RRCtclm87x9Um
Na ilustracji oblężenie Jasnej Góry. Szwedzi szturmują mury klasztoru. Wdrapują się na drabiny. Próbują dostać się na blanki. Obrońcy spychają ich, sieką szablami, strzelają do nich.

Potop szwedzki

Oblężenie Jasnej Góry
Źródło: Mathiasrex, licencja: CC BY 3.0.
R1QIjus93DrxM
Oś czasu – potop szwedzki. 1587 - 1632 panowanie Zygmunta III króla Polski. siedemnasty marca1596 Zygmunt III Waza podjął decyzję o przeniesieniu stolicy do Warszawy. 1605 bitwa pod Kircholmem. 1632 - 1648 panowanie Władysława IV króla Polski. 1648 - 1668 panowanie Jana Kazimierza króla Polski. 1655 wkroczenie armii szwedzkiej do Rzeczypospolitej. 11.1655 - 12.1655 obrona Jasnej Góry. 1657 traktaty welawsko-bydgoskie. 1660 pokój w Oliwie
Oś czasu – potop szwedzki
Źródło: Learnetic S.A., licencja: CC BY 3.0.

Rzeczpospolita i Szwecja w XVI wieku

Na początku XVI wieku Polska i Szwecja nie miały wspólnej granicy, dlatego ich kontakty nie były zbyt intensywne. Jednak gdy w drugiej połowie XVI wieku nad Bałtykiem wybuchła wojna o bogatą krainę zwaną Inflantami (dzisiejszą Łotwę i Estonię), Polska i Litwa zaczęły zwracać coraz większą uwagę na Szwecję. Ostatniego polskiego króla z dynastii Jagiellonów, Zygmunta Augusta, i króla szwedzkiego połączył wówczas wspólny cel. Obaj obawiali się wzmocnienia Księstwa Moskiewskiego, które próbowało zdobyć dostęp do Morza Bałtyckiego i zająć Inflanty. Ostatecznie wojna o tę prowincję zakończyła się porażką cara moskiewskiego Iwana Groźnego. Północną część Inflant (Estonię) zajęli Szwedzi. Część południową przejęła Rzeczpospolita. Oba kraje uzyskały wówczas granicę lądową. Efektem współdziałania Szwecji i Rzeczypospolitej było zawarte wówczas małżeństwo królewicza szwedzkiego Jana Wazy z Katarzyną Jagiellonką, córką króla polskiego Zygmunta Starego.

Polecenie 1

Przyjrzyj się drzewu genealogicznemu Zygmunta III Wazy, a następnie wykonaj ćwiczenie.

Polecenie 1

Zapoznaj się z opisem drzewa genealogicznego Zygmunta III Wazy, a następnie wykonaj ćwiczenie.

1
RbcL30AzMO2qk
Drzewo genealogiczne Zygmunta III Wazy
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.

Drzewo genealogiczne Zygmunta III Wazy. W nawiasie podano daty panowania.

Zygmunt Stary (1506‑1548)

Synowie i córki: Zygmunt August (1548‑1572), Anna Jagiellonka, Katarzyna Jagiellonka, która została żoną Jana Wazy od 1596 króla Szwecji. Z ich związku narodził się król Polski Zygmunt III Waza (1587‑1632).

Ćwiczenie 1
Ro72mexcnAnQu1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 2

Przyjrzyj się mapom, a następnie wykonaj ćwiczenie.

Zapoznaj się z opisem mapy, a następnie wykonaj ćwiczenie.

R18M09yn0H2js
Tereny Rzeczypospolitej zajęte przez Rosję w latach 1570‑1577
Źródło: Krystian Chariza i zespół, Krystian Chariza i zespół.

Mapa - Tereny Rzeczypospolitej zajęte przez Rosję w latach 1570‑1577.

Granice państw:

  • Królestwo Szwecji,

  • Cesarstwo Rosyjskie,

  • Wielkie Księstwo Litewskie,

  • Królestwo Polskie,

Lenna Rzeczypospolitej:

  • Kurlandia,

  • Semigalia,

  • Prusy Książęce,

Inflanty we wspólnym władaniu Korony i Litwy z miastami: Parnawą, Dorpatem.

Ziemie litewskie przyłączone do Korony po Unii Lubelskiej w 1596 roku: Ziemia Piltyńska.

