Moje miasto
Miasto przyciąga, gdyż promuje aktualne trendy dominujące w społeczeństwie.
Wabi ofertą kin, teatrów, galerii. Można je uznać za przestrzeń rozpoznawaną, ale jednocześnie anonimową. Wiedzie bowiem przechodniów wysprzątanymi traktami reprezentacyjnych ulic i niepokoi wyglądem ciemnych zakamarków. Kusi pięknem parków i egzotyką ogrodów zoologicznych, ale też przeraża truchtem szczurzych łap w pobliżu śmietników.
Które miasto uważasz za interesujące? Co zachwyca cię w miejskiej przestrzeni, a co od niej odstrasza?
Wynotuj nazwy twoich trzech ulubionych miast. Przy każdej z nich dopisz ważne, ciekawe, wyjątkowe miejsce, z którym ta miejscowość ci się kojarzy.
Kiedyś i teraz Warszawy
Stare miastoJest w Warszawie Stare Miasto,
gdzie od rana kielniakielnia stuka,
Stare Miasto – tak się zowie,
a po warszawsku – Starówka.Gdy przyjedziesz na wycieczkę
do Warszawy, mój kolego,
wybierz się na Stare Miasto,
tuż nad Wisłą, niedaleko.Zobaczysz, jak słońce błyszczy
na wieżyczkach, na dachówkach.
Kiedyś mury te wróg zniszczył;
lecz znów stoją. Jest Starówka!Znów po Rynku Staromiejskim
strojne w pozłociste blaski
spaceruje sobie stadko
srebrnych gołębi warszawskich.A od samego świtania,
ledwo słońce się ukaże,
na wysokich rusztowaniach
freskifreski malują malarze.I na ścianach kamieniczek
powstają pod pędzlem wartkim
różne piękne malowidła:
skrzypce, śpiewające ptaki,owoce, z liści girlandygirlandy,
księżyc, co się z nieba zwiesza...
Bo piękna była Starówka,
a będzie jeszcze piękniejsza.1953 rok
Źródło: Stare miasto, [w:] Konstanty Ildefons Gałczyński, Warszawski wiatr: strofy o Warszawie, Warszawa 1996.
Wyszukaj w dostępnych źródłach informacje na temat zniszczenia Warszawy podczas II wojny światowej.
Rozwiązanie: W wyniku działań wojennych (wysadzanie budynków, bombardowania) miasto zostało zrujnowane. Szacuje się, że Stare Miasto uległo zniszczeniu niemal w 100%, dzielnice objęte powstaniem - w ok. 85%.
Po zapoznaniu się z treścią wiersza odpowiedz na następujące pytania i wykonaj polecenia:
Określ, kim jest podmiot liryczny.
Połącz podane niżej określenia w pary o przeciwstawnych znaczeniach, np. piękne – brzydkie.
odbudowa, pokój, bezpieczeństwo, tętniąca życiem metropolia, nowoczesne arterie komunikacyjne, radość, ład, „piękna Starówka”, beztroskie spacery i błogi spokój, piękne, zdobione ornamentami kamienice
| „mury te wróg zniszczył” | |
| zgliszcza | |
| zniszczone ulice | |
| destrukcja | |
| naloty i bombardowania | |
| strach | |
| smutek | |
| wojna | |
| chaos | |
| śmierć |
Zwróć uwagę na datę powstania utworu Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego. Odszukaj w tekście wiersza fragmenty, które pomogą ci odpowiedzieć na pytanie: Co w tym czasie działo się w Warszawie?
Nazwij postawę podmiotu lirycznego w wierszu wobec przemian zachodzących w Warszawie.
Zastanów się, do czego podmiot liryczny pragnie nakłonić czytelnika? Odpowiedz, wykorzystując cytaty z wiersza.
W dostępnych źródłach wyszukaj zdjęcia współczesnej Warszawy lub wpisz w wyszukiwarkę hasło 'wirtualny spacer po Warszawie' i zwiedź Starówkę,
nie wychodząc z domu. Opisz wygląd rynku. Wymień, co zwraca twoją uwagę?
W dostępnych źródłach wyszukaj informacje na temat Starówki współczesnej Warszawy - zabytków, atrakcji turystycznych. Wymień, co zwraca twoją uwagę?
Wyjaśnij termin 'rynek miejski', a następnie określ jego funkcje. Skorzystaj z dostępnych źródeł informacji.
Wykorzystaj dostępne ci źródła informacji i wskaż starożytne korzenie współczesnej funkcji rynku w mieście.
Przyjrzyj się uważnie zamieszczonemu poniżej planowi Rynku Starego Miasta w Warszawie. Następnie w dowolnych źródłach odszukaj plan Starówki jednego z twoich ulubionych miast. Porównaj je ze sobą. Wskaż zauważone różnice.
W dostępnych źródłach wyszukaj informacje na temat atrakcji turystycznych, zabytków jednego z twoich ulubionych miast. Następnie porównaj je z warszawskimi. Wskaż różnice i podobieństwa.
