Na pierwszym planie zdjęcia znajduje się trójkąt ostrzegawczy, ustawiony na prawym pasie jezdni. Składa się z dwóch trójkątów, na zewnątrz ciemnoczerwonego, wewnątrz różowego. Środek trójkąta jest pusty. Za trójkątem widać na jezdni rozsypaną ziemię. W oddali znajdują się samochody oraz las. Po prawej i lewej stronie jezdni również jest las.
Na pierwszym planie zdjęcia znajduje się trójkąt ostrzegawczy, ustawiony na prawym pasie jezdni. Składa się z dwóch trójkątów, na zewnątrz ciemnoczerwonego, wewnątrz różowego. Środek trójkąta jest pusty. Za trójkątem widać na jezdni rozsypaną ziemię. W oddali znajdują się samochody oraz las. Po prawej i lewej stronie jezdni również jest las.
Uwaga! Wypadek!
Zawsze musimy pamiętać o poprawnym zabezpieczeniu miejsca wypadku
Źródło: Pixabay, Rico Loeb, Licencja niewyłączna.
Wypadki drogowe zdarzają się codziennie. W każdej chwili możesz zostać świadkiem takiego zdarzenia. Aby skutecznie udzielić pomocy, wystarczy nie być obojętnym i prawidłowo zareagować. Pamiętaj, że dzisiaj możesz komuś pomóc, a jutro – potrzebować pomocy!
W celu przygotowania się do tej lekcji skorzystaj z e‑materiału Pierwsza pomoc - podstawyPxw28zIyCPierwsza pomoc - podstawy lub innych dostępnych Ci opracowań. Powtórz podstawowe czynności, jakie należy wykonać po zauważeniu wypadku - zarówno w zakresie ratowniczym, jak i alarmowania służb.
Nauczysz się
zabezpieczać miejsce wypadku;
charakteryzować rolę elementów odblaskowych;
rozpoznawać sytuacje, w których nie należy zbliżać się do miejsca zdarzenia, gdyż mogłoby to zagrażać naszemu zdrowiu i/lub życiu;
udzielać pomocy ofierze wypadku;
wyciągać prawidłowo osobę poszkodowaną z samochodu.
isHqJKU9bO_d5e277
1. Wypadek drogowy
Jest jesienny, słoneczny dzień, ojciec z córką jadą samochodem po niezbyt ruchliwej drodze. Dojeżdżając do wsi, mijają stojący przed zakrętem znak ograniczający dozwoloną prędkość jazdy do 40 km/h. W pewnym momencie wyprzedza ich ze znaczną prędkością i wchodzi w zakręt duży osobowy samochód, prowadzony przez mężczyznę. Obok niego siedzi młoda kobieta. Po chwili ojciec z córką słyszą huk i dostrzegają samochód rozbity po uderzeniu w drzewo.
ROIJ7yoqE01hx
Schematyczny widok z góry fragmentu drogi z ostrym zakrętem w prawo. Wyraźnie odznaczone pobocze, trawnik oraz trzy drzewa. Dwa znajdują się po lewej stronie drogi i jedno po prawej. W początkowej części drogi znajduje się znak z ograniczeniem prędkości do czterdziestu kilometrów na godzinę. W drzewo po prawej wbity jest samochód osobowy stojący ukosem do kierunku jazdy, częściowo na jezdni a częściowo na poboczu. Za samochodem ślady hamowania, przednia część maski pofalowana, wokół rozrzucone odłamki auta i gałęzi.
Najczęstsze przyczyny wypadków to niedostosowanie prędkości do warunków ruchu i nieprzestrzeganie zasad dotyczących pierwszeństwa przejazdu
Źródło: Dariusz Adryan, licencja: CC BY 3.0.
Kierowca zatrzymuje się i wysiada z auta, na jezdni widać czarne ślady hamowania. Prosi córkę, żeby została w samochodzie, a sam podbiega do rozbitego auta.
RE7mtOBxdfQzF
Schematyczny widok z góry fragmentu drogi z ostrym zakrętem w prawo i ograniczeniem prędkości do czterdziestu kilometrów na godzinę. Wyraźnie odznaczone pobocze, trawnik oraz trzy drzewa. Dwa znajdują się po lewej stronie drogi i jedno po prawej. W drzewo po prawej wbity jest samochód osobowy stojący ukosem do kierunku jazdy, częściowo na jezdni a częściowo na poboczu. Za samochodem ślady hamowania, przednia część maski pofalowana, wokół rozrzucone odłamki auta i gałęzi. Za roztrzaskanym pojazdem, stoi samochód osobowy. Auto stoi na jezdni zaraz za zakrętem, jest skierowany maską w stronę rozbitego samochodu. Drzwi od strony kierowcy otwarte, kierowca idzie środkiem drogi w kierunku rozbitego pojazdu.
Zatrzymując się w nieodpowiednim miejscu, możesz spowodować kolejny wypadek
Źródło: Dariusz Adryan, licencja: CC BY 3.0.
