osiemdziesiąt przecinek dwa pikometra. Rodzaj jonu: ${\text{Gd}}^{3+}$. Wartościowość rzadko spotykana: brak. Metal. Temperatura topnienia: tysiąc pięćset osiemdziesiąt sześć Kelwinów. Data odkrycia: tysiąc osiemset osiemdziesiąty. Masa atomowa: sto pięćdziesiąt siedem przecinek trzy unita. Promień jonu: dziewięćdziesiąt siedem pikometrów. Wartościowość typowa: plus trzeci stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: siedem przecinek dziewięć zero zero grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: trzy tysiące pięćset trzydzieści dziewięć Kelwinów. Zastosowanie. Gadolin wykorzystywany jest w reaktorach jądrowych jako pochłaniacz neutronów. Dodatek gadolinu do stopu żelaza i chromu (stali chromowej) poprawia jej właściwości (odporność na wysoką temperaturę i utlenianie).

• Terb $\text{Tb}$ jest dziewiątym pierwiastkiem w grupie lantanowców. Liczba atomowa: sześćdziesiąt pięć. Promień atomu: sto siedemdziesiąt osiem przecinek dwa pikometra. Rodzaj jonu: ${\text{Tb}}^{3+}$. Wartościowość rzadko spotykana: czwarty stopień utlenienia. Metal. Temperatura topnienia: tysiąc sześćset dwadzieścia dziewięć Kelwinów. Data odkrycia: tysiąc osiemset czterdziesty trzeci. Masa atomowa: sto pięćdziesiąt osiem przecinek dziewięć unita. Promień jonu: dziewięćdziesiąt trzy pikometry. Wartościowość typowa: plus trzeci stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: osiem przecinek dwa dwa dziewięć grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: trzy tysiące trzysta dziewięćdziesiąt sześć Kelwinów. Zastosowanie. Terb jest sporadycznie wykorzystywany jako dodatek do szkieł.

• Dysproz $\text{Dy}$ jest dziewiątym pierwiastkiem w grupie lantanowców. Liczba atomowa: sześćdziesiąt sześć. Promień atomu: sto siedemdziesiąt siedem przecinek trzy pikometra. Rodzaj jonu: ${\text{Dy}}^{2+}$. Wartościowość rzadko spotykana: brak. Metal. Temperatura topnienia: tysiąc sześćset osiemdziesiąt pięć Kelwinów. Data odkrycia: tysiąc osiemset siedemnasty. Masa atomowa: sto dwanaście przecinek cztery unita. Promień jonu: sto trzy pikometry. Wartościowość typowa: plus drugi stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: osiem przecinek sześć pięć zero grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: tysiąc trzydzieści osiem Kelwinów. Zastosowanie. Dysproz stosuje się do wytwarzania trwałych magnesów stosowanych w turbinach wiatrowych i pojazdach hybrydowych. Tlenki dysprozu wraz z niklem są wykorzystywane w reaktorach jądrowych do pochłaniania neutronów.

• Holm $\text{Ho}$ jest jedenastym pierwiastkiem w grupie lantanowców. Liczba atomowa: sześćdziesiąt siedem. Promień atomu: sto siedemdziesiąt sześć przecinek sześć pikometra. Rodzaj jonu: ${\text{Ho}}^{3+}$. Wartościowość rzadko spotykana: brak. Metal. Temperatura topnienia: tysiąc siedemset czterdzieści siedem Kelwinów. Data odkrycia: tysiąc osiemset siedemdziesiąty ósmy. Masa atomowa: sto sześćdziesiąt cztery przecinek dziewięć unita. Promień jonu: osiemdziesiąt dziewięć pikometrów. Wartościowość typowa: plus trzeci stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: osiem przecinek siedem dziewięć pięć grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: dwa tysiące dziewięćset sześćdziesiąt osiem Kelwinów. Zastosowanie. Holm wykorzystywany jest w reaktorach jądrowych do pochłaniania neutronów.

• Erb $\text{Er}$ jest dwunastym pierwiastkiem w grupie lantanowców. Liczba atomowa: sześćdziesiąt osiem. Promień atomu: sto siedemdziesiąt pięć przecinek siedem pikometra. Rodzaj jonu: ${\text{Er}}^{3+}$. Wartościowość rzadko spotykana: brak. Metal. Temperatura topnienia: tysiąc osiemset dwa Kelwiny. Data odkrycia: tysiąc osiemset czterdziesty drugi. Masa atomowa: sto sześćdziesiąt siedem przecinek trzy unita. Promień jonu: osiemdziesiąt dziewięć pikometrów. Wartościowość typowa: plus trzeci stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: dziewięć przecinek zero sześć sześć grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: trzy tysiące sto dwadzieścia sześć Kelwinów. Zastosowanie. Erb wykorzystuje się do produkcji szkieł używanych w goglach ochronnych przeznaczonych dla spawaczy i hutników.

• Tul $\text{Tm}$ jest trzynastym pierwiastkiem w grupie lantanowców. Liczba atomowa: sześćdziesiąt dziewięć. Promień atomu: sto siedemdziesiąt cztery przecinek sześć pikometra. Rodzaj jonu: ${\text{Tm}}^{3+}$. Wartościowość rzadko spotykana: brak. Metal. Temperatura topnienia: tysiąc osiemset osiemnaście Kelwinów. Data odkrycia: tysiąc osiemset siedemdziesiąty dziewiąty. Masa atomowa: sto sześćdziesiąt osiem przecinek dziewięć unita. Promień jonu: sto cztery pikometry. Wartościowość typowa: plus trzeci stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: dziewięć przecinek trzy dwa jeden grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: dwa tysiące dwieście dwadzieścia Kelwinów. Zastosowanie. Tul jest używany jako źródło promieniowania w przenośnych aparatach rentgena wykorzystywanych nie tylko do diagnoz medycznych, ale także do wykrywania uszkodzeń niedostępnych elementów maszyn urządzeń elektrycznych.

