Współpraca i konflikt, czyli jak przeżyć wśród ludzi?
Wprowadzenie
Między 1 rokiem n.e. a czasami współczesnymi ilość ludzi zwiększyła się ponad
35 razy. W XX w. tempo przyrostu liczby ludzi było tak duże, że co kilkanaście lat przybywał 1 miliard mieszkańców. Jednocześnie XX w. jest okresem wyjątkowo szybko rozwijającej się gospodarki, której rozwój opierał się o wykorzystanie nieodnawialnych zasobów naturalnychnieodnawialnych zasobów naturalnych Ziemi.
Zadanie na rozgrzewkę
Wyobraź sobie, że mieszkasz wraz z rodziną w niewielkim, 4‑pokojowym domu.
Co kilkanaście dni wprowadza się do niego nowa rodzina. Wkrótce obok Twojej rodziny jest 35 razy więcej ludzi. Wszyscy mieszkają w tym samym domu... Wypisz podstawowe problemy, z jakimi muszą borykać się wszyscy mieszkańcy w związku z tą trudną sytuacją mieszkaniową.
Masz do wyboru – porozumieć się ze współmieszkańcami, lub walczyć z nimi, by mieć pierwszeństwo w korzystaniu z urządzeń sanitarnych. Napisz, którą drogę wybierzesz.
Podziały w społeczeństwie. Ekonomika
Spójrz na mapę świata przedstawiającą dochód na głowę mieszkańca kraju wyrażoną w fikcyjnych jednostkach. Nie wyrażają one dochodów w dolarach lub euro, lecz możliwości zakupu towarów przez mieszkańców w ich własnych krajach (tzw. siła nabywczasiła nabywcza).
Mapa - poziom rozwoju gospodarczego państw (bogata Północ - biedne Południe).
Produkt krajowy brutto (PKB) na 1 mieszkańca (ceny bieżącej):
1. Powyżej 20 tys. dolarów:
- Ameryka Północna,
- Australia,
- Europa Zachodnia wraz ze Skandynawią,
- Katar.
2. Powyżej 12‑20 tys. dolarów:
- Brazylia,
- Rosja,
- Europa Wschodnia i Centralna,
3.Powyżej 8‑12 tys. dolarów:
- Turcja,
- Część Półwyspu Arabskiego,
- niewielka cześć Bałkan,
- część Ameryki Południowej,
- Republika Południowej Afryki.
4.Powyżej 5‑8 tys. dolarów:
- Chiny,
- część Ameryki Południowej,
- wybrzeże Afryki.
5.Powyżej 2‑5 tys. dolarów:
- Indochiny,
- część Ameryki Południowej
6. Poniżej 2 tys. dolarów:
- znaczna część Afryki
- Indie.
Odpowiedz, gdzie jest najwięcej państw o najniższej sile nabywczej obywateli.
Na podstawie opisu mapy wymień kontynenty, które dotknięte są najniższą siłą nabywczą obywateli.
Poszukaj informacji o krajach, w których panuje stałe niedożywienie mieszkańców. Czy istnieje zależność między siłą nabywczą mieszkańców a tym zjawiskiem? Swoje odpowiedzi zapisz poniżej.
Jak sądzisz, czy istnieje jakaś zależność między faktem, że większość krajów, które miały niegdyś swoje kolonie w innych regionach Ziemi, jest dziś najbogatszymi krajami świata? Napisz jak wygląda obecna sytuacja gospodarcza tych kolonii.
Kultura i etniczność
Ludzie czują się raźniej w grupie. Dotyczy to także dużych i wielkich grup społecznych. Odwołując się do wspólnej przeszłości, wartości, języka, modeli zachowań – to jest kultury – oraz terytorium i związanych z nimi wspólnych interesów politycznych, tworzą wspólnoty etniczne. Od XIX w. funkcjonują one w ścisłym związku z istnieniem konkretnych państw i przekształcają w nowoczesne, powszechne narody.
Grupy etniczne mają różną wielkość. Niektóre, jak Hindusi lub Chińczycy Han liczą po kilkaset milionów członków. Najmniejsze, jak lud Korowai z Papui liczą po kilkaset osób.
Nie wszystkie grupy uznające się za narody miały lub mają swoje państwo. Nie wszystkie narody składają się tylko z jednej grupy etnicznej. Zarówno najbogatsze kraje świata (USA, kraje Unii Europejskiej), jak i najuboższe (środkowa Afryka) są zamieszkiwane przez społeczeństwa wieloetniczne.
Podzielcie się na grupy złożone z 3‑4 osób. Jedna z nich będzie prezydentem państwa, pozostałe przywódcami większościowej grupy etnicznej i mniejszości etnicznych. Przynajmniej jedna z mniejszości reprezentuje naród zamieszkujący sąsiednie, potężniejsze państwo. Waszym zadaniem jest wspólne napisanie tej części konstytucji kraju, która określa prawa i obowiązki obywatela. Waszym celem jest napisanie takiego prawa, które zapewni poczucie bezpieczeństwa wszystkim obywatelom, a państwu da możliwość sprawnego funkcjonowania w warunkach pokoju i zagrożenia konfliktem. Prezydent pełni rolę moderatora procesu tworzenia prawa.