Kierowca jest bardzo zdenerwowany. W rozbitym aucie widzi dwie zakrwawione, nieruszające się osoby. Odwraca się w stronę swojego auta i w tym momencie zdaje sobie sprawę, że kierowca innego jadącego szybko samochodu może nie zdążyć wyhamować i uderzy w jego samochód.
Polecenie 1
Zastanów się, czy samochód, który zatrzymał się w sposób przedstawiony na ilustracji powyżej, rzeczywiście stwarza zagrożenie dla innych kierowców. Jeżeli tak, to opisz, co można zrobić, by je zmniejszyć.
R1SOCvnGMg0tS
(Uzupełnij).
Samochód stwarza duże zagrożenie dla innych kierowców. Zagrożone są także osoby, które w nim pozostały. W przypadku uderzenia przez trzeci samochód nadjeżdżający zza zakrętu, osoby te niewątpliwie odniosłyby co najmniej urazy. Aby prawidłowo przystąpić do udzielenia pomocy uczestnikom wypadku, należy:
zaparkować pojazd w bezpiecznym miejscu, w tej konkretnej sytuacji bezwzględnie nie wolno parkować tuż za ostrym zakrętem,
wychodząc z własnego samochodu upewnić się, że zostawiliśmy zgaszony silnik, zaciągnięty ręczny hamulec i włączone światła awaryjne,
po wyjściu z samochodu musimy ustawić trójkąt ostrzegawczy, aby nadjeżdżający kierowcy byli informowani o niebezpieczeństwie oraz założyć kamizelkę odblaskową.
isHqJKU9bO_d5e331
2. Zabezpieczenie miejsca wypadku
Zatrzymując się w miejscu zdarzenia, należy zawsze ocenić je pod kątem bezpieczeństwa. Zagrożeniem będzie przede wszystkim ruch drogowy w pobliżu miejsca wypadku – możliwość najechania na uszkodzony pojazd lub pojazd osoby udzielającej pomocy przez innych kierowców, którzy nie zostali w porę ostrzeżeni o niebezpieczeństwie. Dlatego, jeżeli poruszasz się samochodem:
zaparkuj go przed miejscem zdarzenia po stronie rozbitego auta,
zgaś silnik, zaciągnij hamulec ręczny i włącz światła awaryjne,
włóż kamizelkę odblaskową,
po wyjściu z samochodu ustaw trójkąt ostrzegawczy, aby nadjeżdżający kierowcy byli informowani o niebezpieczeństwie (w jakiej odległości ustawić trójkąt?isHqJKU9bO_d539e201w jakiej odległości ustawić trójkąt?),
jeżeli zdarzenie ma miejsce na zakręcie lub w jego okolicy, ustaw trójkąt ostrzegawczy przed zakrętem,
jeżeli wypadek ma miejsce w okolicy wzniesienia, ustaw trójkąt ostrzegawczy po jego drugiej stronie,
jeżeli wypadek ma miejsce w nocy, ustaw samochód w taki sposób, aby reflektory auta oświetlały miejsce zdarzenia.
Przykłady poprawnego zabezpieczenia miejsca wypadku przedstawia poniższa galeria.
R154uvGps6xPN
Galeria składa się z 4 ilustracji. Ilustracja podzielona na 3 równe pionowe pasy. Środkowy pas to dwupasmowa jezdnia. Wzdłuż jezdni przerywana linia. Po obu stronach jezdni pasy zieleni. Na prawym pasie zaparkowany czerwony samochód osobowy. Za tyłem samochodu, w dole ilustracji, rozłożony pomarańczowy trójkąt ostrzegawczy. Samochód ma włączone światła awaryjne. Przed maską samochodu ślady hamowania na jezdni, skręcające w prawo. Biały samochód czołowo uderzył w przydrożne drzewo. Na lewo, powyżej białego samochodu, rozłożony pomarańczowy trójkąt ostrzegawczy. Droga na tym odcinku jest prosta.
Na drodze dwukierunkowej najbezpieczniej będzie, gdy zostaną ustawione dwa trójkąty, tak aby wszyscy kierowcy w porę byli ostrzegani o niebezpieczeństwie
Źródło: Dariusz Adryan, licencja: CC BY 3.0.
R1IQCm0CXaKSF
Rysunek przedstawia oznakowanie miejsca wypadku na prostym odcinku drogi po zmroku. Droga prosta, zorientowana pionowo, po obydwu stronach wyróżnione jasnożółtym kolorem pobocza. W drzewo znajdujące się w pobliżu prawego górnego rogu kadru wbity jest samochód osobowy stojący ukosem do kierunku jazdy, częściowo na jezdni a częściowo na poboczu. Za samochodem ślady hamowania, przednia część maski pofalowana, wokół rozrzucone odłamki auta i gałęzi. Z tyłu na prawym pasie jezdni, stoi czerwony samochód osobowy z włączonymi światłami awaryjnymi. Reflektory oświetlają rozbity pojazd i drogę przed nim. Za nim, po prawej stronie drogi pomarańczowy odblaskowy trójkąt ostrzegawczy. Przed rozbitym samochodem po przeciwnej stronie jezdni również ustawiony jest trójkąt.