Granice terenów zajęte przez Cesarstwo Rosyjskie do 1570 roku: część północno‑wschodnich Inflant z miastem Dorpat.

Tereny zajęte przez Cesarstwo Rosyjskie do 1577 roku: Inflanty bez miasta Ryga.

Miasta oblegane przez wojska rosyjskie: Wenden (Kieś).

Kierunki działań wojsk rosyjskich:

  • 1572: Nowogród‑Narwa‑Biały Kamień‑Rewel,

  • 1577: Nowogród‑Psków‑Dyneburg‑Kokenhausen‑Wenden.

ReZVC6HRfU7O7
Ziemie zajęte przez Rzeczpospolitą po wojnach o Inflanty
Źródło: Krystian Chariza i zespół, licencja: CC BY 3.0.

Mapa - Ziemie zajęte przez Rzeczpospolitą po wojnach o Inflanty.

Granice państw:

  • Królestwo Szwecji wraz z Estonią na granicy z posiadłościami inflanckimi należącymi do Rzeczypospolitej,

  • Królestwo Danii.

  • Cesarstwo Rosyjskie,

  • Wielkie Księstwo Litewskie przed 1569 r.,

  • Królestwo Polskie przed 1596 r.,

  • Królestwo Węgierskie,

  • Imperium Osmańskie,

Inflanty we wspólnym władaniu Korony i Litwy do 1651 r. z miastami: Piltyń, Ryga, Dynenburg, Kokenhausen, Parnawa, Dorpat:

Ziemie Litwy przyłączone do Korony do 1651 r.:

  • Wołyń,

  • Ukraina,

  • Zaporoże,

  • Podlasie,

  • część Dzikich Pól.

Lenna Rzeczypospolitej:

  • Kurlandia,

  • Semigalia,

  • Prusy Książęce.

Kraje Habsburskie:

  • Królestwo Czeskie,

  • Królestwo Węgierskie.

Granice Cesarstwa Rzymskiego: wschodnia granica z Królestwem Polskim.

Wojna polsko‑rosyjska w latach 1577‑1582:

A. Granice terenów zajęte przez Cesarstwo Rosyjskie do 1570 roku: część północno‑wschodnich Inflant z miastem Dorpat.

B. Tereny zajęte przez Cesarstwo Rosyjskie do 1577 roku: Inflanty bez miasta Ryga.

Miasta oblegane przez wojska rosyjskie: Wenden (Kieś).

Kierunki działań wojsk rosyjskich:

  • 1572: Nowogród‑Narwa‑Biały Kamień‑Rewel.

Wyprawy wojenne Stefana Batorego:

  • wyprawa połocka w 1579 roku: Świr‑Połock‑Wielkie Łuki. Wieliż‑Wielkie Łuki.

  • wyprawa wielkołucka w 1580 roku: Czaśniki‑Witebsk‑Suraż‑Wielkie Łuki.

  • wyprawa pskowska w 1581 roku: Witebsk‑Dorohobuż‑Toropiec‑Stańca‑Stara Russa‑Psków. Zawłocze‑Psków.

Miasta oblegane przez Polaków:

  • Psków,

  • Wielkie Łuki,

  • Połock.

Ważniejsze bitwy:

  • Połock 1579,

  • Psków 1581.

Ważniejsze traktaty i rozjemy: Jam Zapolski 1582.

Granice Rzeczypospolitej po traktacie w Jamie Zapolskim: Królestwo Polskie i Wielkie Księstwo Litewskie wraz z Inflantami.

Ćwiczenie 2
Rke6ubr08I6JF1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Stefan Czarniecki (1599‑1665

Zygmunt III Waza królem Rzeczypospolitej

RAW7tYF2Murxe1
Kolumna Zygmunta
Źródło: Alina Zienowicz, licencja: CC BY-SA 3.0.

1587 roku, po śmierci Stefana Batorego, podczas trzeciej wolnej elekcji królem obrano królewicza szwedzkiego Zygmunta III z dynastii Wazów.

Dla szlachty ważne było pokrewieństwo młodego króla z Jagiellonami. Matka Zygmunta III była siostrą Zygmunta Augusta. Wybór szwedzkiego królewicza miał na celu zacieśnienie związków między Polską, Litwą i Szwecją.

