Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Zapamiętaj!
  • Jeżeli dodajemy dwie liczby wymierne tego samego znaku, to znak sumy jest taki sam jak znak obydwu składników, a jej wartość bezwzględna jest sumą wartości bezwzględnych składników.

  • Jeżeli dodajemy dwie liczby wymierne różnych znaków, to znak sumy jest taki jak znak liczby o większej wartości bezwzględnej, a wartość bezwzględna sumy jest różnicą wartości bezwzględnych składników.

Przypomnijmy teraz, jak ustala się znak wyniku mnożenia liczb wymiernych w zależności od znaków czynników.

Przykład 1

Posiadając w banku konto, zazwyczaj mamy możliwość zaciągnięcia długu (tzw. debetu) w formie tzw. kredytu odnawialnego. Oznacza to, że jeżeli pobierzemy z konta więcej pieniędzy niż się na nim znajdowało, zaciągniemy wobec banku dług. Długi wobec banku oznaczamy za pomocą liczb ujemnych, a wpływy na konto za pomocą liczb dodatnich.

Obliczymy, jaki jest stan konta pana Kowalskiego, który posiadając na koncie
1350 , wypłacił 1800 zł na zakup telewizora.

1350+-1800=1350-1800=-450.

Oznacza to, że pan Kowalski aktualnie ma debet w wysokości 450 zł.

Obliczymy teraz stan konta pana Nowaka, który mając debet w wysokości 380 zł, wypłacił jeszcze 350 zł na opłacenie czynszu.

-380+-350=
-380-350=-730.

Oznacza to, że pan Nowak aktualnie ma debet w wysokości 730 zł.

Obliczymy stan konta pani Adamskiej, która mając debet w wysokości 1200 zł, wpłaciła na konto 1050 zł.

-1200+1050=-150.

Oznacza to, że pani Adamska aktualnie ma debet w wysokości 150 zł.

Przykład 2

Obliczymy różnicę wysokości bezwzględnych między najwyższym szczytem w Polsce (Rysy 2499 m n.p.m.), a największą polską depresją (w miejscowości Raczki Elbląskie, 1,8 m p.p.m.).

R1ORaEjgB04bk1
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
2499--1,8=2500,8 m.

Różnica wysokości bezwzględnych szczytu Rysy i miejscowości Raczki Elbląskie wynosi 2500,8 m.