• Iterb $\text{Yb}$ jest czternastym pierwiastkiem w grupie lantanowców. Liczba atomowa: siedemdziesiąt. Promień atomu: sto dziewięćdziesiąt cztery pikometry. Rodzaj jonu: ${\text{Yb}}^{3+}$. Wartościowość rzadko spotykana: drugi stopień utlenienia. Metal. Temperatura topnienia: tysiąc dziewięćdziesiąt siedem Kelwinów. Data odkrycia: tysiąc osiemset siedemdziesiąty ósmy. Masa atomowa: sto siedemdziesiąt trzy przecinek zero unita. Promień jonu: osiemdziesiąt sześć pikometrów. Wartościowość typowa: plus trzeci stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: sześć przecinek dziewięć sześć pięć grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: tysiąc czterysta sześćdziesiąt sześć Kelwinów. Zastosowanie. Iterb nie ma zastosowań. Obecnie są prowadzone nad nim badania naukowe.

• Lutet $\text{Lu}$ jest piętnastym pierwiastkiem w grupie lantanowców. Liczba atomowa: siedemdziesiąt jeden. Promień atomu: sto siedemdziesiąt trzy przecinek cztery pikometra. Rodzaj jonu: ${\text{Lu}}^{3+}$. Wartościowość rzadko spotykana: brak. Metal. Temperatura topnienia: tysiąc dziewięćset trzydzieści sześć Kelwinów. Data odkrycia: tysiąc dziewięćset siódmy. Masa atomowa: sto siedemdziesiąt pięć przecinek zero unita. Promień jonu: osiemdziesiąt pięć pikometrów. Wartościowość typowa: trzeci stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: dziewięć przecinek osiem cztery grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: trzy tysiące sześćset sześćdziesiąt osiem Kelwinów. Zastosowanie. Izotop lutetu stosowany jest w onkologii. Ponadto prowadzone są badania nad innymi zastosowaniami pierwiastka.

• Aktyn $\text{Ac}$ rozpoczyna ona szereg aktynowców, które przedstawione są poniżej lantanowców. Aktynowce należą do okresu siódmego i stanowią oddzielną grupę pierwiastków w układzie okresowym. Liczba atomowa: osiemdziesiąt dziewięć. Promień atomu: sto osiemdziesiąt siedem przecinek osiem pikometra. Rodzaj jonu: ${\text{Ac}}^{3+}$. Wartościowość rzadko spotykana: brak. Metal. Temperatura topnienia: tysiąc trzysta Kelwinów. Data odkrycia: tysiąc osiemset dziewięćdziesiąty dziewiąty. Masa atomowa: dwieście dwadzieścia siedem przecinek zero unita. Promień jonu: sto osiemnaście pikometrów. Wartościowość typowa: plus trzeci stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: dziesięć przecinek zero sześć zero grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: trzy tysiące czterysta siedemdziesiąt Kelwinów. Zastosowanie. Aktyn sporadycznie wykorzystywany jest jako źródło cząsteczek alfa i neuronów.

• Tor $\text{Th}$ jest drugim pierwiastkiem w grupie aktynowców. Liczba atomowa: dziewięćdziesiąt. Promień atomu: sto siedemdziesiąt dziewięć przecinek osiem pikometra. Rodzaj jonu: ${\text{Th}}^{4+}$. Wartościowość rzadko spotykana: brak. Metal. Temperatura topnienia: dwa tysiące dwadzieścia trzy Kelwiny. Data odkrycia: tysiąc osiemset dwudziesty dziewiąty. Masa atomowa: dwieście trzydzieści dwa przecinek zero unita. Promień jonu: dziewięćdziesiąt dziewięć pikometrów. Wartościowość typowa: plus czwarty stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: jedenaście przecinek siedem dwa zero grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: pięć tysięcy sześćdziesiąt Kelwinów. Zastosowanie. Tor dodaje się do stopów niektórych metali (na przykład magnezu), dzięki czemu wzrasta ich odporność na wysoką temperaturę.

• Protaktyn $\text{Pa}$ jest trzecim pierwiastkiem w grupie lantanowców. Liczba atomowa: dziewięćdziesiąt jeden. Promień atomu: sto sześćdziesiąt przecinek sześć pikometra. Rodzaj jonu: ${\text{Pa}}^{3+}$. Wartościowość rzadko spotykana: czwarty stopień utlenienia. Metal. Temperatura topnienia: dwa tysiące sto trzynaście Kelwinów. Data odkrycia: tysiąc dziewięćset siedemnasty. Masa atomowa: dwieście trzydzieści jeden unitów. Promień jonu: sto trzynaście pikometrów. Wartościowość typowa: plus piąty stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: piętnaście przecinek trzy siedem siedem zero grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: cztery tysiące trzysta Kelwinów. Zastosowanie. Protaktyn jest pierwiastkiem, nad którym prowadzone są badania naukowe.

• Uran $\text{U}$ jest czwartym pierwiastkiem w grupie aktynowców. Liczba atomowa: dziewięćdziesiąt dwa. Promień atomu: sto trzydzieści osiem przecinek pięć pikometra. Rodzaj jonu: ${\text{U}}^{3+}$. Wartościowość rzadko spotykana: trzeci, czwarty oraz piąty stopień utlenienia. Metal. Temperatura topnienia: tysiąc czterysta pięć przecinek pięć Kelwina. Data odkrycia: tysiąc siedemset osiemdziesiąty dziewiąty. Masa atomowa: dwieście trzydzieści osiem przecinek zero unita. Promień jonu: sto trzy pikometry. Wartościowość typowa: plus szósty stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: osiemnaście przecinek dziewięć pięć zero grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: cztery tysiące osiemnaście Kelwinów. Zastosowanie. Uran-$238$ jest paliwem jądrowym, używanym w elektrowniach jądrowych do produkcji energii elektrycznej. Z uranu wytwarza się inne promieniotwórcze izotopy pierwiastków.

• Neptun $\text{Np}$ jest piątym pierwiastkiem w grupie aktynowców. Liczba atomowa: dziewięćdziesiąt trzy. Promień atomu: sto dziesięć pikometrów. Rodzaj jonu: ${\text{Np}}^{3+}$. Wartościowość rzadko spotykana: trzeci, czwarty, szósty i siódmy stopień utlenienia. Metal. Temperatura topnienia: dziewięćset trzynaście Kelwinów. Data odkrycia: tysiąc dziewięćset czterdziesty. Masa atomowa: dwieście trzydzieści siedem przecinek jeden unita. Promień jonu: sto dziesięć pikometrów. Wartościowość typowa: plus piąty stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: dwadzieścia przecinek dwa pięć zero grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: cztery tysiące sto siedemdziesiąt pięć Kelwinów. Zastosowanie. Neptun wykorzystywany jest do produkcji plutonu, a także w radiochemii i w badaniach naukowych.

