Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
R1BPAO7hUhQaM1
Ilustracja przedstawia różne futurystyczne pojazdy latające. W każdym z nich znajdują się elegancko ubrani ludzie. W lewym dolnym rogu znajduje się obiekt z napisem „Restauracja”.
Wyjście do opery w 2000 roku. Wizja z początku XX wieku: sposób przemieszczania się ludzi w 2000 roku.  Jej autorem jest Albert Robida – pionier sztuki fantastycznonaukowej
Źródło: Albert Robida, litografia ręcznie kolorowana, Library of Congress, Waszyngton, domena publiczna.

Sposoby przemieszczania się ludzi w przyszłości to jeden z ulubionych tematów twórców sztuki fantastycznonaukowej. Marzenia o błyskawicznej, bezpiecznej i komfortowej podróży rodzą też wizje futurystycznych środków transportu. Kiedyś człowiek chciał jedynie dotrzeć w najbardziej niedostępne miejsca na Ziemi, potem zapragnął zmierzyć się z grawitacją, w końcu postanowił podróżować, nie tracąc
na to upływającego czasu… Które z tych marzeń udało się zrealizować?
Czy podróżujemy tak, jak to dla nas wymyślili wizjonerzy ponad sto lat temu? A jak nasze pokolenie widzi podróże przyszłości?

Już wiesz

1) Wypisz przykłady trzech różnych środków transportu. Poszukaj informacji o nich w dowolnej encyklopedii i zapisz odpowiedź na pytania: Który z nich jest najstarszy, a który został stworzony najpóźniej? Który jest najszybszy, a który najwolniejszy? Który jest najdroższy, a który najbardziej ekonomiczny?

RaJ8FjHAIyvv6
Miejsce na notatkę
j00000003ZB2v27_0000000P
JPOL_E3_E4_Tekstykultury

Futurystyczne wizje podróżowania
na ilustracjach z przełomu XIX i XX wieku

j00000003ZB2v27_0000000P
Polecenie 1

Wypisz kilka środków transportu, z których najczęściej korzystasz oraz jeden, którego nie miałeś okazji wypróbować.

RUhSbepfQRNjn
Miejsce na notatkę
Ćwiczenie 1

Zastanów się i przedstaw, jak w ciągu minionego stulecia zmieniał się sposób, czas i komfort podróżowania.

R1A7dEWEBw7lw
Miejsce na notatkę
Polecenie 2

Zastanów się i napisz, jak na początku ubiegłego wieku ludzie mogli sobie wyobrażać środki transportu w późniejszych czasach.

RXKx8HtJBhKNn
Miejsce na notatkę
Polecenie 3

Wymyśl i zapisz nazwy dla środków transportu, które zostały przedstawione
na ilustracji Wyjście do opery w 2000 roku.

R1Sht7zY1fYYZ
Miejsce na notatkę
Polecenie 3

Opisz największe trzy zmiany na dworcach, które się dokonały od ich powstania.

RPCVKJuvJviYU
Miejsce na notatkę
Ćwiczenie 2

Jak wyobrażasz sobie dworzec przyszłości? Stwórz krótką wypowiedź w formie opisu miejsca.

RDqlYSo4A0vdN
Miejsce na notatkę
Aby zrozumieć poruszane w tym materiale zagadnienia, przypomnij sobie:

weduta – pejzaż przedstawiający scenę miejską (np. miejską ulicę, widok placu, także z motywami postaci ludzkich);

kompozycja horyzontalna – kompozycja obrazu polegająca na akcentowaniu w dziele sztuki kierunków poziomych, rozbudowa kompozycji dzieła wszerz;

kompozycja wertykalna – kompozycja dzieła sztuki, która polega na podkreślaniu kierunków pionowych;

monochromatyczny – oznacza, że coś jest jednokolorowe/ jednobarwne.

