Pierwsi rodzice w malarstwie i literaturze
Przyjrzyj się dokładnie obrazowi, a następnie wybierz jedną z poniższych ról i wykonaj polecenia. Możesz również pracować z koleżankami i kolegami w zespole.
1. Baczny obserwator
Jakie momenty z życia Adama i Ewy w raju ukazał malarz?
Zatytułuj kolejne etapy życia Adama i Ewy przedstawione na obrazie.
Uporządkuj je chronologicznie.
2. Gawędziarski przewodnik
Opowiedz biblijną historię Adama i Ewy, której etapy zostały ukazane na obrazie tak, aby zaciekawić osobę oglądającą obraz.
Zapisz słowa – tutaj lub w zeszycie – które mógłby wypowiadać Pan Bóg w momencie ukazanym na pierwszym planie.
3. Wnikliwy psycholog
Opisz postacie znajdujące się na obrazie. Zwróć uwagę na ich gesty, postawę ciała, ubiór.
Opisz, co mogą czuć Adam i Ewa w scenie przedstawionej na pierwszym planie.
Wytłumacz, dlaczego postacie pierwszych ludzi są nagie.
4. Spostrzegawczy przyrodnik
Odszukaj drzewo wiadomości dobrego i złego? Opisz je.
Jakie jeszcze elementy przyrody ożywionej i nieożywionej przedstawił malarz na obrazie? Wymień je.
Zastanów się, czy wizja raju ukazana przez malarza jest podobna do twoich wyobrażeń.
Opowiedz swoimi słowami historię wypędzenia Adama i Ewy z raju. Możesz skorzystać z poniższego fragmentu Biblii.
Biblia Tysiąclecia. Stary Testament. Księga RodzajuPan Bóg wziął zatem człowieka i umieścił go w ogrodzie Eden, aby uprawiał go i doglądał. 16 A przy tym Pan Bóg dał człowiekowi taki rozkaz: «Z wszelkiego drzewa tego ogrodu możesz spożywać według upodobania; 17 ale z drzewa poznania dobra i zła nie wolno ci jeść, bo gdy z niego spożyjesz, niechybnie umrzesz.»
[...]
1 A wąż był bardziej przebiegły niż wszystkie zwierzęta lądowe, które Pan Bóg stworzył. On to rzekł do niewiasty: «Czy rzeczywiście Bóg powiedział: Nie jedzcie owoców ze wszystkich drzew tego ogrodu?» 2 Niewiasta odpowiedziała wężowi: «Owoce z drzew tego ogrodu jeść możemy, 3 tylko o owocach z drzewa, które jest w środku ogrodu, Bóg powiedział: Nie wolno wam jeść z niego, a nawet go dotykać, abyście nie pomarli». 4 Wtedy rzekł wąż do niewiasty: «Na pewno nie umrzecie! 5 Ale wie Bóg, że gdy spożyjecie owoc z tego drzewa, otworzą się wam oczy i tak jak Bóg będziecie znali dobro i zło». 6 Wtedy niewiasta spostrzegła, że drzewo to ma owoce dobre do jedzenia, że jest ono rozkoszą dla oczu i że owoce tego drzewa nadają się do zdobycia wiedzy. Zerwała zatem z niego owoc, skosztowała i dała swemu mężowi, który był z nią: a on zjadł. 7 A wtedy otworzyły się im obojgu oczy i poznali, że są nadzy; spletli więc gałązki figowe i zrobili sobie przepaski. 8 Gdy zaś mężczyzna i jego żona usłyszeli kroki Pana Boga przechadzającego się po ogrodzie, w porze kiedy był powiew wiatru, skryli się przed Panem Bogiem wśród drzew ogrodu. 9 Pan Bóg zawołał na mężczyznę i zapytał go: «Gdzie jesteś?» 10 On odpowiedział: «Usłyszałem Twój głos w ogrodzie, przestraszyłem się, bo jestem nagi, i ukryłem się». 11 Rzekł Bóg: «Któż ci powiedział, że jesteś nagi? Czy może zjadłeś z drzewa, z którego ci zakazałem jeść?» 12 Mężczyzna odpowiedział: «Niewiasta, którą postawiłeś przy mnie, dała mi owoc z tego drzewa i zjadłem». 13 Wtedy Pan Bóg rzekł do niewiasty: «Dlaczego to uczyniłaś?» Niewiasta odpowiedziała: «Wąż mnie zwiódł i zjadłam». 14 Wtedy Pan Bóg rzekł do węża:
«Ponieważ to uczyniłeś, bądź przeklęty wśród wszystkich zwierząt domowych i polnych; na brzuchu będziesz się czołgał i proch będziesz jadł po wszystkie dni twego istnienia. [...]17 Do mężczyzny zaś [Bóg] rzekł: «Ponieważ posłuchałeś swej żony i zjadłeś z drzewa, co do którego dałem ci rozkaz w słowach: Nie będziesz z niego jeść – przeklęta niech będzie ziemia z twego powodu: w trudzie będziesz zdobywał od niej pożywienie dla siebie po wszystkie dni twego życia. [...]