• Pluton $\text{Pu}$ jest szóstym pierwiastkiem w grupie aktynowców. Liczba atomowa: dziewięćdziesiąt cztery. Promień atomu: sto pięćdziesiąt jeden pikometrów. Rodzaj jonu: ${\text{Pu}}^{3+}$. Wartościowość rzadko spotykana: trzeci, piąty i szósty stopień utlenienia. Metal. Temperatura topnienia: dziewięćset czternaście Kelwinów. Data odkrycia: tysiąc dziewięćset czterdziesty. Masa atomowa: nawias dwieście czterdzieści cztery zamknięcie nawiasu unita. Promień jonu: sto osiem pikometrów. Wartościowość typowa: plus czwarty stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: dziewiętnaście przecinek osiem cztery zero grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: trzy tysiące pięćset pięć Kelwinów. Zastosowanie. Pluton wykorzystywany jest w reaktorach jądrowych, a także konstrukcji detektorów. W ubiegłym wieku stosowany był w produkcji bomb jądrowych.

• Ameryk $\text{Am}$ jest siódmym pierwiastkiem w grupie aktynowców. Liczba atomowa: dziewięćdziesiąt pięć. Promień atomu: so osiemdziesiąt cztery pikometry. Rodzaj jonu: ${\text{Am}}^{3+}$. Wartościowość rzadko spotykana: czwarty, piąty, szósty stopień utlenienia. Metal. Temperatura topnienia: tysiąc dwieście sześćdziesiąt siedem Kelwinów. Data odkrycia: tysiąc dziewięćset czterdziesty czwarty. Masa atomowa: nawias dwieście czterdzieści trzy zamknięcie nawiasu unita. Promień jonu: sto siedem pikometrów. Wartościowość typowa: plus trzeci stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: trzynaście przecinek sześć siedem zero grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: dwa tysiące osiemset osiemdziesiąt Kelwinów. Zastosowanie. Ameryk jest wykorzystywany w precyzyjnych czujnikach.

• Kiur $\text{Cm}$ jest ósmym pierwiastkiem w grupie aktynowców. Liczba atomowa: dziewięćdziesiąt sześć. Promień atomu: dwieście czterdzieści pięć pikometrów. Rodzaj jonu: ${\text{Cm}}^{3+}$. Wartościowość rzadko spotykana: czwarty stopień utlenienia. Metal. Temperatura topnienia: tysiąc sześćset osiemnaście Kelwinów. Data odkrycia: tysiąc dziewięćset czterdziesty czwarty. Masa atomowa: nawias dwieście czterdzieści siedem zamknięcie nawiasu unitów. Promień jonu: dziewięćdziesiąt dziewięć pikometrów. Wartościowość typowa: plus trzeci stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: trzynaście przecinek trzy zero zero grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: nieznana. Zastosowanie. Kiur jest pierwiastkiem badanym pod kątem potencjalnych zastosowań z uwagi na wykazywaną radioaktywność.

• Berkel $\text{Bk}$ jest dziewiątym pierwiastkiem w grupie aktynowców. Liczba atomowa: dziewięćdziesiąt siedem. Promień atomu: dziewięćdziesiąt osiem pikometrów. Rodzaj jonu: ${\text{Bk}}^{3+}$. Wartościowość rzadko spotykana: czwarty stopień utlenienia. Metal. Temperatura topnienia: tysiąc dwieście pięćdziesiąt dziewięć Kelwinów. Data odkrycia: tysiąc dziewięćset czterdziesty dziewiąty. Masa atomowa: nawias dwieście czterdzieści siedem zamknięcie nawiasu unitów. Promień jonu: dziewięćdziesiąt osiem pikometrów. Wartościowość typowa: plus trzeci stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: czternaście przecinek siedem dziewięć zero grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: nieznana. Zastosowanie. Berkel nie ma zastosowań komercyjnych.

• Kaliforn $\text{Cf}$ jest dziewiątym pierwiastkiem w grupie aktynowców. Liczba atomowa: dziewięćdziesiąt osiem. Promień atomu: dwieście czterdzieści pięć pikometrów. Rodzaj jonu: ${\text{Cf}}^{2+}$. Wartościowość rzadko spotykana: drugi i czwarty stopień utlenienia. Metal. Temperatura topnienia: tysiąc sto siedemdziesiąt trzy Kelwiny. Data odkrycia: tysiąc dziewięćset pięćdziesiąty. Masa atomowa: nawias dwieście pięćdziesiąt jeden zamknięcie nawiasu unita. Promień jonu: dziewięćdziesiąt osiem pikometrów. Wartościowość typowa: plus trzeci stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: nieznana. Temperatura wrzenia: nieznana. Zastosowanie. Promieniotwórczy kaliforn ma zastosowanie w medycynie do leczenia nowotworów. Ponadto jest używany w przenośnych urządzeniach stosowany w geologii do odkrywania złóż metali, w których stanowi źródło neutronów.

• Einstein $\text{Es}$ jest jedenastym pierwiastkiem w grupie aktynowców. Liczba atomowa: dziewięćdziesiąt dziewięć. Promień atomu: dwieście czterdzieści pięć pikometrów. Rodzaj jonu: ${\text{Es}}^{3+}$. Wartościowość rzadko spotykana: drugi stopień utlenienia. Metal. Temperatura topnienia: tysiąc sto trzydzieści trzy Kelwiny. Data odkrycia: tysiąc dziewięćset pięćdziesiąty drugi. Masa atomowa: nawias dwieście pięćdziesiąt dwa zamknięcie nawiasu unity. Promień jonu: dziewięćdziesiąt osiem pikometrów. Wartościowość typowa: plus trzeci stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: nieznana. Temperatura wrzenia: nieznana. Zastosowanie. Einstein nie posiada powszechnych zastosowań.

• Ferm $\text{Fm}$ jest dwunastym pierwiastkiem w grupie aktynowców. Liczba atomowa: sto. Promień atomu: dwieście czterdzieści pięć pikometrów. Rodzaj jonu: ${\text{Fm}}^{3+}$. Wartościowość rzadko spotykana: drugi stopień utlenienia. Metal. Temperatura topnienia: tysiąc osiemset Kelwinów. Data odkrycia: tysiąc dziewięćset pięćdziesiąty drugi. Masa atomowa: nawias dwieście pięćdziesiąt siedem zamknięcie nawiasu unitów. Promień jonu: dziewięćdziesiąt siedem pikometrów. Wartościowość typowa: plus trzeci stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: nieznana. Temperatura wrzenia: nieznana. Zastosowanie. Ferm nie ma żadnych zastosowań poza badaniami naukowymi.

