Podczas tworzenia dokumentów kilkustronicowych często zachodzi potrzeba dodania na kolejnych stronach pewnych, powtarzających się elementów, np. tytułu dokumentu, informacji o autorze, numeru strony, logo firmy czy jej danych adresowych. Do tego celu wykorzystuje się górną i dolną część strony, zlokalizowaną w obszarze marginesów, tzw. nagłówekNagłóweknagłówek (główka) i stopkaStopkastopka. Umieszczenie tekstu czy grafiki w nagłówku lub stopce na jednej stronie spowoduje, że te same elementy pojawią się na pozostałych stronach dokumentu. Więcej na temat tworzenia i edycji dokumentów tekstowych znajdziesz w poniższych materiałach:
Zapoznaj się z przykładowymi dokumentami prezentującymi zastosowanie nagłówka i stopki.
R1Lg3eVnPel1Z
Zrzut ekranu, który prezentuje działanie nagłówków i stopek. Na tej stronie w nagłówku została dodana grafika oraz tekst. W stopce znajduje się tekst.
Zrzut przedstawiający zastosowanie nagłówków i stopek w papierze firmowym
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
R3AviU9cKjpVO
Zrzut ekranu prezentuje działanie nagłówków i stopek.
Zrzut przedstawiający zastosowanie nagłówków i stopek
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Zwróć uwagę na książki, z których korzystasz. Poza tekstem na każdej stronie mogą znajdować się stałe elementy, takie jak numer strony, tytuł, czasami tytuł rozdziału czy informacje o autorze.
Zapoznaj się z przykładową stroną fragmentu noweli H. Sienkiewicza „Latarnik”. Zwróć uwagę na rozmieszczenie tekstu w obszarze nagłówka i stopki.
RCKM2OuGJBBxZ
Zrzut ekranu skupia się na górnej stronie dokumentu, gdzie znajduje się nagłówek, a w nim autor Latarnika - Henryk Sienkiewicz.
Zrzut przedstawiający przykładową stronę z nagłówkiem
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
R1ATE9hGSYpNt
Zrzut ekranu zaznacza nagłówek, w którym znajduje się informacja o autorze Latarnika - Henryku Sienkiewiczu.
Zrzut przedstawiający przykładową stronę z zaznaczonym nagłówkiem
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
RbbVR2CJhIeft
Zrzut ekranu skupia się na dolnej stronie dokumentu, gdzie znajduje się stopka, a w niej numeracja strony.
Zrzut przedstawiający przykładową stronę ze stopką
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
R16EVZIBdlCQT
Zrzut ekranu zaznacza stopkę, gdzie znajduje numeracja strony.
Zrzut przedstawiający przykładową stronę z zaznaczoną stopką
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Twoje dokumenty też mogą zawierać takie szczegóły. np. w nagłówku warto wpisać swoje imię i nazwisko. W ten sposób, jako autor, podpiszesz każdą stronę swojej pracy.
Możesz wykorzystać tzw. separator graficzny w postaci np. poziomej linii. Linia umieszczona w obrębie nagłówka czy stopki pojawi się na każdej stronie, oddzielając treść nagłówka/stopki od tekstu.
1ciekawostka
Ćwiczenie 1
Otwórz nowy dokument w edytorze tekstu. W nagłówku i stopce dokumentu wstaw dowolny tekst. Zapoznaj się z tym, jakie możliwości formatowania nagłówka i stopki oferuje edytor tekstu, w którym pracujesz. Zapisz plik pod nazwą Nagłówek. Jeśli masz problem z rozwiązaniem zadania, skorzystaj z podpowiedzi lub odpowiedzi.
W edytorze Microsoft Word narzędzia odpowiedzialne za wstawianie nagłówka lub stopki znajdują się w zakładce Wstawianie. Program Microsoft Word oferuje gotowe style nagłówków i stopek. Dwukrotne kliknięcie w obszarze marginesu automatycznie uaktywnia nagłówek oraz stopkę i umieszcza kursor gotowy do edycji w obszarze kliknięcia. Automatycznie uaktywnia się nowa zakładka Projektowanie dla Narzędzia nagłówków i stopek (lub sama zakładka Nagłówek i Stopka)
W edytorze tekstu LibreOffice Writer domyślne ustawienia nagłówka i stopki uzyskasz w zakładce Wstaw. Po pojedynczym kliknięciu w obszarze górnego lub dolnego marginesu pojawi się przycisk umożliwiający dodanie odpowiednio nagłówka lub stopki. Po jego wybraniu możesz edytować tę część strony. W programie tym oddzielnie wstawia się nagłówek i oddzielnie stopkę. Rozwinięcie przycisku Główka (Stopka) umożliwia dostęp do dodatkowych narzędzi.
Kiedy skończysz edycję nagłówka lub stopki, kliknij w dowolne miejsce tekstu głównego.
Wybierz środowisko, w którym pracujesz, i zapoznaj się ze sposobami wstawiania nagłówka i stopki.
Microsoft Word 2019 lub nowszy:
R1IddYQeVfb5J
Film przedstawia, jak dodać nagłówek i stopkę w programie MS Word. Wystarczy dwukrotnie kliknąć na obszar górnej lub dolnej części strony i automatycznie wejdziemy w tryb edycji.
