Ułóż po dwie opozycyjne tezy do poniższych problemów w taki sposób, by pomóc odbiorcy w zorientowaniu się, jakie stanowisko zajmuje nadawca.

• Czy dzieciom adoptowanym należy powiedzieć o tym, że są adoptowane?

• Czy w Polsce powinno się wykonywać karę śmierci?

• Czy należy pozwolić na eutanazję?

• Czy tradycyjne listy zostaną wyparte przez e‑maile?

• Czy Zakopane powinno być gospodarzem zimowych igrzysk olimpijskich?

• Co jest istotniejsze: budowa autostrad czy zachowanie ekosystemu regionu?

• Czy sześciolatki powinny zaczynać naukę w szkole?

Przeredaguj poniższe tematy tak, by miały formę pytań i zawierały słownictwo nacechowane emocjonalnie.

• Adam Małysz po zakończeniu kariery skoczka zaangażował się w sporty samochodowe.

• Raport na tematu stanu czytelnictwa w Polsce.

• Polacy słabo znają twórczość Wojciecha Kilara.

• Chipsy i pączki to najpopularniejsze drugie śniadanie.

Określ, jakie współczesne problemy społeczne, kulturowe itp. mogłyby stać się przedmiotem wypowiedzi argumentacyjnych, których tezy przybierają postać poniższych przysłów i powiedzeń.

• Gdy kota nie ma, myszy harcują.

• Gdzie cztery nianie, tam dziecko bez nosa.

• Kiedy Pan Bóg zamyka wszystkie drzwi, zawsze zostawia jakieś uchylone okno.

• Kto ma wioski, ma troski.

• Lepiej nie dolać, jak przelać.

W rozmaitych źródłach znajdź cytaty, którymi możesz rozpocząć wystąpienia na poniższe tematy.

• Warto się często uśmiechać.

• Czy zabytkowe samochody są tylko zbędnymi reliktami przeszłości?

• Nie bój się śmierci!

Napisz pięciozdaniowe wstępy do tekstów argumentacyjnych na poniższe tematy. W pierwszym z nich możesz wykorzystać fragment tekstu o Julianie Tuwimie.

• Warto być kolekcjonerem.

• Zachęta do wypełnienia oświadczenia woli oddania narządów po śmierci.

• Czy teatr ma szansę przetrwać we współczesnym świecie?

Czy wiesz, że Julian Tuwim uwielbiał kolekcjonować różne rzeczy? Poza znaczkami i widokówkami zbierał również stalówki, gazety z całego świata, minerały, wonne olejki, żywe jaszczurki złapane w parku, a nawet rtęć, którą jako mały chłopiec gromadził z potłuczonych termometrów. W swoim domu miał też ogromne kolekcje rozmaitych książek. Pasja ta nie budziłaby zdziwienia, gdyby nie fakt, że w zbiorze poety znajdowały się podręczniki dla fryzjerów, stare kalendarze czy gramatyki wymarłych języków. Jego znajomych najbardziej zaś zdumiewały liczne tomy książek o szczurach i pchłach (e‑podręczniki.gov.pl).

Oto początkowy fragment tekstu zatytułowanego Aktywność fizyczna to podstawa:

'Drodzy maturzyści, przed wami stresujące chwile i tygodnie wypełnione nauką. Przed wami czas, od którego wiele zależy w przyszłości – również wasze zdrowie, o które nawet i teraz musicie zadbać. O co biega? Biega właśnie o bieganie!'

Wzorując się na nim, zastosuj grę językową w krótkich wstępach, otwierających wystąpienia na poniższe tematy.

• O korzyściach wynikających z posiadania psa.

• O zaletach kupowania w sklepach z używaną odzieżą.

• Komiks – wartością popkultury.

Zgromadź jak najwięcej sentencji, których autorami są starożytni teoretycy i praktycy wymowy. Z tak utworzonej bazy możesz korzystać w różnych sytuacjach komunikacyjnych. Być może dzięki temu zbiorowi łatwiej zrozumiesz teksty innych autorów.

Podaj, jakimi rekwizytami możesz wspomóc i uatrakcyjnić wystąpienia na tematy zaproponowane w trzech powyższych poleceniach (Grunt to rodzina, sentencje, Aktywność fizyczna to podstawa).

Podaj, jakiego typu argumentację – rzeczową, emocjonalną czy rzeczowo‑emocjonalną – najlepiej zastosować w rozwinięciu wystąpień, których tematy podano w poleceniach 5‑7?

Przygotuj argumenty przemawiające za jedną z poniższych tez lub przeciw niej. Po zakończonej pracy możesz przedstawić je na forum klasy. Razem z rówieśnikami oceń ich siłę i przydatność perswazyjną.

• Autostrady w Polsce powinny być płatne.

• Warto znać prawo.

• W Polsce powinno się zlikwidować zakaz palenia w miejscach publicznych.

• Telewizja szkodzi.

Zgromadź jak najwięcej danych liczbowych, które można wykorzystać jako argumentację w poniższych sprawach, a następnie zredaguj odpowiednie argumenty.

