Czy szkody można naprawić?
Ogromne hałdy, lasy wycięte w celu pozyskania drewna lub gruntów pod pola uprawne, wysypiska śmieci, z których trujące związki przenikają do powietrza, wody i gleby, to przykłady tego, jak bardzo człowiek może zniszczyć środowisko naturalne. Czy można temu zapobiegać? Czy można naprawić już wyrządzone szkody?
jak na twoje zdrowie wpływają czynniki zewnętrzne,
jaki stan środowiska naturalnego oddziałuje na organizmy,
jakie działania mają negatywny wpływ na środowisko.
Wyjaśnisz pojęcie „zrównoważony rozwój”.
Zaproponujesz działania sprzyjające środowisku naturalnemu.
Wskażesz przykłady rekultywacji terenów przyrodniczych.
1. Co to jest zrównoważony rozwój?
Przemysł jest nam potrzebny. To dzięki różnym jego gałęziom uzyskujemy surowce i produkty niezbędne w codziennym życiu. Jednak nie powinniśmy zapominać, że równie potrzebne są tereny przyrodnicze niezmienione przez człowieka. Występuje tam wiele różnorodnych roślin i zwierząt, co jest korzyścią również dla nas. Na przykład ptaki żyjące na tych terenach zjadają ogromną ilość owadów, takich jak muchy czy komary, zachowując w ten sposób równowagę w przyrodzie. Na szczęście możemy pogodzić ze sobą te dwie potrzeby, jeśli zastosujemy zasady zrównoważonego rozwojuzrównoważonego rozwoju.
Na czym polega zrównoważony rozwój? Wyobraźmy sobie, że leśniczy zarządza lasem, w którym rośnie tysiąc drzew. Każdego roku pozwala wyciąć 20 najstarszych drzew, a na ich miejsce każe sadzić 20 nowych. Dzięki temu w lesie nie ubywa drzew, a ich wiek jest różnorodny – od najmłodszych po w pełni dojrzałe.
Zrównoważony rozwój to takie gospodarowanie zasobami środowiska, które nie powoduje ich dewastacjidewastacji. Dzięki temu możliwe jest zachowanie przyrody na potrzeby przyszłych pokoleń.
Korzystając z dostępnych źródeł informacji, np. Internetu, dowiedz się, dlaczego nie wysiewa się drzew bezpośrednio w lasach, tylko uprawia w szkółkach, aż podrosną.
Na zachowanie środowiska w niezmienionym stanie ogromny wpływ mają nasze codzienne zachowania.
Warto więc pamiętać o:
segregowaniu śmieci,
używaniu produktów i opakowań nadających się do recyklingu,
sprzątaniu miejsca po biwaku,
wyrzucaniu śmieci do koszy zamiast na ziemię,
dbaniu o zieleń,
oszczędzaniu energii elektrycznej, gazu i wody.
Niestety, dawniej ludzie nie zastanawiali się nad konsekwencjami swoich działań, wiele szkód zostało więc już poczynionych. Na szczęście są sposoby, aby przywrócić naturze zdewastowane tereny przyrodnicze! Takie działania nazywamy rekultywacjąrekultywacją.
Przykładem działania, które nie uwzględnia zasad zrównoważonego rozwoju, jest umacnianie brzegów rzek i jezior na całej ich długości. Dzięki temu można budować przystanie dla łodzi i domy tuż nad wodą. Jednak w ten sposób ptaki tracą miejsca, w których mogłyby budować gniazda. Straty ponoszą też ludzie: rzeki o umocnionych brzegach w mniejszym stopniu są zabezpieczone przed powodzią, gdyż nie ma naturalnej roślinności przy brzegach.
Poszukaj w swojej okolicy terenów, które po uprzedniej dewastacji zostały poddane rekultywacji. Jeśli nie ma takich miejsc, zaproponuj działania poprawiające stan terenów, które twoim zdaniem tego wymagają.
Na całym świecie pszczelarze obserwują stopniowe wymieranie pszczół. Przyczyny nie są znane, ale najprawdopodobniej jest to konsekwencja skażenia środowiska szkodliwymi substancjami chemicznymi. Zjawisko to może mieć katastrofalne skutki – pszczoły zapylają wiele roślin, umożliwiając ich rozmnażanie. Część roślin uprawianych przez ludzi również jest zapylana przez pszczoły.
Podsumowanie
Zrównoważony rozwój to takie gospodarowanie zasobami środowiska, które nie powoduje ich dewastacji.
Współczesny przemysł i życie codzienne powinny opierać się na idei zrównoważonego rozwoju.
Odnowa terenów poprzemysłowych jest korzystna zarówno dla środowiska, jak i dla ludzi.
Praca domowa
Korzystając z dostępnych źródeł, wskaż zalety i wady umacniania brzegów rzek, czyli ich tzw. regulacji.
Wymień zakłady przemysłowe położone w okolicy twojego miejsca zamieszkania. Określ, które z nich są największym zagrożeniem dla środowiska.
Zaproponuj działania, które przyczynią się do bardziej sprzyjających środowisku sposobów wydobywania i przetwarzania surowców przez wymienione przez ciebie zakłady przemysłowe.
Słownik
zniszczenie środowiska na danym terenie, w którym wystąpiły zmiany nieodwracalne siłami natury, skrajnym przykładem dewastacji środowiska jest katastrofa ekologiczna
obiekt mostowy górny lub dolny, umożliwiający bezkolizyjne przejście dla zwierząt np. na autostradzie
przywracanie wartości użytkowej i przyrodniczej terenom dewastowanym przez człowieka
takie gospodarowanie zasobami środowiska, które nie powoduje ich dewastacji i pozwala na ich zachowanie dla przyszłych pokoleń
Zadania
Uzupełnij tekst właściwymi wyrazami.
skarpy, wyrobiska, brzegówka, zarybiamy, oczyszczamy, hałdy, zalesiamy
Znamy wiele sposobów rekultywacji zdewastowanych terenów. Tereny po wyciętych lasach ponownie ......................, a zanieczyszczone jeziora ....................... A co ze zmianami w krajobrazie? Na szczęście ...................... i usypiska zamieniamy w sztuczne wzgórza, a ...................... w jeziora.