R1W7LFvBCMyR81
Ćwiczenie 1
Połącz w pary działania z ich wynikami. -2·-3 Możliwe odpowiedzi: 1. 210, 2. -60, 3. 20, 4. 6, 5. 4, 6. -40, 7. -37, 8. 47, 9. 140 -15+35 Możliwe odpowiedzi: 1. 210, 2. -60, 3. 20, 4. 6, 5. 4, 6. -40, 7. -37, 8. 47, 9. 140 -4·-2·-5 Możliwe odpowiedzi: 1. 210, 2. -60, 3. 20, 4. 6, 5. 4, 6. -40, 7. -37, 8. 47, 9. 140 23-57-3 Możliwe odpowiedzi: 1. 210, 2. -60, 3. 20, 4. 6, 5. 4, 6. -40, 7. -37, 8. 47, 9. 140 -5·-3·-4 Możliwe odpowiedzi: 1. 210, 2. -60, 3. 20, 4. 6, 5. 4, 6. -40, 7. -37, 8. 47, 9. 140 -11+24-17 Możliwe odpowiedzi: 1. 210, 2. -60, 3. 20, 4. 6, 5. 4, 6. -40, 7. -37, 8. 47, 9. 140 10·-3·-7 Możliwe odpowiedzi: 1. 210, 2. -60, 3. 20, 4. 6, 5. 4, 6. -40, 7. -37, 8. 47, 9. 140 19-26+54 Możliwe odpowiedzi: 1. 210, 2. -60, 3. 20, 4. 6, 5. 4, 6. -40, 7. -37, 8. 47, 9. 140 5·7·-4 Możliwe odpowiedzi: 1. 210, 2. -60, 3. 20, 4. 6, 5. 4, 6. -40, 7. -37, 8. 47, 9. 140
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R1aYTFcDaJSgT11
Ćwiczenie 2
Uzupełnij zdania, przeciągając w luki odpowiednie słowa lub kliknij w lukę i wybierz odpowiedź z listy rozwijalnej. Jeżeli w mnożeniu występuje parzysta liczba ujemnych czynników, to znak iloczynu jest 1. dodatni, 2. dodatni, 3. ujemny, 4. ujemny.Jeżeli w mnożeniu występuje nieparzysta liczba ujemnych czynników to znak iloczynu jest 1. dodatni, 2. dodatni, 3. ujemny, 4. ujemny.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R1ct4KrF5aejd2
Ćwiczenie 3
Zaznacz wszystkie zdania prawdziwe. Możliwe odpowiedzi: 1. Iloczyn piętnastu liczb ujemnych jest liczbą dodatnią., 2. Liczba przeciwna do ilorazu liczby dodatniej i ujemnej jest liczbą dodatnią., 3. Liczba odwrotna do kwadratu liczby ujemnej jest liczbą dodatnią., 4. Iloczyn kwadratów dwóch liczb o przeciwnych znakach jest liczbą ujemną., 5. Sześcian liczby ujemnej jest liczbą ujemną., 6. Iloraz sześcianów dwóch liczb o przeciwnych znakach jest liczbą ujemną.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RC9ib97lz0e8a21
Ćwiczenie 4
Uzupełnij równości, przeciągając w luki odpowiednie liczby lub kliknij w lukę i wybierz odpowiedź z listy rozwijalnej. -253= 1. - 12 , 2. 615, 3. 916, 4. 12 , 5. 68, 6. -8125, 7. 8125, 8. -916, 9. 6 , 10. - 64 , 11. 64, 12. -615, 13. - 4 , 14. -68, 15. 4 , 16. - 6 -43= 1. - 12 , 2. 615, 3. 916, 4. 12 , 5. 68, 6. -8125, 7. 8125, 8. -916, 9. 6 , 10. - 64 , 11. 64, 12. -615, 13. - 4 , 14. -68, 15. 4 , 16. - 6 - 3 42= 1. - 12 , 2. 615, 3. 916, 4. 12 , 5. 68, 6. -8125, 7. 8125, 8. -916, 9. 6 , 10. - 64 , 11. 64, 12. -615, 13. - 4 , 14. -68, 15. 4 , 16. - 6 22= 1. - 12 , 2. 615, 3. 916, 4. 12 , 5. 68, 6. -8125, 7. 8125, 8. -916, 9. 6 , 10. - 64 , 11. 64, 12. -615, 13. - 4 , 14. -68, 15. 4 , 16. - 6
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RdVOrasDfuRnn21
Ćwiczenie 5
Uzupełnij zdania, przeciągając w luki odpowiednie liczby lub kliknij w lukę i wybierz odpowiedź z listy rozwijalnej. Wynik działania 338-312 ma znak 1. dodatni, 2. dodatni, 3. ujemny, 4. ujemny, 5. ujemny, 6. dodatni, 7. dodatni, 8. ujemny, 9. ujemny, 10. dodatni.Wynik działania 4,35+4920 ma znak 1. dodatni, 2. dodatni, 3. ujemny, 4. ujemny, 5. ujemny, 6. dodatni, 7. dodatni, 8. ujemny, 9. ujemny, 10. dodatni.Wynik działania 2,75-2725 ma znak 1. dodatni, 2. dodatni, 3. ujemny, 4. ujemny, 5. ujemny, 6. dodatni, 7. dodatni, 8. ujemny, 9. ujemny, 10. dodatni.Wynik działania -413--4,3 ma znak 1. dodatni, 2. dodatni, 3. ujemny, 4. ujemny, 5. ujemny, 6. dodatni, 7. dodatni, 8. ujemny, 9. ujemny, 10. dodatni.Wynik działania 5,7+534 ma znak 1. dodatni, 2. dodatni, 3. ujemny, 4. ujemny, 5. ujemny, 6. dodatni, 7. dodatni, 8. ujemny, 9. ujemny, 10. dodatni.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RgW5osNfOtg4v2
Ćwiczenie 6
Podczas karnawału członkowie koła matematycznego zorganizowali bal. W trakcie balu przewidziany był taniec z kotylionami, na których znajdowały się wyniki działań matematycznych. Osoby mające kotyliony z tym samym wynikiem tańczyły wtedy ze sobą. Poniżej podane są działania na kotylionach sześciu uczestników balu, którzy podczas tańca z kotylionami stanowili trzy pary. Oblicz wyniki działań znajdujących się na kotylionach, a następnie uzupełnij równości i pary, przeciągając w luki odpowiednie liczby i imiona lub kliknij w lukę i wybierz odpowiedź z listy rozwijalnej. Bartek: -2·-122= 1. -12, 2. Kasia, 3. -12, 4. -223, 5. 118, 6. Marcin, 7. -223, 8. 118, 9. Marysia
Iga: 123·-32= 1. -12, 2. Kasia, 3. -12, 4. -223, 5. 118, 6. Marcin, 7. -223, 8. 118, 9. Marysia
Kasia: -113·0,5·22= 1. -12, 2. Kasia, 3. -12, 4. -223, 5. 118, 6. Marcin, 7. -223, 8. 118, 9. Marysia
Marysia: -2·3:12= 1. -12, 2. Kasia, 3. -12, 4. -223, 5. 118, 6. Marcin, 7. -223, 8. 118, 9. Marysia
Wojtek: -233·32= 1. -12, 2. Kasia, 3. -12, 4. -223, 5. 118, 6. Marcin, 7. -223, 8. 118, 9. Marysia
Marcin: -3·3:-23= 1. -12, 2. Kasia, 3. -12, 4. -223, 5. 118, 6. Marcin, 7. -223, 8. 118, 9. Marysia