Dyskryminacja ze względu na płeć
Kobiety i mężczyźni w Polsce różną się pod względem otrzymywanych wynagrodzeń na korzyść mężczyzn. Różnica w wynagrodzeniach jest natomiast mniejsza jeżeli weźmiemy pod uwagę wykształcenie - czym kobieta jest bardziej wykształcona, tym różnica jest mniejsza.
Jak myślisz, dlaczego zbieżność między wykształceniem a różnicami w dochodach kobiet i mężczyzn jest tak wyraźna? Napisz odpowiedź poniżej.
Różnice w podejściu do praw kobiet i mężczyzn w Europie, Ameryce Północnej i Australii są mniej drastyczne niż w krajach azjatyckich i afrykańskich. Szczególnie w krajach, gdzie obowiązuje muzułmańskie prawo wyznaniowe, podkreśla się podporządkowanie kobiet mężczyznom.
Wojna i pokój
Różnice zdań i próba skłonienia drugiej strony do akceptacji naszego stanowiska są zjawiskami naturalnymi wśród ludzi. Gdy jednak jedna ze stron nie chce długich rozmów, lecz szuka szybkiego rozwiązania, może uciec się do przemocy. Wojny wybuchające między państwami i narodami rzadko jednak kończą się szybkim rozstrzygnięciem. Zawsze prowadzą do tragedii i krzywdy tysięcy niewinnych osób.
Zapoznaj się z mapą konfliktów zbrojnych i tabelą z liczbami ofiar największych konfliktów. Napisz, czy rzeczywiście można liczyć, że wojna przyniesie szybkie rozstrzygnięcie politycznych sporów.
Mapa - konflikty zbrojne.
Legenda:
1. brązowy kolor – duże wojny, ponad 10000 ofiar rocznie:
- niewielkie obszary w Afryce, część Półwyspu Arabskiego
2. czerwony kolor – wojny, 1000‑9999 ofiar rocznie:
- Afryka, Ameryka Środkowa, część Półwyspu Arabskiego
3. pomarańczowy kolor – mniejsze konflikty, 100‑999 ofiar rocznie:
- Afryka, Rosja, Indie, Chiny, Ameryka Południowa
4. żółty kolor – potyczki i starcia, poniżej 100 ofiar rocznie:
- Ameryka Południowa, Afryka, Indochiny
Tabela z konfliktami powyżej 1000 ofiar śmiertelnych rocznie
Początek konfliktu | Konflikt | Miejsce | Ofiary śmiertelne łącznie | Ofiary śmiertelne w 2014 | Ofiary śmiertelne w 2015 |
1964 | Izraelsko‑palestyński | Izrael | 24,000 | 2,365 | 110 |
1984 | Turecko‑kurdyjski | Turcja | 45,000+ | 57+ | 1,131‑2,174 |
1991 | Wojna domowa w Somalii | Somalia | 500,000 | 2,983 | 3,307 |
1998 | Gminny konflikt w Nigerii | Nigeria | 15,936 | 1,822 | 757 |
2003 | Konflikt w Darfurze | Sudan | 178,363+ | 2,101 | 1,108 |
2004 | Wojna w Pakistanie | Pakistan | 59,317 | 5,496 | 3,305 |
2006 | Meksykańska wojna narkotykowa | Meksyk | 150,000+ | 7,504 | 3,814 |
2011 | Sudański konflikt graniczny | Sudan | 5,200+ | 746 | 1,020 |
2011 | Rebelia islamska na Synaju | Egipt | 2,907 | 981 | 2,145 |
2011 | Kryzys jemeński | Jemen | 6,800‑11,000 | 1,500‑7,700 | 5,430 |
2011 | Libijska wojna domowa | Libia | 13,482 | 2,825 | 2,365 |
2012 | Wojna domowa w Republice Środkowoafrykańskiej | Republika Środkowoafrykańska | 6,212 | 3,347 | 355 |
2013 | Wojna domowa w Sudanie Południowym | Sudan Południowy | 10,400+-50,000+ | 6,383‑40,000+ | 2,624 |
2014 | Konflikt we wschodniej Ukrainie | Ukraina | 7,883 | 4,771 | 3,112 |
(Źródło tabeli: (https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_ongoing_armed_conflicts))
Podsumowanie
Konflikty między ludźmi są zjawiskiem naturalnym. Każdy dąży bowiem do realizacji własnych celów. Ważne jest, jak te problemy są rozwiązywane. Jak społeczeństwo stara się je przewidywać i zapobiegać ich negatywnym skutkom?
Podzielcie się na zespoły i spróbujcie opracować 'strategię pokoju', która będzie opisywać środki zapobiegające konfliktom we wskazanych wyżej, trudnych relacjach między ludźmi. Jeśli widzicie także inne, ważne konflikty do rozwiązania – zaproponujcie sposób ich zażegnania! Swoje pomysły zapiszcie tutaj lub w zeszycie.