Po śmierci ojca, przebywający na stałe w Krakowie, Zygmunt udał się na krótko do swojej ojczyzny i koronował na króla Szwecji. Jednak nie był on popularny wśród szwedzkich poddanych. Po powrocie Zygmunta do Polski w Szwecji w jego imieniu rządził królewski stryj książę Karol. Wkrótce okazało się, że książę ma ochotę zdobyć tron dla siebie. W 1599 roku sejm szwedzki zdetronizował (pozbawił tronu) Zygmunta III, a nowym królem został Karol IX.

Ćwiczenie 3
RlujjdxpABpBE1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.

W Warszawie król zamieszkał w dawnej siedzibie książąt mazowieckich, którą na jego rozkaz przebudowano. Zamek Królewski był nie tylko siedzibą władców, ale odbywały się tu też obrady sejmów. Miasto rozrastało się i piękniało. Mieszkał tu król, odbywały się sejmy i wolne elekcje.

R7h9lWDdHzcjs1
Warszawa, Zamek Królewski
Źródło: Alina Zienowicz, licencja: CC BY-SA 3.0.

Wazowie na polskim tronie

Zygmunt III nie pogodził się nigdy z utratą szwedzkiej korony. On, jak i jego dwaj synowie Władysław IVJan Kazimierz, rządzili Rzecząpospolitą w latach 1587‑1668. Przez cały czas swego panowania starali się odzyskać szwedzki tron. Uważali się za prawowitych królów Szwecji. Szwedzi jednak nie chcieli powrotu polskich Wazów, dlatego między Rzecząpospolitą a Szwecją wybuchały konflikty. Szczególnie ważny dla obu państw był spór o kontrolę nad portami bałtyckimi. Odbywający się w nich handel pozwalał na czerpanie ogromnych zysków. Zyski te mogło zagarnąć państwo, które miało przewagę na Morzu Bałtyckim.

Zygmunt III Waza16321566
RIEF4XyWoqpTd
Portret konny króla Zygmunta III Wazy
Źródło: Peter Paul Rubens, olej na płótnie, Nationalmuseum, domena publiczna.

Zygmunt III Waza

Król szwedzki, polski, wielki książę litewski. Syn Jana Wazy i Katarzyny Jagiellonki. W Szwecji został zdetronizowany i pozbawiony władzy na rzecz swego stryja Karola IX. Zygmunt nigdy nie uznał tego aktu i do końca życia używał tytułu króla szwedzkiego, który przejęli jego synowie. Był najdłużej panującym w Polsce władcą elekcyjnym (1587–1632).

Władysław IV Waza16481595
R1sslnVank0hQ
Władysław IV Waza
Źródło: Peter Paul Rubens, 1624, olej na płótnie, Zamek na Wawelu, domena publiczna.

Władysław IV Waza

Najstarszy syn Zygmunta III Wazy, wybrany na tron polski po śmierci swego ojca w 1632 roku. Na okres jego panowania przypadły (jeśli nie liczyć krótkiej wojny z Moskwą w latach 1632–1634) długie lata pokoju, dlatego jego rządy były wspominane później przez szlachtę jako bardzo szczęśliwe. Król dbał o rozwój kultury i sztuki. Był zakochany w muzyce, miał wspaniały zespół operowy. Zmarł w 1648 roku. Jego jedyny syn zmarł jeszcze jako dziecko.

Jan Kazimierz Waza16721609
RXEOUeQSMavpM
Jan Kazimierz Waza
Źródło: Daniel Schultz, olej na płótnie, Zamek na Wawelu, domena publiczna.

Jan Kazimierz Waza

Drugi z synów Zygmunta III. Został wybrany na króla przez szlachtę po śmierci starszego brata Władysława IV. Nie rządził jednak tak szczęśliwie, jak brat. Na okres jego panowania przypadło wielkie powstanie Kozaków na Ukrainie, wojny z Moskwą i ze Szwecją. Do tego doszły zamieszki wewnętrzne. Ciągłe wojny doprowadziły kraj do ogromnego zniszczenia. Nie może więc dziwić, że Jan Kazimierz nie był wśród szlachty popularnym królem. W 1668 roku abdykował (zrzekł się tronu) i wyjechał do Francji, gdzie zmarł w 1672 roku.

