Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Oceń projekt

Czy można mieć dwie ojczyzny?

RDSgvMwN7VzDF1
Fotografia barwna przedstawiająca częściowo grecką wyspę Santorini. Po prawej stronie fotografii są zabudowania, które znajdują się na wzgórzu na naturalnym ukształtowaniu terenu. Są one ułożone schodkowo. Domy mają kwadratowe lub prostokątne kształty niekiedy z półokrągłymi dachami. Po lewej stronie jest błękitne morze. Na pierwszym planie po lewej stronie znajdują się ruiny żółtego muru. Niemal wszystkie domy na wyspie są jasne lub białe, tylko gdzieniegdzie jest ceglany mur lub niewielka przybudówka oraz niebieskie drzwi i okna. Na najwyższym wzniesieniu są ludzie. Domki przylegają ściśle do siebie, tworząc zwartą strukturę. Pomiędzy nimi znajdują się zielone krzewy oraz różowe kwiaty. W oddali w lekkim zamgleniu ukazane zostały skały.
Santorini, Grecja są ułożone schodkowo, jaki mają kształt.
Źródło: Pixabay, domena publiczna.
Ćwiczenie 1

Przeczytaj utwór Andrzeja Sikorowskiego Moje dwie ojczyzny. Określ, kim jest podmiot liryczny w wierszu.

R1ETpOYp1S1FY
(Uzupełnij).
Moje dwie ojczyznyAndrzej Sikorowski
Andrzej Sikorowski Moje dwie ojczyzny

Jest taki kraj na południu,
gdzie wyspy toną w błękitach,
gdzie Bóg zapomniał o grudniu
i zawsze dźwięczy muzyka.
Jest taki kraj wiecznej wiosny,
pachnący wiatrem i morzem,
gdzie miłość – to wiersz miłosny,
nienawiść – to pchnięcie nożem.

Lubię tam być, lubię tam być,
w słońcu najlepiej marzyć,
chłodną jak noc ambrozję pić
i witać świt na plaży.
Lubię ten zgiełk, zapach i smak,
i szum radosny w głowie,
w cyprysach zaplątany wiatr,
gorące oczy kobiet.

Jest taki kraj tu, nad Wisłą,
pod nieba szarym ołowiem.
Tu moje imię, nazwisko.
Tu w ziemi moi ojcowie.
I chociaż wciąż narzekają,
że stąd daleko do świata,
to tylko w tym jednym kraju
potrafię kochać i płakać.

Bo tylko tutaj sprzedają chleb,
który z dzieciństwa pamiętam,
skrzypi pod nogą wczorajszy śnieg
i najpiękniejsze są święta.
I choć mnie czasem zalewa krew
i myśli mam niezbadane,
to tutaj wrosłem po wieków wiek
drzewem, którego nie złamiesz.

unikatowy_nr_id_wpisu_01 Źródło: Andrzej Sikorowski, Moje dwie ojczyzny, [w:] tegoż, Żal za..., Warszawa 1998.
Polecenie 1

Przyjrzyj się fotografiom i wskaż, które według ciebie najlepiej pasują do krajów opisywanych w wierszu.

RiMj9d9U3FhkH
(Uzupełnij).
Polecenie 1

Napisz, jak wyobrażasz sobie kraje opisane w wierszu.