Ćwiczenie 3

Przyjrzyj się ilustracji lub zapoznaj z jej opisem, a następnie dokończ opisujące ją zdania.

R1GTck23q6yhb1
Opakowanie czekolady Hildebrand [czyt.  Hildibrant] z serii: Niemcy w roku 2000
Źródło: a. nn., 1899, domena publiczna.
RydXXAh70S3wH
Zadanie interaktywne, należy wybrać prawidłową odpowiedź spośród podanych możliwości.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
R1ClUuVYB0jUx
Zadanie interaktywne, należy wybrać prawidłową odpowiedź spośród podanych możliwości.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
RdMIFBh4CpbmW
Zadanie interaktywne, należy wybrać prawidłową odpowiedź spośród podanych możliwości.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 4

Przyjrzyj się kartce pocztowej lub zapoznaj się z jej opisem i dokończ stwierdzenia, które jej dotyczą.

R1R8hsBXTTHdp
Dworzec Centralny Naziemnych i Powietrznych Połączeń. Rosyjska karta pocztowa z serii Moskwa w XXIII wieku
Źródło: a. nn., 1914, domena publiczna.
RalJeIHPPDDu6
Zadanie interaktywne, należy wybrać prawidłową odpowiedź spośród podanych możliwości.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
R4ykiy5llSrJX
Zadanie interaktywne, należy wybrać prawidłową odpowiedź spośród podanych możliwości.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
R2hHzCmYxipHJ
Zadanie interaktywne, należy wybrać prawidłową odpowiedź spośród podanych możliwości.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 4

Wymień znane ci współczesne środki transportu. Podaj swój ulubiony. Uzasadnij swój wybór.

RlCnOlrKBApzW
Miejsce na notatkę
Ćwiczenie 5

Na rosyjskiej kartce pocztowej została utrwalona wizja dworca w XXIII wieku.  Napisz, który z pomysłów na niej zawartych nasza cywilizacja zdążyła już zrealizować.

R24KJipLdLwp8
Miejsce na notatkę
Ćwiczenie 6

Napisz, czy wszystkie elementy znajdujące się w wizji dworca z XXIII wieku, zawartej na pocztówce, pasują do twoich wyobrażeń takiego miejsca? Uzasadnij swoją wypowiedź.

RcJXoQOHY2Jzz
Miejsce na notatkę
Polecenie 4

Zredaguj kartkę pocztową z pozdrowieniami z podróży. Pamiętaj o zapisaniu adresu.

RXqcTv2kZBv60
Miejsce na odpowiedź.
j00000003ZB2v27_0000002A
JPOL_E3_E4_Konteksty

Teleportacja

Ćwiczenie 7

Korzystając z dostępnych ci źródeł, wyjaśnij pojęcie teleportacji.

RyVw93rNUp4OM
Miejsce na notatkę
Ćwiczenie 8

Wymień znane ci tytuły utworów literackich, filmów, gier komputerowych, w których pojawia się motyw teleportacji oraz teleporterów. Opisz, jak działa jeden z tych środków komunikacji.

R1Ml6fXCKteTC
Miejsce na notatkę
Ćwiczenie 9

Podaj pięć synonimów do słowa 'podróż' i użyj jednego z nich w krótkim dialogu.

Rbtwtgk5BlOVd
Miejsce na notatkę
Ćwiczenie 10

Zredaguj ogłoszenie o sprzedaży używanego domowego teleportera. Zawrzyj w nim informacje na temat wyglądu i cech tego urządzenia.

R1HXxD9X2T8VR
Miejsce na odpowiedź.
j00000003ZB2v27_0000002W
JPOL_E3_E4_Preteksty

Eksperyment Filadelfia

Kamil Nadolski Niewidzialne manewry

28 października 1943 roku amerykańska marynarka wojenna przeprowadziła podobno jeden z najbardziej tajemniczych eksperymentów w dziejach. Z dużym naciskiem na 'podobno'.

