Czas i mapa w historii

Na osi czasu zaznaczono:

Wiek V p.n.e.;

Wiek IV p.n.e. - przedział czasowy 400‑301;

Wiek III p.n.e. - przedział czasowy 300‑201;

Wiek I p.n.e. - przedział czasowy 200‑101;

Narodziny Jezusa

Wiek I n.e. - przedział czasowy 1‑100;

Wiek II n.e. - przedział czasowy 101‑200;

Wiek III n.e. - przedział czasowy 201‑300.

Wiek IV n.e. - przedział czasowy 400‑301.

Mapa - Rzeczpospolita w pierwszej połowie XVII wieku i potop szwedzki.

Granice państw:

- Królestwo Szwecji wraz z Estonią na granicy z posiadłościami inflanckimi należącymi do Rzeczypospolitej z miastami Rewel i Narwą,

- Królestwo Danii.

- Cesarstwo Rosyjskie,

- Wielkie Księstwo Litewskie przed 1569 r.,

- Królestwo Polskie przed 1596 r.,

- Królestwo Węgierskie,

- Imperium Osmańskie,

Lenna Rzeczypospolitej:

- Kurlandia.

Kraje Habsburskie:

- Królestwo Czeskie, Królestwo Węgierskie.

Lenna Imperium Osmańskiego:

- Siedmiogród, Mołdawia, Chanat Krymski.

Granice Księstwa Ruskiego według ugody hadziackiej w 1658 roku:

- Ukraina wraz z Zaporożem.

Najazd Szwedów na Rzeczpospolitą w latach 1600‑1660:

A. w latach 1600‑1611, 1617‑1622, 1625‑1629: Rewel‑Parnawa‑Kircholm,

B. w latach 1655‑1660: Inflanty‑Dynenburg‑Kiejdany‑Kowno‑Stary Targ‑Gdańsk‑Toruń‑Gołąb‑Warszawa‑Toruń

Przez Pomorze Zachodnie‑Ujście‑Warszawa.

Pozostałe miasta to: Zamość, Kraków, Sandomierz, Częstochowa.

Miasta oblegane przez Szwedów: Częstochowa, Zamość.

Miasta zajęte przez Szwedów i oblegane przez wojska Rzeczypospolitej: Toruń, Tykocin, Warszawa, Kraków.

Wojny Rzeczypospolitej z Rosją w latach 1609‑1669:

- wyprawy wojsk Rzeczypospolitej: Mohylew, Smoleńsk, Kłuszyn, Moskwa.

- najazd wojsk rosyjskich 1654 rok: Moskwa‑Smoleńsk‑Połock‑Mińsk‑Wilno‑Kowno‑Grodno‑Brześć Litewski.

Powstanie Bohdana Chmienickiego 1648‑1654:

- pochód wojsk kozackich 1648: Zaporoże, Korsuń, Biała Cerkiew, Piławce, i od 1649 roku: Zbaraż, Zborów, Lwów, Zamość, Beresteczko.

Wojny z Rzeczypospolitej z Turcją w latach 1620‑1621:

- wyprawa Stanisława Żółkowskiego w 1620 roku: Kamieniec Podolski‑Mohylów‑Cecora‑Mohylów.

- działania wojsk tureckich: Cecora‑Chocim.

Granice ziem przyłączonych do:

- Szwecji: Inflanty,

- Rosji: wschodnia Ukraina z Zaporożem, ziemia smoleńska, siewierska, czernichowska, część Ukrainy na lewym brzegu Dniepru (z Kijowem),

- Brandenburgii: Pomorze Zachodnie, Prusy Książęce.

Ważniejsze traktaty, ugody i pokoje:

- Mitawa 1622, - Stary Targ 1929. - Sztumska Wieś 1635. - Kiejdany 1655, - Welawa 1657, - Bydgoszcz 1667 - Oliwa 1660. - Polanowo 1634, - Andruszów 1667. - Zborów 1649, - Biała Cerkiew, - Hadziacz 1658,

Ważniejsze bitwy:

- Kircholm 1605, - Oliwa 1627, - Częstochowa 1655, - Warka 1656, - Gołąb 1656, - Kłuszyn 1610, - Mokswa 1612, 1618, - Smoleńsk 1654.