• Mendelew $\text{Md}$ jest trzynastym pierwiastkiem w grupie aktynowców. Liczba atomowa: sto jeden. Promień atomu: dwieście czterdzieści sześć pikometrów. Rodzaj jonu: ${\text{Md}}^{3+}$. Wartościowość rzadko spotykana: drugi stopnień utlenienia. Metal. Temperatura topnienia: tysiąc sto Kelwinów. Data odkrycia: tysiąc dziewięćset pięćdziesiąty piąty. Masa atomowa: nawias dwieście pięćdziesiąt osiem zamknięcie nawiasu unitów. Promień jonu: dziewięćdziesiąt sześć pikometrów. Wartościowość typowa: plus trzeci stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: nieznana. Temperatura wrzenia: nieznana. Zastosowanie. Mendelew nie ma obecnie zastosowań.

• Nobel $\text{No}$ jest czternastym pierwiastkiem w grupie aktynowców. Liczba atomowa: sto dwa. Promień atomu: dwieście czterdzieści sześć pikometrów. Rodzaj jonu: ${\text{No}}^{3+}$. Wartościowość rzadko spotykana: brak. Metal. Temperatura topnienia: tysiąc sto Kelwinów. Data odkrycia: tysiąc dziewięćset pięćdziesiąty ósmy. Masa atomowa: nawias dwieście pięćdziesiąt osiem zamknięcie nawiasu unitów. Promień jonu: dziewięćdziesiąt pięć pikometrów. Wartościowość typowa: plus drugi i plus trzeci stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: nieznana. Temperatura wrzenia: nieznana. Zastosowanie. Nobel obecnie nie ma zastosowań.

• Lorens $\text{Lr}$ jest piętnastym pierwiastkiem w grupie aktynowców. Liczba atomowa: sto trzy. Promień atomu: dwieście czterdzieści sześć pikometrów. Rodzaj jonu: ${\text{Lr}}^{3+}$. Wartościowość rzadko spotykana: brak. Metal. Temperatura topnienia: tysiąc dziewięćset Kelwinów. Data odkrycia: tysiąc dziewięćset sześćdziesiąty pierwszy. Masa atomowa: nawias dwieście sześćdziesiąt sześć zamknięcie nawiasu unitów. Promień jonu: dziewięćdziesiąt cztery pikometry. Wartościowość typowa: plus trzeci stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: nieznana. Temperatura wrzenia: nieznana. Zastosowanie. Lorens obecnie nie ma zastosowań.

• Hafn $\text{Hf}$ znajduje się w czwartej grupie szóstego okresu. Liczba atomowa: siedemdziesiąt dwa. Promień atomu: sto pięćdziesiąt sześć przecinek cztery pikometra. Rodzaj jonu: ${\text{Hf}}^{4+}$. Wartościowość rzadko spotykana: brak. Metal. Temperatura topnienia: dwa tysiące pięćset trzy Kelwiny. Data odkrycia: tysiąc dziewięćset dwudziesty trzeci. Masa atomowa: sto siedemdziesiąt osiem przecinek pięć unita. Promień jonu: osiemdziesiąt cztery pikometry. Wartościowość typowa: plus czwarty stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: trzynaście przecinek trzy jeden zero grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: pięć tysięcy czterysta siedemdziesiąt Kelwinów. Zastosowanie. Hafn wykazuje zdolność do pochłaniania neutronów i jest odporny na wysoką temperaturę. te właściwości zadecydowały o jego wykorzystaniu do budowy prętów w reaktorach jądrowych. Jest on także składnikiem włókien w żarówkach wolframowych.

• Tantal $\text{Ta}$ znajduje się w piątej grupie szóstego okresu. Liczba atomowa: siedemdziesiąt trzy. Promień atomu: sto czterdzieści trzy pikometry. Rodzaj jonu: brak. Wartościowość rzadko spotykana: trzeci, czwarty stopień utlenienia. Metal. Temperatura topnienia: trzy tysiące dwieście sześćdziesiąt dziewięć Kelwinów. Data odkrycia: tysiąc osiemset drugi. Masa atomowa: sto osiemdziesiąt przecinek dziewięć unita. Promień jonu: brak trwałych, prostych jonów. Wartościowość typowa: plus piąty stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: szesnaście przecinek sześć pięć cztery grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: pięć tysięcy sześćset dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów. Zastosowanie. Tantal wykorzystywany jest do produkcji narzędzi chirurgicznych, implantów (płytek wypełniających ubytki kostne). Ponadto dodaje się go do stali w celu podniesienia jej odporności na temperaturę, korozję i żrące substancje.

• Wolfram $\text{W}$ znajduje się w szóstej grupie szóstego okresu. Liczba atomowa: siedemdziesiąt cztery. Promień atomu: sto trzydzieści siedem pikometrów. Rodzaj jonu: brak. Wartościowość rzadko spotykana: drugi, trzeci, czwarty, piąty stopień utlenienia. Metal. Temperatura topnienia: trzy tysiące sześćset osiemdziesiąt Kelwinów. Data odkrycia: tysiąc siedemset osiemdziesiąty trzeci. Masa atomowa: sto osiemdziesiąt trzy przecinek dziewięć unita. Promień jonu: brak trwałych, prostych jonów. Wartościowość typowa: plus szósty stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: dziewiętnaście przecinek trzy zero zero grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: pięć tysięcy dziewięćset trzydzieści Kelwinów. Zastosowanie. Z wolframu zbudowany jest drut żarzący, znajdujący się w żarówkach elektrycznych. Metal ten dodaje się do stali, zwiększając jej wytrzymałość mechaniczną. Węglik wolframu jest używany do produkcji narzędzi narażonych na szybkie zużycie i rozgrzewających się podczas pracy, np. wierteł dentystycznych, narzędzi tnących.