Film przedstawia, jak dodać nagłówek i stopkę w programie MS Word. Wystarczy dwukrotnie kliknąć na obszar górnej lub dolnej części strony i automatycznie wejdziemy w tryb edycji.
Film przedstawia, jak dodać nagłówek i stopkę w programie MS Word. Wystarczy dwukrotnie kliknąć na obszar górnej lub dolnej części strony i automatycznie wejdziemy w tryb edycji.
LibreOffice Writer 7.0 lub nowszy:
RiAne5xVKkKjn
Film przedstawia jak dodać nagłówek i stopkę w programie LibreOffice Writer.
Film przedstawia jak dodać nagłówek i stopkę w programie LibreOffice Writer.
Film przedstawia jak dodać nagłówek i stopkę w programie LibreOffice Writer.
Ważne!
Korzystając z narzędzi ułatwiających edycję nagłówka i stopki, możesz:
ustawić dokładne położenie nagłówka i stopki w obszarze marginesów;
określić, czy nagłówek i stopka mają być na pierwszej stronie;
określić tę samą zawartość na wszystkich stronach lub różną zawartość na stronach parzystych i nieparzystych.
Umieszczanie w nagłówku i stopce tekstu oraz elementów graficznych
Niektóre edytory tekstu mają wbudowaną kolekcję stylów nagłówków i stopek gotowych do wykorzystania w dokumencie. Jeżeli nie chcesz skorzystać z gotowych stylów lub nie są one dostępne w edytorze, samodzielnie opracuj wygląd nagłówka i stopki dla twojego dokumentu.
Edycja nagłówka lub stopki uaktywnia dodatkowe narzędzia ułatwiające pracę w tych obszarach. W zależności od środowiska, w którym pracujesz, wybierz jedno z poniższych dwóch zadań.
1
Ćwiczenie 2
Jeśli pracujesz w środowisku Microsoft Word, otwórz plik Nagłówek utworzony w poprzednim zadaniu. Jak już wiesz, w edytorze Microsoft Word dwukrotne kliknięcie w obszarze marginesu automatycznie uaktywnia nagłówek i stopkę wraz z zakładkami. Sprawdź, jakie dodatkowe opcje są do dyspozycji użytkownika programu. Zaznacz te, które dostępne są w zakładce Nagłówek i stopka (lub Projektowanie dla Narzędzi nagłówka i stopki).
Rjs3bN1ebsHXe
Edytując stopkę lub nagłówek w zakładce projektowania możesz wstawić numer strony, datę i godzinę lub obraz. Dodatkowo narzędzie projektowania pozwala szybko przemieszczać się pomiędzy stopką, a nagłówkiem oraz zmieniać położenie stopki lub nagłówka. Możesz również skorzystać z predefiniowanych styli.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
1
Ćwiczenie 3
Jeśli pracujesz w środowisku LibreOffice Writer, otwórz plik Nagłówek, utworzony w poprzednim zadaniu. Jak już wiesz, w edytorze LibreOffice Writer kliknięcie w obszarze utworzonego już nagłówka (główki) lub stopki uaktywni przycisk, odpowiednio Główka lub Stopka wraz z możliwością rozwinięcia i dostępem do dodatkowych narzędzi. Rozwiń przycisk Główka i sprawdź, jakie masz możliwości. Zaznacz właściwe.
RgZ2TRo2SevNi
Możliwe odpowiedzi: 1. Usunięcie nagłówka., 2. Zmiana krawędzi i tła dla nagłówka., 3. Formatowanie nagłówka., 4. Wstawienie numeru strony., 5. Wstawienie daty i godziny., 6. Wstawienie obrazu.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
2
Ćwiczenie 4
W dowolnym edytorze tekstu zaprojektuj papier firmowy. W obszarze nagłówka wstaw element graficzny reprezentujący logo firmy oraz jej nazwę. W obszarze stopki umieść dane adresowe firmy. W obszarze nagłówka i stopki wstaw separatory liniowe. Elementy graficzne – np. logo firmy – opracuj w dostępnym edytorze grafikiD14CKoLFwedytorze grafiki. Utworzony dokument zapisz pod nazwą Papier_firmowy. Jeśli masz problem z rozwiązaniem zadania, skorzystaj z podpowiedzi.
Uaktywnij obszar nagłówka lub stopki do edycji i zaprojektuj ich wygląd, korzystając z poniższej instrukcji:
Korzystając z elementów graficznych, wstaw separator w postaci poziomej linii.
Separatorem może być również krawędź linii utworzona za pomocą narzędzi obramowania akapitu.
Sformatuj wstawione elementy według własnego uznania.
Wybierz środowisko, w którym pracujesz, i zapoznaj się, w jaki sposób wypełnić treścią nagłówek i stopkę.
Microsoft Word 2019 lub nowszy:
R11cQ3cpw068c
Film prezentuje różne sposoby edycji nagłówka i stopki w MS Word. Możemy dodać obrazek, poziomą kreskę, która oddzieli nagłówek od tekstu właściwego lub tekst.
Film prezentuje różne sposoby edycji nagłówka i stopki w MS Word. Możemy dodać obrazek, poziomą kreskę, która oddzieli nagłówek od tekstu właściwego lub tekst.
Film prezentuje różne sposoby edycji nagłówka i stopki w MS Word. Możemy dodać obrazek, poziomą kreskę, która oddzieli nagłówek od tekstu właściwego lub tekst.