Mapa - Rzeczpospolita w pierwszej połowie XVII wieku i potop szwedzki

Na przykładzie tej mapy opisano, co każda mapa może zawierać:

1. Tytuł mapy: Powie ci, jakiego miejsca, okresu oraz wydarzeń dotyczy mapa. Tytuł znajduje się zwykle w polu legendy mapy, może też stanowić samodzielny element w obrębie mapy.

2. Legenda mapy: Zawiera wszystkie symbole (sygnatury) pojawiające się na mapie. Obok każdej sygnatury znajdziesz dokładne objaśnienie jej znaczenia.

3. Skala mapy: Obraz przedstawiony na mapie jest zmniejszony w porównaniu z obrazem rzeczywistym. Skala określa więc stosunek długości na mapie do długości w terenie.

4. Obszary państw: By uprościć czytanie mapy, każde państwo przedstawia się na niej innym kolorem. Barwa ta jest niezmienna w całym podręczniku.

5. Obszary podporządkowane: Poznając historię, nie raz usłyszysz o krajach bądź obszarach podporządkowanych, uzależnionych czy lennych. Zjawisko takie zaznaczamy za pomocą pasów.

6. Bitwy: Na mapach historycznych często spotkasz sygnatury bitew. W naszym podręczniku zaznaczamy je, dodając rok, w którym miały miejsce.

7. Traktaty pokojowe, rozejmy, ugody: Ważniejsze traktaty pokojowe oraz wszelkie ugody i porozumienia przedstawiane są za pomocą takiego symbolu.

8. Strzałki: Wszelkiego rodzaju ruchy wojsk (przemarsze, ataki, odwroty), podróże odkrywców, a także przemieszczanie się zwykłych ludzi zaznaczane jest za pomocą strzałek. Ich kolor związany jest z barwą państwa, jakiego dane zjawisko dotyczy.

9. Twierdze i miasta oblegane W niektórych rozdziałach spotkasz mapy, na których znajdują się twierdze lub miejsca oblegane przez wojska. Są one zaznaczone taką sygnaturą (gwiazdą wpisaną w koło), a ich kolor jest związany z państwem, którego temat dotyczy.

10. Granice państw i zasięgi obszarów przyłączonych Zwykle na mapach granice państw zaznaczone są cienką ciągłą linią, jednak w niektórych przypadkach, np. kiedy mowa o zmianie granic, utracie części ziem lub szczególnym wyróżnieniu jakiegoś terenu, stosujemy dodatkowe oznaczenie granic tego obszaru – pogrubioną linię.

Mapa - Najstarsze uniwersytety w Europie

Na mapie przedstawiono granice państw: Królestwo Szkocji, Królestwo Anglii, Irlandia, Królestwo Norwegii, Królestwo Szwecji, Królestwo Danii, Państwo Zakonu Inflanckiego, Wielkie Księstwo Litewskie, Królestwo Polski, Hospodarstwo Mołdawskie, Hospodarstwo Wołoskie, Imperium Osmańskie, Królestwo Węgierskie, Królestwo Czeskie, Rzesza Niemiecka, Królestwo Bawarii, Księstwo Luksemburga, Związek Szwajcarski, Księstwo Sabaudii, Republika Wenecka, Republika Genui, Królestwo Neapolu, Państwo Kościelne, Królestwo Sycylii, Królestwo Francji, Królestwo Hiszpanii, Królestwo Portugalii.

Miasta, w których założono uniwersytety w XI w.:

• Bolonia;

Miasta, w których założono uniwersytety w XII w.:

• Oxford;

• Paryż;

• Montpellier;

• Reggio;

• Salerno;

Miasta, w których założono uniwersytety w XIII w.:

• Cambridge;

• Piacenza;

• Lizbona;

• Sewilla;

• Salamanka;

• Palencja;

• Tuluza;

• Vercelli;

• Vicenza;

• Padwa;

• Siena;

• Arezzo;

• Neapol;

Miasta, w których założono uniwersytety w XIV w.:

• Kraków;

• Wiedeń;

• Praga;

• Buda;

• Erfurt;

• Kolonia;

• Heidelberg;

• Orlean;

• Treviso;

• Pawia;

• Piza;

• Florencja;

• Perugia;

• Rzym;

• Grenoble;

• Orange;

• Awinion;

• Perpignon;

• Cahors;

• Valladolid;

• Coimbra;

Miasta, w których założono uniwersytety w XV w.:

• Uppsala;

• Kopenhaga;

• Aberdeen;

• St. Andrews;

• Glasgow;

• Rostock;

• Lipsk;

• Wurzburg;

• Louvain;

• Trewir;

• Fryburg;

• Bazylea;

• Besancon;

• Turyn;

• Aix;

• Bourges;

• Cean;

• Nantes;

• Bordeux;

• Saragossa,

• Barcelona;

• Palma;

• Walencja;

• Alcala.