Ciekawostka

Na początku XVII wieku wojnę w Inflantach rozpoczęli Szwedzi. Karol IX próbował zdobyć największe miasto Inflant – Rygę. Został jednak pokonany przez wojska Rzeczypospolitej, dowodzone przez znakomitego litewskiego wodza Jana Karola Chodkiewicza w bitwie pod Kircholmem1605 roku. Było to jedno z najwspanialszych zwycięstw wojsk Rzeczypospolitej w dziejach. Hetman Chodkiewicz miał do dyspozycji zaledwie 3600 żołnierzy, gdy siły szwedzkie, dowodzone przez Karola IX, liczyły około 11 tysięcy ludzi. Straty szwedzkie były ogromne, dochodziły do 9 tysięcy zabitych. Sam król szwedzki miał i tak wiele szczęścia, ponieważ uniknął niewoli. Na zwycięstwo złożyły się zdolności litewskiego dowódcy i znakomite wyszkolenie armii, jaką miała Rzeczpospolita.

RiiTi03FLW7kM
Jan Karol Chodkiewicz
Źródło: a. nn., domena publiczna.

Potop szwedzki

Do największej wojny doszło w latach 1655–1660. Wówczas Szwedzi najechali Rzeczpospolitą. Mówi się, że dosłownie 'zalali wojskami' kraj, stąd najazd ten znany jest w historii pod nazwą potopu szwedzkiego. Ówczesny władca Szwecji Karol X Gustaw chciał zmusić Jana Kazimierza do zrzeczenia się tytułu króla szwedzkiego.

Potężne armie szwedzkie w 1655 roku wkroczyły do osłabionej wieloletnimi wojnami (z Kozakami, Tatarami i Moskwą) Rzeczypospolitej. Szlachta, zniechęcona do Jana Kazimierza i jego rządów, początkowo masowo poddawała się Szwedom. W ten sposób Szwedzi zajęli prawie cały obszar Rzeczypospolitej. Osamotniony Jan Kazimierz musiał uciekać z kraju na Śląsk.

1
1
Polecenie 3
  • Odczytaj nazwę morza, nad którym leżały Rzeczpospolita i Szwecja.

  • Odczytaj nazwy trzech portów bałtyckich.

  • Wskaż kierunki, z których Szwedzi zaatakowali Rzeczpospolitą.

  • Odczytaj nazwy miast zdobytych przez Szwedów.

  • Wskaż na mapie Śląsk i powiedz, czy znajdował się w granicach Rzeczypospolitej.

uzupełnij treść
R1ppPi1GfrsRR1
Rzeczpospolita w pierwszej połowie XVII wieku i potop szwedzki
Źródło: Krystian Chariza i zespół, licencja: CC BY 3.0.
1
Polecenie 3

Wykonaj podane poniżej polecenia.

  • Wymień 3 miasta zajęte przez Szwedów.

  • Wymień jedno miasto oblegane przez Szwedów, ale niezdobyte.

  • Jakie tereny przyłączono do Szwecji.

  • Podaj 3 ważniejsze bitwy.

uzupełnij treść

Mapa - Rzeczpospolita w pierwszej połowie XVII wieku i potop szwedzki.

Granice państw:

  • Królestwo Szwecji wraz z Estonią na granicy z posiadłościami inflanckimi należącymi do Rzeczypospolitej z miastami Rewel i Narwą,

  • Królestwo Danii.

  • Cesarstwo Rosyjskie,

  • Wielkie Księstwo Litewskie przed 1569 r.,

  • Królestwo Polskie przed 1596 r.,

  • Królestwo Węgierskie,

  • Imperium Osmańskie,

Lenna Rzeczypospolitej: Kurlandia.

Kraje Habsburskie:

  • Królestwo Czeskie,

  • Królestwo Węgierskie.

Lenna Imperium Osmańskiego:

  • Siedmiogród,

  • Mołdawia,

  • Chanat Krymski.

Granice Księstwa Ruskiego według ugody hadziackiej w 1658 roku: Ukraina wraz z Zaporożem.

Najazd Szwedów na Rzeczpospolitą w latach 1600‑1660:

A. w latach 1600‑1611, 1617‑1622, 1625‑1629: Rewel‑Parnawa‑Kircholm,

B. w latach 1655‑1660: Inflanty‑Dynenburg‑Kiejdany‑Kowno‑Stary Targ‑Gdańsk‑Toruń‑Gołąb‑Warszawa‑Toruń. Przez Pomorze Zachodnie‑Ujście‑Warszawa.