LibreOffice Writer 7.0 lub nowszy:
R1j1s3aIAYPnc
Film prezentuje różne sposoby edycji nagłówka i stopki w LibreOffice Writer. Możemy dodać obrazek, poziomą kreskę, która oddzieli nagłówek od tekstu właściwego lub tekst.
Film prezentuje różne sposoby edycji nagłówka i stopki w LibreOffice Writer. Możemy dodać obrazek, poziomą kreskę, która oddzieli nagłówek od tekstu właściwego lub tekst.
Film prezentuje różne sposoby edycji nagłówka i stopki w LibreOffice Writer. Możemy dodać obrazek, poziomą kreskę, która oddzieli nagłówek od tekstu właściwego lub tekst.
Inny przykład papieru firmowego:
R1Lg3eVnPel1Z
Zrzut ekranu, który prezentuje działanie nagłówków i stopek. Na tej stronie w nagłówku została dodana grafika oraz tekst. W stopce znajduje się tekst.
Zrzut przedstawiający zastosowanie nagłówków i stopek w papierze firmowym
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Numerowanie stron dokumentu
Ważnym elementem, jaki powinien pojawić się w dokumentach kilkustronicowych, jest numeracja stron. Numer strony może być wstawiony w obszarze nagłówka lub stopki lub w innym, dowolnym miejscu dokumentu. Każda zmiana ilości stron w dokumencie spowoduje natychmiastową aktualizację numerów stron.
2
Ćwiczenie 5
Pobierz plik Latarnik i otwórz go w dowolnym edytorze tekstu. Wstaw w dokumencie nagłówek i stopkę. W nagłówku na stronach parzystych wpisz autora tekstu, na stronach nieparzystych – tytuł noweli. Numery stron wstaw w stopce po zewnętrznej stronie kartki w taki sposób, aby dokument można było wydrukować dwustronnie. Zapisz plik pod nazwą Latarnik_1. Jeśli masz problem z rozwiązaniem zadania, skorzystaj z podpowiedzi lub odpowiedzi.
R1SclP1gJPfVI
Plik tekstowy do pobrania z nowelą Henryka Sienkiewicza "Latarnik".
Sposób, w jaki możesz wstawić tekst w nagłówku, znajdziesz odpowiedzi do ćwiczenia 1.
Aby umożliwić wprowadzanie różnych informacji na stronach parzystych i nieparzystych w Microsoft Word, po kliknięciu stopki lub nagłówka w nowo otwartej zakładce znajdź opcję Inne na stronach parzystych i nieparzystych. Możliwość dodania Numerów stron znajdziesz w tej samej zakładce lub w zakładce Wstawianie.
Jeżeli korzystasz z LibreOffice Writer, opcję Ta sama treść na lewej i prawej stronie znajdziesz w zakładce Główka i Stopka w oknie Styl Strony: Domyślny styl strony, które wyświetli się po kliknięciu Formatowanie główki/stopki. Możliwość dodania Numerów stron znajdziesz w zakładce Wstaw.
Aby w nagłówku wstawić inną zawartość tekstu na stronach parzystych i nieparzystych, postępuj według poniższej instrukcji.
Microsoft Word wersja 2019 lub nowsza:
Po kliknięciu na nagłówek wybierz zakładkę Nagłówek i stopka (lub Projektowanie dla Narzędzi nagłówka i stopki), następnie odszukaj i zastosuj opcję Inna zawartość na stronach parzystych i nieparzystych. Umożliwi to wstawianie różnych tekstów nagłówka/stopki na te strony. Wybór opcji Inna zawartość na stronach parzystych i nieparzystych wymaga osobnego projektowania nagłówka/stopki dla stron parzystych i nieparzystych.
Przejdź do nagłówka strony parzystej i wpisz autora tekstu: „Henryk Sienkiewicz”.
Przejdź do nagłówka strony nieparzystej i wpisz tytuł noweli: „Latarnik”.
Aby wstawić w dokumencie numery stron:
Odszukaj narzędzie Numer strony i wybierz odpowiedni styl. W edytorze Microsoft Word znajduje się ono w zakładce Wstawianie.
Włączenie opcji Inna zawartość na stronach parzystych i nieparzystych zmieni położenie numeracji stron w przypadku, jeśli chcesz, by numery były umieszczone po zewnętrznych stronach kart. Jest to ważne w przypadku dwustronnego drukowania.
Numery stron możesz umieścić w różnych miejscach stopki np. po środku, z prawej lub lewej strony.
Dla stron parzystych i nieparzystych użyj wyrównania numeru strony do prawej.
LibreOffice Writer wersja 7.0 lub nowsza:
Uruchom edycję nagłówka, następnie odszukaj w nowo otwartym oknie zakładki Główka lub stopka i włącz Ta sama treść na lewej i prawej stronie. Umożliwi to wstawianie różnych tekstów nagłówka/stopki na te strony. Wybór opcji Ta sama treść na lewej i prawej stronie wymaga osobnego projektowania nagłówka/stopki dla stron parzystych i nieparzystych.
Przejdź do nagłówka strony parzystej i wpisz autora tekstu: „Henryk Sienkiewicz”.
Przejdź do nagłówka strony nieparzystej i wpisz tytuł noweli: „Latarnik”.