R1c39Zh8nG4TD
(Uzupełnij).
RCS1tCxshbfib
Zdjęcie przedstawiające topniejący lodowiec. Kilkudziesięciometrowe górskie spiętrzenia nie są całe pokryte śniegiem, ale duża ich część odkrywa czarny materiał skał. U ich podnóży leży kilkumetrowa pierzyna śnieżna. Górskie szczyty spowite są mgłą, za nimi białe obłoki na tle jasnobłękitnego nieba.
Zdjęcie 1
Źródło: Pixabay, domena publiczna.
RYba8Wj1nBrMq
Zdjęcie przedstawiające skoszone pole, na którym leżą bele słomy. W oddali widnieje niewielkie skupisko drzew. Niebo jest ciemne zasnute chmurami.
Zdjęcie 2
Źródło: Pixabay, domena publiczna.
R16mZsGAlaVkk
Zdjęcie przedstawiające pokryte lodem jezioro. Na pierwszym planie, przy brzegu ukazane są pojedyncze suche trawy oraz gałęzie drzew pokryte szronem. Po drugiej stronie jeziora ośnieżony, gęsty las i niewysokie trzciny przy brzegu.
Zdjęcie 3
Źródło: Pixabay, domena publiczna.
RPQf3Fr79HRI8
Fotografia barwna przedstawiająca niewielką sześcioboczną kapliczkę znajdująca się na wzniesieniu. Znajduje się ona po lewej stronie fotografii. Widoczne są trzy jej białe ściany, jedna na wprost i po jednej z lewej i prawej strony. W każdej ścianie jest okno z trzema szybkami. Framuga okna znajdująca się na wprost widza jest niebieska, a te po lewej i prawej stronie są białe. Na środku niebieskiego dachu kapliczki znajduje się niewielki biały krzyżyk. Na pierwszym planie po prawej stronie znajduje się bukiet różowo‑białych kwiatów. W tle granatowe morze i niebieskie niebo.
Zdjęcie 4
Źródło: Pixabay, domena publiczna.
R1JVUnDmtFTpc
Fotografia barwna przedstawiająca zatokę, nad brzegiem której znajdują się po prawej stronie zabudowania, a po lewej morze. Zabudowania układają się schodkowo i są ściśle umiejscowione obok siebie. Na plaży znajduje się niski biały budynek. Nieco dalej na plaży znajduje się również niski żółty budynek. Na wysokości ostatnich zabudowań znajduje się falochron. Woda jest jasnobłękitna z niewielkimi falami. Niebo jest lekko zachmurzone.
Zdjęcie 5
Źródło: Pixabay, domena publiczna.
R1EheC4fNrFPX
Zdjęcie przedstawiające pustynne pagórki z niewielkimi uskokami. Na pierwszym planie wyraźnie ukazane są pofałdowania piachu, dalej, z perspektywy odległości piach wydaje się gładki. Błękitne niebo jest delikatnie zachmurzone.
Zdjęcie 6
Źródło: Pixabay, domena publiczna.
Polecenie 2

Znajdź w internecie i wysłuchaj wykonania piosenki Moje dwie ojczyzny.

R13avYnxbNSLB
(Uzupełnij).
Polecenie 2

Napisz, jak można określić nastrój panujący w piosence.

R1XHXhEeVXvtQ
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 2

Napisz, o jakich dwóch krajach jest mowa w piosence. W jakiej części Europy się znajdują?

Zaznacz dwoma różnymi kolorami fragmenty wiersza, na podstawie których można to wywnioskować.

RYxdhPv89Fv1P
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 2

Napisz, o jakich dwóch krajach jest mowa w piosence. W jakiej części Europy się znajdują?

RY5NFHyE6POCN
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 3

Z jakimi dźwiękami kojarzą się podmiotowi lirycznemu dwa kraje?

RrtxkbTtVVkgx
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 3

Podaj, z jakimi dźwiękami kojarzą się podmiotowi lirycznemu dwa kraje.

Roklo0TrMzUyB
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 4

Na podstawie tekstu piosenki opisz oba kraje: Grecję i Polskę. Możesz to zrobić w formie krótkiej notatki składającej się z wyrażeń i zwrotów.

Rj3KT6AHI0hct
Kraj nad Wisłą (Uzupełnij) Kraj na południu (Uzupełnij).
Ćwiczenie 5

Określ cechy podmiotu lirycznego.

R7HDnkWuT7Xmt
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 6

Który kraj jest bliższy podmiotowi lirycznemu i dlaczego?

R1ESzpVLASVT2
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 6

Określ, który kraj jest bliższy podmiotowi lirycznemu i dlaczego.

R1Ur6DyUG7In8
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 7

Wyjaśnij sens przenośni zawartej w ostatnich dwóch wersach wiersza. Zanotuj odpowiedź.

R1XmQEA3Bo2sW
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 8

Wypisz z wiersza po dwa przykłady rymów: dokładnych i niedokładnych.