• Ren $\text{Re}$ znajduje się w siódmej grupie szóstego okresu. Liczba atomowa: siedemdziesiąt pięć. Promień atomu: sto trzydzieści siedem pikometrów. Rodzaj jonu: brak. Wartościowość rzadko spotykana: drugi, trzeci, czwarty, szósty stopień utlenienia. Metal. Temperatura topnienia: trzy tysiące czterysta pięćdziesiąt trzy Kelwiny. Data odkrycia: tysiąc dziewięćset dwudziesty piąty. Masa atomowa: sto osiemdziesiąt sześć przecinek dwa unita. Promień jonu: brak trwały, prostych jonów. Wartościowość typowa: plus siódmy stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: dwadzieścia jeden przecinek zero dwa zero grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: pięć tysięcy dziewięćset Kelwinów. Zastosowanie. Ren wykorzystywany jest do budowy turbin samolotowych, wojskowych rakiet, satelitów i osłon statków kosmicznych. Jeden z jego związków jest składnikiem katalizatorów używanych w procesie produkcji benzyny bezołowiowej.

• Osm $\text{Os}$ znajduje się w ósmej grupie szóstego okresu. Liczba atomowa: siedemdziesiąt sześć. Promień atomu: sto trzydzieści pięć pikometrów. Rodzaj jonu: ${\text{Os}}^{4+}$. Wartościowość rzadko spotykana: trzeci, szósty, ósmy stopień utlenienia. Metal. Temperatura topnienia: trzy tysiące trzysta dwadzieścia siedem Kelwinów. Data odkrycia: tysiąc osiemset trzeci. Masa atomowa: sto dziewięćdziesiąt przecinek dwa unita. Promień jonu: sześćdziesiąt siedem pikometrów. Wartościowość typowa: plus czwarty stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: dwadzieścia dwa przecinek pięć dziewięć zero grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: pięć tysięcy trzysta Kelwinów. Zastosowanie. Osm jest stosowany jako dodatek do stopów metali w celu zwiększenia ich twardości. Wytwarza się z niego końcówki wiecznych piór i styki w urządzeniach elektrycznych. Tlenku osmu$\left(\text{VIII}\right)$ ${\text{OsO}}_4$ używa się w daktyloskopii do identyfikacji odcisków palców.

• Iryd $\text{Ir}$ znajduje się w dziewiątej grupie szóstego okresu. Liczba atomowa: siedemdziesiąt siedem. Promień atomu: sto trzydzieści pięć przecinek siedem pikometra. Rodzaj jonu: ${\text{Ir}}^{3+}$. Wartościowość rzadko spotykana: drugi, trzeci, piąty, szósty stopień utlenienia. Metal. Temperatura topnienia: dwa tysiące sześćset osiemdziesiąt trzy Kelwiny. Data odkrycia: tysiąc osiemset trzeci. Masa atomowa: sto dziewięćdziesiąt dwa przecinek dwa unita. Promień jonu: siedemdziesiąt pięć pikometrów. Wartościowość typowa: plus czwarty stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: dwadzieścia dwa przecinek cztery dwa zero grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: cztery tysiące czterysta trzy Kelwiny. Zastosowanie. Dodatek zwiększający twardość platyny. Wzorce kilograma i metra w układzie S I wykonane są ze stopu platyny ($90\%$) z irydem ($10\%$). Katalizator w procesach chemicznych.

• Platyna $\text{Pt}$ znajduje się w dziesiątej grupie szóstego okresu. Liczba atomowa: siedemdziesiąt osiem. Promień atomu: sto trzydzieści osiem pikometrów. Rodzaj jonu: ${\text{Pt}}^{2+}$. Wartościowość rzadko spotykana: drugi, czwarty stopień utlenienia. Metal. Temperatura topnienia: dwa tysiące czterdzieści pięć Kelwinów. Data odkrycia: przed tysiąc siedemsetnym rokiem. Masa atomowa: sto dziewięćdziesiąt pięć przecinek jeden unita. Promień jonu: osiemdziesiąt pięć pikometrów. Wartościowość typowa: plus drugi lub plus czwarty stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: dwadzieścia jeden przecinek cztery pięć zero grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: cztery tysiące sto Kelwinów. Zastosowanie. Wyrób tygli laboratoryjnych i parownic. Wytwarzanie elektrod. Wyrób biżuterii. Katalizator w procesach chemicznych, na przykład spalania amoniaku metodą Ostwalda. Wzorce kilograma i metra w układzie S I wykonane są ze stopu platyny ($90\%$) z irydem ($10\%$).

• Złoto $\text{Au}$ znajduje się w jedenastej grupie szóstego okresu. Liczba atomowa: siedemdziesiąt dziewięć. Promień atomu: sto czterdzieści cztery przecinek dwa pikometra. Rodzaj jonu: ${\text{Au}}^{3+}$. Wartościowość rzadko spotykana: pierwszy stopień utlenienia. Metal. Temperatura topnienia: tysiąc trzysta trzydzieści siedem przecinek pięćdziesiąt osiem Kelwina. Data odkrycia: około trzy tysiące lat przed naszą erą. Masa atomowa: sto dziewięćdziesiąt siedem przecinek zero unita. Promień jonu: dziewięćdziesiąt jeden pikometrów. Wartościowość typowa: plus trzeci stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: dziewiętnaście przecinek trzy dwa zero grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: trzy tysiące osiemdziesiąt Kelwinów. Zastosowanie. Wyrób biżuterii. W elektronice wytwarza się między innymi styki. Dodatek do żywności (E‑175). Stosowane w technice dentystycznej.

• Rtęć $\text{Hg}$ znajduje się w dwunastej grupie szóstego okresu. Liczba atomowa: osiemdziesiąt. Promień atomu: sto sześćdziesiąt przecinek dziewięć pikometra. Rodzaj jonu: ${\text{Hg}}^{2+}$. Wartościowość rzadko spotykana: jeden. Metal. Temperatura topnienia: dwieście trzydzieści cztery przecinek dwadzieścia osiem Kelwina. Data odkrycia: około tysiąc pięćset lat przed naszą erą. Masa atomowa: dwieście przecinek sześć unita. Promień jonu: sto dwanaście pikometrów. Wartościowość typowa: plus drugi stopień utlenienia. Stan skupienia: ciecz w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: trzynaście przecinek pięć cztery sześć grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: sześćset dwadzieścia dziewięć przecinek siedemdziesiąt trzy Kelwina. Zastosowanie. Rtęci używa się do produkcji termometrów rtęciowych, barometrów lamp rtęciowych, przełączników rtęciowych. Amalgamaty (stopy rtęci z innymi pierwiastkami) stosowane są w technice dentystycznej, na przykład wysokomiedziowy amalgamat dentystyczny, oprócz rtęci zawiera także srebro, cynę oraz $29\%$-$39\%$ miedzi (w procentach masowych). Związki rtęci wchodzą w skład pestycydów, są składnikami farb oraz stosuje się je jako katalizatory.