Aby wstawić w dokumencie numery stron:
Odszukaj narzędzie Numer strony i wybierz odpowiedni styl. W edytorze LibreOffice Writer narzędzie to znajduje się w zakładce Wstaw.
Włączenie opcji Ta sama treść na lewej i prawej stronie zmieni położenie numeracji stron w przypadku, jeśli chcesz, by numery były umieszczone po zewnętrznych stronach kart. Jest to ważne w przypadku dwustronnego drukowania.
Numery stron możesz umieścić w różnych miejscach stopki, np. po środku, z prawej lub lewej strony. W tym celu żyj narzędzia Wyrównaj do lewej/prawej.
Dla stron parzystych i nieparzystych użyj wyrównania numeru strony do prawej.
RUa30bqn6pxav
Zrzut ekranu zaznacza nagłówki i stopki. Parzysta strona ma inny tekst w nagłówku i stopce niż strona nieparzysta.
Zrzut przedstawiający różne nagłówki i stopki dla parzystej i nieparzystej strony dokumentu kilkustronicowego
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
RolLmq6KnN4hl
Zrzut ekranu zaznacza stopki i zwraca uwagę, że numer strony można umieścić po zewnętrznej stronie dokumentu.
Zrzut przedstawiający numerację stron w stopce ustawioną po zewnętrznej stronie dokumentu kilkustronicowego
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Zapamiętaj!
Nagłówek i stopka to powtarzające się elementy na kolejnych stronach dokumentu, umieszczone w górnym i dolnym obszarze marginesu. W nagłówku/stopce możesz wstawiać m.in. teksty, elementy graficzne, numerację stron. Możesz zróżnicować zawartość nagłówka/stopki w zależności od stron parzystych i nieparzystych. W dokumencie przeznaczonym do drukowania dwustronnego zwróć uwagę na położenie numeracji stron kolejnych kartek. Przykładowo możesz skorzystać z marginesów lustrzanych, aby zostawić miejsce na oprawę.
Wstawianie przypisów dolnych i przypisów końcowych
Przypis to dodatkowa informacja zapisana u dołu strony lub na końcu dokumentu odnosząca się do konkretnego fragmentu tekstu, wyrazu lub zwrotu. Autorzy dokumentów tekstowych umieszczają w przypisie na przykład objaśnienia, komentarze, odwołania do źródeł informacji. Jeśli twój dokument tekstowy powstaje w oparciu o materiały źródłowe, dane liczbowe lub w tekście wykorzystujesz np. cytaty, zastosuj przypisy w celu wskazania źródła informacji.
RrY1mAKxoYb0u
Zrzut ekranu prezentuje działanie przypisów dolnych z przybliżeniem na wyraz przy którym znajduje się indeks górny z liczbą jeden oraz przypisem na końcu strony.
Przypis
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
1
Ćwiczenie 6
Otwórz plik Latarnik_1 zapisany w poprzednim zadaniu lub pobierz plik z załącznika. Na pierwszej stronie utwórz przypisy dolne do słów: Aspinwall i Zatoka Moskitów. Tekst do przypisów zredaguj na podstawie informacji znalezionych w internecie. Oceń, jak prezentuje się twój dokument z przypisami dolnymi. Następnie cofnij wprowadzone zmiany i wstaw do tych samych słów przypisy końcowe. Przejdź do ostatniej strony tekstu i zapoznaj się z efektami swojej pracy. Plik zapisz pod tą samą nazwą. Jeśli masz problem z rozwiązaniem zadania, skorzystaj z podpowiedzi lub odpowiedzi.
R9bPFXaWwUINH
Sformatowany plik tekstowy do pobrania z nowelą Henryka Sienkiewicza "Latarnik".
Aby wstawić przypis dolny do wybranego fragmentu tekstu, postępuj według poniższej instrukcji.
Ustaw kursor na końcu wyrazu, przy którym chcesz umieścić przypis.
Odszukaj i wybierz polecenie Wstaw przypis dolny. Kursor tekstowy zostanie automatycznie przeniesiony do dołu strony, obok numeru przypisu. Ten sam numer przypisu zostanie dopisany w tekście do wyrazu, z którego wykonano odniesienie.
Uzupełnij informacje.
W edytorze Microsoft Word opcje przypisów dolnych i końcowych znajdują się w zakładce Odwołania. W edytorze LibreOffice Writer opcje przypisów dolnych i końcowych znajdują się w zakładce Wstaw.
Jeśli w przyszłości wrócisz do tekstu i dodasz nowe przypisy, numeracja zostanie automatycznie uporządkowana. Aby wstawić przypis końcowy, postępuj według poniższej instrukcji.
Ustaw kursor na końcu wyrazu, przy którym chcesz umieścić przypis.
Odszukaj polecenia Wstaw przypis końcowy. Po uruchomieniu polecenia kursor tekstowy zostanie automatycznie przeniesiony na ostatnią stronę dokumentu.
Uzupełnij informacje.
Wybierz środowisko, w którym pracujesz i zapoznaj się ze sposobem wstawiania przypisów dolnych.
Microsoft Word 2019 lub nowszy:
R19VqiXFJcYFX
Film przedstawia sposób dodawania przypisów dolnych w MS Word. Z zakładki "odwołania" można wybrać "Wstaw przypis dolny".
Film przedstawia sposób dodawania przypisów dolnych w MS Word. Z zakładki "odwołania" można wybrać "Wstaw przypis dolny".