W nocy najlepiej ustawić samochód w taki sposób, by światłami oświetlać miejsce wypadku
Źródło: Dariusz Adryan, licencja: CC BY 3.0.
R1LCT7mv0vEWe
Rysunek przedstawia oznakowanie miejsca wypadku na odcinku drogi z zakrętem. W początkowej części poziomego odcinka drogi w jej górnej krawędzi znajduje się znak z ograniczeniem prędkości do czterdziestu kilometrów na godzinę. W drzewo wbity samochód osobowy stojący ukosem do kierunku jazdy, częściowo na jezdni a częściowo na poboczu. Za samochodem ślady hamowania, przednia część maski pofalowana, wokół rozrzucone odłamki auta i gałęzi. Za roztrzaskanym pojazdem na pasie ruchu stoi drugi samochód osobowy. Samochód stoi na jezdni zaraz za zakrętem, jest skierowany maską w stronę rozbitego jasnego samochodu i ma włączone światła awaryjne. Trójkąt ostrzegawczy po stronie stojących pojazdów ustawiony jest przed zakrętem. Drugi trójkąt po przeciwległej stronie drogi stoi przed rozbitym białym samochodem.
Jeżeli wypadek ma miejsce za zakrętem, jeden z trójkątów musi znaleźć się po jego drugiej stronie
Źródło: Dariusz Adryan, licencja: CC BY 3.0.
ROEI2iFsRUEIh
Rysunek przedstawia oznakowanie miejsca wypadku mającego miejsce za wzniesieniem. W odróżnieniu od poprzednich ilustracji ta przedstawia miejsce zdarzenia w rzucie perspektywicznym od strony nadjeżdżającego trzeciego, hipotetycznego pojazdu. Na pierwszym planie droga kończąca się wzniesieniem, po obu stronach ilustracji jasnożółte pobocze i trawa, słupki drogowe i po jednym drzewie z każdej strony drogi. Tuż przed szczytem wzniesienia na pasie ruchu z prawej strony stoi trójkąt ostrzegawczy, za wzniesieniem widoczne dachy dwóch pojazdów i czerwonawa owalna łuna światła.
Jeżeli wypadek ma miejsce w okolicy wzniesienia, jeden z trójkątów musi znaleźć się po drugiej stronie wzniesienia
Źródło: Dariusz Adryan, licencja: CC BY 3.0.
Jeżeli poruszasz się pieszo i natrafiłeś na wypadek:
gdy masz taką możliwość, włóż kamizelkę odblaskową,
rozejrzyj się dookoła i jeżeli widzisz inną osobę, poproś ją o wezwanie służb ratunkowych,
zabezpiecz miejsce wypadku tak, by nikt inny nie uległ wypadkowi – ostrzegaj innych kierowców o niebezpieczeństwie.
Człowiek bez elementów odblaskowych na nieoświetlonej drodze jest praktycznie niewidoczny. Kierowca jest w stanie go zauważyć dopiero z odległości 20 metrów. Natomiast jeśli pieszy jest wyposażony w elementy odblaskowe, kierowca widzi go już z odległości ponad 150 metrów!
R1SwYPTcBOU7g
Galeria zawierająca zdjęcia przyborów odblaskowych poprawiających widoczność człowieka na drodze. Zdjęcie przedstawia żółtą odblaskową kamizelkę. W dolnej części kamizelki, poniżej klatki piersiowej, dwa szare poziome pasy odblaskowe. Pasy naszyte poziomo, równolegle. Wzdłuż klatki piersiowej, na środku po lewej i prawej stronie, pojedynczy szary pas pionowy.
Kamizelka odblaskowa
Źródło: Tomorrow sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
R17Yo7yqtp9Is
Galeria zawierająca zdjęcia przyborów odblaskowych poprawiających widoczność człowieka na drodze. Zdjęcie przedstawia naklejki i opaski odblaskowe. Okrągłe naklejki przedstawiają uśmiechnięte buźki. Elastyczne opaski przeznaczone do zakładania na nadgarstki ułożone w rulony. Dominujące kolory akcesoriów to żółć i zieleń.
Elementy odblaskowe, w które może się wyposażyć człowiek
Źródło: Tomorrow sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
R7F65rnAXxBfu
Galeria zawierająca zdjęcia przyborów odblaskowych poprawiających widoczność człowieka na drodze. Zdjęcie przedstawia elastyczne odblaskowe zielone opaski do założenia wokół nadgarstków. Szerokość opaski to około 2 centymetry. Na zdjęciu opaski znajdują się zarówno w postaci zwiniętej jak i rozwiniętej.
Elementy odblaskowe, w które może się wyposażyć człowiek
Źródło: Tomorrow sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Zapamiętaj!
Od 31 sierpnia 2014 r. każdy pieszy, który porusza się po zmierzchu drogą poza obszarem zabudowanym, musi mieć odblask umieszczony w sposób widoczny dla kierujących. Za brak elementu odblaskowego grozi mandat. Pieszy będzie mógł się poruszać po zmierzchu poza obszarem zabudowanym bez elementów odblaskowych, jeżeli będzie się znajdował na drodze przeznaczonej wyłącznie dla pieszych lub na chodniku.