22 Po czym Pan Bóg rzekł: «Oto człowiek stał się taki jak My: zna dobro i zło; niechaj teraz nie wyciągnie przypadkiem ręki, aby zerwać owoc także z drzewa życia, zjeść go i żyć na wieki». 23 Dlatego Pan Bóg wydalił go z ogrodu Eden, aby uprawiał tę ziemię, z której został wzięty.
Źródło: Biblia Tysiąclecia. Stary Testament. Księga Rodzaju, dostępny w internecie: https://biblia.deon.pl/rozdzial.php?id=3 [dostęp 14.02.2022].
Do wskazanych w powyższym ćwiczeniu elementów realistycznych dopisz po trzy epitety.
Wymień powtarzające się na obrazach motywy.
Wymień motywy, które powinny pojawić się na obrazie ukazującym biblijną historię Adama i Ewy.
Przejaskrawienie
Przeczytaj utwór Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego. Określ nastrój tekstu.
Żarłoczna EwaTeatrzyk 'Zielona Gęś' ma zaszczyt przedstawić:
ŻARŁOCZNĄ EWĘ
Występują:
WAŻ, ADAM I EWA
WĄŻ:
(podaje Ewie jabłko na tacy)
Ugryź i daj Adamowi.
ADAM:
(ryczy)
Daj ugryźć! Daj ugryźć!
EWA:
(zjada całe jabłko)
WĄŻ:
(przerażony)
Co teraz będzie?
ADAM:
Niedobrze. Cała Biblia na nic.
K U R T Y N A
Źródło: Konstanty Ildefons Gałczyński, Żarłoczna Ewa, [w:] tegoż, Teatrzyk Zielona Gęś, 2009, s. 36.
Co by się stało, gdyby pierwszy mężczyzna nie zjadł jabłka? Wymyśl ciekawe i zabawne skutki takiego obrotu spraw. Zapisz kilka przykładów tutaj lub w zeszycie.
Przeczytaj uważnie tekst poboczny w utworze (w nawiasie, pochyłą czcionką). Jakie informacje zostały w nim zawarte? Swoje obserwacje zapisz w formie notatki tutaj lub w zeszycie.
W utworach dramatycznych (przeznaczonych do wystawiania na scenie) wyróżniamy tekst:
główny – dialogi postaci;
poboczny (didaskalia) – wskazówki autora dla realizatorów przedstawienia. Dotyczą one wyglądu i zachowania aktorów na scenie, rekwizytów, scenografii.
Spośród synonimów słowa 'żarłoczność' wypisz te, które prawidłowo określają zachowanie Ewy ze scenki Gałczyńskiego.
skąpstwo, dorobkiewiczostwo, zachłanność, nieumiarkowanie, komercjalizm, konsumpcjonizm, żądza posiadania, obżarstwo, zaborczość, drapieżność, łapczywość, ciułactwo, chytrość, objadanie się, chciwość, pazerność, łakomstwo
Wykorzystaj wybrane w powyższym ćwiczeniu synonimy i zredaguj notatkę, w której wyjaśnisz różnice w zachowaniu biblijnej Ewy oraz bohaterki scenki Teatrzyku 'Zielona Gęś'.
Napisz opowiadanie pt. 'Żarłoczna Ewa' na podstawie utworu Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego.
Przygotujcie scenki teatralne pt. 'Żarłoczna Ewa'.
Skoncentrujcie uwagę na sposobie wypowiadania się postaci, pauzie, postawie ciała, gestach, mimice, wyrazie twarzy.
Zorganizujcie elementy dekoracji, kostiumy, rekwizyty, przygotujcie oprawę dźwiękową i oświetlenie.
Napisz scenariusz sceny teatralnej pt. 'Żarłoczna Ewa'. Rozbuduj wypowiedzi bohaterów, wymyśl ciekawe zakończenie scenki.