Film przedstawia sposób dodawania przypisów dolnych w programie LibreOffice Writer.
Zapamiętaj!
Jeśli w tworzonym tekście chcesz np. zacytować innego autora lub wstawić dodatkowe wyjaśnienie, wykorzystaj narzędzia wstawiania przypisów dolnych lub końcowych.
Wstawianie strony tytułowej, pustej strony i podziału strony
Jak już wiesz, kilkustronicowe dokumenty wymagają szczególnego opracowania. Staraj się, aby twoje teksty wyglądały elegancko i profesjonalnie. W tym celu możesz zastosować kilka dodatkowych operacji, np. wstawić do dokumentu stronę tytułową, wykorzystując funkcje i szablony edytora tekstu. Wybierz środowisko, w którym pracujesz, i zapoznaj się z możliwościami wstawienia strony tytułowej jakie prezentują wybrane edytory tekstu.
Microsoft Word 2019 lub nowszy:
R15ujYJ4g5qTT
Zrzut okna prezentuje przykładowe strony tytułowe jakie można znaleźć podczas dodawania nowej strony w Microsoft Word. Wbudowane przykładowe strony: Austin, Delikatny, Faseta, Integralny, Jon (ciemny), Jon (jasny), Linia boczna, Paski, Retrospekcja, Ruch, Semafor, Siatka.
MS Word - przykładowe strony tytułowe
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
LibreOffice Writer 7.0 lub nowszy:
RHfMZRWC5MhSC
Zrzut okna prezentuje dwa okna jakie znajdują się podczas dodawania nowej strony tytułowej w programie LibreOffice Writer. Pierwsze okno to: "Strona tytułowa", możemy znaleźć tam opcje: konwertuj istniejące strony na strony tytułowe, wstaw nowe strony tytułowe, numer stron tytułowych, umieść strony tytułowe na początku dokumentu lub konkretnej stronie. Dalej znajdują się opcje odnośnie numeracji strony: Resetuj numerację stron po stronach tytułowych (numer strony), ustaw numer strony dla pierwszej strony tytułowej (numer strony). Ostatnią opcją jest edycja ustawień strony: styl - Pierwsza strona. Aby przejść do drugiego okna, należy nacisnąć przycisk "Edycja". Drugie okno to "Styl strony: Pierwsza strona". Wewnątrz okna dialogowego są zakładki: organizator, strona, obszar, przezroczystość, główka, stopka, krawędzie, kolumny, przypis dolny. Aktywna zakładka to "Obszar". Można w niej zmienić grafikę na nowej stronie: brak, kolor, gradient, mapa bitowa, deseń, kreskowanie. Aktualnie wybrana opcja to "kolor". Poniższe opcje związane z kolorem: kolory (należy wybrać interesujący nas kolor), aktywny kolor, nowy kolor.
LibreOffice Writer - dodawanie strony tytułowej
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Jeśli nie chcesz korzystać z gotowych narzędzi, możesz wstawić pustą stronę i samodzielnie opracować jej wygląd. Polecenie Pusta strona wstawia stronę w dowolnym miejscu dokumentu, poniżej kursora.
1
Ćwiczenie 7
Otwórz plik Latarnik_1 zapisany w poprzednim zadaniu lub pobierz plik załączony do zadania. Wstaw do dokumentu pustą stronę jako stronę tytułową i zaprojektuj okładkę. W miejscach kolejnych rozdziałów wstaw podział strony w taki sposób, aby każdy rozdział rozpoczynał się od nowej strony. Zapisz zmiany w pliku. Zapoznaj się z przykładowym rozwiązaniem.
Rg7mJ77BtaeFW
Sformatowany plik tekstowy do pobrania z nowelą Henryka Sienkiewicza "Latarnik".
W edytorze Microsoft Word narzędzia Pusta strona, Strona tytułowa i Podział strony znajdują się w zakładce Wstawianie. Polecenie Strona tytułowa umożliwia wybór jednego z wielu gotowych szablonów. W edytorze LibreOffice Writer polecenie Strona tytułowa znajduje się w zakładce Format, natomiast podział strony znajdziesz pod nazwą Podział ręczny w zakładce Wstaw po rozwinięciu opcji Więcej separatorów/podziałów.
Microsoft Word wersja 2019 lub nowsza:
(Sposób 1) Kliknij lewym przyciskiem myszy na samej górze pierwszej strony, przed tekstem. Wstaw pustą stronę, korzystając z narzędzia Pusta strona.
(Sposób 2) Kliknij lewym przyciskiem myszy na samej górze pierwszej strony, przed tekstem. Podziel stronę w tym miejscu, korzystając z narzędzia Podział strony. W efekcie otrzymasz pustą stronę.
(Sposób 3) Wstaw stronę tytułową z zakładki Wstawianie, wybierając jeden z dostępnych szablonów.
Korzystając z dostępnych narzędzi edytora tekstu, zaprojektuj i wstaw okładkę do noweli H. Sienkiewicza „Latarnik”. Element graficzny wykonaj w dostępnym edytorze grafiki lub wykorzystaj narzędzia Kształty.
W celu ustawienia rozpoczęcia każdego rozdziału od nowej strony kliknij lewym przyciskiem myszy przed rozpoczęciem kolejnego rozdziału i skorzystaj z narzędzia Podział strony.
