Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Objętość figury

Janek i Basia budowali różne figury przestrzenne z jednakowych, sześciennych klocków. Każde z nich miało do dyspozycji 8 klocków. Oto figury, które zbudowali. Która z tych figur ma największą objętość?

Rr1YagmKEZs6s1
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RgJnoIzVu63dL1
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R1Sgeu4boCIZW1
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
REk54ctITEyeF1
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

Załóżmy, że jednostką objętości każdej z powyższych figur jest jeden klocek. Wtedy objętość każdej figury będzie równoważna liczbie klocków z jakich jest ona zbudowana. Ponieważ każda figura jest zbudowana z takiej samej ilości klocków, to objętości tych figur są takie same, równe 8.

Obejrzyj filmy i odpowiedz na pytania w nich zawarte.

R1Lfk5R0S3X611
Animacja 3D pokazuje krążące jednakowe sześciany, które łączą się w duże sześciany - jeden złożony z ośmiu sześcianów oraz drugi złożony z dwudziestu siedmiu sześcianów.

Pierwszy sześcian składa się z ośmiu klocków, a drugi sześcian składa się z dwudziestu siedmiu klocków.

R1E9SlVxh5OHn1
Animacja 3D pokazuje krążące jednakowe sześciany, które łączą się w prostopadłościan złożony z dwudziestu czterech sześcianów.

Przedstawiony prostopadłościan składa się z dwudziestu czterech klocków.

1
Ćwiczenie 1

Figury przedstawione na rysunkach zbudowane są z jednakowych sześcianów.

R13QvtAQXsblM1
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R1MKxtkGSEciq
Uzupełnij poniższe zdanie, wpisując w luki odpowiednie liczby w kolejności rosnącej. Taką samą objętość mają figury Tu uzupełnij i Tu uzupełnij.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
1
Ćwiczenie 2

Figury przedstawione na rysunkach zbudowane są z jednakowych sześcianów.

R13QvtAQXsblM1
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RdeGi2v92Kd5y
Uzupełnij poniższe zdania, wpisując w luki odpowiednie liczby w kolejności rosnącej. Najmniejszą objętość mają figury Tu uzupełnij i Tu uzupełnij.Największą objętość ma figura Tu uzupełnij.Do zbudowania wszystkich figur wykorzystano łącznie Tu uzupełnij klocki.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
1
Ćwiczenie 3

Dwie figury o takim samym kształcie zbudowano z dwóch rodzajów klocków sześciennych. Krawędź większego klocka jest dwa razy dłuższa od krawędzi mniejszego klocka.

RstO84gctfdzs1
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RNNgTH2lnmHUm
Czy figura II ma objętość osiem razy większą niż figura I? Zaznacz poprawną odpowiedź. Możliwe odpowiedzi: 1. Tak, ponieważ większy klocek można zbudować z ośmiu małych klocków., 2. Tak, ponieważ objętość figury II jest dwa razy większa od objętości figury I., 3. Tak, ponieważ objętości tych figur są równe, każda z nich zbudowana jest z pięciu klocków., 4. Nie, ponieważ większy klocek można zbudować z ośmiu małych klocków.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

Jednostki objętości

W poprzednich zadaniach mierzyliśmy objętości figur przestrzennych jednakowymi sześcianami.

Ważne!

Jedną z podstawowych jednostek objętości jest objętość sześcianu, którego krawędź ma długość 1 cm.

Jest to 1 centymetr sześcienny, który zapisujemy 1 cm3.

R7r6QUCfojb431
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

1 cm3 to objętość sześcianu o krawędzi długości 1 cm.

Ćwiczenie 4
RtYF44XMFElgF2
Wszystkie figury zbudowane są z sześcianów o krawędzi długości 1 cm. Ile centymetrów sześciennych wynosi objętość każdej figury? Wpisz odpowiedzi w wyznaczone miejsca na grafice.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R1QBXbkyT4rjL
Wszystkie figury zbudowane są z sześcianów o krawędzi długości 1 cm. Ile centymetrów sześciennych wynosi objętość każdej figury? Uzupełnij poniższe zdania, wpisując w luki odpowiednie liczby. Figura złożona z trzech takich sześcianów ma objętość Tu uzupełnij cm3.Figura złożona z pięciu takich sześcianów ma objętość Tu uzupełnij cm3.Figura złożona z czterech takich sześcianów ma objętość Tu uzupełnij cm3.Figura złożona z sześciu takich sześcianów ma objętość Tu uzupełnij cm3.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
21
Ćwiczenie 5

Wszystkie figury zbudowane są z sześcianów o krawędzi długości 1 cm.