Tańczyli ze sobą:
Bartek i 1. -12, 2. Kasia, 3. -12, 4. -223, 5. 118, 6. Marcin, 7. -223, 8. 118, 9. Marysia
Iga i 1. -12, 2. Kasia, 3. -12, 4. -223, 5. 118, 6. Marcin, 7. -223, 8. 118, 9. Marysia
Wojtek i 1. -12, 2. Kasia, 3. -12, 4. -223, 5. 118, 6. Marcin, 7. -223, 8. 118, 9. Marysia
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
2
Ćwiczenie 7

Uporządkuj rosnąco wyniki podanych działań

RoKXHHzGyW5B7
Elementy do uszeregowania: 1. c=-3,5·51, 2. a=54·-3,25, 3. b=-4,8·-52, 4. d=5,2·49
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RxNYHKt3d2IWl
Elementy do uszeregowania: 1. 7,3-5,87, 2. -7,4+8,9, 3. -3,87-4,3, 4. -5,45--3,92
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R15VIEQUYLQUA
Elementy do uszeregowania: 1. 52,4:-4, 2. 52,4:-13,1, 3. 52,4:4, 4. -13,1:-52,4
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R1HehFDWBtN682
Ćwiczenie 8
Połącz w pary działania z ich wynikami. 0,3+23 Możliwe odpowiedzi: 1. 12,37, 2. 121120, 3. -281360, 4. 1,47, 5. 2930, 6. 7,01, 7. 1,4 712-3,4-2,7 Możliwe odpowiedzi: 1. 12,37, 2. 121120, 3. -281360, 4. 1,47, 5. 2930, 6. 7,01, 7. 1,4 5,34+15358,57 Możliwe odpowiedzi: 1. 12,37, 2. 121120, 3. -281360, 4. 1,47, 5. 2930, 6. 7,01, 7. 1,4 7,24-3,48-2,85-3,1+9,2 Możliwe odpowiedzi: 1. 12,37, 2. 121120, 3. -281360, 4. 1,47, 5. 2930, 6. 7,01, 7. 1,4 535+434-1310+312 Możliwe odpowiedzi: 1. 12,37, 2. 121120, 3. -281360, 4. 1,47, 5. 2930, 6. 7,01, 7. 1,4 223+38-7-229+525 Możliwe odpowiedzi: 1. 12,37, 2. 121120, 3. -281360, 4. 1,47, 5. 2930, 6. 7,01, 7. 1,4 37,65-32720+414-8225 Możliwe odpowiedzi: 1. 12,37, 2. 121120, 3. -281360, 4. 1,47, 5. 2930, 6. 7,01, 7. 1,4
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RKzQ6lkLM2ouc2
Ćwiczenie 9
Połącz w pary działania z ich wynikami. -5·-1,2 Możliwe odpowiedzi: 1. 6, 2. 8,5, 3. 1,2, 4. -0,9, 5. -2, 6. -3,5, 7. -179 -223·34 Możliwe odpowiedzi: 1. 6, 2. 8,5, 3. 1,2, 4. -0,9, 5. -2, 6. -3,5, 7. -179 35·-112 Możliwe odpowiedzi: 1. 6, 2. 8,5, 3. 1,2, 4. -0,9, 5. -2, 6. -3,5, 7. -179 -5,1·-123 Możliwe odpowiedzi: 1. 6, 2. 8,5, 3. 1,2, 4. -0,9, 5. -2, 6. -3,5, 7. -179 -223:112 Możliwe odpowiedzi: 1. 6, 2. 8,5, 3. 1,2, 4. -0,9, 5. -2, 6. -3,5, 7. -179 1,56:-1,3 Możliwe odpowiedzi: 1. 6, 2. 8,5, 3. 1,2, 4. -0,9, 5. -2, 6. -3,5, 7. -179 8,4:-2,4 Możliwe odpowiedzi: 1. 6, 2. 8,5, 3. 1,2, 4. -0,9, 5. -2, 6. -3,5, 7. -179
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RktzS5xvAQVVM2
Ćwiczenie 10