Uwaga!
Pamiętaj, że na miejscu wypadku najważniejsze jest twoje własne bezpieczeństwo, a prawidłowe zgłoszenie wypadku służbom ratowniczym skróci czas dojazdu karetki i zwiększy szanse ofiar na przeżycie. Wzywając służby ratunkowe, dokładnie określ miejsce zdarzenia.
isHqJKU9bO_d539e201
na obszarze zabudowanym – za pojazdem w odległości nie większej niż 1 m,
poza obszarem zabudowanym – w odległości od 30 do 50 m za pojazdem,
na drodze ekspresowej i autostradzie – w odległości 100 m za pojazdem.
isHqJKU9bO_d5e436
3. Pierwsza pomoc
Jeżeli jest bezpiecznie, możesz podejść do poszkodowanego, pamiętaj jednak cały czas o niebezpieczeństwach, które mogą pojawić się w czasie udzielania pomocy. Jeżeli masz rękawiczki ochronne, załóż je.
R9ati0eqZ6ehr
Zdjęcie przedstawia sytuację po wypadku, w którym samochód potrącił pieszego. Po prawej stronie kadru znajduje się stojący na jezdni samochód osobowy na tle bliżej nieokreślonych budynków. Przed samochodem, na asfalcie leży poszkodowana osoba, nastoletnia dziewczyna. Leży na boku, przodem do obserwatora zdjęcia. Lewa noga wsparta na jezdni zgięta w kolanie, prawa wyprostowana, uniesiona ze stopą wspartą na jezdni. Obok leży zrzucony przez impet uderzenia but. Twarz nastolatki skierowana w górę, głowa wsparta na ramieniu. Za plecami nastolatki kierowca samochodu, młoda kobieta z narzuconą na ubranie kamizelką odblaskową. Klęczy na jezdni i pochyla się nad twarzą poszkodowanej.
Do poszkodowanego należy podchodzić ostrożnie i spokojnie do niego przemawiać, ponieważ może być w szoku
Źródło: Tomorrow sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Jeżeli ofiara wypadku jest przytomna, zostaw ją w zastanej pozycji i jeżeli nikt wcześniej tego nie zrobił, wezwij służby ratunkowe. Nie zostawiaj poszkodowanego samego – rozmawiaj z nim. Dowiedz się, co się stało, co go boli, na co choruje itp. Czekaj na przyjazd służb ratunkowych.
Jeżeli ofiara wypadku jest nieprzytomna, spróbuj sprawdzić, czy oddycha. Pamiętaj, że przy potrąceniach i wypadkach samochodowych bardzo często dochodzi do urazów kręgosłupa, dlatego jeżeli nie musisz, nie ruszaj osoby poszkodowanej, zostaw ją w zastanej pozycji.
Gdy poszkodowany nie oddycha – niezwłocznie rozpocznij resuscytację.
isHqJKU9bO_d5e483
4. Przenoszenie i ewakuacja poszkodowanych
Należy pamiętać, że każda próba przenoszenia, wyciągania czy wynoszenia poszkodowanych wiąże się z ryzykiem pogłębienia jego urazów i pogorszenia stanu ogólnego, jednakże zdarzają się sytuacje, w których takie działanie jest koniecznością.
Poszkodowanych przemieszczamy tylko w sytuacji, gdy miejsce zdarzenia:
zagraża bezpieczeństwu,
uniemożliwia udzielenie pierwszej pomocy,
nie może być prawidłowo zabezpieczone.
Zapamiętaj!
Nie przenoś poszkodowanego, gdy nie ma takiej potrzeby!
Przy przenoszeniu poszkodowanego w bezpieczne miejsce ważny jest wybór sposobu, w jaki tego dokonamy. Najlepiej wykonywać te czynności w kilka osób. Jedną z nich wyznaczyć, by kierowała akcją – wskazywała, w jakie miejsca przetransportować poszkodowanych, biorąc pod uwagę ich stan i obrażenia. Gdy sytuacja tego wymaga, należy zabezpieczyć kręgosłup ofiary zdarzenia, możliwie nie zmieniając jej pozycji. Wybór sposobu przenoszenia rannych zależy m.in. od stanu poszkodowanych, ich wieku i wagi, a także od lokalizacji obrażeń, stanu przytomności czy liczby ratowników.
RPoMIEdFhVXZs
Na ilustracji ratownik ubrany w pomarańczowo czarne spodnie z paskami odblaskowymi poniżej kolan i czarną koszulkę z napisem Ratownictwo medyczne wyprowadza utykającą kobietę. Ratownik stoi po lewej stronie poszkodowanej, podtrzymując ją prawą ręką w pasie. Kobieta utykająca na lewą nogę ma przerzuconą lewą rękę przez ramiona i szyję ratownika. Ratownik lewą ręką trzyma poszkodowaną za nadgarstek, uniemożliwiając zsunięcie się.