Sen o WarszawieSen o Warszawie
Przeczytaj tekst piosenki Sen o Warszawie lub wyszukaj w dostępnych źródłach
i wysłuchaj utworu w wykonaniu Czesława Niemena.
Sen o WarszawieMam, tak samo jak ty,
Miasto moje, a w nim:
Najpiękniejszy mój świat,
Najpiękniejsze dni,
Zostawiłem tam kolorowe sny.Kiedyś zatrzymam czas
I na skrzydłach jak ptak
Będę leciał co sił
Tam, gdzie moje sny
I warszawskie kolorowe dni.Gdybyś ujrzeć chciał nadwiślański świt,
Już dziś wyruszaj ze mną tam.
Zobaczysz, jak przywita pięknie nas
Warszawski dzień.Mam, tak samo jak ty,
Miasto moje, a w nim:
Najpiękniejszy mój świat,
Najpiękniejsze dni,
Zostawiłem tam kolorowe sny.Gdybyś ujrzeć chciał nadwiślański świt,
Już dziś wyruszaj ze mną tam.
Zobaczysz, jak przywita pięknie nas
Warszawski dzień /×2
Warszawski dzień, warszawski dzień.Źródło: Marek Gaszyński, Czesław Niemen, Sen o Warszawie, 1966, płyta winylowa, Polskie Nagrania, dostępny w internecie: https://bibliotekapiosenki.pl/utwory/Sen_o_Warszawie/tekst [dostęp 28.08.2021].
Scharakteryzuj podmiot liryczny utworu Sen o Warszawie.
Napisz własnymi słowami, z jakim przekazem podmiot liryczny zwraca się do adresata.
Wypisz z tekstu trzy różne środki stylistyczne i wyjaśnij, jakie funkcje pełnią w piosence.
Wyszukaj w dostępnych źródłach informację na temat określenia 'mała ojczyzna'.
Warszawa jawi się w utworze jako mała ojczyzna, kraj lat dziecinnych. Uzasadnij to stwierdzenie, posługując się cytatami z tekstu.
Porównaj wiersz Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego Stare Miasto z piosenką
Sen o Warszawie. Wskaż podobieństwa w sposobie ukazywania obrazu miasta. O jakich aspektachaspektach życia w stolicy nie ma mowy w obu tekstach?
nadanie miejscu (przedmiotom, osobom) cech idealnych, upiększanie stanu rzeczywistego
Czy twoim zdaniem obrazy Warszawy ukazane w wierszu Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego Stare Miasto i piosence Sen o Warszawie zostały wyidealizowane? Uzasadnij swoje stanowisko.
Szczególna troska o swoją małą ojczyznę, silne przywiązanie do własnej miejscowości lub regionu, aktywne włączanie się w sprawy dotyczące ich rozwoju, uczestnictwo w życiu kulturalnym, angażowanie się w promowanie nazywamy patriotyzmem lokalnym.
Zadaniowo
Przygotuj scenkę dramową pt. Ludzie na ulicy. W swoim wystąpieniu zaprezentuj różnorodność ludzkich zachowań.
Weź udział w klasowej dramie. Pracując w grupach, posłużcie się techniką stop‑klatki. Wejdźcie w role przypadkowych przechodniów. Zastygnijcie w bezruchu, by zobrazować określoną (wybraną przez was) scenę, która mogłaby się zdarzyć na ulicy. Obserwatorzy (pozostała część klasy) będą mieć za zadanie nadać tytuły oglądanym stop‑klatkom.
Weź udział w klasowej dramie. Pracując w grupach, posłużcie się techniką stop‑klatki. Wejdźcie w role przypadkowych przechodniów. Zastygnijcie w bezruchu, by przedstawić scenkę, która mogłaby się zdarzyć na ulicy. Opowiedzcie o niej. Nadajcie tytuły każdej stop‑klatce.
Opisz swoją małą ojczyznę - miejscowość, w której mieszkasz. Stwórz projekt portfolio, w którym znajdą się, np. wywiad, fotoreportaż, list‑wspomnienie.
Stwórz folder reklamowy miejscowości (dużego miasta, miasteczka, wsi), w której mieszkasz.
Wykorzystaj poniższy szablon i zaprojektuj własne zdobnictwo budynku, który mógłby stanąć w twojej miejscowości.
Zastanów się i powiedz, jak wyobrażasz sobie budynek twoich marzeń. Opisz jego wielkość i funkcjonalność.
Zapoznaj się z poniższymi słowami kluczami związanymi z lekcją, a następnie zaproponuj ich własną kolejność. Możesz kierować się tym, co cię zaciekawiło, poruszyło, zaskoczyło itp. Przygotuj krótkie uzasadnienie swojej propozycji. Słowa klucze: mała ojczyzna, patriotyzm lokalny, miasto, wspomnienia, idealizacja.