Dźwięczna czy bezdźwięczna?
Wymów szeptem głoski: b, z, dz, w. Zapisz tutaj lub w zeszycie, jakie głoski kolejno można było usłyszeć.
Przypomnij sobie informacje na temat głosek.
W krtani znajdują się wiązadła głosowe (zwane inaczej strunami), które mogą być napięte – wtedy wymawiamy głoski dźwięczne – lub rozsunięte i luźne – wtedy mówimy głoski bezdźwięczne.
Zapamiętaj! Wszystkie samogłoski są dźwięczne.
Wśród spółgłosek możemy znaleźć pary, które różnią się tylko dźwięcznością. Układ warg, języka i zębów przy wymawianiu tych głosek jest taki sam. Jedyna różnica między nimi to napięcie bądź rozluźnienie wiązadeł głosowych.
Oto zbiór spółgłosek twardych tworzących pary (dźwięczna - bezdźwięczna). Pamiętaj, że w podobny sposób łączą się w pary spółgłoski miękkie, np.: wi‑fi, zi‑si, dzi‑ci.
w | b | z | ż | d | dz | g | dż |
f | p | s | sz | t | c | k | cz |
Niektóre spółgłoski są dźwięczne, ale nie mają odpowiedników bezdźwięcznych: m, n, r, l, ł, j.
Jedyna spółgłoska bezdźwięczna, która współcześnie nie ma odpowiednika dźwięcznego, to spółgłoska ch.
Utwórz nowe wyrazy, zamieniając wyróżnione spółgłoski dźwięczne na ich bezdźwięczne odpowiedniki.
Wymień głoski bezdźwięczne, które odpowiadają głoskom dźwięcznym: w, b, z, d, g.
Wymów i zapisz, jakie głoski słyszysz na końcu podanych wyrazów.
Wymień głoski dźwięczne, które nie mają bezdźwięcznych odpowiedników.
W języku polskim spółgłoski dźwięczne (mające bezdźwięczny odpowiednik) na końcu wyrazu tracą swą dźwięczność.
'Lenistwo' narządów mowy objawia się także przy wymawianiu sąsiadujących ze sobą spółgłosek dźwięcznych i bezdźwięcznych (mających odpowiedniki) – stają się albo bezdźwięczne, np. babka [bapka], albo dźwięczne, np. liczba [lidżba].
Pogrupuj podane wyrazy na takie, których wymowa jest zgodna z pisownią i te, które zapisuje się inaczej niż wymawia.
Rozpoznaj wyrazy, których wymowa jest zgodna z pisownią.
bezpiecznie, kwiat, gniazdko, głębszy, krówka, bielizna, pusty, kałamarnica, król, krakowianka, wyprać, busz, miedź, łódź, miska, ojczym, kurz, wiedźma, wszystko, pismo, książka, sweter, prędki, krótki
Wyrazy, których wymowa jest zgodna z pisownią | |
---|---|
Wyrazy, których wymowa nie jest zgodna z pisownią |
Rozpoznaj wyrazy, których wymowa jest zgodna z pisownią.
bezpiecznie, kwiat, gniazdko, głębszy, krówka, bielizna, pusty, kałamarnica, król, krakowianka, wyprać, busz, miedź, łódź, miska, ojczym, kurz, wiedźma, wszystko, pismo, książka, sweter, prędki, krótki
Wyrazy, których wymowa jest zgodna z pisownią | |
---|---|
Wyrazy, których wymowa nie jest zgodna z pisownią |
Poprawną pisownię wyrazów zawierających głoski dźwięczne, które w wymowie tracą dźwięczność, można sprawdzić w innych formach danego wyrazu.
Zapisz poprawne formy mianownika liczby pojedynczej i mianownika liczby mnogiej.
Mimo że często piszemy inaczej, niż mówimy, łatwo sprawdzić, jaką literę zapisać. Wystarczy utworzyć inną formę danego wyrazu.
M. lp. | D. lm. | M. lp. | M. lm. |
---|---|---|---|
krówka | bo krówek | wróg | bo wrogowie |
bo ławek | sposób | ||
bo bluzek | stóg | ||
bo babek | obiad | ||
bo trawek | staw | ||
bo widokówek | opad | ||
bo łóżek | dziób | ||
bo żelazek | wąż |