• Tal $\text{Tl}$ znajduje się w trzynastej grupie szóstego okresu. Liczba atomowa: osiemdziesiąt jeden. Promień atomu: sto siedemdziesiąt przecinek cztery pikometra. Rodzaj jonu: ${\text{Tl}}^{3+}$. Wartościowość rzadko spotykana: pierwszy stopień utlenienia. Metal. Temperatura topnienia: pięćset siedemdziesiąt sześć przecinek sześć Kelwina. Data odkrycia: tysiąc osiemset sześćdziesiąty pierwszy. Masa atomowa: dwieście cztery przecinek cztery unita. Promień jonu: sto pięć pikometrów. Wartościowość typowa: plus trzeci stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: jedenaście przecinek osiem pięć zero grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: tysiąc siedemset trzydzieści Kelwinów. Zastosowanie. Związki talu stosowane są jako trutki na gryzonie. Tlenek talu stanowi dodatek produkcji szkła o wysokim współczynniku załamania światła.

• Ołów $\text{Pb}$ znajduje się w czternastej grupie szóstego okresu. Liczba atomowa: osiemdziesiąt dwa. Promień atomu: sto siedemdziesiąt pięć pikometra. Rodzaj jonu: ${\text{Pb}}^{2+}$. Wartościowość rzadko spotykana: czwarty stopień utlenienia. Metal. Temperatura topnienia: sześćset przecinek sześć pięć Kelwina. Data odkrycia: około tysiąc lat przed naszą erą. Masa atomowa: dwieście siedem przecinek dwa unita. Promień jonu: sto trzydzieści dwa pikometry. Wartościowość typowa: plus drugi stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: jedenaście przecinek trzy pięć zero grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: dwa tysiące trzynaście Kelwinów. Zastosowanie. Wyrób płyt akumulatorowych, aparatury chemicznej, śrutu. Ekrany zabezpieczające przed promieniowaniem rentgenowskim oraz promieniowaniem gamma. Składnik stopów czcionkowych (z cyną i antymonem). Związki ołowiu są używane w produkcji farb, środków owadobójczych. Tlenków ołowiu używa się do produkcji szkła kryształowego.

• Bizmut $\text{Bi}$ znajduje się w piętnastej grupie szóstego okresu. Liczba atomowa: osiemdziesiąt trzy. Promień atomu: sto pięćdziesiąt pięć pikometrów. Rodzaj jonu: ${\text{Bi}}^{3+}$. Wartościowość rzadko spotykana: piąty stopień utlenienia. Metal. Temperatura topnienia: pięćset czterdzieści cztery przecinek pięć Kelwina. Data odkrycia: około tysiąc pięćset lat przed naszą erą. Masa atomowa: dwieście dziewięć przecinek zero unita. Promień jonu: dziewięćdziesiąt sześć pikometrów. Wartościowość typowa: plus trzeci stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: dziewięć przecinek siedem cztery siedem grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: tysiąc osiemset trzydzieści trzy Kelwiny. Zastosowanie. Składnik niskotopliwych stopów do włókien w bezpiecznikach elektrycznych ( na przykład stop Rosego, o temperaturze topnienia trzysta sześćdziesiąt siedem Kelwinów, stop Wooda o temperaturze topnienia trzysta czterdzieści trzy Kelwiny.

• Polon $\text{Po}$ znajduje się w szesnastej grupie szóstego okresu. Liczba atomowa: osiemdziesiąt cztery. Promień atomu: sto dziewięćdziesiąt siedem pikometrów. Rodzaj jonu: ${\text{Po}}^{4+}$ . Wartościowość rzadko spotykana: drugi, czwarty stopień utlenienia. Metaloid. Temperatura topnienia: pięćset dwadzieścia siedem Kelwinów. Data odkrycia: tysiąc osiemset dziewięćdziesiąty ósmy. Masa atomowa: dwieście dziewięć przecinek zero unita. Promień jonu: sześćdziesiąt pięć pikometrów. Wartościowość typowa: plus czwarty stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: dziewięć przecinek trzy dwa zero grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: tysiąc dwieście trzydzieści pięć Kelwinów. Zastosowanie. Polon jest używany jako źródło cząstek alfa. Wykorzystuje się go jako źródło ciepła w urządzeniach kosmicznych.

• Astat $\text{At}$ znajduje się w siedemnastej grupie szóstego okresu. Liczba atomowa: osiemdziesiąt pięć. Promień atomu: dwieście dwa pikometry. Rodzaj jonu: ${\text{At}}^{-}$. Wartościowość rzadko spotykana: trzeci, piąty i siódmy stopień utlenienia. Niemetal. Temperatura topnienia: pięćset siedemdziesiąt pięć Kelwinów. Data odkrycia: tysiąc dziewięćset czterdziesty. Masa atomowa: dwieście dziesięć przecinek zero unita. Promień jonu: dwieście dwadzieścia siedem pikometrów. Wartościowość typowa: minus pierwszy stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: siedem gramów na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: sześćset dziesięć Kelwinów. Zastosowanie. Radioaktywny izotop ${}^{211}\text{At}$ jest stosowany w medycynie nuklearnej do leczenia nadczynności tarczycy.

• Radon $\text{Rn}$ znajduje się w osiemnastej grupie szóstego okresu. Liczba atomowa: osiemdziesiąt sześć. Promień atomu: dwieście dwadzieścia pikometrów. Rodzaj jonu: brak. Wartościowość rzadko spotykana: brak. Niemetal. Temperatura topnienia: dwieście dwa Kelwiny. Data odkrycia: tysiąc dziewięćsetny. Masa atomowa: dwieście dwadzieścia dwa przecinek zero unita. Promień jonu: brak. Wartościowość typowa: dwa. Stan skupienia: gaz w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: dziewięć przecinek zero siedem cztery razy dziesięć do minus trzeciej grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: dwieście jedenaście przecinek jeden Kelwina. Zastosowanie. W geologii do poszukiwania rud uranu (radon i uran zawsze występują razem). W medycynie nuklearnej. Kąpiele radonowe są stosowane w leczeniu chorób stawów. Wspomaganie leczenia chorób związanych z przemianą materii i układem nerwowym.