Prowadzenie poszkodowanego
Źródło: Tomorrow sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
RFAoPBp4ZQFRv
Na ilustracji ratownik ubrany w pomarańczowo czarne spodnie z paskami odblaskowymi poniżej kolan niesie poszkodowaną kobietę na rękach. Kobieta obejmuje rękami szyję ratownika, jest to tak zwany sposób matczyny.
Sposób „matczyny” – na rękach
Źródło: Tomorrow sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
R1hzA5lEWRJXm
Na ilustracji ratownik ubrany w pomarańczowo czarne spodnie z paskami odblaskowymi poniżej kolan niesie poszkodowaną kobietę na plecach. Kobieta siedzi okrakiem, trzymając ratownika rękami za ramiona i klatkę piersiową. Ratownik podtrzymuje ją za uda. Jest to sposób na barana.
Sposób „na barana”
Źródło: Tomorrow sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
RJ6B2QJmqSBsL
Na ilustracji ratownik ubrany w pomarańczowo czarne spodnie z paskami odblaskowymi poniżej kolan niesie poszkodowaną nieprzytomną kobietę. Kobieta jest przewieszona na ramionach wokół szyi ratownika, jej głowa zwisa swobodnie w dół. Ratownik przytrzymuje kobietę za nogi i prawą rękę. Jest to sposób strażacki.
Sposób strażacki
Źródło: Tomorrow sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
R1bI3CfaIHK40
Na ilustracji ratownik ubrany w pomarańczowo czarne spodnie z paskami odblaskowymi poniżej kolan ciągnie poszkodowaną kobietę ułożoną na niebieskiej tkaninie. Kobieta leży na plecach, ręce ma złożone na klatce piersiowej.
Przeciąganie na kocu, płaszczu etc.
Źródło: Tomorrow sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Rm44w1y3UYJMn
Na ilustracji ratownik ubrany w pomarańczowo czarne spodnie z paskami odblaskowymi poniżej kolan wraz z drugim mężczyzną układają tak zwane krzesełko, czyli pochyleni twarzami do siebie trzymają się za ręce w taki sposób, aby utykająca poszkodowana, oparta o plecy jednego z nich mogła usiąść pomiędzy nimi i zostać w ten sposób wyniesiona.
Sposób „na krzesełku”
Źródło: Tomorrow sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
R1VdcUl5v2wWP
Na ilustracji ratownik ubrany w pomarańczowo czarne spodnie z paskami odblaskowymi poniżej kolan wraz z drugim mężczyzną stoją twarzami do siebie i układają tak zwaną ławeczkę, splatając ręce w kwadrat i trzymając się za nadgarstki. Poszkodowana, stojąc tyłem do obserwatora, oparta rękami o ramiona ratowników pozostających w półprzysiadzie siada na ławeczce.
Sposób „na ławeczce”
Źródło: Tomorrow sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
RWRDxZaXIM0DF
Na ilustracji ratownik ubrany w pomarańczowo czarne spodnie z paskami odblaskowymi poniżej kolan wraz z drugim mężczyzną stoją twarzami do siebie, unosząc składane krzesełko turystyczne, na którym przodem do obserwatora siedzi poszkodowana kobieta. Ratownicy trzymają za przednią i tylną część krzesełka, a poszkodowana dodatkowo asekuruje się, opierając ręce na ich ramionach.
Sposób na krześle
Źródło: Tomorrow sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
RI3MMGUndfvKI
Na ilustracji ratownik ubrany w pomarańczowo czarne spodnie z paskami odblaskowymi poniżej kolan wraz z dwoma innymi mężczyznami niosą poszkodowaną w taki sposób, że ratownik przytrzymuje barki i głowę kobiety, jeden z mężczyzn jej tułów, a trzeci nogi. Cała trójka stoi w jednym rzędzie, zwróceni w tę samą stronę.
Przenoszenie przez trzy osoby na rękach
Źródło: Tomorrow sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
R7UIZFHlWSM6D
Na ilustracji prezentowane są dwa zdjęcia z układania poszkodowanej na desce ortopedycznej. Ratownik ubrany w pomarańczowe spodnie z odblaskowymi pasami wokół kolan oraz trzech innych mężczyzn przygotowują do transportu nieprzytomną kobietę. Na zdjęciu po lewej stronie ratownik przytrzymuje deskę do wsunięcia ją pod plecy poszkodowanej, a trzech mężczyzn przytrzymuje jej ciało na prawym boku. Po prawej stronie poszkodowana leży na desce unieruchomiona pasami, w kołnierzu ortopedycznym i z rękami skrzyżowanymi na brzuchu. Ratownicy trzymają uchwyty deski po dwóch z każdej strony i przygotowują się do wstania z miejsca.
Układanie poszkodowanego na desce ortopedycznej
Źródło: Tomorrow sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Transportu poszkodowanych na noszach powinny dokonywać specjalistyczne służby, jednak gdy jesteśmy do tego zmuszeni, a nie dysponujemy sprzętem, można wykonać prowizoryczne nosze z dostępnych materiałów (np. fragmentów drzew, owiniętych kocem, ubraniami itp.).