Ustal znak wyniku bez jego obliczania. Uzupełnij zdania, przeciągając w luki odpowiednie liczby lub kliknij w lukę i wybierz odpowiedź z listy rozwijalnej. Wynik działania -1,33·-2,42·-1,7 ma znak 1. ujemny, 2. dodatni, 3. dodatni, 4. ujemny, 5. dodatni, 6. ujemny.Wynik działania -23·-3,53:-12 ma znak 1. ujemny, 2. dodatni, 3. dodatni, 4. ujemny, 5. dodatni, 6. ujemny.Wynik działania -4,7·-2,5:4,62:-2,83 ma znak 1. ujemny, 2. dodatni, 3. dodatni, 4. ujemny, 5. dodatni, 6. ujemny.Wynik działania 3343·-1,22:-1,52 ma znak 1. ujemny, 2. dodatni, 3. dodatni, 4. ujemny, 5. dodatni, 6. ujemny.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RDZvEdwwvIGVW2
Ćwiczenie 11
Ile jest równa suma liczb -3,23,75? Zaznacz poprawną odpowiedź. Możliwe odpowiedzi: 1. -6,95, 2. -0,55, 3. 6,95, 4. 0,55
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R1DdLJ4uPh7TS2
Ćwiczenie 12
Ile jest równy iloczyn liczb -112314? Zaznacz poprawną odpowiedź. Możliwe odpowiedzi: 1. 478, 2. -318, 3. -478, 4.  318
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R1ZPuVPQLomrP2
Ćwiczenie 13
Zaznacz wszystkie zdania prawdziwe. Możliwe odpowiedzi: 1. Pani Jola, mając debet w wysokości 1300 zł, wpłaciła na konto 1250 zł, a pani Kasia, mając na koncie 1400 zł, wypłaciła z niego 1500 zł. Stan konta pani Joli jest wyższy niż pani Kasi., 2. Pan Bolesław, mając debet w wysokości 550 zł, wypłacił z konta 450 zł, a pan Jerzy, mając na koncie 600 zł, wypłacił z niego 650 zł. Stan konta pana Jerzego jest wyższy niż pana Bolesława., 3. Pani Anna, mając na koncie 3500 zł, wypłaciła z niego 2840 zł. Pieniędzy pozostałych na koncie wystarczy pani Annie na wykupienie wycieczki, która kosztuje 700 zł.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R15ZKhQ5n1OoD3
Ćwiczenie 14
W miejscowości Bajkowo najniższa temperatura wynosiła -2°C, a najwyższa 5°C. W miejscowości Legendowo najwyższa temperatura wynosiła -1°C, a najniższa -7°C. W miejscowości Komiksowo najniższa temperatura wynosiła 3°C, a najwyższa 8°C. Uzupełnij poniższe zdania, wpisując w luki odpowiednie liczby lub słowa. Najwyższa temperatura w Bajkowie była o Tu uzupełnij°C wyższa od najwyższej temperatury w Legendowie.Największa różnica między najwyższymi temperaturami wynosiła Tu uzupełnij°C i dotyczyła miejscowości Tu uzupełnij i Tu uzupełnij.Miejscowością, w której była najniższa temperatura jest Tu uzupełnij.Różnica najniższych temperatur w Komiksowie i Bajkowie wynosiła Tu uzupełnij°C.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RUciiAtVbP4n63
Ćwiczenie 15
Stan konta pani Barbary w dniu 1 marca wynosił 1040 zł. W dniu 3 marca na konto wpłynęła pensja pani Barbary w wysokości 2600 zł. Dnia 5 marca bank, na podstawie pozostawionego przez właścicielkę zlecenia, dokonał opłat w wysokości 1020 zł. Bieżące wydatki pani Barbary w ciągu marca wyniosły 1800 zł. Czy pani Barbarze wystarczy jeszcze pieniędzy na zakup telewizora kosztującego 800 zł? Zaznacz poprawną odpowiedź. Możliwe odpowiedzi: 1. Tak, wystarczy., 2. Nie, nie wystarczy.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R1JFmCH7oJgcI31