[…] W roku 1943 wyjątkowo aktywna była amerykańska marynarka wojenna, która postanowiła przetestować w praktyce prawa fizyki, a konkretnie teorię jednobiegunowego pola magnetycznego. Tak rozpoczął się Projekt Tęcza, znany bardziej jako Eksperyment Filadelfia.

Początki całej operacji sięgają jeszcze lat 1925‑1927, kiedy Albert EinsteinAlbert EinsteinAlbert Einstein opracował jednolitą teorię pola. […] Teoretyzowano,
że gdyby dowieść istnienia jednobiegunowego pola magnetycznego, można by dowolnie manipulować bodźcami wizualnymi. Jedną z ciekawych właściwości takiego pola byłoby odchylanie promieni światła nawet o kilka procent, co miałoby umożliwić ukrycie obiektu znajdującego się w obszarze jego oddziaływania. Wykorzystując prawa fizyki, można by więc sprawić, że dany obiekt stanie się niewidzialny.

[…]Królikiem doświadczalnym miał zostać niszczyciel USS EldridgeUSS EldridgeUSS Eldridge (DE‑173), który 28 października 1943 r. opuścił port w Filadelfii, i jego załoga. Nie znamy szczegółów technicznych przedsięwzięcia, wiadomo jedynie, że statek na jakiś czas zniknął z radarów, choć brak w tej kwestii precyzji (jedne relacje mówią o kilku minutach, inne o kilku godzinach). Nikt wówczas
nie przypuszczał, że eksperyment zacznie po latach żyć własnym medialnym życiem i stanie się – jak incydent w RoswellRoswellRoswell czy tajemnicze zaginięcia w rejonie Trójkąta Bermudzkiego – jednym z najbardziej osobliwych wydarzeń w historii. A przynajmniej tak twierdzą zwolennicy teorii spiskowych i wszelkiego rodzaju zjawisk paranormalnych.

Zaczęło się w roku 1955. Nikt dotychczas nie wspominał o badaniach sprzed 12 lat, aż tu nagle pisarz i badacz UFO, Morris K. JessupMorris K. JessupMorris K. Jessup, otrzymał tajemniczy list od niejakiego Carla M. AllenaCarl M. AllenCarla M. Allena. Mężczyzna twierdził w nim, że był świadkiem wojskowego eksperymentu. To, co opisał, brzmiało bardziej jak scenariusz filmu science fictionscience fictionscience fiction niż relacja z prawdziwych zdarzeń.

Zdaniem Allena USS Eldridge zniknął sprzed oczu obserwatorów eskortującego go transportowca i teleportował się do portu w Nowym Jorku. Gdy pojawił się ponownie, oczom żołnierzy miał ukazać się straszliwy widok: część załogi statku stopiła się z kadłubem statku. W kolejnym liście Allen informował,
że niszczyciel teleportował się do przyszłości, a dokładnie – do roku 1983.

Jessup próbował zapytać o szczegóły eksperymentu przedstawicieli amerykańskiej armii, ale bezskutecznie. Przygnieciony problemami osobistymi i niepowodzeniami w życiu zawodowym, w 1959 r. popełnił samobójstwo. Przynajmniej tak brzmi wersja oficjalna, bo są i tacy, którzy twierdzą, że to odkrycie prawdy o Eksperymencie Filadelfia zwróciło na pisarza uwagę amerykańskich służb i to oni pomogli mu zakończyć żywot. […]

[…]Na przełomie lat 80. i 90. pojawił się wreszcie kolejny rzekomy świadek tajemniczego eksperymentu, niejaki Alfred Bielek, który dołożył do całej opowieści własną cegiełkę.