RSiiq8NEx8NZR
Ilustracja przedstawia trzy przykłady prowizorycznych noszy. Każde nosze zbudowane są na bazie dwóch długich kijów stanowiących stelaż. Połączenie drewnianych kijów jest różnorodne. W pierwszym przypadku kije połączone są szerokim pasem owiniętym wokół kijów, tworząc ukośną drabinkę. W drugim przypadku za element nośny służy duża męska koszula naciągnięta na kije przeciągnięte przez rękawy koszuli. W trzecim przypadku wokół kijów owinięty i naciągnięty jest gruby koc.
Nosze możemy wykonać z praktycznie każdego dostępnego materiału, ważne tylko, by były stabilne i bezpieczne
Źródło: Tomorrow sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
isHqJKU9bO_d5e550
5. Wyciąganie poszkodowanego z samochodu
U poszkodowanych w wyniku wypadku drogowego należy zawsze podejrzewać uraz kręgosłupa, dlatego najlepiej jeżeli ofiara wypadku zostanie wyciągnięta z samochodu przez profesjonalnie do tego przygotowane służby ratownicze. Dysponują one odpowiednim sprzętem i na pewno zrobią to lepiej od nas. Zdjęcia tego sprzętu znajdziesz w poniższej galerii.
Galeria mediów - sprzęt ratowniczy.
R1BeUUAypXytQ
Zdjęcie przedstawia deskę ortopedyczną pełniącą rolę noszy. Wykonana z żółtego tworzywa, krawędzie wyprofilowane z otworami do uchwycenia i przenoszenia przez ratowników. Poziomo i ukośnie umocowane pasy bezpieczeństwa pozwalające na całkowite unieruchomienie poszkodowanego.
Deska ortopedyczna służy do przenoszenia osób z podejrzeniem urazu kręgosłupa
Źródło: Simon Schoar, Wikimedia Commons, domena publiczna.
R1FjnhyH8wthO
Zdjęcie przedstawia kołnierz ortopedyczny. Plastikowa obudowa kołnierza wyściełana jest gąbką od strony przylegającej do poszkodowanego. Z przodu dodatkowa ruchoma część przytrzymująca głowę, poniżej kości szczęki. Po zapięciu kołnierz zapewnia unieruchomienie głowy i szyi poszkodowanego.
Kołnierz ortopedyczny służy do usztywnienia kręgosłupa w odcinku szyjnym
Źródło: Commons Wikimedia, James Heilman, domena publiczna.
R1CkkzALP0Vfo
Zdjęcie przedstawia kamizelkę KED. Kamizelka przypominająca kształtem szeroki pionowy pas z wyraźnymi skrzydełkami bocznymi, mniejszymi u góry służącymi do obejmowania głowy i większymi u dołu służącymi do unieruchamiania korpusu. W górnej części zaopatrzona jest we wzmocnienia dopasowane do wymagań kołnierza ortopedycznego i w cienkie paski, a w dolnej części w szerokie pasy z klamrami. Pasy tworzą półkole i mają różne kolory: czerwony piersiowy górny, żółty piersiowy środkowy, zielony piersiowy dolny, czarne pasy biodrowe. Kamizelka zapewnia unieruchomienie głowy, szyi oraz kręgosłupa osoby poszkodowanej.
Specjalna kamizelka używana głównie podczas wydobywania pacjentów z pojazdów po wypadkach
Źródło: Daniel Figura Tomorrow sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ważne!
Jeżeli ofiara wypadku, przebywając w samochodzie, jest bezpieczna i prawidłowo oddycha, powinna zostać wyciągnięta przez służby ratownicze – pogotowie ratunkowe lub straż pożarną.
W przypadku, gdy pozostawienie ofiary wypadku w samochodzie groziłoby utratą życia lub gdy poszkodowany nie oddycha, należy niezwłocznie wyciągnąć go z samochodu. Można to zrobić w miarę bezpiecznie, stosując chwyt Rauteka, zaprezentowany w poniższym filmie.
Uwaga! Wyciągając taką osobę, trzeba szczególnie uważać na kręgosłup.
RIhnvhE027WSh
Nagranie prezentuje metodę wydobywania poszkodowanego z samochodu za pomocą chwytu Rauteka.
Nagranie prezentuje metodę wydobywania poszkodowanego z samochodu za pomocą chwytu Rauteka.
Wydobywanie poszkodowanego z samochodu za pomocą chwytu Rauteka
Źródło: Tomorrow sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Zastosowanie chwytu Rauteka wymaga dość dużej siły fizycznej. Jeżeli nie zdołasz zastosować tego chwytu, to właściwy może być każdy inny sposób. Jeżeli jest zimno, pamiętaj, aby zadbać o komfort cieplny osoby poszkodowanej.
isHqJKU9bO_d5e603
Chwyt Rauteka
Instrukcja: Chwyt Rauteka
Krok
Sprawdź, czy stopy poszkodowanego nie są zaklinowane (np. pod pedałami samochodu).
Krok
Stań bokiem do osoby, którą zamierzasz wyciągnąć. Twoja twarz powinna być skierowana w tę samą stronę co twarz poszkodowanego.
Krok
Włóż rękę bliższą poszkodowanego między jego plecy a siedzenie, a następnie dłoń przełóż pod pachą poszkodowanego.
