Zagrożenia w czasie pokoju

Na podstawie wiadomości z dostępnych dla Ciebie źródeł lub wiedzy zdobytej na innych lekcjach, opisz w podstawowym zakresie czym jest stan bezpieczeństwa i jakie wynikają z niego korzyści. Zastanów się również nad przykładami sytuacji, które mogą ten stan zakłócić, a także jakie mogą być efekty zagrożeń w odniesieniu do jednostki i społeczeństwa.

1. Zagrożenia naturalne

Zagrożenie możemy ogólnie zdefiniować jako sytuację negatywnie wpływającą na nasze bezpieczeństwo. Powoduje ono zanik lub utratę poczucia bezpieczeństwa związanego z życiem, zdrowiem, warunkami egzystencji czy też mieniem. Zagrożenia występują nie tylko w czasie działań wojennych, ale również (nawet częściej) w czasie pokoju. Jedną z możliwych klasyfikacji tych zagrożeń zaprezentowano poniżej.

Zgodnie z definicją przedstawioną w Słowniku języka polskiego przez katastrofę rozumie się wydarzenie, w którym ginie wiele osób lub dochodzi do dużych strat materialnych, albo też zjawisko tragiczne w skutkach, obejmujące swoim zasięgiem duży obszar. Katastrofy mogą być spowodowane zarówno działaniem sił przyrody (nazywa się je katastrofami naturalnymikatastrofa naturalnakatastrofami naturalnymi, klęskami żywiołowymi lub kataklizmami), 
jak również działalnością człowieka (określa się je jako katastrofy antropogenicznekatastrofa antropogenicznakatastrofy antropogeniczne).

R1M6qq1ud6eX1

Ilustracja 2 przedstawia schemat podziału katastrof naturalnych. Pięć szarych piktogramów w kształcie koła ułożonych w okrąg. W środku okręgu czerwony pięciokąt z białym napisem: katastrofy naturalne. Z każdego boku pięciokąta wychodzą czerwone strzałki skierowane na koła. Koło 1: biały piktogram 5 białych choinek ustawionych w rzędzie. Nad choinkami linia krzywa wskazująca płomienie. Napis poniżej: rozległe pożary. Koło 2: 3 białe choinki wygięte w prawo. Na lewo kilka poziomych linii wskazujących kierunek wiatru. Poniżej napis: huragany i silne wiatry. Koło 3: 5 białych bloków mieszkalnych. Powyżej białe kropki. Poniżej napis: silne mrozy i śnieżyce. Koło 4: 3 białe wierzchołki gór. Poniżej napis: lawiny. Koło 5: 5 białych bloków mieszkalnych. Przed blokami falista biała linia. Nad blokami duża ilość kropli. Napis poniżej: powodzie.

Każda katastrofa naturalna wywołuje skutki, które można podzielić na pierwotne i wtórne. Do pierwszej kategorii zalicza się np. zniszczenia budynków mieszkalnych, dróg, ulic, chodników, fabryk, lasów czy też pól uprawnych. Skutkami wtórnymi mogą być natomiast choroby, epidemie, przerwy w dostawie energii, pogorszenie jakości wody pitnej czy też konflikty społeczne.

Powódź

Powódź jest jedną z najczęstszych katastrof naturalnych. Występuje w różnych odmianach. Typowe przyczyny powodzi oraz jej rodzaje prezentuje poniższa aplikacja.

Głównym sposobem ochrony przed powodzią jest wznoszenie i utrzymywanie budowli przeciwpowodziowych, za co odpowiedzialne są instytucje państwowe (samorządowe i rządowe). Do budowli tych zalicza się:

• kanały ulgikanał ulgikanały ulgi,

• kierownice w ujściach rzek do morzakierownice w ujściach rzek do morzakierownice w ujściach rzek do morza,

• poldery przeciwpowodziowepoldery przeciwpowodziowepoldery przeciwpowodziowe,

• zbiorniki retencyjne z rezerwą powodziowązbiorniki retencyjne posiadające rezerwę powodziowązbiorniki retencyjne z rezerwą powodziową,

• suche zbiorniki przeciwpowodziowesuche zbiorniki przeciwpowodziowesuche zbiorniki przeciwpowodziowe,

• wały przeciwpowodziowewały przeciwpowodziowewały przeciwpowodziowe,

• wrota przeciwpowodziowewrota przeciwpowodziowewrota przeciwpowodziowe.

Skutki powodzi zależą od wielu czynników, m.in. od jej zasięgu oraz czasu trwania. Rodzaje tych skutków przedstawiono w tabeli niżej.

