RrpCujwzD358p
Na czarno‑białej fotografii znajdują się dwie kobiety w wojskowych mundurach w towarzystwie mężczyzny w płaszczu. Kobieta po lewej ukazana jest z profilu; uśmiecha się; na szyi ma białą chustkę w kropki; na głowie ma czapkę. Kobieta w środku trzyma w prawej ręce papierosa, patrzy na kobietę po lewej i uśmiecha się. Mężczyzna po prawej stronie ma na oku opatrunek, a na głowie czapkę z daszkiem; uśmiecha się. W tle worki z piaskiem tworzące barykadę i fragmenty budynków.

Klawe urwisy, morowe panny

Dwie sanitariuszki i ranny powstaniec (po prawej) z batalionu „Parasol”
Źródło: Joachim Joachimczyk, zdjęcie czarno-białe, domena publiczna.
Polecenie 1

Znajdź podstawowe informacje na temat powstania warszawskiego.

  • Kiedy wybuchło?

  • Jak długo trwało?

  • Kto w nim brał udział?

  • Jak się skończyło?

Zaprezentuj informacje w formie interaktywnej osi czasu.

RFIoIcFEh2guc
Miejsce do uzupełnienia
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 1

W dostępnych źródłach odszukaj podstawowe informacje na temat powstania warszawskiego. Kiedy wybuchło? Jak długo trwało? Kto w nim brał udział? Jak się skończyło? Zredaguj krótką notatkę na ten temat.

R17tqZmzOSeJ9
Miejsce na notatkę
Pałacyk MichlaJózef 'Ziutek' Szczepański
Józef 'Ziutek' Szczepański Pałacyk Michla

(piosenka powstańców Warszawy 1944 r.)

Pałacyk Michlaj0000008QNB6v21_000tp001Pałacyk Michla, Żytnia, Wola,
bronią się chłopcy spod „Parasola”chłopcy_spod_parasolachłopcy spod „Parasola”,
choć na „tygrysy”j0000008QNB6v21_000tp002„tygrysy” mają visyj0000008QNB6v21_000tp003visy
to warszawiaki, fajne chłopaki – są!

Czuwaj wiaro i wytężaj słuch,
pręż swój młody duch, pracując za dwóch!
Czuwaj wiaro i wytężaj słuch,
pręż swój młody duch, jak stal!

Każdy chłopaczek chce być ranny...
sanitariuszki – morowe panny,
i gdy cię trafi kula jaka,
poprosisz pannę – da ci buziaka – hej!

Czuwaj wiaro i wytężaj słuch...

Z tyłu za linią dekownikij0000008QNB6v21_000tp004dekowniki,
intendenturaj0000008QNB6v21_000tp005intendentura, różne umrzyki,
gotują zupę, czarną kawę
i tym sposobem walczą za sprawę – hej!

Czuwaj wiaro i wytężaj słuch...

Za to dowództwo jest morowe,
bo w pierwszej linii nadstawia głowę,
a najmorowszy z przełożonych,
to jest nasz „Miecio”, w kółko golonyj0000008QNB6v21_000tp006„Miecio”, w kółko golony – hej!

Czuwaj wiaro i wytężaj słuch...

Wiara się bije, wiara śpiewa,
szkopy się złoszczą, krew ich zalewa,
różnych sposobów się imają,
co chwila „szafę”j0000008QNB6v21_000tp007„szafę” nam podsuwają – hej!

Czuwaj wiaro i wytężaj słuch...

Lecz na nic „szafa” i granaty,
za każdym razem dostają baty
i co dzień się przybliża chwila,
że zwyciężymy! I do cywila – hej!

Czuwaj wiaro i wytężaj słuch.....

j0000008QNB6v21_000tp00A Źródło: Józef Szczepański, Pałacyk Michla, Warszawa 1944, dostępny w internecie: https://bibliotekapiosenki.pl/utwory/Palacyk_Michla [dostęp 20.01.2022].

