Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
RrpdvD1dMPcBr
Obraz przedstawia wygnanie pierwszych ludzi z Raju - fragment fresku w Kaplicy Sykstyńskiej w Watykanie. Malowidło zostało skomponowane przez artystę na zasadzie symetrii i kontrastu. Układ obrazu jest wyraźnie dwudzielny: widać tu dwie biblijne sceny rozdzielone sylwetką drzewa, które stanowi centralny motyw fresku. Po lewej stronie Michał Anioł przedstawił moment, w którym Adam i Ewa popełniają grzech pierworodny, spożywając owoc z zakazanego drzewa. Postaci mężczyzny i kobiety są nagie i wspaniale zbudowane. Adam przypomina olimpijskiego atletę, został namalowany z profilu w postawie sportowej. Ciężar jego ciała opiera się na jednej – wysuniętej do przodu – nodze, widać dobrze zarysowane biodro i mięśnie ręki, którą mężczyzna trzyma się gałęzi zakazanego drzewa. Ewa z kolei została przedstawiona w pozycji leżącej. Łokciem jednej ręki opiera się o podłoże, drugą dłonią leniwie sięga w stronę węża, który podaje jej owoc. Krajobraz Edenu jest raczej ubogi: Michał Anioł umieścił tu jedynie skałę, drzewo i fragment zielonej trawy. W prawej części fresku została przedstawiona scena późniejsza: wygnanie pierwszych ludzi z raju. Widać tu groźnego anioła w czerwonej szacie, który kieruje w stronę Adama i Ewy miecz. Ostrze styka się z karkiem mężczyzny. który próbuje je od siebie odsunąć. Ludzie wygnani z Raju są skuleni, co zniekształca ich ciała. Na ich twarzach maluje się smutek i przerażenie. Ewa lękliwie spogląda za siebie.

Czyny i ich konsekwencje

Wygnanie pierwszych ludzi z Raju - fragment fresku w Kaplicy Sykstyńskiej w Watykanie 
Źródło: Michał Anioł, 1509, domena publiczna.
1
Polecenie 1

Przywołaj wydarzenia z twojego życia, które w znaczący sposób na ciebie wpłynęły. Określ, jakie wywołały zmiany.

uzupełnij treść
Polecenie 2

Przeczytaj opowieść o wygnaniu pierwszych ludzi z raju.

Wygnanie z rajuAnna Kamieńska
Anna Kamieńska Wygnanie z raju

W pocie oblicza twego będziesz pożywał chleba, aż się wrócisz do ziemie, z którejś wzięty.
GenesisGenesisGenesis III, 19

Na środku raju zasadził Bóg drzewo wiadomości dobrego i złego i nie pozwolił ludziom zrywać z niego owoców. Jabłka tego drzewa były piękniejsze od innych, rumiane i błyszczące jak małe słońca.

– Nie wolno nam zrywać jabłek z tego drzewa – powiedział Adam do żony. – Jeśli złamiemy ten zakaz, czeka nas śmierć.

Kobieta jednak częściej od Adama podchodziła przyglądać się owocom tego drzewa, bo były piękne, chociaż cały raj pełen był innych pięknych owoców.

Wypatrzył to WĄŻ, który był najchytrzejszy ze zwierząt. Pewnego razu, kiedy kobieta przyglądała się pięknym owocom, wysunął wężową głowę spośród liści i odezwał się do Ewy:

– Dlaczego nie wolno wam jeść owoców z tego drzewa? Przecież są takie piękne.

Kobieta nie wiedziała, czy wolno jej rozmawiać z wężem. Ale odrzekła:

– Z wszystkich innych drzew możemy zrywać i jeść owoce. Tylko owoców z tego drzewa Pan Bóg zabronił nam dotykać, żebyśmy nie pomarli.

– Na pewno nie pomrzecie! – odrzekł wąż. – ON boi się tylko, że jeśli zjecie owoce z tego drzewa, otworzą się wam oczy i staniecie się tak mądrzy jak sam Bóg.

Wąż powiedział to i cofnął się z sykiem. A kobieta została ze swoimi myślami.

– Kto wie, może wąż mówi prawdę. Nic się nie stanie, jeśli zerwę tylko jedno jabłko i skosztuję. Spróbuję tylko, czy jest smaczne.

Zerwała owoc, ugryzła i zaraz zawołała Adama. Wyciągnęła do niego dłoń z nadgryzionym czerwonym jabłkiem, jakby chciała powiedzieć:

– Patrz, skosztowałam i nic mi się nie stało. Ugryź i ty.

I zjedli jabłko z drzewa wiadomości dobrego i złego.

A kiedy zjedli to jabłko, nagle uświadomili sobie, że są nadzy. Zawstydzili się i zerwali liście z drzewa figowego, aby się okryć.

Tymczasem Pan Bóg przechadzał się między drzewami raju, a niósł go lekki powiew południowego wiatru. Zlękli się ludzie. Po raz pierwszy poznali, co to lęk. Ukryli się przed Bogiem między rajskimi drzewami. Tak chowają się za firankę dzieci, myśląc, że ich nie widać. Ale Pan Bóg widzi wszystko. Zawołał Adama po imieniu:

– Adamie, gdzie jesteś?