Rozległe pożary

Nie każdy pożarpożarpożar jest klęską naturalną. Do tej kategorii zaliczają się jedynie rozległe i intensywne pożary, powstałe m.in. na skutek samozapłonu lub wyładowania atmosferycznego.

RujyLcWJUMR6j

Zdjęcie rozległego pożaru lasu. Wielkie kłęby ognia unoszą się ponad wierzchami drzew, przyćmiewając ich zielony kolor, sięgając aż do samej góry fotografii.

Najczęściej pożary są wywołane czynnikami pochodzenia antropogenicznego, czyli spowodowane działalnością człowieka. Oprócz celowych podpaleń, przyczynami pożarów mogą być różnego rodzaju awarie lub spięcia instalacji spowodowane np. nieprzestrzeganiem zasad BHP, bezmyślnością ludzi lub zawodnością urządzeń.

W Polsce, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów, wyróżnia się 5 grup pożarów, których charakterystykę przedstawia kolejna aplikacja.

Aby skutecznie zapobiegać pożarom, należy stosować się do przepisów dotyczących ochrony przeciwpożarowej. Określają one m.in., jak powinny być skonstruowane obiekty budowlane, w jakie urządzenia i instalacje powinny być wyposażone oraz jakie znaki przeciwpożarowe należy stosować. Bardzo ważne jest również odpowiednie zachowanie i rozwaga ludzi. Niestety, do najczęstszych przyczyn pożarów należą nieodpowiedzialność i bezmyślność człowieka. Możliwe skutki tego żywiołu przedstawiono w poniższej tabeli.

Huragany i silne wiatry

Huragany pojawiają się głównie nad akwenami Oceanu Atlantyckiego oraz Indyjskiego i Spokojnego. Ze względu na stale zmieniający się klimat stają się one również coraz powszechniejsze w strefach klimatycznych, w których dotąd nie występowały – w Europie Zachodniej i Środkowej.
W Polsce huragany i silne wiatry dawniej występowały raczej sporadycznie lub w ogóle ich nie odnotowywano, jednak w ostatnich latach wiatry tego rodzaju pojawiają się na terenie naszego kraju coraz częściej, szczególnie w miesiącach zimowych. Są to zjawiska zazwyczaj krótkotrwałe, ale przynoszące ogromne straty. Możliwe skutki huraganów przedstawiono w tabeli pod spodem. Huragany wiejące z prędkością powyżej 120 km/h w Polsce zwykło się nazywać orkanami.

Silne mrozy i śnieżyce

W aspekcie przyrodniczym mrozem nazywamy stan, kiedy temperatura powietrza jest niższa od temperatury zamarzania wody (0°C). W aspekcie społecznym o silnych mrozach mówi się wówczas, gdy niska temperatura staje się przyczyną śmierci ludzi i powoduje straty materialne.
Bardzo często silnym mrozom towarzyszą opady śniegu, który na ziemi tworzy pokrywę o niewielkiej gęstości. To właśnie staje się często przyczyną przykrych wypadków ludzi, np. poślizgnięć kończących się złamaniami i zwichnięciami. Z intensywnymi opadami śniegu wiążą się inne niebezpieczne zjawiska, do których zalicza się przede wszystkim: śnieżyce, burze lodowe, opady gradu, a także zawieje i zamiecie (patrz: ilustracja poniżej).

R1YujeanPfxuC

Ilustracja składa się z 5 kolorowych zdjęć ułożonych w okrąg. W centrum okręgu napis: niebezpieczne zjawiska związane z opadami śniegu. Pomiędzy centralnym kołem a zdjęciami znajdują się podpisy do każdego zdjęcia. Pierwsze zdjęcie, zgodnie z ruchem wskazówek zegara, to śnieżyce. Na zdjęciu zimowy słoneczny dzień. Długi pociąg przodem do obserwatora zdjęcia. Przed lokomotywą pług czyszczący tory ze śniegu. Zdjęcie 2 to burze lodowe. Na zdjęciu samochód osobowy pokryty lodem. Gruba warstwa lodu pokrywa całą okolicę na nabrzeżu. Zdjęcie 3 to zawieje. Zdjęcie przedstawia okolicę zasypaną śniegiem. Wokół mocne opady śniegu. Zdjęcie 4 to zamiecie. Zdjęcie przedstawia drogę dwukierunkową zimą. Wzdłuż drogi pas śniegu pokrywa środek. Pobocza pokryte śniegiem. Samochody i droga w gęstym tumanie płatków śniegu unoszących się nad ulicą. Zdjęcie 5 to opady gradu. Zdjęcie przedstawia w dużym zbliżeniu powierzchnię pokrytą lodowymi kulkami gradu.

