Dziś będę straszny: pokażę wam komiks
Sen to nieodłączny element ludzkiego życia. Organizm potrzebuje go, aby odpocząć
i zregenerować siły. Marzenia senne, których częściej czy rzadziej doświadcza niemal każdy człowiek, są przedmiotem zainteresowania i badań specjalistów. Również artyści chętnie odwołują się w swoich utworach do snu, który dzięki temu stał się popularnym motywem literackim.
A w jaki sposób motyw snu przedstawia komiks?
1) Porozmawiaj ze znajomymi osobami (najlepiej w różnym wieku) na temat komiksów. Sporządź listę tytułów, które czytali twoi rozmówcy. Zaznacz znane tobie publikacje.
2) Jeśli lubisz czytać komiksy, wymień w punktach, co cię w nich pociąga. Jeśli się nimi nie interesujesz, napisz, co cię do komiksów zniechęca.
Skąd się bierze woda sodowa i nie tylko Tadeusza Baranowskiego
Tadeusz Baranowski
Polski plastyk, malarz i ilustrator, znany zwłaszcza jako scenarzysta i rysownik komiksowy. Obok Janusza Christy, Henryka Jerzego Chmielewskiego, Grzegorza Rosińskiego i Bogusława Polcha to jeden z najbardziej zasłużonych twórców polskiego komiksu. Autor m.in.: Skąd się bierze woda sodowa i nie tylko (1980), Na co dybie w wielorybie czubek nosa Eskimosa (1980), Antresolka profesorka Nerwosolka (1985), Podróż smokiem Diplodokiem (1986). Graficzne historie Tadeusza Baranowskiego wyróżnia przede wszystkim oryginalny, rozpoznawalny styl rysunku oraz specyficzny humor, zwłaszcza słowny.
Jak zdefiniować komiks?
Słownik terminologii medialnejKomiks (ang. comic stripscomic strips ‘zabawne pasma’) – publikowane w prasie lub w formie książkowej serie obrazków (rysunków, malowideł, fotografii), wzbogaconych tekstem umieszczonym pod nimi lub wpisanym w 'dymki' jako kwestie wypowiadane przez postaci. Tekst komiksu zapewnia ciągłość narracji i łączy poszczególne obrazki, zestawiane obok siebie jako osobne kadrykadry; […] Tematyka komiksów jest zróżnicowana: przygodowa, historyczna, fantastyczna, obyczajowa [...]. Wybitni rysownicy i autorzy tekstów komiksów stworzyli własne, rozpoznawalne style graficzne i narracyjne; różnicują się one także pod względem geograficznym i kulturowym [...]. Komiks wylansował wizerunki wielu bohaterów należących do stałego repertuaru kultury popularnej: m.in. Tarzana […], Batmana […] Asterixa […].
Źródło: Słownik terminologii medialnej, red. Walery Pisarek, Kraków 2006, s. 97.
historyjka obrazkowa z tekstem; podstawowy element narracji stanowi kadr z obrazkami (zbiór kadrów tworzy planszę); wypowiedzi narratora i bohaterów prezentowane są zazwyczaj w dymkach
Zaznacz te cechy, które w odniesieniu do komiksu będą zawsze prawdziwe i z których można by zbudować definicję tego medium.
- Jest opowieścią graficzną.
- Rolę dominującą w przekazie odgrywa słowo.
- Składa się z co najmniej dwóch kadrów.
- Tekst jest wkomponowany w obraz.
- Na stronie (planszy) może się znajdować wyłącznie jeden kadr.
- Układ kadrów odpowiada biegowi fabuły.
- Dialogi i myśli bohaterów prezentowane są w tzw. dymkach.
- Jest formą skierowaną wyłącznie do młodych odbiorców.
- Może być zrealizowany przy użyciu różnych technik plastycznych i w różnorodnych konwencjach.
- Graficzne przedstawienie rzeczywistości ma zawsze charakter realistyczny.
Dymki komiksowe mogą przybierać różne kształty. Teksty narratora umieszczane są w prostokątnych dymkach przy dolnej lub górnej krawędzi obrazka. W dymkach prostokątnych lub owalnych z charakterystycznym ogonkiem umieszczane są wypowiedzi bohaterów. Z kolei dymki w postaci chmurek prezentują myśli postaci.
Za pomocą kształtu dymków można również wyrazić emocje bohaterów, np. poszarpany, przypominający gwiazdę dymek oznacza krzyk lub gniew. Natomiast szept sygnalizowany jest za pomocą dymka o przerywanej krawędzi.