LibreOffice Writer wersja 7.0 lub nowsza:
(Sposób 1) Kliknij lewym przyciskiem myszy na samej górze pierwszej strony, przed tekstem. Skorzystaj z narzędzia Strona tytułowa, zaznaczając przy tym Wstaw nowe strony tytułowe.
(Sposób 2) Kliknij lewym przyciskiem myszy na samej górze pierwszej strony, przed tekstem. Rozwiń zakładkę Wstaw, następnie wybierz kolejno: Więcej separatorów/podziałów, Podział ręczny. Zaznacz pozycję Podział strony i kliknij Ok.
Korzystając z dostępnych narzędzi edytora tekstu, zaprojektuj okładkę do noweli H. Sienkiewicza „Latarnik”. Element graficzny wykonaj w dostępnym edytorze grafiki lub wykorzystaj narzędzia Kształty.
W celu ustawienia rozpoczęcia każdego rozdziału od nowej strony kliknij lewym przyciskiem myszy przed rozpoczęciem kolejnego rozdziału i skorzystaj z narzędzia Podział ręczny z zakładki Wstaw po rozwinięciu opcji Więcej separatorów/podziałów.
RSkVbLFwvlkNo
Zrzut zaprojektowanej strony tytułowej. U samej góry wielki literami wskazany jest autor Henryk Sienkiewicz, niżej widnieje zakrzywiony tekst - tytuł książki "Latarnik". Na środku znajduje się ilustracja latarni morskiej.
Przykładowa strona tytułowa
Źródło: Izabela Dubaniewicz, licencja: CC BY 3.0.
Nawigacja w dokumentach wielostronicowych
Poruszanie się po dokumentach wielostronicowych za pomocą paska lub przycisków przewijania może być męczące i zabiera sporo czasu. W razie potrzeby wyszukiwania w dokumencie wielostronicowym np. fragmentów tekstu, komentarzy, tabel czy zdjęć - staraj posługiwać się narzędziami nawigacji. Dzięki nim znacznie skrócisz czas pracy z dokumentem. W programie Microsoft WordOkno nawigacji uruchomisz, klikając w informację z numerem bieżącej strony, umieszczoną na pasku stanu, w dolnej części okna edytora tekstu. Możesz to zrobić również skrótem klawiszowym ctrl + f. Natomiast w programie LibreOffice Writer rozwiń zakładkę Widok i wybierz narzędzie Nawigator. Klawisz F5 również otwiera narzędzie Nawigator. Wybierz środowisko, w którym pracujesz, i zapoznaj się, jak w szybki sposób poruszać się po dokumentach wielostronicowych w edytorze tekstu.
Microsoft Word 2019 lub nowszy:
W edytorze Microsoft Word miniatury stron umieszczone są z lewej strony tekstu, gdy wybierzemy w nawigacji zakładkę Strony. Umożliwiają one sprawne przemieszczanie się między stronami dokumentu. Do wyszukiwania fragmentów tekstu, tabel, zdjęć czy grafik można skorzystać z narzędzia lupy. Przykładowe rozwiązania w programie Microsoft Word:
RSbbHrUY5NVKH
Zrzut okna programu Microsoft Word z otwartym okienkiem nawigacji, które można otworzyć naciskając na numerację stron znajdującą się w lewym dolnym rogu.
MS Word - okienko nawigacji
Źródło: Izabela Dubaniewicz, licencja: CC BY 3.0.
R1ZL3AywTcGSb
Zrzut okna programu Microsoft Word z otwartym okienkiem nawigacji i opcjami czego chcemy wyszukać. Aby otworzyć takie okno należy nacisnąć na lupkę.
MS Word - okienko nawigacji
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Zapoznaj się z filmem, który prezentuje, w jaki sposób pracować z dokumentem wielostronicowym.
Rg7FaxSf5XHkC
Film prezentuje sposób w jaki można przeszukiwać dokument odnośnie konkretnej frazy w MS Word. Aby to zrobić należy nacisnąć "Znajdź" z zakładki "Narzędzia główne". Potem w otwartym okienku należy wpisać interesującą nas frazę, a poniżej znajdą się wszystkie wystąpienia w naszym dokumencie.
Film prezentuje sposób w jaki można przeszukiwać dokument odnośnie konkretnej frazy w MS Word. Aby to zrobić należy nacisnąć "Znajdź" z zakładki "Narzędzia główne". Potem w otwartym okienku należy wpisać interesującą nas frazę, a poniżej znajdą się wszystkie wystąpienia w naszym dokumencie.
Film prezentuje sposób w jaki można przeszukiwać dokument odnośnie konkretnej frazy w MS Word. Aby to zrobić należy nacisnąć "Znajdź" z zakładki "Narzędzia główne". Potem w otwartym okienku należy wpisać interesującą nas frazę, a poniżej znajdą się wszystkie wystąpienia w naszym dokumencie.
LibreOffice Writer 7.0 lub nowszy:
Przykładowe narzędzia nawigacji w edytorze LibreOffice Writer:
Rjoi8FFAer5DP
Zrzut okna programu LibreOffice Writer z otwartymi narzędziami nawigacji. Pasek "Nawigator" znajduje się po prawej stronie programu, należy go rozwinąć. Podświetlone zostały narzędzia "Główka", "Rozdział niżej", "Idź do strony".