Lawiny

Lawina jest najgwałtowniejszą postacią ruchów masowych i stanowi ogromne niebezpieczeństwo dla ludzi, ich otoczenia oraz infrastruktury. Powstaje na terenach o charakterystycznej rzeźbie terenu i nachyleniu, a także w sprzyjających jej warunkach (np. słabo przyczepiona warstwa śniegu, intensywne opady, odwilż, wiatr, odpowiednia temperatura).
Wyróżnia się kilka rodzajów lawin. Zaprezentowano je w poniższej aplikacji.

Choć najbezpieczniej jest unikać miejsc zagrożonych (np. w trakcie poruszania się po górach lub podczas planowania budowy), to jednak nie zawsze jest to możliwe. Dlatego w miejscach, gdzie zejście lawiny jest prawdopodobne, stosuje się sztuczne ochrony. W sposób bezpośredni powierzchnię stoku (skarpy) zabezpieczają m.in.:

• odpowiednia szata roślina,

• działania inżynierskie (np. pokrycie skarp siatkami stalowymi),

• bariery śnieżne (czyli instalacje utrudniające przemieszczanie się śniegu).

Na wypadek zejścia lawiny stosuje się również elementy ochrony, które przyjmują na siebie siłę uderzenia lawiny, co pozwala kontrolować jej drogę. Zalicza się do nich:

• mury oporowe,

• bariery odłamkowe,

• wały ziemne,

• kurtyny skalne,

• zadaszenia i galerie betonowe.

2. Katastrofy i awarie techniczne

Przyczynami katastrof antropogenicznychkatastrofa antropogenicznakatastrof antropogenicznych mogą być błędy przy projektowaniu, np. wadliwe projekty i modele konstrukcji, błędy popełniane podczas realizacji danego projektu takie jak zastosowanie materiałów niskiej jakości, oraz niewłaściwa eksploatacja, np. niewłaściwie zaplanowany remont czy modernizacja, nieprzestrzeganie obowiązujących przepisów i zasad obsługi itp.

Polecenie 7

Galeria poniżej przedstawia kilka rodzajów katastrof antropogenicznych. Podaj 
po 3 możliwe przyczyny ich wystąpienia oraz działania, jakie należy podjąć, 
aby uniknąć tego typu katastrof w przyszłości.

R1dzQfEgKPxk7

Zdjęcie 1 to katastrofa autobusowa. Słoneczny dzień. Na pierwszym planie kilka żółtych autobusów stojących obok siebie. Przednia część autobusów powyginana z wybitymi oknami. Prawy autobus ma zgnieciony dach oraz bok.

RmqOQtZeLNdWn

Zdjęcie 2 to katastrofa kolejowa. Słoneczny dzień. Trzy wagony pociągu po zderzeniu. Dwa wagony stoją na torach. Prawy zawisł na lewym wagonie. Przednia część wagonu uniesionego w górę rozerwana. Trzeci wagon znajduje się na nasypie obok torów. Strażacy przeszukują miejsce zderzenia.

RGr93Qs9a6BPm

Zdjęcie 3 to katastrofa lotnicza. Rozbite kawałki samolotu ułożone wzdłuż piaszczystego terenu. Kokpit samolotu znajduje się po lewej stronie zdjęcia.

RPyrkQaeIImX8

Zdjęcie 4 to katastrofa budowlana. Na zdjęciu wysoki czteropiętrowy budynek mieszkalny. Prawa strona budynku jest w całości. Lewa strona budynku całkowicie zniszczona. Piętra zawalone, kawałki ścian zwisają na żelbetonowych częściach budynku.

R1U1Quq96REWU

Zdjęcie 5 to katastrofa ekologiczna. Zdjęcie z góry. Cała powierzchnia zdjęcia to powierzchnia morza. Na powierzchni unosi się kolorowa plama ropy po wycieku z tankowca. Na środku zdjęcia mały statek.

RCu5lbanq8o1z

(Uzupełnij).

Pokaż przykład

1. Katastrofa autobusowa - zła widoczność, przemęczenie kierowcy, zły stan techniczny pojazdów.

2.Katastrofa kolejowa - zła synchronizacja ruchu, wymuszenie przejazdu, zły stan techniczny torowiska.

3. Katastrofa lotnicza - zły stan techniczny samolotu, złe warunki atmosferyczne, atak terrorystyczny.

4. Katastrofa budowlana - wady konstrukcyjne, skutki opadów deszczu i śniegu (obciążenie konstrukcji), zła eksploatacja instalacji (np. gazowej).