Europa podczas I wojny światowej w latach 1914‑1918

Granice państw w 1914 roku:

Państwa centralne:

• Cesarstwo Niemieckie;

• Monarchia Austro‑Węgierska;

Sojusznicy państw centralnych:

• Królestwo Bułgarii;

• Imperium Osmańskie;

Państwa ententy (koalicji):

• Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii;

• Cesarstwo Rosyjskie;

• Królestwo Serbii;

• Republika Francuska wraz z krajami Afryki Północnej: Maroko (francuski protektorat) Algieria (francuska), Tunezja (francuski protektorat);

• Czarnogóra;

Państwa, które w czasie wojny przystąpiły do ententy:

• Królestwo Rumunii;

• Królestwo Grecji;

• Królestwo Włoch;

• Królestwo Belgii;

• Republika Portugalii;

Państwa neutralne:

• Królestwo Norwegii;

• Królestwo Szwecji;

• Królestwo Danii;

• Luksemburg;

• Lichtenstein;

• Księstwo Albanii;

• Szwajcaria;

• Królestwo Holandii;

• Królestwo Hiszpanii;

Zamach na arcyksięcia Austro‑Węgier Franciszka Ferdynanda 28.06.1914:

• Sarajewo;

Ważniejsze traktaty i rozejmy:

• Brześć Litewski 1918;

• Compiegne 1918;

Ważniejsze bitwy:

• Przemyśl 1914‑1915;

• Gorlice 1915;

• Gallipoli 1915‑1916;

• nad rzeką Marną 1914, 1918;

• Verdun 1916;

• Ypres 1916;

• Tannenberg 1914;

Ważniejsze bitwy morskie:

• Helgoland 1916;

• bitwa jutlandzka 1916;

• Gallipoli 1915‑1916;

Kierunki uderzeń wojsk państw centralnych:

Na granicy niemiecko‑rosyjskiej:

• Ryga‑Narwa (w kierunku Petersbugra);

• w kierunku Warszawy; Na granicy austro‑węgiersko‑rosyjskiej:

• Gorlice‑Łuck‑Kijów‑Charków‑rzeka Don.

• po przekroczeniu granicy‑Krym;

• po przekroczeniu granicy‑Rostów nad Donem;

• w kierunku Belgradu;

• na obszar Rumunii;

• na obszar Włoch; Na zachodniej granicy Niemiec:

• przez Belgię na Francję w kierunku Paryża

• przez Luksemburg w kierunku Verdun;

Kierunki uderzeń wojsk państw ententy:

Z obszaru Rosji:

• Modlin‑Tannenberg;

• Łuck‑Przemyśl‑Gorlice;

Z Królestwa Włoch:

• w kierunku granicy z Austro‑Węgrami;

Z Francji:

• w kierunku granicy z Niemcami;

• zza Oceanu Atlantyckiego - Amerykanie - w kierunku granicy francusko‑niemieckiej;

Najdalszy zasięg wojsk państw centralnych w 1918 roku na froncie wschodnim:

• Narwa‑Charków‑Rostów nad Donem;

Miejsca użycia gazów bojowych przez wojska niemieckie w 1915 i 1917 roku:

• Ypres;

Linie frontów z 1914 roku:

• granica niemiecko‑rosyjska na północy‑Tannenberg‑Kraków‑Gorlice‑granica Austro‑Węgier z Rumunią;

• Ypres-okolice Paryża‑Verdun‑granica francusko‑niemiecka na południu;

• granica Austro‑Węgier z Serbią

Linie frontów z końca 1915 roku:

• Ryga‑Mińsk‑Łuck‑do granicy z Rumunią;

• w okolicach Trydentu na granicy Włoch z Austro‑Węgrami;

• na granicy Serbii z Czarnogórą, Księstwem Albanii i Królestwem Grecji;

Linie frontów z 1918 roku:

• granica Francji z Belgią i Niemcami;

• w okolicach Trydentu na granicy Włoch z Austro‑Węgrami.