• Frans $\text{Fr}$ znajduje się w pierwszej grupie siódmego okresu. Liczba atomowa: osiemdziesiąt siedem. Promień atomu: dwieście siedemdziesiąt pikometrów. Rodzaj jonu: ${\text{Fr}}^{+}$. Wartościowość rzadko spotykana: brak. Metal. Temperatura topnienia: trzysta Kelwinów. Data odkrycia: tysiąc dziewięćset trzydziesty dziewiąty . Masa atomowa: dwieście dwadzieścia trzy przecinek zero unita. Promień jonu: sto osiemdziesiąt pikometrów. Wartościowość typowa: plus pierwszy stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: dane niedostępne. Temperatura wrzenia: dziewięćset pięćdziesiąt Kelwinów. Zastosowanie. Frans, jako najbardziej niestabilny wśród pierwiastków o liczbie atomowej od jednego do stu jeden, nie ma żadnych zastosowań.

• Rad $\text{Ra}$ znajduje się w drugiej grupie siódmego okresu. Liczba atomowa: osiemdziesiąt osiem. Promień atomu: dwieście dwadzieścia trzy pikometra. Rodzaj jonu: ${\text{Ra}}^{2+}$. Wartościowość rzadko spotykana: brak. Metal. Temperatura topnienia: dziewięćset siedemdziesiąt trzy Kelwiny. Data odkrycia: tysiąc osiemset dziewięćdziesiąty ósmy. Masa atomowa: dwieście dwadzieścia sześć przecinek zero unita. Promień jonu: sto pięćdziesiąt dwa pikometry. Wartościowość typowa: plus drugi stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: pięć przecinek zero zero grama na centymetr sześcienny. Temperatura wrzenia: tysiąc czterysta trzynaście Kelwinów. Zastosowanie. Rad jest wykorzystywany jako źródło neutronów. Znajduje zastosowanie w radioterapii (igły radowe).

• Rutherford $\text{Rf}$ znajduje się w czwartej grupie siódmego okresu. Liczba atomowa: sto cztery. Promień atomu: nieznany. Rodzaj jonu: brak dostępnych danych. Wartościowość rzadko spotykana: brak. Metal. Temperatura topnienia: nieznana. Data odkrycia: tysiąc dziewięćset sześćdziesiąty czwarty. Masa atomowa: dwieście sześćdziesiąt siedem przecinek jeden dwa dwa unita. Promień jonu: nieznany. Wartościowość typowa: plus czwarty stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: nieznana. Temperatura wrzenia: nieznana. Zastosowanie. Obecnie brak zastosowania.

• Dubn $\text{Db}$ znajduje się w piątej grupie siódmego okresu. Liczba atomowa: sto pięć. Promień atomu: nieznany. Rodzaj jonu: brak dostępnych danych. Wartościowość rzadko spotykana: trzeci, czwarty stopień utlenienia. Metal. Temperatura topnienia: trzy tysiące dwieście sześćdziesiąt dziewięć Kelwinów. Data odkrycia: tysiąc dziewięćset siedemdziesiąty. Masa atomowa: dwieście sześćdziesiąt osiem przecinek jeden dwa sześć unita. Promień jonu: nieznany. Wartościowość typowa: plus piąty stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: nieznana. Temperatura wrzenia: nieznana. Zastosowanie. Dubn obecnie nie ma żadnego zastosowania.

• Seaborg $\text{Sg}$ znajduje się w szóstej grupie siódmego okresu. Liczba atomowa: sto sześć. Promień atomu: nieznany. Rodzaj jonu: brak dostępnych danych. Wartościowość rzadko spotykana: brak dostępnych danych. Metal. Temperatura topnienia: nieznana. Data odkrycia: tysiąc dziewięćset siedemdziesiąty czwarty. Masa atomowa: dwieście sześćdziesiąt dziewięć przecinek jeden dwa osiem unita. Promień jonu: nieznany. Wartościowość typowa: plus szósty stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: nieznana. Temperatura wrzenia: nieznana. Zastosowanie. Obecnie nie ma żadnego zastosowania.

• Bohr $\text{Bh}$ znajduje się w siódmej grupie siódmego okresu. Liczba atomowa: sto siedem. Promień atomu: nieznany. Rodzaj jonu: brak dostępnych danych. Wartościowość rzadko spotykana: brak. Metal. Temperatura topnienia: nieznana. Data odkrycia: tysiąc dziewięćset siedemdziesiąty szósty. Masa atomowa: dwieście siedemdziesiąt przecinek jeden trzy trzy unita. Promień jonu: nieznany. Wartościowość typowa: plus siódmy stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: nieznana. Temperatura wrzenia: nieznana. Zastosowanie. Obecnie nie ma żadnego zastosowania.

• Has $\text{Hs}$ znajduje się w ósmej grupie siódmego okresu. Liczba atomowa: sto osiem. Promień atomu: nieznany. Rodzaj jonu: brak dostępnych danych. Wartościowość rzadko spotykana: brak. Metal. Temperatura topnienia: nieznana. Data odkrycia: tysiąc dziewięćset osiemdziesiąty czwarty. Masa atomowa: dwieście sześćdziesiąt dziewięć przecinek jeden trzy cztery unita. Promień jonu: nieznany. Wartościowość typowa: plus ósmy stopień utlenienia. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: nieznana. Temperatura wrzenia: nieznana. Zastosowanie. Has obecnie nie ma żadnego zastosowania.

• Meitner $\text{Mt}$ znajduje się w dziewiątej grupie siódmego okresu. Liczba atomowa: sto dziewięć. Promień atomu: nieznany. Rodzaj jonu: brak dostępnych danych. Wartościowość rzadko spotykana: brak. Metal. Temperatura topnienia: nieznana. Data odkrycia: tysiąc dziewięćset osiemdziesiąty drugi. Masa atomowa: dwieście siedemdziesiąt siedem przecinek jeden pięć cztery unita. Promień jonu: nieznany. Wartościowość typowa: brak. Stan skupienia: ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: nieznana. Temperatura wrzenia: nieznana. Zastosowanie. Obecnie brak jest zastosowań.