RN1IF1snJMyx11
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R1IBXe0C4uslW
Ile centymetrów sześciennych wynosi objętość każdej figury? Uzupełnij poniższe zdania, wpisując w luki odpowiednie liczby. Objętość pierwszej figury wynosi Tu uzupełnij cm3.Objętość drugiej figury wynosi Tu uzupełnij cm3.Objętość trzeciej figury wynosi Tu uzupełnij cm3.Objętość czwartej figury wynosi Tu uzupełnij cm3.Objętość piątej figury wynosi Tu uzupełnij cm3.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
2
Ćwiczenie 6

Duży sześcian zbudowany jest z małych sześcianów o krawędzi 1 cm.

R1COW0PFQwDxv1
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R1GDe2iV48Ixy
Uzupełnij poniższe zdania na podstawie rysunku zamieszczonego powyżej, wpisując w luki odpowiednie liczby. Objętość małego sześcianu wynosi Tu uzupełnij cm3.Objętość dużego sześcianu wynosi Tu uzupełnij cm3.Duży sześcian ma krawędź długości Tu uzupełnij dm, więc możemy powiedzieć, że jego objętość to 1 dm3.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

Zamiana jednostek

RnQTWqRNErrXO1
Animacja przedstawia w jaki sposób możemy zamienić jednostkę objętości z decymetra sześciennego na centymetr sześcienny.

Gdy obliczamy objętości większych figur lub figur bardzo małych, możemy używać innych jednostek.

Ważne!

Podstawowe jednostki objętości to

  • 1 milimetr sześcienny 1 mm3

  • 1 centymetr sześcienny 1 cm3

  • 1 decymetr sześcienny 1 dm3

  • 1 metr sześcienny 1 m3

  • 1 mm3 to objętość sześcianu o krawędzi długości 1 mm

  • 1 cm3 to objętość sześcianu o krawędzi długości 1 cm

  • 1 dm3 to objętość sześcianu o krawędzi długości 1 dm

  • 1 m3 to objętość sześcianu o krawędzi długości 1 m

2
Ćwiczenie 7
R1Z8yI0lcj6Bq
Zamień jednostki objętości, a następnie uzupełnij poniższe równości, wpisując w luki odpowiednie liczby. 4 cm3= Tu uzupełnij mm39 dm3= Tu uzupełnij cm315 dm3= Tu uzupełnij cm38 m3= Tu uzupełnij dm3
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
2
Ćwiczenie 8
RiqMxpabTUFfC
Zamień jednostki objętości, a następnie uzupełnij poniższe równości, wpisując w luki odpowiednie liczby. Tu uzupełnij mm3=2,5 cm3Tu uzupełnij dm3=6,5 m3Tu uzupełnij dm3=0,1 m3Tu uzupełnij dm3=0,001 m3
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
2
Ćwiczenie 9
RazzZKZV3ebJy
Uzupełnij poniższe nierówności, przeciągając w luki odpowiednie znaki lub kliknij w lukę i wybierz odpowiedź z listy rozwijalnej. 5 cm3 1. <, 2. >, 3. >, 4. =, 5. <, 6. >, 7. >, 8. =, 9. >, 10. <, 11. =, 12. =, 13. <, 14. <, 15. =, 16. >, 17. <, 18. = 5000 mm330 cm3 1. <, 2. >, 3. >, 4. =, 5. <, 6. >, 7. >, 8. =, 9. >, 10. <, 11. =, 12. =, 13. <, 14. <, 15. =, 16. >, 17. <, 18. = 3000 mm36 dm3 1. <, 2. >, 3. >, 4. =, 5. <, 6. >, 7. >, 8. =, 9. >, 10. <, 11. =, 12. =, 13. <, 14. <, 15. =, 16. >, 17. <, 18. = 60 cm325 dm3 1. <, 2. >, 3. >, 4. =, 5. <, 6. >, 7. >, 8. =, 9. >, 10. <, 11. =, 12. =, 13. <, 14. <, 15. =, 16. >, 17. <, 18. = 25000 cm34 m3 1. <, 2. >, 3. >, 4. =, 5. <, 6. >, 7. >, 8. =, 9. >, 10. <, 11. =, 12. =, 13. <, 14. <, 15. =, 16. >, 17. <, 18. = 40000 dm336 m3 1. <, 2. >, 3. >, 4. =, 5. <, 6. >, 7. >, 8. =, 9. >, 10. <, 11. =, 12. =, 13. <, 14. <, 15. =, 16. >, 17. <, 18. = 3600 dm3
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RZIFsZrz2mBOT2
Ćwiczenie 10
Uzupełnij poniższe nierówności, przeciągając w luki odpowiednie znaki lub kliknij w lukę i wybierz odpowiedź z listy rozwijalnej. 72 cm3 1. >, 2. =, 3. <, 4. =, 5. <, 6. >, 7. >, 8. =, 9. =, 10. =, 11. >, 12. >, 13. >, 14. =, 15. <, 16. <, 17. <, 18. < 0,072 dm35 cm3 1. >, 2. =, 3. <, 4. =, 5. <, 6. >, 7. >, 8. =, 9. =, 10. =, 11. >, 12. >, 13. >, 14. =, 15. <, 16. <, 17. <, 18. < 0,05 dm313,5 dm3 1. >, 2. =, 3. <, 4. =, 5. <, 6. >, 7. >, 8. =, 9. =, 10. =, 11. >, 12. >, 13. >, 14. =, 15. <, 16. <, 17. <, 18. < 135000 cm39,9 dm3 1. >, 2. =, 3. <, 4. =, 5. <, 6. >, 7. >, 8. =, 9. =, 10. =, 11. >, 12. >, 13. >, 14. =, 15. <, 16. <, 17. <, 18. < 9900 cm30,033 dm3 1. >, 2. =, 3. <, 4. =, 5. <, 6. >, 7. >, 8. =, 9. =, 10. =, 11. >, 12. >, 13. >, 14. =, 15. <, 16. <, 17. <, 18. < 33000 cm31505 cm3 1. >, 2. =, 3. <, 4. =, 5. <, 6. >, 7. >, 8. =, 9. =, 10. =, 11. >, 12. >, 13. >, 14. =, 15. <, 16. <, 17. <, 18. < 15,05 dm3
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