5. Katastrofa ekologiczna - wyciek toksycznych substancji, zła gospodarka zasobami naturalnymi, obiektywne czynniki związane ze zmianami zachodzącymi w środowisku (np. niekontrolowane rozprzestrzenianie się jakiegoś pasożytniczego gatunku).

Awarię technicznąawaria technicznaAwarię techniczną można uznać za jedno z zagrożeń występujących w czasie pokoju albo jako przyczynę lub skutek różnego rodzaju wypadków i ogólnie rozumianych katastrofkatastrofakatastrof. Przyczyny awarii technicznych można podzielić podobnie, jak przyczyny katastrof antropogenicznych. Mogą one być związane z błędami przy projektowaniu, błędami podczas produkcji urządzenia oraz z jego niewłaściwą eksploatacją.

3. Zagrożenia w najbliższym otoczeniu

Prawie codziennie pokonujesz drogę z domu do szkoły i ze szkoły do domu. Do zagrożeń, które możesz spotkać w swoim najbliższym otoczeniu, należą niebezpieczeństwa związane z wypadkami drogowymiwypadek drogowywypadkami drogowymi. Przyczynami wypadków drogowych mogą być:

• nieznajomość i lekceważenie podstawowych zasad ruchu drogowego,

• brak widocznego oznakowania rowerzystów i pieszych,

• nagłe, niesygnalizowane wtargnięcie na jezdnię,

• kierowanie pojazdem po spożyciu alkoholu,

• przekroczenie dozwolonej prędkości,

• zły stan techniczny pojazdów,

• zły stan techniczny dróg,

• nieprawidłowe przekraczanie torowisk i nieprawidłowe przejeżdżanie torowisk samochodem.

Polecenie 9

Przyjrzyj się poniższej fotografii i zastanów się, co mogło być przyczyną wypadku. Jakie środki należałoby podjąć, aby zapobiec takim zdarzeniom w przyszłości? Uzasadnij swoją odpowiedź.

Rxaqog7pKnAly

Zdjęcie przedstawia samochód osobowy, który roztrzaskał się o drzewo. Na pierwszym planie pojazd bokiem do obserwatora, przód samochodu rozbity, wgnieciony w pień drzewa, pokrywa maski wygięta w górę, nadkola z boku zdeformowane. Zderzak i reflektory z przodu całkowicie zniszczone. W samochodzie nie ma nikogo. Okno od strony kierowcy bez szyby. W tle asfaltowa droga i drzewa po drugiej stronie.

RFUykdk3uPPib

(Uzupełnij).

Pokaż przykład

Przyczyną wypadku mogło być spożycie alkoholu, brak umiejętności kierowcy, niesprawność techniczna pojazdu. Zapobieganie takim zdarzeniom jest bardzo trudne z uwagi na to, że każdy z wymienionych wyżej przykładów wymaga innej reakcji. Np. prowadzenie pod wpływem alkoholu wymaga przede wszystkim odpowiedzialności kierowcy i braku społecznego przyzwolenia dla jazdy pod jego (alkoholu) wpływem.

Polecenie 9

Podaj trzy przyczyny wypadków drogowych.

Rj4giT83gJvxG

(Uzupełnij).

Odpowiedź: Jazda pod wpływem środków odurzających, niskie umiejętności kierowcy, nieprawidłowe wyprzedzanie.

Niewątpliwie wypadki drogowe nie są jedynymi niebezpieczeństwami pojawiającymi się w twoim najbliższym otoczeniu. Zagrożenia oraz prawdopodobieństwo ich wystąpienia jest bardzo często związane ze specyfiką danej miejscowości, jej położeniem oraz warunkami naturalnymi. Dla mieszkańców wybrzeża często występującym zagrożeniem jest powódź sztormowapowódź sztormowapowódź sztormowa. Mieszkańcy Górnego Śląska mają do czynienia z tąpnięciami górniczymi, z kolei ludzie mieszkający w górach mogą się czuć zagrożeni występowaniem lawinlawinalawin. Osoby mieszkające w pobliżu fabryk i zakładów przemysłowych powinny być przygotowane na wystąpienie awarii lub katastrof związanych z prowadzoną tam działalnością.

W środowisku domowym, ulicznym, wodnym, w przestrzeniach podziemnych, w lasach można spotkać wiele zagrożeń. Należą do nich między innymi:

• w środowisku domowym - gaz, niesprawne instalacje, detergenty, ostre i ciężkie przedmioty, gorące napoje, czy śliskie schody;

• w środowisku ulicznym - wypadki komunikacyjne, bójki, zamieszki, kradzieże czy napady;

• w środowisku wodnym – utonięcia, wypadki czy wychłodzenia;

• w przestrzeniach podziemnych – wstrząsy, zawały, eksplozje czy zalania;

• w lasach – dzikie zwierzęta, trujące rośliny i grzyby, wypadki, pożary.