LibreOffice Writer - praca z dokumentem wielostronicowym
Źródło: Izabela Dubaniewicz, licencja: CC BY 3.0.
Aby wyszukać fragmentu tekstu, użyj pola wyszukiwania lub uruchom polecenie Znajdź. W edytorze LibreOffice Writer polecenie Znajdź uaktywnia się na dole okna.
R1Anz21GajU3u
Zrzut okna programu LibreOffice Writer na którym zaznaczone jest pole "Znajdź". Można je znaleźć wchodząc w zakładkę "Edycja".
LibreOffice Writer - praca z dokumentem wielostronicowym
Źródło: Izabela Dubaniewicz, licencja: CC BY 3.0.
Zapoznaj się z filmem, który prezentuje, w jaki sposób pracować z dokumentem wielostronicowym.
R1DAGj2vIwShj
Film prezentuje korzystanie z narzędzia nawigacji w programie LibreOffice Writer.
Film prezentuje korzystanie z narzędzia nawigacji w programie LibreOffice Writer.
LibreOffice Writer - praca z dokumentem wielostronicowym
LibreOffice Writer - praca z dokumentem wielostronicowym
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Film prezentuje korzystanie z narzędzia nawigacji w programie LibreOffice Writer.
Zapamiętaj!
W dokumencie kilkustronicowym korzystaj z narzędzi nawigacji, które umożliwią ci sprawne i szybkie poruszanie się po tekście.
Wyszukiwanie i zmiana frazy w dokumencie tekstowym
Wyobraź sobie, że jesteś autorem kilkustronicowego opowiadania. Postanawiasz wprowadzić do tekstu pewne modyfikacje, np. zmienić imię bohatera, które zostało użyte kilkanaście razy. Czy edytor tekstu pomoże, w możliwie szybki sposób, wprowadzić te zmiany? Edytory tekstu mają bardzo wygodne narzędzia umożliwiające natychmiastowe wprowadzenie zmian. To polecenia Znajdź i Zamień. Wykorzystując tę opcje, możesz przeszukać dokument pod względem znaku, wyrazu lub frazy, a następnie za pośrednictwem okna dialogowego zamienić ich treść na inną. Możesz również zamieniać znaki niedrukowane, np. jeśli w tekście przez nieuwagę kilkakrotnie wprowadzisz podwójną spację, zastosowanie opcji Zamień zamieni wszystkie podwójne spacje na spację pojedynczą.
1
Ćwiczenie 8
Za pomocą umieszczonego poniżej interaktywnego narzędzia sprawdź na przykładowym tekście, jak działają polecenia Znajdź i Zamień. Wybierz z tekstu dowolne słowo i wpisz je do pola znajdź. Kliknij w lupę, aby program wyszukał to słowo. Następnie wpisz nowe słowo w polu Zamień na i wybierz polecenie Zamień.
R57jE0jEgoF0g
Zadanie prezentuje sposób korzystania z narzędzia "znajdź" oraz "zamień". Można znaleźć wpisane słowo w tekście przy naciśnięciu "znajdź" oraz zamień na inne słowo przyciskiem "zamień".
Zadanie prezentuje sposób korzystania z narzędzia "znajdź" oraz "zamień". Można znaleźć wpisane słowo w tekście przy naciśnięciu "znajdź" oraz zamień na inne słowo przyciskiem "zamień".
W edytorze tekstu Microsoft Word opcja Zamień znajduje się w zakładce Narzędzia główne. W edytorze tekstu LibreOffice Writer opcja Znajdź i zamień znajduje się w zakładce Edycja. Możesz również skorzystać ze skrótu klawiszowego Ctrl + H.
Wybierz program, w którym pracujesz.
Microsoft Word 2019 lub nowszy:
W edytorze tekstu Microsoft Word, wybierając opcję Zamień, uruchomisz okno dialogowe Znajdowanie i zamienianie. Wystarczy uzupełnić odpowiednie pola Znajdź i Zamień oraz zatwierdzić wybór, aby zmiany zostały wprowadzone.
R3gCZW8OzsFEz
Zrzut okna prezentujący jak wygląda narzędzie znajdź i zamień w MS Word.
MS Word - Znajdowanie i zamienianie
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
LibreOffice Writer 7.0 lub nowszy:
W edytorze tekstu LibreOffice Writer uruchom zakładę Edycja i wybierz polecenie: Znajdź i zmień. Uzupełnij odpowiednie pola oraz zatwierdź swój wybór, a zmiany zostaną wprowadzone.
RimOYPpt7JJ32
Zrzut okna prezentujący jak wygląda narzędzie znajdź i zamień w LibreOffice Writer.
LibreOffice Writer - znajdź i zamień
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Zapamiętaj!
Aby szybko wprowadzić zmiany w dokumencie, np. zastąpić fragment tekstu innym, zastosuj polecenie Znajdź i Zmień.
Sprawdzanie i poprawianie pisowni i gramatyki
Jedną z ostatnich czynności kończących pracę nad dokumentem tekstowym powinno być sprawdzenie poprawności pisowni i gramatyki. Przeczytaj uważnie swój tekst i sprawdź, czy nie zawiera błędów, jeśli są – popraw je. Dla pewności możesz skorzystać z narzędzi oferowanych przez edytory tekstu. Programy te mają wbudowane słowniki m.in. języka polskiego, z których korzystają podczas sprawdzania pisowni. Aby sprawdzić, czy dokument nie zawiera błędów ortograficznych, stylistycznych i gramatycznych, odszukaj i uruchom narzędzia Pisownia i gramatyka. Możesz sprawdzić cały dokument lub wybrany fragment.