– Schowałem się przed tobą – odpowiedział Adam – bo usłyszałem, że przechodzisz, a ja jestem nagi, więc przestraszyłem się.

– A któż ci powiedział, że jesteś nagi? Jadłeś owoc z tego drzewa, z którego wam zabroniłem!

– To ona – wykręcał się Adam. – To ona, kobieta, zerwała owoc i dała mi, żebym skosztował. To jej wina.

– Dlaczegoś to zrobiła? – zwrócił się Bóg do kobiety.

– To nie moja wina! To wąż mnie okłamał i skusił do zerwania jabłka.

Wówczas zwrócił się Bóg do węża:

– Za karę, że to uczyniłeś, będziesz przeklęty. Będziesz się czołgać po ziemi przez całe życie i jeść tylko ziemię. A ty – zwrócił się Bóg do kobiety – będziesz odtąd w bólu rodzić dzieci. Ty zaś, Adamie – rzekł Bóg do człowieka – za to, że usłuchałeś żony i zjadłeś owoc z tego drzewa, choć wiedziałeś, że ci tego zabroniłem, będziesz odtąd ciężko pracował na ziemi, aby z niej wydobywać pożywienie. W trudzie będziesz karczował ziemię, wyrywał ciernie i osty. W pocie czoła będziesz jadł chleb z uprawy ziemi, a potem umrzesz i wrócisz do ziemi. Bo z prochu powstałeś i w proch się obrócisz.

Zadrżeli ludzie, jakby nagle poczuli chłód. Ubrał ich Bóg w skóry zwierząt. Wyciągnął swoje potężne ramię i wygnał z raju.

Obejrzeli się jeszcze za siebie.

Ale u bram rajskiego ogrodu stał ogromny Anioł Cherubin z płomiennym mieczem w dłoni. Nie było powrotu.

j0000008HMB5v22_00000_BIB_001 Źródło: Anna Kamieńska, Wygnanie z raju, [w:] tejże, Książka nad książkami, Warszawa 1988, s. 18.
Genesis
Ćwiczenie 1

Przygotuj się do opowiadania.

  • Zgromadź  informacje na temat okoliczności złamania boskiego zakazu: kto, kiedy, gdzie, dlaczego i na skutek czego złamał boski zakaz?

  • Wymień w punktach skutki zjedzenia owocu z drzewa wiadomości dobrego i złego.

R1N0tTUbfkfXv
Miejsce na notatki ucznia.
1
Ćwiczenie 2

Wymień i oceń cechy mówiącego węża. Kogo on przypomina?

uzupełnij treść
RqW5FJecZ3Px6
Ćwiczenie 3
Zadanie interaktywne polega na prawidłowym uzupełnieniu komórek tabeli.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Ćwiczenie 4

Wyjaśnij, jak doszło do złamania boskiego zakazu i jakie były tego konsekwencje.

R16U7slgsbubg
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 5
R1CSGDFePwfOG
Zadanie interaktywne polega na prawidłowym uzupełnieniu komórek tabeli.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Ćwiczenie 6
RuMnx6TMWd1mG
Zadanie interaktywne polega na uzupełnieniu wolnych miejsc odpowiednimi wyrazami.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Ćwiczenie 7
R19x9Ws0YeU7P
Przekształć konstrukcję czynna czasowników na bierną. Wpisz odpowiednią formę w brakujących miejscach.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
1
Ćwiczenie 8

Znajdź i zacytuj fragmenty tekstu Anny Kamieńskiej, które nawiązują do poniższych obrazów.

Znajdź i zacytuj fragmenty tekstu Anny Kamieńskiej, które nawiązują do opisów poniższych obrazów.

uzupełnij treść
1
Ćwiczenie 9

Przywołaj postacie mitologiczne, które również uległy pokusie. Jaki zakaz złamały? Jaka kara ich spotkała? Sporządź na ten temat notatkę.

uzupełnij treść
RBG3DxbnZsyfi
Ćwiczenie 10
Zadanie interaktywne polega na prawidłowym uzupełnieniu komórek tabeli.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
1
Ćwiczenie 11

Napisz krótką wiadomość do Adama i Ewy, w której ostrzeżesz ich przed zerwaniem zakazanego owocu.

uzupełnij treść
1
Ćwiczenie 12

Wyjaśnij, co pierwsi ludzie zyskali, a co stracili przez skosztowanie zakazanego owocu.

uzupełnij treść
1
Polecenie 3

Oceń czyn pierwszych ludzi. Jak wyglądałoby życie człowieka, gdyby Ewa nie zerwała owocu z drzewa wiadomości dobrego i złego? Uzasadnij swoje zdanie.

uzupełnij treść
1
Polecenie 4

Jak wyobrażasz sobie drzewo wiadomości dobrego i złego? Stwórz pracę plastyczną (np. kolaż, ilustrację) albo literacką (opis).

Re9LCIbqfGolV
Miejsce na rysunek ucznia.
Źródło: zpe.gov.pl, licencja: CC BY 3.0.
uzupełnij treść
Polecenie 4

Jak wyobrażasz sobie drzewo wiadomości dobrego i złego? Zredaguj opis.

R10D0TP4dGSDG
(Uzupełnij).
Źródło: Learnetic S.A., licencja: CC BY 4.0.