Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Zwykle dbamy o przedmioty codziennego użytku i staramy się, by służyły nam jak najdłużej. Tymczasem rzadko w podobny sposób dbamy o siebie. Bywa, że kiedy leżymy chorzy w łóżku, myślimy sobie, że choroby można było jakoś uniknąć. Istotnie, są na to sposoby, czasami bardzo proste.

Aby zrozumieć poruszane w tym materiale zagadnienia, przypomnij sobie:
  • co może wywołać chorobę,

  • jak przenoszą się choroby,

  • na czym polega profilaktyka chorób zakaźnych.

Twoje cele
  • Przedstawisz zasady mające na celu zachowanie dobrego stanu zdrowia i uniknięcie choroby oraz urazów.

  • Omówisz wybrane choroby wynikające z zaniedbania higieny osobistej.

igIsn4W4OU_d5e145

1. Jak dbać o skórę?

Bakterie i wirusy są wszędzie wokół nas. Gdybyśmy nie myli się i nie sprzątali naszych domów, nie tylko wszystko nieprzyjemnie by pachniało, ale w dodatku bylibyśmy bardziej narażeni na atak ze strony chorobotwórczych drobnoustrojów.
Zdrowa, nieuszkodzona skóra jest pierwszą przeszkodą, na którą napotykają drobnoustroje chorobotwórcze. Dlatego koniecznie trzeba dbać o jej dobry stan. Brud powoduje nie tylko brzydki zapach ciała, ale jest też groźny dla organizmu. Zalegając na skórze, staje się doskonałym pożywieniem dla bakterii, które mnożą się i mogą przez rany wnikać do wnętrza organizmu. Brak higienyhigienahigieny może również przyczynić się do rozwoju na skórze i paznokciach grzybicy. Na chorobę tę jesteśmy narażeni zwłaszcza w miejscach, gdzie chodzi się boso, np. na basenach. Koniecznie należy więc codziennie myć całe ciało mydłem i ciepłą wodą.

1
igIsn4W4OU_d5e183

2. Zęby

Jedną z najważniejszych porannych czynności związanych z higieną jest mycie zębów. Niestety, jeden na dziecięciu Polaków nigdy tego nie robi. Niektórzy nie mają nawet szczoteczki do zębów! Ponadto wiele osób myje zęby zbyt krótko lub niedokładnie. Dlatego większość ludzi w Polsce cierpi na chorobę zębów – próchnicępróchnica zębówpróchnicę. Wbrew pozorom choroba ta atakuje nie tylko zęby. Te same bakterie potrafią zaatakować inne narządy w ciele człowieka – nawet mózg i serce. Próchnica może zatem doprowadzić do zawału serca czy zapalenia opon mózgowych. Warto wiedzieć, że jedynie osoba ze zdrowymi zębami może zostać poddana jakiejkolwiek operacji w szpitalu. Koniecznie należy więc dbać o zęby. Należy myć je przynajmniej 2 razy dziennie (rano i wieczorem), a najlepiej po każdym posiłku. Szczoteczkę do zębów należy regularnie wymieniać, gdyż po pewnym czasie jej włókna same stają się siedliskiem bakterii, a poza tym się niszczą i nie oczyszczają skutecznie zębów.

1
Ciekawostka

Nieuszkodzone szkliwo pokrywające powierzchnię zębów jest najtwardszą substancją w naszym ciele.

igIsn4W4OU_d5e230

3. Włosy i paznokcie

Równie ważne jest zachowanie dobrego stanu włosów i paznokci. Włosy należy codziennie czesać, by nie zrobił się w nich kołtun, który utrudnia dbanie o ich czystość, a jednocześnie ułatwia zagnieżdżanie się we włosach pasożytów. Włosy należy regularnie myć, w przeciwnym wypadku będą się przetłuszczać.
U niektórych ludzi uciążliwą dolegliwością skóry głowy jest łupieżłupieżłupież. Objawia się on nadmiernym łuszczeniem się naskórka. Nie jest to choroba groźna, ale oznacza, że skóra jest osłabiona. Warto wówczas myć włosy specjalnym szamponem.
Dbać należy także o paznokcie. Trzeba je regularnie przycinać i utrzymywać w czystości. Nie wolno ich obgryzać, ponieważ w ten sposób możemy przenieść do ust drobnoustroje oraz jaja pasożytów. Nie wolno też ogryzać skórek przy paznokciach, gdyż mogą się wówczas utworzyć małe rany, które staną się wrotami zakażeniawrota zakażeniawrotami zakażenia.

R1WWwgRHk2jWD
Używaj szamponu odpowiedniego dla twojej skóry głowy
Źródło: Tomorrow Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ciekawostka

Paznokcie u rąk rosną w tempie ok. 3 mm na miesiąc. Paznokcie u stóp rosną dwukrotnie wolniej.