Pozostałe miasta to: Zamość, Kraków, Sandomierz, Częstochowa.

Miasta oblegane przez Szwedów: Częstochowa, Zamość.

Miasta zajęte przez Szwedów i oblegane przez wojska Rzeczypospolitej: Toruń, Tykocin, Warszawa, Kraków.

Wojny Rzeczypospolitej z Rosją w latach 1609‑1669:

  • wyprawy wojsk Rzeczypospolitej: Mohylew, Smoleńsk, Kłuszyn, Moskwa.

  • najazd wojsk rosyjskich 1654 rok: Moskwa‑Smoleńsk‑Połock‑Mińsk‑Wilno‑Kowno‑Grodno‑Brześć Litewski.

Powstanie Bohdana Chmielnickiego 1648‑1654: pochód wojsk kozackich 1648: Zaporoże, Korsuń, Biała Cerkiew, Piławce, i od 1649 roku: Zbaraż, Zborów, Lwów, Zamość, Beresteczko.

Wojny z Rzeczypospolitej z Turcją w latach 1620‑1621:

  • wyprawa Stanisława Żółkiewskiego w 1620 roku: Kamieniec Podolski – Mohylów – Cecora – Mohylów.

  • działania wojsk tureckich: Cecora – Chocim.

Granice ziem przyłączonych do:

  • Szwecji: Inflanty,

  • Rosji: wschodnia Ukraina z Zaporożem, ziemia smoleńska, siewierska, czernichowska, część Ukrainy na lewym brzegu Dniepru (z Kijowem),

  • Brandenburgii: Pomorze Zachodnie, Prusy Książęce.

Ważniejsze traktaty, ugody i pokoje:

  • Mitawa 1622,

  • Stary Targ 1929,

  • Sztumska Wieś 1635,

  • Kiejdany 1655,

  • Welawa 1657,

  • Bydgoszcz 1667,

  • Oliwa 1660,

  • Polanowo 1634,

  • Andruszów 1667,

  • Zborów 1649,

  • Biała Cerkiew,

  • Hadziacz 1658,

Ważniejsze bitwy:

  • Kircholm 1605,

  • Oliwa 1627,

  • Częstochowa 1655,

  • Warka 1656,

  • Gołąb 1656,

  • Kłuszyn 1610,

  • Moskwa 1612, 1618,

  • Smoleńsk 1654.

Ćwiczenie 4
RYS2u0Qyvsgrv1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.

Obrona klasztoru na Jasnej Górze

Przełomowy momentem okazała się próba zdobycia przez Szwedów klasztoru na Jasnej Górze koło Częstochowy (listopad‑grudzień 1655 roku). Było to bardzo ważne miejsce dla Polaków i cel pielgrzymek do przechowywanego tam wizerunku Matki Boskiej. Odwagą wykazał się ojciec Augustyn Kordecki, który przez sześć tygodni kierował obroną klasztoru. Ostatecznie Szwedzi klasztoru nie zdobyli.

R1T2PGEKZJ52x
Obrona Jasnej Góry 1655 r.
Źródło: January Suchodolski, domena publiczna.
Polecenie 4

Opisz sytuację przedstawioną na poniższym obrazie.

R14hV9Jkalocm
(Uzupełnij).
Źródło: Learnetic S.A., licencja: CC BY 4.0.
Polecenie 4

Na podstawie opisu powyższego obrazu, wymień te elementy, które świadczyły o jego religijnym charakterze.

R14hV9Jkalocm
(Uzupełnij).
Źródło: Learnetic S.A., licencja: CC BY 4.0.
Ciekawostka

Jasna Góra była nie tylko klasztorem, ale i twierdzą, jedną z najważniejszych na granicy Polski i Śląska. Zbudowana była według najnowocześniejszych założeń obronnych. Posiadała na rogach cztery bastiony, na których umieszczono silną artylerię. Fortecy pilnowała silna załoga, wzmocniona okoliczną szlachtą i mieszczanami. Zdobycie takiej twierdzy było bardzo trudne i wymagało długiego oblężenia.