RP9IA6ATKwtXH
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 9

Uzupełnij puste pola, wpisz środki stylistyczne lub ich przykłady.

R1LUg3jJHt75U
Środek stylistyczny. Cytaty. (Uzupełnij). „wyspy toną w błękitach”. przenośnia. (Uzupełnij). (Uzupełnij). „chłodną jak noc ambrozję pić”. powtórzenie. (Uzupełnij). (Uzupełnij). „wczorajszy śnieg”, „gorące oczy”.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
RX6z1DuZJkCWa
Ćwiczenie 9
Uzupełnij tabelę podanymi poniżej środkami stylistycznymi i cytatami z utworu „Moje dwie ojczyzny”.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ciekawostka

Najczęściej używane, pochodzące od słowa ojciec, określenie kraju urodzenia
– ojczyzna, ma również swój odpowiednik, który pochodzi od słowa matka
– macierz.

R18hgL9HKBdXT
Ćwiczenie 10
Przyporządkuj wyrazy do odpowiedniej kategorii. Rodzina wyrazów do słowa „ojciec” Możliwe odpowiedzi: 1. ojczyźniany, 2. ojczysty, 3. ojczyzna, 4. źródło, 5. państwo, 6. kolebka, 7. dom, 8. ojcostwo, 9. praojczyzna, 10. macierz, 11. ojcowizna, 12. ojcowski, 13. kraj Synonimy do słowa „ojczyzna” Możliwe odpowiedzi: 1. ojczyźniany, 2. ojczysty, 3. ojczyzna, 4. źródło, 5. państwo, 6. kolebka, 7. dom, 8. ojcostwo, 9. praojczyzna, 10. macierz, 11. ojcowizna, 12. ojcowski, 13. kraj
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
R3Dza1Ii27dsd
Ćwiczenie 11
Przyporządkuj odpowiednie słowa do wyrazów „kraj”, „ziemia”, „ojczyste” tak, aby powstały związki wyrazowe. Kraj Możliwe odpowiedzi: 1. ojców, 2. urodzenia, 3. rodzinna, 4. strony, 5. narodzin, 6. progi, 7. ojczysty, 8. ojczysta, 9. rodzinny Ziemia Możliwe odpowiedzi: 1. ojców, 2. urodzenia, 3. rodzinna, 4. strony, 5. narodzin, 6. progi, 7. ojczysty, 8. ojczysta, 9. rodzinny Ojczyste Możliwe odpowiedzi: 1. ojców, 2. urodzenia, 3. rodzinna, 4. strony, 5. narodzin, 6. progi, 7. ojczysty, 8. ojczysta, 9. rodzinny
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Ćwiczenie 12

Ułóż pięć zdań, wykorzystując związki wyrazowe z poprzedniego ćwiczenia.

RnIEhbTaes4mE
(Uzupełnij).
RaOpNkTRWMSVY
Ćwiczenie 13
Uzupełnij zdania, wpisując wyrazy pokrewne słów: Grecja, Śródziemne, Bałtyk, Polska. Grecja to państwo leżące nad Morzem Tu uzupełnij. Mieszkaniec Grecji to Tu uzupełnij, mieszkanka Grecji to Tu uzupełnij. W Grecji panuje klimat Tu uzupełnij. Tu uzupełnij to ludzie o gorących temperamentach. Tu uzupełnij to piękne kobiety. Polska to państwo leżące nad Morzem Tu uzupełnij. Mieszkaniec Polski to Tu uzupełnij, mieszkanka Polski to Tu uzupełnij. Tu uzupełnij znani są z gościnności. Tu uzupełnij to kobiety o słowiańskim typie urody.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Polecenie 3

Wyobraź sobie, że jesteś pracownikiem biura podróży. Zareklamuj 'kraj na południu, gdzie wyspy toną w błękitach'. Wykorzystaj informacje zawarte w wierszu. Swoją reklamę zapisz tutaj lub w zeszycie.

Rd0vwHJ0upLz8
(Uzupełnij).
Polecenie 4

Zredaguj tekst, w którym zaprosisz kogoś do 'kraju nad Wisłą'. Napisz o zaletach tego miejsca.

R1AEQpM8reuST
(Uzupełnij).