Poszukaj w internecie i wysłuchaj nagrania powstańczej piosenki „Pałacyk Michla”.

chłopcy_spod_parasola
Ćwiczenie 1

Odpowiedz na pytania:

  • Jak nazywa się autor tekstu? Jaki ma pseudonim?

  • Jakie inne przezwisko pojawia się w piosence?

  • Czemu służyły pseudonimy w czasie wojny?

R1EZbrNKCARWX
Miejsce na notatkę
Ćwiczenie 2

Określ, kto jest podmiotem lirycznym w utworze.

RJhWmuzdlCiBa
Miejsce na notatkę
Ćwiczenie 3

Określ, kto jest bohaterem lirycznym w kolejnych zwrotkach piosenki.

R1N5M6r78WdXy
Miejsce na notatkę
Ćwiczenie 4

Wyjaśnij, w jakim celu w tekście zostały zastosowane wykrzyknienia i bezpośrednie zwroty do adresata.

RiSgIz4CJfGvU
Miejsce na notatkę
Ćwiczenie 5

Wyjaśnij, do kogo zwraca się podmiot liryczny w refrenie? Do czego nawołuje?

R7L9za68nemlg
Miejsce na notatkę
1
Ćwiczenie 6

Wypisz z tekstu wyrazy, zwroty i wyrażenia z języka potocznego.

uzupełnij treść
Ćwiczenie 7

Odszukaj w słowniku języka polskiego termin „morowy” i wypisz wszystkie znaczenia tego słowa.

RPGUuPJNXio7K
Miejsce na notatkę
RI6RCT6MYPUtA
Ćwiczenie 8
Zadanie interaktywne. Należy pogrupować synonimy i antonimy słowa "morowy" i przypisać je do odpowiednich pól.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
RVZs6VUpCMxsE
Ćwiczenie 9
Zadanie interaktywne. Należy połączyć związki frazeologiczne z ich znaczeniem.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Ćwiczenie 10

Odszukaj w tekście jak najwięcej elementów wojennej rzeczywistości. Stwórz mały słowniczek wojennej Warszawy.

R5BNGYM4H0x4e
Miejsce do uzupełnienia
Ćwiczenie 10

Odszukaj w tekście jak najwięcej elementów wojennej rzeczywistości. Wypisz je w formie cytatów z piosenki.

R1TKiTvcwBXmV
Miejsce na notatkę
1
Ćwiczenie 11

Wyjaśnij, jak została przedstawiona wojna w utworze.

uzupełnij treść
Ćwiczenie 12

Zastanów się i odpowiedz, dlaczego w taki sposób ukazano wojnę.

R6puKQ0S0gnWW
Miejsce na notatki
1
Ćwiczenie 13

Zastanów się i odpowiedz, dlaczego takie piosenki zyskiwały popularność.

uzupełnij treść
Polecenie 2

Naucz się śpiewać lub recytować piosenkę „Pałacyk Michla” albo inną z okupacyjnych piosenek (np. „Siekiera, motyka…”, „Dnia pierwszego września roku pamiętnego…”, „Teraz jest wojna, kto handluje, ten żyje”).

RNyyWwzXXEdJI
Miejsce na notatkę ucznia
Polecenie 2

Naucz się na pamięć tekstu piosenki „Pałacyk Michla” albo tekstu innej z okupacyjnych piosenek (np. „Siekiera, motyka…”, „Dnia pierwszego września roku pamiętnego…”, „Teraz jest wojna, kto handluje, ten żyje”).

RzPhRPzoYWqxP
(Uzupełnij).
j0000008QNB6v21_000tp001
j0000008QNB6v21_000tp002
j0000008QNB6v21_000tp003
j0000008QNB6v21_000tp004
j0000008QNB6v21_000tp005
j0000008QNB6v21_000tp006
j0000008QNB6v21_000tp007