Ćwiczenie 16
Połącz w pary wyrażenia o tych samych wartościach. 2,5 Możliwe odpowiedzi: 1. 3121,1, 2. -7-2,8, 3. 4452,3, 4. 0,453,6, 5. -5--2,5, 6. 114-112, 7. -1,5+2,7, 8. 834-912 2,4 Możliwe odpowiedzi: 1. 3121,1, 2. -7-2,8, 3. 4452,3, 4. 0,453,6, 5. -5--2,5, 6. 114-112, 7. -1,5+2,7, 8. 834-912 -34 Możliwe odpowiedzi: 1. 3121,1, 2. -7-2,8, 3. 4452,3, 4. 0,453,6, 5. -5--2,5, 6. 114-112, 7. -1,5+2,7, 8. 834-912 -0,25 Możliwe odpowiedzi: 1. 3121,1, 2. -7-2,8, 3. 4452,3, 4. 0,453,6, 5. -5--2,5, 6. 114-112, 7. -1,5+2,7, 8. 834-912 -9,8 Możliwe odpowiedzi: 1. 3121,1, 2. -7-2,8, 3. 4452,3, 4. 0,453,6, 5. -5--2,5, 6. 114-112, 7. -1,5+2,7, 8. 834-912 1,2 Możliwe odpowiedzi: 1. 3121,1, 2. -7-2,8, 3. 4452,3, 4. 0,453,6, 5. -5--2,5, 6. 114-112, 7. -1,5+2,7, 8. 834-912 -3,15 Możliwe odpowiedzi: 1. 3121,1, 2. -7-2,8, 3. 4452,3, 4. 0,453,6, 5. -5--2,5, 6. 114-112, 7. -1,5+2,7, 8. 834-912 -2,5 Możliwe odpowiedzi: 1. 3121,1, 2. -7-2,8, 3. 4452,3, 4. 0,453,6, 5. -5--2,5, 6. 114-112, 7. -1,5+2,7, 8. 834-912
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
ROtzGFNH2cZdS31
Ćwiczenie 17
Połącz w pary wyrażenia o tych samych wartościach. - 6 Możliwe odpowiedzi: 1. 1,44:-1,2, 2. -0,45: 9, 3. -412·3, 4. 112·-4, 5. -212:-2, 6. -7,5·-3, 7. -7,2:0,8, 8. 114·-8, 9. -1,4·-3 4,2 Możliwe odpowiedzi: 1. 1,44:-1,2, 2. -0,45: 9, 3. -412·3, 4. 112·-4, 5. -212:-2, 6. -7,5·-3, 7. -7,2:0,8, 8. 114·-8, 9. -1,4·-3 22,5 Możliwe odpowiedzi: 1. 1,44:-1,2, 2. -0,45: 9, 3. -412·3, 4. 112·-4, 5. -212:-2, 6. -7,5·-3, 7. -7,2:0,8, 8. 114·-8, 9. -1,4·-3 -13,5 Możliwe odpowiedzi: 1. 1,44:-1,2, 2. -0,45: 9, 3. -412·3, 4. 112·-4, 5. -212:-2, 6. -7,5·-3, 7. -7,2:0,8, 8. 114·-8, 9. -1,4·-3 - 9 Możliwe odpowiedzi: 1. 1,44:-1,2, 2. -0,45: 9, 3. -412·3, 4. 112·-4, 5. -212:-2, 6. -7,5·-3, 7. -7,2:0,8, 8. 114·-8, 9. -1,4·-3 - 10 Możliwe odpowiedzi: 1. 1,44:-1,2, 2. -0,45: 9, 3. -412·3, 4. 112·-4, 5. -212:-2, 6. -7,5·-3, 7. -7,2:0,8, 8. 114·-8, 9. -1,4·-3 -0,05 Możliwe odpowiedzi: 1. 1,44:-1,2, 2. -0,45: 9, 3. -412·3, 4. 112·-4, 5. -212:-2, 6. -7,5·-3, 7. -7,2:0,8, 8. 114·-8, 9. -1,4·-3 -1,2 Możliwe odpowiedzi: 1. 1,44:-1,2, 2. -0,45: 9, 3. -412·3, 4. 112·-4, 5. -212:-2, 6. -7,5·-3, 7. -7,2:0,8, 8. 114·-8, 9. -1,4·-3 1 1 4 Możliwe odpowiedzi: 1. 1,44:-1,2, 2. -0,45: 9, 3. -412·3, 4. 112·-4, 5. -212:-2, 6. -7,5·-3, 7. -7,2:0,8, 8. 114·-8, 9. -1,4·-3
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
3
Ćwiczenie 18

Wyszukaj informacje na temat najwyższego i najniższego punktu na Ziemi, a następnie oblicz różnicę ich wysokości bezwzględnych.

RpVszPJmI8vKt
(Uzupełnij).
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.