Różnorodność zwierząt
Do tej pory opisano około 1 300 000 gatunków zwierząt. Najmniejszych z nich nie da się zobaczyć gołym okiem. Z kolei największe ważą nawet 190 ton i mierzą do 33 m długości. Żadne zwierzę, w odróżnieniu od roślin, nie potrafi wytworzyć sobie pokarmu, ale dzięki umiejętności przemieszczania się może bez problemu znaleźć miejsce, gdzie pożywienia jest pod dostatkiem.
jakie zwierzęta żyją w domu, ogrodzie, na łące, w lesie, w wodzie,
jakie cechy charakteryzują owady, mięczaki, ryby, ptaki.
Rozpoznasz przedstawicieli wybranych grup zwierząt bezkręgowych i kręgowych.
Omówisz cechy budowy zewnętrznej charakterystyczne dla zwierząt bezkręgowych i kręgowych.
Wskażesz przykłady organizmów należących do bezkręgowców i kręgowców.
1. Bezkręgowce
Zwierzęta zamieszkujące Ziemię są niezwykle różnorodne. Jednak można je podzielić na grupy o wspólnych cechach, na przykład kręgowce i bezkręgowce. Większość zwierząt, np. dżdżownica, osa i ślimak, należy do bezkręgowcówbezkręgowców .
PierścienicePierścienice są zwierzętami, które mają podłużne, walcowate ciało składające się z szeregu kolejnych pierścieni, od których pochodzi ich nazwa. Znaczna część pierścienic żyje w wodach morskich i śródlądowych, a niektóre w glebie. Pierścienice nie wykształciły szkieletu. Powszechnie znanym przedstawicielem pierścienic jest dżdżownica.
StawonogiStawonogi to najliczniejsza grupa zwierząt żyjących na Ziemi. Dotychczas opisano ponad milion dwieście tysięcy gatunków. Na pewno jest ich znacznie więcej, bo ciągle odkrywane są nowe. Wszystkie stawonogi mają odnóża zbudowane z członów połączonych ruchomo za pomocą stawów. Ciało stawonogów pokrywa pancerz. Do stawonogów należą na przykład owady, a także raki czy homary.
MięczakiMięczaki to grupa zwierząt o miękkim ciele. Niektóre mieczaki wytwarzaja wapienne muszle. Większość z nich żyje w wodzie. Do mięczaków należą na przykład ślimaki, małże i ośmiornice.
Ślimaki tylko na lądzie są powolne. Liczne gatunki ślimaków żyjących w morzach to szybkie drapieżniki. Niektóre z nich wykorzystują w polowaniu jad, który jest najsilniejszy w świecie zwierząt.
2. Kręgowce
Mniej liczne od bezkręgowców, ale za to zwykle znacznie większe są kręgowcekręgowce. Należą do nich ryby, płazy, gady, ptaki i ssaki. Ich wspólną cechą jest szkielet wewnętrzny, w którym można wyróżnić czaszkę ochraniającą mózg oraz zbudowany z licznych kręgów kręgosłup.
Jedną z cech typowych dla kręgowców jest ogon. Większość kręgowców posiada ten narząd. Te, które nie mają ogona w wieku dorosłym, posiadają go przynajmniej w zarodkowym okresie rozwoju. Również zarodek ludzki posiada ogon w pierwszych tygodniach rozwoju.
Podsumowanie
Bezkręgowce to pierścienice, stawonogi i mięczaki.
Pierścienice mają miękkie ciała składające się z wielu pierścieni.
Stawonogi mają odnóża zbudowane z członów połączonych stawami.
Najliczniejszą grupą stawonogów są owady.
Wiele mięczaków ma także twardą muszlę.
Kręgowce posiadają szkielet wewnętrzny z czaszką oraz kręgosłupem. Główne grupy kręgowców to ryby, płazy, gady, ptaki i ssaki.
Praca domowa
Wskaż przykłady zwierząt hodowanych przez człowieka należących do stawonogów, mięczaków, ryb, ptaków i ssaków. Wskaż powody, dla których ludzie hodują te zwierzęta.
Słownik
zwierzęta nieposiadające wewnętrznego szkieletu; należy do nich wiele grup zwierząt o bardzo zróżnicowanej budowie
zwierzęta posiadające wewnętrzny szkielet złożony z kręgosłupa i czaszki
zwierzęta wodne i lądowe pozbawione wewnętrznego szkieletu, których ciało często osłania muszla
bezkręgowce o ciele podzielonym na wiele pierścieni żyjące w wodzie i glebie
grupa zwierząt posiadających członowane, połączone stawami odnóża i o ciele pokrytym pancerzem
Zadania
Wybierz nazwę grupy zwierząt, do której należy człowiek.
- ssaki
- ptaki
- gady
- płazy
- stawonogi
- mięczaki
Uzupełnij zdania wyrażeniami z listy.
pierścieni, pierścienica, glista, głębinach, kręgów, solach, skałach, wodach, dżdżownica, ciałek, żmija
Pierścienice mają podłużne ciało składające się z szeregu kolejnych ........................... Większość z nich żyje w .......................... morskich i śródlądowych, a niektóre w glebie. Powszechnie znanym przedstawicielem pierścienic lądowych żyjących w glebie jest ...........................
Wskaż nazwy zwierząt zaliczanych do kręgowców.
- ryby
- płazy
- gady
- ptaki
- ssaki
- pierścienice
- pajęczaki
- stawonogi
- mięczaki
- ślimaki
Uzupełnij zdania wyrażeniami z listy.
pierścienic, ptaków, sto, sto tysięcy, tysiąc, ponad milion, śrubami, członów, żelem, kości, magmą, mięczaków, stawami, owadów
Dotychczas opisano ........................ gatunków stawonogów, a jest ich znacznie więcej. Wszystkie stawonogi posiadają różnego rodzaju odnóża składające się z ........................ połączonych ......................... Wśród stawonogów lądowych najwięcej jest gatunków ........................ i pajęczaków.
Wskaż cechy budowy ciała charakterystyczne dla kręgowców.
- kostny szkielet
- czaszka
- kręgosłup
- cztery kończyny
- muszla
- sześć kończyn
- osiem kończyn
- ciało zbudowane z pierścieni