• Warto oddawać krew.

• Palacze częściej zapadają na różne choroby.

• Szkodliwy wpływ fast foodów na zdrowie.

Zastanów się i odpowiedz, w jakiej kwestii masz zdanie przeciwne do stanowiska twoich rodziców. Zgromadź jak najwięcej argumentów popierających twoje poglądy. Następnie zastanów się, do którego z tych argumentów rodzice łatwo znajdą kontrargument.

Wyobraź sobie, że jesteś nauczycielem w szkole podstawowej, który chce wyposażyć salę lekcyjną w tablicę interaktywną. Zredaguj 3 krótkie teksty argumentacyjne, których celem będzie przekonanie odbiorców do zakupu tablicy.

• Pierwszy tekst skieruj do rodziców uczniów: załóż, że wygłosisz go podczas zebrania w szkole.

• Drugi sformułuj w taki sposób, jakbyś miał go wypowiedzieć w czasie rozmowy z dyrektorem szkoły, w której pracujesz.

• Trzeci napisz z myślą o wysłaniu go w formie oficjalnego listu do właścicieli firm działających w twojej miejscowości i w jej okolicach.

Zgromadź jak najwięcej argumentów emocjonalnych na temat: 'Bezstresowe wychowanie – dobre czy złe rozwiązanie?'.

Na podstawie poniższych przesłanek sformułuj wniosek. Odpowiedz, czy na podstawie danych przesłanek zawsze można wyciągnąć jednoznaczny wniosek?

• Przesłanki: Umowę na telefon komórkowy mogą podpisać tylko osoby pełnoletnie. Paulina miesiąc temu skończyła 18 lat.

• Przesłanki: Zawodnicy, którzy przygotowują się do olimpiady, powinni budować formę, ale nie powinni się forsować. Wyjazd na zawody do Japonii, które rozgrywane są na tydzień przed olimpiadą, wiąże się z dużym wysiłkiem.

Sformułuj przesłanki, z których wynikają poniższe wnioski.

• W niedziele supermarkety powinny być zamknięte.

• Łukasz powinien wejść do szkolnej reprezentacji piłki nożnej.

• Dyrekcja szkoły musi zrezygnować z firmy cateringowej, która dotychczas świadczyła usługi.

Sformułuj zarzuty do poniższych argumentów.

• Weronika jest najlepszą uczennicą w II A, a II A jest najlepszą klasą w szkole,
  co oznacza, że Weronika jest najlepszą uczennicą w szkole.

• Ojciec Kamila był mistrzem województwa w skoku w dal, a dzieci idą zwykle w ślady rodziców, zatem Kamil na pewno wygra najbliższe zawody w skoku w dal.

• Ptaki potrafią fruwać, więc skoro pingwin jest ptakiem, to potrafi fruwać.

• Ryby żyją w wodzie. Jest więc jasne, że wieloryb, który żyje w wodzie, jest rybą.

• Dziewczęta biegają wolniej od chłopców, zatem Maja biega wolniej od Michała.

Przeprowadź dowodzenia indukcyjne, które doprowadzą do poniższych wniosków, przyjmujących formę znanych powiedzeń.

• Lepiej zrozumieć mało, niż zrozumieć źle.

• Lepszy wróbel w garści niż gołąb na dachu.

• Łatwiej coś zganić, niż zrobić.

Uzasadnij wybór trzech najważniejszych twoim zdaniem argumentów z polecenia 22.

Zapisz 10 wyrażeń, za pomocą których wprowadza się do wystąpienia treści polemiczne, stanowiska przeciwne zdaniu oponentów, krytykę opinii innych. Twoja lista może się rozpoczynać wyrażeniami podanymi wyżej.

W listach motywacyjnych często pojawiają się takie wyrazy, jak: kreatywny, dyspozycyjny, otwarty. Duża częstotliwość ich pojawiania się sprawia, że są one coraz mniej przekonujące. Opowiedz krótko, ale niestereotypowo, o swoich zaletach, umiejętnościach i osiągnięciach pożądanych w następujących sytuacjach:

• w czasie wakacji zamierzasz się zatrudnić przy zbiorze ogórków,

• teatr amatorski działający w pobliżu twojego miejsca zamieszkania ogłasza nabór aktorów, a jesteś zainteresowany tą propozycją,

• znajomi twojego starszego rodzeństwa organizują całodniową wycieczkę rowerową, a ty chcesz skorzystać z tej okazji.

Wyobraź sobie, że władze gminy, na terenie której znajduje się twoja szkoła, ufundowały stypendium dla ucznia szkoły ponadpodstawowej o niebanalnej osobowości i ciekawych zainteresowaniach. Aby wygrać stypendium, trzeba się zaprezentować przed kilkuosobową komisją składającą się z urzędników, miejscowych artystów i dziennikarzy. Przygotuj 3‑minutową autoprezentację. Pamiętaj, że możesz w niej wykorzystać tylko fakty, a więc wolno ci mówić tylko o twoich rzeczywistych osiągnięciach, umiejętnościach i zaletach.