Krok
Drugą ręką ułóż głowę poszkodowanego między swoją głową a barkiem. Złap bliższą dłoń poszkodowanego i podaj ją tak, aby twoja dłoń, która jest pod pachą, złapała nadgarstek poszkodowanego.
Krok
Następnie wolną rękę włóż pod drugą, wolną pachę i złap rękę bliższą tobie w przedramieniu.
Krok
Lekko unieś poszkodowanego i przerzuć go z fotela samochodowego na swoje kolano.
Krok
Poruszając się do tyłu, wyciągnij poszkodowanego z samochodu i przeciągnij go w bezpieczne miejsce.
Zapamiętaj!
Jeżeli nie musisz, to nie wyciągaj osób poszkodowanych z samochodu! Każda próba wyciągnięcia takiej osoby wiąże się z niebezpieczeństwem powstawania dodatkowych urazów.
isHqJKU9bO_d5e684
6. Podsumowanie
Najczęstsze przyczyny wypadków to niedostosowanie prędkości do warunków ruchu i nieprzestrzeganie zasad dotyczących pierwszeństwa przejazdu.
Jeżeli jesteś świadkiem wypadku, pamiętaj, że najważniejsze jest zabezpieczenie miejsca zdarzenia, tak aby nikt więcej nie został poszkodowany. Dlatego w pierwszej kolejności należy włączyć światła awaryjne, ustawić trójkąt ostrzegawczy lub machając rękoma, ostrzegać innych kierowców, że coś się dzieje na drodze.
Każda próba przenoszenia, wyciągania czy wynoszenia poszkodowanych wiąże się z ryzykiem pogłębienia jego urazów i pogorszenia stanu ogólnego, dlatego nigdy nie przenoś poszkodowanego, gdy nie ma takiej potrzeby!
Wybór sposobu przenoszenia rannych zależy m.in. od stanu poszkodowanych, ich wieku i wagi, a także od lokalizacji obrażeń, stanu przytomności czy liczby ratowników.
U ofiar wypadków należy zawsze podejrzewać uraz kręgosłupa, dlatego nie wyciągamy poszkodowanych z samochodu – robią to służby ratownicze po dotarciu na miejsce zdarzenia. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy ranny nie oddycha lub pozostawienie go w aucie zagrażałoby jego życiu.
Wyciągając ofiarę wypadku z samochodu trzeba szczególnie uważać na kręgosłup, dlatego najlepiej zastosować w tym celu chwyt Rauteka.
Obowiązkowe wyposażenie każdego auta w Polsce to gaśnica i trójkąt ostrzegawczy. Apteczka i kamizelka odblaskowa są zalecane, warto zawsze mieć je w samochodzie.
Wzywając pomoc, pamiętaj o numerach alarmowychisHqJKU9bO_1443519706208_0numerach alarmowych.
Obejrzyj animację i przypomnij sobie, w jaki sposób poprawnie zabezpieczyć miejsce wypadku.
RLbYbTSRWtobJ
Animacja pt. „Przykłady poprawnego zabezpieczania miejscu wypadku”. Nagranie przedstawia wypadek samochodowy w dzień, w nocy, na wzniesieniu drogi dwukierunkowej i jego prawidłowe zabezpieczenie przez kierowców.
Animacja pt. „Przykłady poprawnego zabezpieczania miejscu wypadku”. Nagranie przedstawia wypadek samochodowy w dzień, w nocy, na wzniesieniu drogi dwukierunkowej i jego prawidłowe zabezpieczenie przez kierowców.
Przykłady poprawnego zabezpieczenia miejsca wypadku
Źródło: Dariusz Adryan, Kevin MacLeod, Tomorrow Sp. z o.o., Krzysztof Jaworski, licencja: CC BY 3.0. http://incompetech.com.
7. Praca domowa
Polecenie 2
Poproś znanego ci właściciela auta, aby pokazał ci swoją gaśnicę i trójkąt ostrzegawczy. Sprawdź datę ważności na gaśnicy oraz spróbuj rozłożyć i złożyć trójkąt ostrzegawczy. Zapytaj, czy ma apteczkę i kamizelkę odblaskową, oraz napisz w punktach, co znalazłeś w apteczce. Sporządź listę rzeczy, których nie ma, a mogłyby się – twoim zdaniem – w niej jeszcze znaleźć.
RrHCSZgjo8uvC
(Uzupełnij).
Apteczka samochodowa powinna zawierać:
instrukcję udzielania pierwszej pomocy,
sterylne kompresy gazowe,
plastry z opatrunkiem,
plaster bez opatrunku,
bandaże,
opaskę elastyczną,
środek dezynfekujący (np. jodynę),
ustnik do wykonania sztucznego oddychania metodą usta‑usta,
chustę trójkątną,
lateksowe rękawiczki ochronne (przynajmniej jedną parę),
koc z foli termoizolacyjnej,
agrafki,
nożyczki.
