Książka nad książkami

Anna Kamieńska Księga

Słowo Biblia, przyjęte od greckiego wyrazu biblos, znaczy tyle co biblioteka, zbiór ksiąg. Ale Biblia jest to księga niezwykła. Pisały ją tysiąclecia i wieki. Pisali ją prorocy i mędrcy narodu zwanego Izraelem. Sami Izraelici nazywali swój naród Narodem Księgi.

Było na ziemi wiele ludów, wiele szczepów i plemion walczących o swoje miejsce. Byli i przeminęli. Nic o nich nie wiemy. Nie zostawili po sobie śladu. Czasem łopata archeologa odkopie wygładzony kamień, który był narzędziem, czasem okruch dawnego naczynia, szklaną ozdobę. To wszystko. Naród Izraela powziął myśl, aby zapisywać wszystko, co się wydarza. I złe, i dobre. I to, co wspaniałe, i to, co groźne. Zapisać wszystko od początku świata. Bo przecież to, co istnieje, musiało zacząć istnieć, musiało mieć początek. [...] Tworzyli wielką historię, tworzyli zapis dziejów jednego skrawka ziemi, jednego narodu, ale też i tych ludów, i państw, z którymi się stykali. Ziemia ta, zwana jeszcze dziś Ziemią Świętą, leży na Bliskim Wschodzie, stanowiąc jakby granicę pomiędzy Afryką i Azją. To dlatego właśnie była nieustannym niemal polem walki, bramą wydzieraną sobie wzajemnie przez ruchliwe, starożytne plemiona. Ziemia ta, zwana także Palestyną, jest pasmem przylegającym do Morza Śródziemnego, zwanego przez Hebrajczyków Wielkim Morzem, rozciąga się wzdłuż rzeki Jordan.

Kraina ta ma łagodny klimat i żyzne doliny, w których udają się zboża, dojrzewają winorośla, figi i oliwki. Prawdziwa Ziemia Obiecana płynąca mlekiem i miodem. [...] Kraina pełna zwierząt. Wody wielkiego jeziora Genezaret pełne ryb. Szlaki pustynne prowadzą do cienistych oaz, w których odpoczywa podróżny, a jeleń biegnie do wodopoju. [...] Lud biblijny mówiący językiem hebrajskim jest ludem pracowitym, skrzętnym, ludem pasterzy i rolników, ale także wojowników i rycerzy. [...]

Ale tym, co najważniejsze dla tego ludu, który napisał Księgę, jest to, że chwali on jednego Boga. Boga żywego. Nie jest to bożek zrobiony z drewna, metalu albo wyciosany z kamienia jak u innych ludów. Jest to Bóg duchowy. Jest to Duch Boży. On to podyktował mędrcom i pisarzom Święte Księgi. On jest prawdziwym Autorem. On to przekazał w ręce praojca Izraelskiego Ludu, Mojżesza, pierwszą Księgę – kamienne tablice, na których wypisane było prawo etyczne – dziesięć podstawowych przykazań postępowania i ludzkiego współżycia. [...]

Naród nazywający się Narodem Księgi mógłby też nazywać się narodem pamięci, bo to, co zostało złożone i utrwalone w księgach, najpierw mieszkało w głowach ludzi i przechodziło z ust do ust. Na pewno wiele przy tym słów zniekształcono lub zgubiono. Ale też zdania ogładzały się, nabierały zwartości i siły. Dlatego język, jakim napisana jest Biblia, brzmi jeszcze dla dzisiejszych ludzi jak wielka poezja. Jest w niej tak jak w wielkiej poezji spojone razem słowo i milczenie. Jest prawda rzeczy głęboko przeżytych, przecierpianych przez całe pokolenia. Jest tu zawarte doświadczenie całych narodów i doświadczenie ludzi. Słowa Biblii tłumaczono na wszystkie języki. Do słów Biblii najwięksi muzycy komponowali muzykę. Obrazy biblijne stały się tematem dla największych malarzy świata. [...]

W wielu domach książka ta leży na szczególnym miejscu, czytana jest wspólnie, a przed czytaniem z czcią całowana. W wielu krajach, w parlamentach i sądach prezydenci, sędziowie i świadkowie składają przysięgę, kładąc rękę na tej księdze, Biblii. Jest ona symbolem Prawdy i Sprawiedliwości. Dlatego przysięga na Biblię musi być dotrzymana.

Biblia weszła tak głęboko w kulturę całego naszego świata, naszej cywilizacji, że trudno jest jej nie znać i nie szanować. Jej treść przenika naszą kulturę, naszą literaturę, nasze dzieła sztuki. [...]

Długo, długo Biblia powstawała. Jest głęboka i niewyczerpana jak morze. Długo też trzeba ją czytać, długo z nią przebywać, aby nauczyć się ją odczytywać i rozumieć, aby Księga otworzyła się przed nami naprawdę. Nieraz nie wystarcza na to ludziom całego życia, bo całe życie poświęcają na czytanie tej jednej Księgi.

01 Źródło: Anna Kamieńska, Księga, [w:] tejże, Książka nad książkami, Wrocław 2000, s. 15–16.