Sen Bąbelka
Obejrzyj planszę z komiksu Skąd się bierze woda sodowa i nie tylko. Następnie wybierz z umieszczonych w tabeli przeciwstawnych cech te, które są odpowiednie dla stylu i treści przedstawionego rysunku. Dokonując wyboru, przygotuj argumenty, którymi uzasadnisz swoją decyzję.
| Co opisuje para odpowiedzi: | Odpowiedź 1. | Odpowiedź 2. |
| Konwencja graficzna | Realistyczna □ | Nierealistyczna □ |
| Ujęcie przedstawionej na rysunku rzeczywistości | Statyczne □ | Dynamiczne □ |
| Estetyczne nacechowanie rysunku | Rysunek ma charakter komiczny, żartobliwy. □ | Rysunek przedstawiony został w konwencji serio i tak też powinien zostać odebrany przez czytelnika komiksu. □ |
| Nacechowanie rysunku: nastrój i emocje | Pogodny nastrój przygody, uczucie ekscytującego napięcia. □ | Nastrój ponury, pełen grozy, wywołujący przerażenie. □ |
| Porządek przedstawionych zdarzeń | Rysunek zaciera logiczny porządek następstwa zdarzeń, oddając charakterystyczną dla snu jednoczesność dziania się. □ | Zdarzenia na rysunku zaprezentowane zostały w porządku czasowego następstwa (przedstawienie pozwala stwierdzić, w jakiej kolejności zdarzenia następują po sobie). □ |
| Kto śni? | Nie sposób stwierdzić, który ze śpiących bohaterów wyśnił przedstawioną wizję. □ | Sposób przedstawienia planszy wskazuje odbiorcy, że zaprezentowana wizja wyśniła się Bąbelkowi (bohaterowi w czapie trapera). □ |
Na podstawie opisu ilustracji z komiksu przedstawiającego sen Bąbelka określ, które jej elementy są realistyczne, a które fantastyczne. Wypisz przykłady.
obraz lub opis uwydatniający i wyolbrzymiający charakterystyczne cechy np. postaci, przedmiotów, zjawisk w celu ośmieszenia lub dla żartu; zdeformowana postać czegoś
Rozważ, czy karykatura, jak się powszechnie sądzi, zawsze prezentuje negatywną ocenę przedstawionej postaci. Uzasadnij swoją wypowiedź, odwołując się do grafiki ze snem Bąbelka.
Wymień elementy świadczące o karykaturalnym przedstawieniu postaci na rysunku Tadeusza Baranowskiego.
Przedstaw wrażenia, jakie wywołuje w tobie rysunek Tadeusza Baranowskiego. Wskaż, co może w nim zachęcić do zapoznania się z całością historii. Uzasadnij swoje zdanie.
Przedstaw wrażenia i uczucia, jakie wywołuje w tobie opis rysunku Tadeusza Baranowskiego. Czy ciekawi ciebie historia zabawnego brodacza? Wyjaśnij, dlaczego.
Wielki turniej Janusza Christy
Janusz Christa
Autor komiksów, rysownik i scenarzysta; twórca jednej z najpopularniejszych polskich serii komiksowych - 'Kajko i Kokosz'. Na początku historie o przygodach bohaterów ukazywały się w odcinkach. Od 1972 roku drukował je gdański dziennik „Wieczór Wybrzeża”„Wieczór Wybrzeża”. Później pojawiały się również na łamach „Świata Młodych”„Świata Młodych” oraz w magazynie „Relax”„Relax”. Janusz Christa stworzył również serię o Kajtku i Koku (rozpoczętą wcześniej niż cykl o Kajku i Kokoszu), bohaterach przygodowych opowieści marynarskich, kryminalnych i fantastycznonaukowych, a także dwie sensacyjno‑marynarskie opowieści o Gucku i Rochu.
Plansza z komiksu Janusza Christy w ostatnim kadrze ukazuje początek sennego koszmaru kasztelana Mirmiła. Zaproponuj dalszy ciąg tej historii. Swój pomysł przedstaw w formie opowiadania lub komiksu.
Zapoznaj się z treścią fragmentu komiksu Janusza Christy. Ostatnia scena ukazuje początek sennego koszmaru kasztelana Mirmiła. Zaproponuj dalszy ciąg tej historii. Swój pomysł przedstaw w formie opowiadania.
Porównaj plansze z komiksu Janusza Christy z prezentowaną wcześniej stroną komisku autorstwa Tadeusza Baranowskiego. Wskaż tę, która bardziej ciebie zaciekawia. Uzasadnij swój wybór.
Porównaj historyjki z komiksów Janusza Christy i Tadeusza Baranowskiego. Wskaż tę, która bardziej ciebie zaciekawia.
Co jest podobne w komiksach obu autorów, a co je różni?
Obecność humorystycznych akcentów., Postacie ujęte w sposób karykaturalny., Zwielokrotnienie wizerunku głównego bohatera snu w obrębie jednego kadru., Rozdzielenie w graficznym rozplanowaniu planszy rzeczywistości (jawy) i snu., Sposób czasowego ujęcia układu zdarzeń.
| Podobieństwa | |
|---|---|
| Różnice |
Zadaniowo
Opisz planszę z komiksu Tadeusza Baranowskiego przedstawiającą sen Bąbelka.
Wykorzystując wnioski z wykonanych na lekcji ćwiczeń i własne spostrzeżenia, napisz opowiadanie pod tytułem 'Sen Bąbelka'.
Zapoznaj się z poniższymi słowami kluczami związanymi z lekcją, a następnie zaproponuj ich własną kolejność. Możesz kierować się tym, co cię zaciekawiło, poruszyło, zaskoczyło itp. Przygotuj krótkie uzasadnienie swojej propozycji. Słowa klucze: sen, komiks, karykatura, Tadeusz Baranowski, Janusz Christa.