Polecenie 1
R19sG85Dc5Thd
(Uzupełnij).
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
igIsn4W4OU_d5e276

4. Czystość w twoim otoczeniu

Niektóre choroby zakaźne nazywamy chorobami brudnych rąk. Rozprzestrzeniają się one na skutek niedokładnego mycia rąk. Są to m.in. owsica, tasiemczyca, zapalenie jamy ustnejzapalenie jamy ustnejzapalenie jamy ustnej czy wirusowe zapalenie wątroby typu Awirusowe zapalenie wątroby typu awirusowe zapalenie wątroby typu A.
Nie tylko higiena osobista jest ważna. Również w pomieszczeniach, w których przebywamy, musimy utrzymywać czystość. Brud i kurz sprzyjają powstawaniu i nasilaniu się alergiialergiaalergii, czyli uczuleń na różne substancje i obiekty, np. pyłki roślin. Poza tym brak czystości sprzyja rozwojowi takich szkodników, jak rybiki, karaluchy lub szczury.

R1ZIOS1Bvmc1p
Rybiki żywią się przede wszystkim drobnymi okruszkami żywności, głównie cukrem. Dlatego powinno się regularnie odkurzać wszystkie pomieszczenia w domu. Ich odchody mogą powodować alergie
Źródło: Jean-Raphaël Guillaumin (http://www.flickr.com), licencja: CC BY-SA 3.0.
igIsn4W4OU_d5e312

Podsumowanie

  • W celu utrzymania dobrego stanu zdrowia należy dbać o codzienną higienę całego ciała.

  • Brak higieny jamy ustnej może doprowadzić do próchnicy, a w konsekwencji do innych poważnych chorób.

  • Równie ważne jak higiena ciała jest utrzymanie czystości w pomieszczeniach.

igIsn4W4OU_d5e230
bg‑azure

Praca domowa

11
Ćwiczenie 1
R5UB4H6bL3b6X
(Uzupełnij).
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
R1EIDifAXZnYs
(Uzupełnij).
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
igIsn4W4OU_d5e230
igIsn4W4OU_d5e376

Słownik

alergia
alergia

inaczej uczulenie; nadmierna i nieprawidłowa odpowiedź układu odpornościowego na obcą substancję występującą w środowisku

higiena
higiena

wszelkie działania mające na celu zachowanie dobrego stanu zdrowia i uniknięcie choroby lub urazów

łupież
łupież

choroba skóry głowy objawiająca się złuszczaniem naskórka i łojotokiem

próchnica zębów
próchnica zębów

choroba wywoływana przez bakterie atakujące szkliwo, objawiająca się początkowo uszkodzeniem zęba i powstaniem w nim dziury, a później dolegliwościami innych narządów

wirusowe zapalenie wątroby typu A
wirusowe zapalenie wątroby typu A

inaczej żółtaczka pokarmowa; choroba zakaźna, której objawy to m.in. bóle brzucha, wymioty, brak apetytu i gorączka

wrota zakażenia
wrota zakażenia

miejsce, przez które szkodliwe drobnoustroje dostają się do organizmu

zapalenie jamy ustnej
zapalenie jamy ustnej

choroba bakteryjna objawiająca się bolesnym obrzękiem podniebienia

igIsn4W4OU_d5e464

Zadania

11
Ćwiczenie 1
R1FCxHNLemPOC1
Łączenie par. Oceń, które stwierdzenia są prawdziwe, a które fałszywe?. Nieleczona próchnica może doprowadzić do zawału serca.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Brud w pomieszczeniach sprzyja występowaniu karaluchów.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Trzustka to choroba grzybicza stóp.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Żółtaczka pokarmowa to inaczej bakteryjne zapalenie wątroby.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
Źródło: Barbara Szydzik <Barbara.szydzik@up.wroc.pl>, licencja: CC BY 3.0.
2
Ćwiczenie 2
R1Zuwj3AIskWy
Przyporządkuj choroby do odpowiednich grup. choroby brudnych rąk Możliwe odpowiedzi: 1. owsica, 2. grzybica płytki paznokciowej, 3. choroba wieńcowa, 4. nadciśnienie, 5. łupież, 6. tasiemczyca, 7. wirusowe zapalenie wątroby typu A, 8. zapalenie jamy ustnej, 9. próchnica choroby włosów i paznokci Możliwe odpowiedzi: 1. owsica, 2. grzybica płytki paznokciowej, 3. choroba wieńcowa, 4. nadciśnienie, 5. łupież, 6. tasiemczyca, 7. wirusowe zapalenie wątroby typu A, 8. zapalenie jamy ustnej, 9. próchnica choroby zębów Możliwe odpowiedzi: 1. owsica, 2. grzybica płytki paznokciowej, 3. choroba wieńcowa, 4. nadciśnienie, 5. łupież, 6. tasiemczyca, 7. wirusowe zapalenie wątroby typu A, 8. zapalenie jamy ustnej, 9. próchnica choroby serca Możliwe odpowiedzi: 1. owsica, 2. grzybica płytki paznokciowej, 3. choroba wieńcowa, 4. nadciśnienie, 5. łupież, 6. tasiemczyca, 7. wirusowe zapalenie wątroby typu A, 8. zapalenie jamy ustnej, 9. próchnica
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
igIsn4W4OU_d5e230
bg‑azure

Notatnik

RTV3I0JrkH6vc
(Uzupełnij).
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.