Podczas sprawdzania program zaznaczy błędy, określi, jakiego są rodzaju oraz zaproponuje zmianę. Wyświetlone zostanie okno dialogowe z propozycją lub podpowiedzią poprawy błędu. Do ciebie należy decyzja, czy znaleziony błąd należy poprawić, czy nie. Musisz pamiętać, że nie wszystkie wyświetlone przez program wyrazy są błędami. Jeśli program nie ma w słowniku jakiegoś wyrazu, to również go wyświetli, pomimo że wyraz ten będzie napisany prawidłowo. Niektóre edytory tekstu w takim przypadku umożliwiają dodanie do słownika nowych wyrazów. Rozważnie korzystaj z tej funkcji. Pamiętaj, aby w trakcie redagowania tekstów na bieżąco korzystać ze słownika i reagować na każdą informację ze strony programu. Możesz również korzystać ze słownika synonimów, tzw. tezaurusa, który podpowie, jakimi wyrazami zastąpić dany tekst, aby np. uniknąć powtórzeń. Wystarczy zaznaczyć słowo i z menu podręcznego wybrać polecenie Synonimy.
2
Ćwiczenie 10
Pobierz poniższy plik i otwórz go w dowolnym edytorze tekstu. Przeczytaj uważnie tekst i popraw znajdujące się w nim błędy. Do wykonania zadania wykorzystaj narzędzia sprawdzające tekst pod względem ortografii i gramatyki. Sprawdź, czy słowo „oznacza” występujące w tekście kilka razy, można zastąpić innym określeniem. Jeśli tak, zastąp go.
RtnWzURLhYaEA
Sformatowany plik tekstowy do pobrania z informacjami na temat ochrony przeglądarki.
W edytorze tekstu Microsoft Word opcja Sprawdź dokument oraz Tezaurus znajdują się w zakładce Recenzja. W edytorze tekstu LibreOffice Writer opcja Pisownia znajduje się w zakładce Narzędzia. Możesz również skorzystać ze skrótu klawiszowego F7.
Korzystając z narzędzi sprawdzania pisowni i gramatyki możesz prześledzić cały tekst lub jego fragment. Pamiętaj, że początek sprawdzania tekstu przy użyciu wbudowanych narzędzi rozpoczyna się zawsze od miejsca ustawienia kursora tekstowego. Jeśli chcesz sprawdzić wybrany fragment tekstu, to zaznacz go, a następnie wybierz odpowiednie opcje.
Microsoft Word wersja 2019 lub nowsza:
Odszukaj w zakładce Recenzja narzędzie Pisownia i gramatyka.
Jeżeli program wykryje błąd, to w nowym oknie Sprawdzanie wyświetlone zostaną słowa, których program nie mógł znaleźć w słowniku. Wyświetlone zostaną sugestie zmiany błędnego słowa. Wybierz jedną z nich poprzez kliknięcie na sugestię.
Przycisk Dodaj do słownika umożliwia dodanie do wbudowanego słownika nowych słów.
LibreOffice Writer wersja 7.0 lub nowsza:
Odszukaj w zakładce Narzędzia opcję Pisownia....
Jeżeli program wykryje błąd to w oknie dialogowym Pisownia: Polski w wydzielonym polu na czerwono wyróżnione będą słowa, których program nie mógł znaleźć w słowniku. Możemy je zignorować lub dodać do słownika. Program także wyświetli sugestie zmiany błędnego słowa. Wybierz jedną z opcji Zamień lub Popraw wszystkie.
Przycisk Dodaj do słownika umożliwia dodanie do wbudowanego słownika nowych słów.
Uwaga!
Pamiętaj, że nie wszystkie sugerowane zmiany musisz akceptować.
Zwracaj uwagę na kontekst całych wypowiedzi, a nie jedynie na zaznaczone słowo.
W każdej chwili możesz przerwać sprawdzanie, zamykając okno narzędzia sprawdzania.
O zakończeniu sprawdzania tekstu program poinformuje stosownym komunikatem.
Aby zastąpić słowo innym słowem o zbliżonym znaczeniu, kliknij na nim prawym przyciskiem myszy i wybierz polecenie Synonimy lub Tezaurus. Z proponowanej listy wybierz najlepsze określenie.
Zapamiętaj!
Zawsze przed wydrukowaniem lub wysłaniem dokumentu sprawdź, czy twój tekst nie zawiera błędów. Pomogą ci w tym narzędzia wbudowane do edytora tekstu.
Skorzystaj z poniższego notesu w celu zapisywania przydatnych informacji lub własnych notatek.
R192nIHwANlIQ
Wersja alternatywna: (Uzupełnij).
Notes
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Nagłówek1
Nagłówek
W dokumencie tekstowym obszar u góry strony, w obrębie górnego marginesu. Tekst umieszczony w obszarze nagłówka, powtarzany jest na kolejnych stronach dokumentu.
Stopka1
Stopka
W dokumencie tekstowym obszar u dołu strony, w obrębie dolnego marginesu. Tekst umieszczony w obszarze stopki powtarzany jest na kolejnych stronach dokumentu.
