Diabeł ukryty w słowach

Z prof. Anną Świderkówną o aniołach w Biblii rozmawia Jowita Guja Anioł zapierający dech

[...]

Jowita Guja: W jaki sposób Biblia przedstawia relację człowiek‑anioł?

Anna Świderkówna: Mówi tyle, że aniołowie są sługami Boga, którzy jako tacy nam służą. Ilustruje to piękna historia apokryficznaapokryficznaapokryficzna, według której przyczyną upadku szatana miało być właśnie to, że zostało powiedziane, iż anioły będą oddawać cześć człowiekowi. Szatan nie mógł się pogodzić z tym, że on miałby się komuś takiemu jak człowiek 'kłaniać' i dlatego się zbuntował.

J. G.: Szatan i Lucyfer to jedno i to samo?

A. Ś.: Lucyfer to dosłownie 'niosący światło'. Właściwie to nie jest żadne imię. Tak naprawdę 'lucyfer' jest nazwą tego światła, które jest najbliżej słońca przy jego wschodzie - to planeta Wenus.

Ale czy wie pani czym się różni szatan od diabła?

J. G.: Nie wiem. Czym?

A. Ś.: Niczym! Po prostu szatan to słowo hebrajskie i znaczy ono 'przeciwnik'. W Psalmach użyte jest wielokrotnie właśnie w tym znaczeniu, a nie w sensie zbuntowanego anioła. Diabeł zaś to słowo greckie. Tłumacze SeptuagintySeptuagintaSeptuaginty jako odpowiednik hebrajskiego szatana znaleźli diabolos, czyli dosłownie 'oszczerca, oskarżyciel'.

[...]

unikatowy_wpis_id_1 Źródło: Z prof. Anną Świderkówną o aniołach w Biblii rozmawia Jowita Guja, Anioł zapierający dech, dostępny w internecie: https://opoka.org.pl/biblioteka/T/TB/a_zapierajacy.html [dostęp 25.11.2021], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).

Piotr Jaskóła Biblijne i dogmatyczne podstawy nauki o szatanie oraz współczesne kryteria jej oceny

Słowo 'szatan' pochodzi z języka hebrajskiego, gdzie oznacza 'przeciwnik', 'prześladowca', 'oskarżyciel', 'oszczerca'. Słowo 'diabeł' pochodzi z języka greckiego, gdzie 'diabalein' oznacza 'poprzewracać', 'pomieszać', 'podzielić', 'oddzielić'. Biblia stosuje jedną i drugą nazwę na określenie istoty o charakterze osobowym, nieziemskim, która sama jest niewidzialna, a jej działanie i wpływy często przejawiają się bądź w działalności demonów, duchów nieczystych, bądź w pokusach. Skądinąd wiadomo, że owa tajemnicza istota odgrywała bardzo zasadniczą rolę od samych początków istnienia człowieka. Księga Rodzaju obrazowo mówi tylko o wężu. Będąc stworzeniem Bożym jak wszystkie inne, wąż ten jest jednak obdarzony wiedzą i zdolnościami, które przewyższają możliwości człowieka. Przede wszystkim jednak jest on przedstawiany jako nieprzyjaciel natury ludzkiej. Osiąga zamierzony cel, posługując się bronią, którą zawsze dysponuje, a którą jest podstęp połączony z kłamstwem. Istnienie szatana wyraźnie potwierdzają liczne teksty Nowego Testamentu. Około 300 razy wspomniany jest szatan i to pod różnymi imionami lub nazwami. Występuje jako szatan, jako diabeł, Belzebub, Belial, kusiciel, nieprzyjaciel, duch nieczysty, zły duch, Zły, Wielki Smok, Stary Wąż, Antychryst, Książę tego świata.

unikatowy_nr_id_wpisu_02 Źródło: Piotr Jaskóła, Biblijne i dogmatyczne podstawy nauki o szatanie oraz współczesne kryteria jej oceny, dostępny w internecie: https://czasopisma.uni.opole.pl/index.php/sth/article/view/160/144 [dostęp 25.11.2021], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).

Księga Hioba. Pierwsza rozmowa szatana z Bogiem

6 Zdarzyło się pewnego dnia, gdy synowie Bożysynowiesynowie Boży udawali się, by stanąć przed Panem, że i szatan też poszedł z nimi. 7 I rzekł Bóg do szatana:

- Skąd przychodzisz?

Szatan odrzekł Panu:

- Przemierzałem ziemię i wędrowałem po niej.

8 Mówi Pan do szatana:

- A zwróciłeś uwagę na sługę mego, Hioba? Bo nie ma na całej ziemi drugiego, kto by tak był prawy, sprawiedliwy, bogobojny i unikający grzechu jak on.

9 Szatan na to do Pana:

- Czyż za darmo Hiob czci Boga? 10 Czyż Ty nie ogrodziłeś zewsząd jego samego, jego domu i całej majętności? Pracy jego rąk pobłogosławiłeś, jego dobytek na ziemi się mnoży. 11 Wyciągnij, proszę, rękę i dotknij jego majątku! Na pewno Ci w twarz będzie złorzeczył.

12 Rzekł Pan do szatana:

- Oto cały majątek jego w twej mocy. Tylko na niego samego nie wyciągaj ręki.

I odszedł szatan sprzed oblicza Pańskiego.

unikatowy_wpis_id_4 Źródło: Księga Hioba. Pierwsza rozmowa szatana z Bogiem, [w:] Biblia Tysiąclecia, Poznań 1983.

Julian Krzyżanowski Mądrej głowie dość dwie słowie

Diabeł wtenczas najgorszy, gdy wychodzi z człowieka

Według wierzeń istota demoniczna, a więc diabeł, mogła wejść w człowieka i opętać go, wywołując groźne choroby. Tak tłumaczono zwłaszcza epilepsjęepilepsjaepilepsję, zwaną również chorobą 'wielką' lub chorobą św. Walentego. [...] Opętanego można było wyleczyć przy pomocy odpowiednich zabiegów [...] po łacinie zwano je egzorcyzmami. Egzorcyzmowany diabeł opierał się, przemawiał różnymi językami, odgrażał się. Specjalistami w wypędzaniu diabła z opętanych byli paulini częstochowscy [...].

unikatowy_wpis_id_3 Źródło: Julian Krzyżanowski, Mądrej głowie dość dwie słowie, t. I, Warszawa 1994, s. 196–197.