Polecenie 3
Przyjrzyj się poniższej fotografii i postaraj wymienić jak najwięcej niebezpiecznych czynników zagrażających zarówno poszkodowanym, jak i osobom udzielającym pomocy. Czy w takim wypadku należy udzielać pomocy na miejscu, czy przenieść poszkodowanych?
RZajNs5hQgYDX
Dzień. Dwupasmowa jezdnia. Wzdłuż lewego pasa jezdni samochody ciężarowe stojące jeden za drugim. Po lewej duża biała ciężarówka. Bok naczepy całkowicie rozerwany. Wewnątrz naczepy zniszczone przedmioty. Na jezdni klika porozrzucanych rzeczy. W głębi zdjęcia, za ciężarówką, dwie duże ciężarówki również uszkodzone. Na prawym pasie jezdni, samochód osobowy. Przód samochodu skierowany w stronę ciężarówek w głębi zdjęcia. Maska samochodu otwarta. Przód samochodu pali się. Po prawej stronie, betonowy mur wzdłuż krawędzi jezdni. Na murze notes.
Karambol
Źródło: Tony Webster, Oregon Department of Transportation, licencja: CC BY 2.0.
R1ODheHsyHwZz
(Uzupełnij).
Zagrożenia: ruch uliczny; nierówne, śliskie podłoże; rozbity, uszkodzony pojazd; warunki pogodowe, pożar, dym.
W takich warunkach udzielanie pomocy na miejscu byłoby niebezpieczne zarówno dla ratownika, jak i dla poszkodowanych. Przede wszystkim występuje tu zagrożenie rozprzestrzenienia się ognia i eksplozji paliw.
isHqJKU9bO_1443519706208_0
R17CYcoceVYHa
Lista z tytułem Ogólnopolskie numery alarmowe. Jednolity numer alarmowy 112, Policja 997, Pogotowie ratunkowe 999, Państwowa Straż Pożarna 998, Straż miejska 986, Mazurskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe 984, WOPR, GOPR i TOPR 985, Pogotowie energetyczne 991, Pogotowie gazowe 992, Pogotowie ciepłownicze 993, Pogotowie wodno-kanalizacyjne 994, Pogotowie drogowe 981, Pogotowie weterynaryjne 983, Wojewódzkie centrum zarządzania kryzysowego 987, Centrum Antyterrorystyczne 996, Komenda Główna Policji - system Child Alert 995.
Ogólnopolskie numery alarmowe
Źródło: Dariusz Adryan, licencja: CC BY 3.0.
isHqJKU9bO_d5e755
8. Zadania
Ćwiczenie 1
R1KevreCRypBa
zadanie interaktywne
Co należy zawsze podejrzewać u osoby poszkodowanej w wyniku potrącenia?
Uraz kręgosłupa.
Wadę wzroku.
Odurzenie narkotykami.
Złamanie kości ręki.
Uwaga! Wypadek!
Źródło: Paweł Gawłowski Sławomir Ochrem, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 2
Rl0LmNJzgR4o5
zadanie interaktywne
Które elementy wyposażenia samochodu osobowego są obowiązkowe?
Trójkąt ostrzegawczy.
Kamizelka odblaskowa.
Apteczka pierwszej pomocy.
Gaśnica.
Uwaga! Wypadek!
Źródło: Paweł Gawłowski Sławomir Ochrem, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 3
RZAfMHltVuS5a
zadanie interaktywne
Co należy zrobić, by poprawnie zabezpieczyć miejsce wypadku?
Źródło: Paweł Gawłowski Sławomir Ochrem, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 4
RvSxfD29db8Cy
zadanie interaktywne
zadanie interaktywne
Uporządkuj kroki postępowania w przypadku wyciągania poszkodowanego z samochodu.
Stań bokiem do osoby, którą zamierzasz wyciągnąć. Twoja twarz powinna być skierowana w tę samą stronę co twarz poszkodowanego.
Poruszając się do tyłu, wyciągnij poszkodowanego z samochodu i przeciągnij go w bezpieczne miejsce.
Drugą ręką ułóż głowę poszkodowanego między swoją głową a barkiem. Złap bliższą dłoń poszkodowanego i podaj ją tak, aby twoja dłoń, która jest pod pachą, złapała nadgarstek poszkodowanego.
Lekko unieś poszkodowanego i przerzuć go z fotela samochodowego na swoje kolano.
Wolną rękę włóż pod drugą, wolną pachę i złap rękę bliższą tobie w przedramieniu.
Włóż rękę bliższą poszkodowanego między jego plecy a siedzenie, a następnie dłoń przełóż pod pachą poszkodowanego.
Sprawdź, czy stopy poszkodowanego nie są zaklinowane (np. pod pedałami samochodu).
Uwaga! Wypadek!
Źródło: Paweł Gawłowski Sławomir Ochrem, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 5
Rm2YtzLQF7VVG
zadanie interaktywne
Z jakiej odległości w nocy kierowca samochodu jest w stanie dostrzec człowieka w kamizelce odblaskowej?
150 m
15 m
1500 m
300 m
30 m
Uwaga! Wypadek!
Źródło: Paweł Gawłowski Sławomir Ochrem, licencja: CC BY 3.0.