• Darmsztadt $\text{Ds}$ znajduje się w dziesiątej grupie siódmego okresu. Liczba atomowa: sto dziesięć. Promień atomu: nieznany. Rodzaj jonu: brak dostępnych danych. Wartościowość rzadko spotykana: brak. Metal. Temperatura topnienia: nieznana. Data odkrycia: tysiąc dziewięćset dziewięćdziesiąty czwarty. Masa atomowa: dwieście osiemdziesiąt dwa przecinek jeden sześć sześć unita. Promień jonu: nieznany. Wartościowość typowa: brak. Stan skupienia: (spodziewane) ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: nieznana. Temperatura wrzenia: nieznana. Zastosowanie. Obecnie nie ma żadnego zastosowania.

• Roentgen $\text{Rg}$ znajduje się w jedenastej grupie siódmego okresu. Liczba atomowa: sto jedenaście. Promień atomu: nieznany. Rodzaj jonu: brak dostępnych danych. Wartościowość rzadko spotykana: brak. Metal. Temperatura topnienia: nieznana. Data odkrycia: tysiąc dziewięćset dziewięćdziesiątego czwartego. Masa atomowa: dwieście osiemdziesiąt dwa przecinek jeden sześć dziewięć unita. Promień jonu: nieznany. Wartościowość typowa: brak dostępnych danych. Stan skupienia: (spodziewane) ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: nieznana. Temperatura wrzenia: nieznana. Zastosowanie. Nie ma obecnie żadnego zastosowania.

• Kopernik $\text{Cn}$ znajduje się w dwunastej grupie siódmego okresu. Liczba atomowa: sto dwanaście. Promień atomu: nieznany. Rodzaj jonu: brak dostępnych danych. Wartościowość rzadko spotykana: brak. Metal. Temperatura topnienia: nieznana. Data odkrycia: tysiąc dziewięćset dziewięćdziesiąty szósty. Masa atomowa: dwieście osiemdziesiąt sześć przecinek jeden siedem dziewięć unita. Promień jonu: nieznany. Wartościowość typowa: brak. Stan skupienia: (spodziewane) ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: nieznana. Temperatura wrzenia: nieznana. Zastosowanie. Kopernik obecnie nie ma żadnego zastosowania.

• Nihon $\text{Nh}$ znajduje się w trzynastej grupie siódmego okresu. Liczba atomowa: sto trzynaście. Promień atomu: brak danych. Rodzaj jonu: brak danych. Wartościowość rzadko spotykana: brak danych. Metal. Temperatura topnienia: brak danych. Data odkrycia: dwa tysiące czwarty. Masa atomowa: dwieście osiemdziesiąt sześć przecinek jeden osiem dwa unita. Promień jonu: nieznany. Wartościowość typowa: brak danych. Stan skupienia: brak danych. Gęstość: brak danych. Temperatura wrzenia: brak danych. Zastosowanie. Brak danych.

• Flerow $\text{Fl}$ znajduje się w czternastej grupie siódmego okresu. Liczba atomowa: sto czternaście. Promień atomu: nieznany. Rodzaj jonu: brak dostępnych danych. Wartościowość rzadko spotykana: brak. Metal. Temperatura topnienia: nieznana. Data odkrycia: tysiąc dziewięćset dziewięćdziesiąty dziewiąty. Masa atomowa: dwieście dziewięćdziesiąt przecinek jeden dziewięć dwa unita. Promień jonu: nieznany. Wartościowość typowa: brak danych. Stan skupienia: (spodziewane) ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: nieznana. Temperatura wrzenia: nieznana. Zastosowanie. Obecnie brak zastosowania.

• Moskow $\text{Mc}$ znajduje się w piętnastej grupie siódmego okresu. Liczba atomowa: sto piętnaście. Promień atomu: nieznany. Rodzaj jonu: brak danych. Wartościowość rzadko spotykana: brak. Metal. Temperatura topnienia: nieznana. Data odkrycia: dwa tysiące trzeci. Masa atomowa: dwieście dziewięćdziesiąt przecinek jeden dziewięć sześć unita. Promień jonu: nieznany. Wartościowość typowa: brak danych. Stan skupienia: (spodziewane) ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: nieznana. Temperatura wrzenia: nieznana. Zastosowanie. Obecnie brak zastosowań.

• Liwermor $\text{Lv}$ znajduje się w szesnastej grupie siódmego okresu. Liczba atomowa: sto szesnaście. Promień atomu: nieznany. Rodzaj jonu: brak dostępnych danych . Wartościowość rzadko spotykana: brak. Metal. Temperatura topnienia: nieznana. Data odkrycia: dwutysięczny rok. Masa atomowa: dwieście dziewięćdziesiąt trzy przecinek dwa zero pięć unita. Promień jonu: nieznany. Wartościowość typowa: brak danych. Stan skupienia: (spodziewane) ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: nieznana. Temperatura wrzenia: nieznana. Zastosowanie. Obecnie brak zastosowania.

• Tenes $\text{Ts}$ znajduje się w siedemnastej grupie siódmego okresu. Liczba atomowa: sto siedemnaście. Promień atomu: nieznany. Rodzaj jonu: brak danych. Wartościowość rzadko spotykana: brak danych. Niemetal. Temperatura topnienia: nieznana. Data odkrycia: dwa tysiące dziesiąty. Masa atomowa: dwieście dziewięćdziesiąt cztery przecinek dwa jeden jeden unita. Promień jonu: nieznany. Wartościowość typowa: nieznana. Stan skupienia: (spodziewane) ciało stałe w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: nieznana. Temperatura wrzenia: nieznana. Zastosowanie. Brak zastosowania.

• Oganeson $\text{Og}$ znajduje się w osiemnastej grupie siódmego okresu. Liczba atomowa: sto osiemnaście. Promień atomu: nieznany. Rodzaj jonu: brak danych. Wartościowość rzadko spotykana: brak danych. Niemetal. Temperatura topnienia: nieznany. Data odkrycia: dwa tysiące szósty. Masa atomowa: dwieście dziewięćdziesiąt pięć przecinek dwa jeden sześć unita. Promień jonu: nieznany. Wartościowość typowa: brak danych. Stan skupienia: (spodziewany) gaz w temperaturze dwieście dziewięćdziesiąt osiem Kelwinów i pod ciśnieniem tysiąc trzynaście przecinek dwadzieścia pięć hektopaskala. Gęstość: brak danych. Temperatura wrzenia: brak danych. Zastosowanie. Brak zastosowania.