Jednostki pojemności

Gdybyśmy sześcian o krawędzi długości 1 dm wypełnili wodą, a potem wodę tę wlali do dzbanka do mierzenia płynów, okazałoby się, że w dzbanku jest dokładnie jeden litr wody.

RaKeEGIYAG1Wk1
Animacja Animacja przedstawia w jaki sposób możemy zamienić jednostkę objętości z decymetra sześciennego na litr i z centymetra sześciennego na mililitr.

Możemy powiedzieć, że objętość naczynia wynosi 1 dm3 albo że pojemność tego naczynia to 1 litr.

O pojemności naczyń czy opakowań mówimy najczęściej wtedy, gdy służą do przechowywania płynów.

Mililitr ml jest 1000 razy mniejszą jednostką pojemności niż litr l.

1 l=1000 ml
1 l=1 dm3
1 ml=1 cm3.
RSKOrbfQxEddz3
Ćwiczenie 11
Zamień jednostki pojemności, a następnie uzupełnij poniższe równości, wpisując w luki odpowiednie liczby. Tu uzupełnij ml=200 cm3Tu uzupełnij dm3=16 l9 l= Tu uzupełnij ml1500 ml= Tu uzupełnij l
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RgPd6Tn872xzR3
Ćwiczenie 12
Uzupełnij równości, przeciągając w luki odpowiednie znaki działań lub kliknij w lukę i wybierz odpowiedź z listy rozwijalnej. 26,73 1. ·, 2. ·, 3. ·, 4. :, 5. :, 6. :, 7. ·, 8. :, 9. :, 10. :, 11. ·, 12. · 10=267,3241,87 1. ·, 2. ·, 3. ·, 4. :, 5. :, 6. :, 7. ·, 8. :, 9. :, 10. :, 11. ·, 12. · 100=2,41875679,8 1. ·, 2. ·, 3. ·, 4. :, 5. :, 6. :, 7. ·, 8. :, 9. :, 10. :, 11. ·, 12. · 1000=5,6798  65,64 1. ·, 2. ·, 3. ·, 4. :, 5. :, 6. :, 7. ·, 8. :, 9. :, 10. :, 11. ·, 12. · 1000=0,06564111,111 1. ·, 2. ·, 3. ·, 4. :, 5. :, 6. :, 7. ·, 8. :, 9. :, 10. :, 11. ·, 12. · 100=1,1111122,222 1. ·, 2. ·, 3. ·, 4. :, 5. :, 6. :, 7. ·, 8. :, 9. :, 10. :, 11. ·, 12. · 10=222,22
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RPMFvrUd3b2IJ3
Ćwiczenie 13
Babcia zrobiła sok owocowy i rozlała go do dziesięciu słoików o pojemności 400 ml każdy. Ile litrów soku zrobiła babcia? Uzupełnij odpowiedź, wpisując w lukę odpowiednią liczbę. Odpowiedź: Babcia zrobiła Tu uzupełnij l soku.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R1EpkMXGu35XA3
Ćwiczenie 14
Uzupełnij poniższe równości, wpisując w luki odpowiednie liczby. 75000 mm3= Tu uzupełnij dm3= Tu uzupełnij l= Tu uzupełnij m3130 dm3= Tu uzupełnij m3= Tu uzupełnij cm3= Tu uzupełnij ml2 cm3= Tu uzupełnij mm3= Tu uzupełnij ml= Tu uzupełnij m33,5 m3=Tu uzupełnij  l= Tu uzupełnij dm3= Tu uzupełnij ml
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.