Obrona Rzeczypospolitej

Oblężenie Jasnej Góry nie miało znaczenia dla losów wojny, jednak wywołało oburzenie w społeczeństwie polskim. Dodatkowo rabunki wojsk szwedzkich sprawiły, że szlachta szybko zrozumiała swój błąd. Jan Kazimierz wrócił do kraju, a cała ludność Rzeczypospolitej – ze Stefanem Czarnieckim na czele – porwała się do walki z najeźdźcami. Walki trwały kilka lat, ale w końcu Szwedzi zostali zmuszeni do opuszczenia ziem polskich i litewskich. W 1660 roku podpisano pokój w Oliwie. Inflanty przypadły Szwedom, a Jan Kazimierz zrzekł się pretensji do tronu szwedzkiego, ale mógł do końca życia tytułować się królem szwedzkim. Szwecja obiecała dotrzymać wolności handlu na Bałtyku. Pokój ten ostatecznie zakończył wojny między Rzecząpospolitą a Szwedami.

1
Polecenie 5

Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj polecenia:

  • Opisz zachowanie szwedzkich żołnierzy na zajętych terenach Rzeczypospolitej.

  • Wymień przestępstwa popełnione przez Szwedów.

uzupełnij treść
Roczniki miasta Łowicza pisane w latach 1648‑1659Andrzej Kazimierz Cebrowski
Andrzej Kazimierz Cebrowski Roczniki miasta Łowicza pisane w latach 1648‑1659

Najpierw część żołnierzy szwedzkich, która została się do obrony zamku i miasta, gdy król [król szwedzki Karol X Gustaw] z wojskiem dalej po całym królestwie grasował, zajęła prawie wszystkie domy. Musieliśmy, choć niechętnie, żywić ich i konie. Broń wszystkim odebrali, niektórych wypędzili z domów, innym zabrali wszystkie sprzęty i co miesiąc brali z każdego domu podatki nie do zniesienia [...]. Nie szczędzili i świątyń, najpierw całkiem zburzyli klasztor bonifratrów [...], potem zrównali z ziemią kościół św. Jana Chrzciciela [...], zabrali szaty kościelne, kielichy, krzyże, świeczniki itp. [...] Z organów powyrywali piszczałki, ludzi przebywających w kościele pobili i ograbili, wreszcie pół miasta spalili.

pszwedzki_001 Źródło: Andrzej Kazimierz Cebrowski, Roczniki miasta Łowicza, red. Karolina Wanda Rutkowska, 1937, s. 23.

Portret Stefana CzarnieckiegoStefan Czarniecki (1599‑1665Stefana Czarnieckiego z XVII wieku. Wojsko polskie było znacznie gorzej uzbrojone niż szwedzka armia, dlatego nie miało dużych szans w bezpośrednim starciu. Czarniecki zdecydował się na tzw. wojnę szarpaną, czyli atakowanie małych oddziałów wroga z zaskoczenia.

RJSI4sJHAQiYY
Stefan Czarniecki
Źródło: Maciej Szczepańczyk, Muzeum Lubelskie, domena publiczna.

Skutki potopu

Skutki kilkuletniej wojny ze Szwecją były dla Rzeczypospolitej bardzo dotkliwe. Szwedzi rabowali wszystko, co tylko zdołali przetransportować do swojego kraju: meble, stroje, kosztowności, broń, obrazy. Rabowano i niszczono miasta, rezydencje magnackie, dwory, folwarki i wsie. Głód i choroby przyczyniły się do spadku liczby ludności. Rzeczpospolita długie lata podnosiła się ze zniszczeń.

RMBX3hszFKIeb1
Zamek w Ujeździe zniszczony podczas potopu szwedzkiego
Źródło: Agnieszka Kwiecień, Zespół zamku Krzyżtopór, licencja: CC BY-SA 3.0.
Ciekawostka

Szwedzi zrabowane dobra transportowali rzekami. Część przewożonych skarbów wpadała do wody. Ostatnio w Warszawie, kiedy opadła woda w Wiśle, odnalazły się rzeźby zrabowane przez Szwedów.

Podsumowanie

Ćwiczenie 5
R1Ul02R7iGpnt1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.

Polecenia

  1. Opowiedz o przyczynach wojen Rzeczypospolitej ze Szwecją w XVII wieku.

  2. Wyjaśnij, co i dlaczego nazwano potopem szwedzkim.

  3. Powiedz, jakie skutki dla Rzeczypospolitej miał konflikt w latach 1655‑1660.