Mężczyzna twierdził, że służył na USS EldridgeUSS EldridgeUSS Eldridge i brał udział w kontrowersyjnym eksperymencie. Bielek opowiadał o tym,
że udało mu się wyskoczyć za burtę, gdy okręt znikał, jednak nadal był on w zasięgu pola magnetycznego, które przeniosło jego oraz całą załogę w przyszłość, a dokładnie do roku 2137. Mało tego, odseparowano jego duszę i wstawiono w nowe ciało, zaś pamięć i świadomość tamtych wydarzeń mocno zaburzono. Na poparcie swoich opowieści nigdy nie przedstawił żadnych dowodów. Ostatecznie okazało się, że nie ma żadnych dowodów na to, że w ogóle służył na USS Eldridge.

fil Źródło: Kamil Nadolski, Niewidzialne manewry, dostępny w internecie: https://www.newsweek.pl/historia/niewidzialne-manewry/s0n2zll [dostęp 10.08.2022].
Albert Einstein
Morris K. Jessup
Carl M. Allen
Roswell
science fiction
USS Eldridge
Alfred Bielek
Ciekawostka

Jeżeli zainteresował cię Eksperyment Filadelfia i chcesz się dowiedzieć, gdzie rzekomo znaleziono teleportowany okręt oraz co się stało z jego załogą, zapoznaj się z filmem Tajemnica Eksperymentu Filadelfia z serii Tajemnice II wojny światowej (odcinek 13; 41 min 53 s).

Ćwiczenie 11

Na podstawie wyżej cytowanego tekstu wyjaśnij, jakiego zjawiska dotyczył eksperyment.

R12lsNSTS5blF
Miejsce na notatkę
Polecenie 5

Wyobraź sobie, że byłeś w dniu eksperymentu na pokładzie USS Eldridge. Zredaguj kartkę z pamiętnika, w której krótko opiszesz swoje przeżycia.

R12kmK1kP7LsC
Miejsce na odpowiedź
j00000003ZB2v27_000tp001
j00000003ZB2v27_0000003J
JPOL_E3_E4_Zadaniowo

Zadaniowo

Ćwiczenie 12

Objaśnij znaczenie terminu 'futurystyczny' w odniesieniu do dzieła literackiego, filmowego lub plastycznego i skonstruuj krótką notatkę na jego temat.

Ru8aS1dKwvhiR
Miejsce na odpowiedź
RUltmDCLMDjeD
Ćwiczenie 13
Zadanie interaktywne polega na przyporządkowaniu wyrazów do poszczególnych pól: synonimów i antonimów wyrazu "futurystyczny".
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Ćwiczenie 14

Użyj w ułożonych przez siebie zdaniach związanych treściowo z tematyką lekcji jednego synonimu i jednego antonimu do słowa 'futurystyczny'.

R1HOeoXVjQDi4
Miejsce na notatkę
Ćwiczenie 15

Porównaj wizje sposobów podróżowania utrwalone na ilustracjach z początku
XX wieku ze współcześnie istniejącymi środkami transportu. Napisz, czego
nie przewidzieli twórcy tych ilustracji.

RwaHDcbVF6nS9
Miejsce na notatkę
Polecenie 6

Napisz krótkie opowiadanie o tym, jak w 2215 roku twoi rówieśnicy oglądają odnalezione na archaicznych, twardych dyskach ilustracje lub filmy dotyczące dzisiejszych wizji teleportacji.

R1JO6fEsrkAI9
Miejsce na notatkę
R1ZPkc4BiWthZ1
Zadanie interaktywne. Uporządkuj słowa klucze: podróż, teleportacja, fantastyka naukowa, środki transportu, Eksperyment Filadelfia.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 16

Zapoznaj się z poniższymi słowami kluczami związanymi z lekcją, a następnie zaproponuj ich własną kolejność. Możesz kierować się tym, co cię zaciekawiło, poruszyło, zaskoczyło itp. Przygotuj krótkie uzasadnienie swojej propozycji.

Słowa klucze: podróż, teleportacja, fantastyka naukowa, środki transportu, Eksperyment Filadelfia.

R1XELqrG1i1te
Miejsce na odpowiedź.