4. Zagrożenia gospodarcze i polityczne

Istotną kategorią zagrożeń, które mogą istotnie wpłynąć na codzienne życie, są zagrożenia o charakterze gospodarczym i politycznym. Wynikają one z takich czynników jak: poziom rozwoju gospodarczego, przyjęty system polityczny, stopień regulacji i kontroli gospodarki, szeroko rozumiana kultura polityczna, w tym przyjęte zasady rozwiązywania sporów, sposób tworzenia prawa, a także wpływ innych podmiotów funkcjonujących w środowisku międzynarodowym (na przykład innych państw lub organizacji).

Wymiernymi efektami zagrożeń o charakterze gospodarczym mogą być:

• kryzysy gospodarcze,

• bankructwa firm,

• obniżenie poziomu życia,

• krachy giełdowe,

• utrata wartości pieniądza (inflacja),

• problemy budżetu państwa i samorządów,

• problemy eksporterów i importerów,

• obniżenie jakości usług publicznych, np. służby zdrowia.

Tekst źródłowy

Ustawa z dnia 10 czerwca 2016 r. o działaniach antyterrorystycznych, Dz. U. 2016, 
poz. 904, Rozdział 3. Stopnie alarmowe, Art. 15.1., przewiduje się co następuje:

W przypadku zagrożenia wystąpieniem zdarzenia o charakterze terrorystycznym albo w przypadku wystąpienia takiego zdarzenia można wprowadzić jeden z czterech stopni alarmowych: (...).

5. Zagrożenia biologiczne i epidemiczne

Zagrożenia o charakterze biologicznym, mogące prowadzić do epidemii różnych chorób, znane są ludzkości od początków istnienia cywilizacji. Co więcej, epidemie mające miejsce obecnie, czy też w poprzednim stuleciu, a więc w czasie szybkiego wzrostu możliwości przemieszczania się, nie są pierwszymi o zasięgu światowym. Pierwsze takie przypadki możemy wiązać już z epoką wielkich odkryć geograficznych, a więc od około 1492 roku.

Zagrożenia biologiczne mają to do siebie, że jednocześnie możemy je klasyfikować jako naturalne i wywołane przez człowieka, a także jako jednoczesne zagrożenia w czasie pokoju, jak i w czasie wojny. Bywają też związane ze stanami pośrednimi, 
np. z działaniami przeciw organizacjom terrorystycznym. W związku z tym ich efekty mogą przybierać bardzo różną postać, na przykład:

• wzrost śmiertelności w danej populacji,

• utrudnienia w życiu codziennym,

• utrudnienia w komunikacji,

• kryzysy gospodarcze,

• kryzysy polityczne.

22Ostatnia globalna pandemia związana z pojawieniem się COVID‑19 również w znacznym stopniu wypełniła cechy wypunktowane wyżej, na przykład pojawienie się problemów gospodarczych w wielu państwach na świecie, częściową zapaść w służbach zdrowia, wysoką śmiertelność.W Polsce na COVID‑19 zachorowało 2 881 594 osób. Śmierć poniosło 75 219 osób. Liczba w pełni zaszczepionych to około 16 milionów (stan na lipiec 2021)Indeks górny 111 Indeks górny koniec¹¹¹. W tym samym czasie na świecie zachorowało w przybliżeniu 190 milionów osób, z czego około 4 miliony zmarłyIndeks górny 222 Indeks górny koniec²²².

6. Podsumowanie

• Kategoria zagrożeń występujących w czasie pokoju jest niezwykle pojemna. Należą do niej: katastrofy naturalne (np. powodzie, rozległe pożary czy też susze i upały), awarie, na przykład awarie techniczne, zagrożenia dnia codziennego mogące występować w najbliższej okolicy, na przykład wypadki, zagrożenia wywołane przez człowieka w skali całego państwa, odnoszące się do sytuacji politycznej, gospodarczej i społecznej (w tym ochrony zdrowia).

• Do najczęściej występujących katastrof naturalnych zaliczamy m.in.: powodzie, rozległe pożary (o naturalnych przyczynach), huragany i silne wiatry, silne mrozy i śnieżyce oraz lawiny.

• Przyczynami katastrof antropogenicznych (związanych z działalnością człowieka) oraz awarii technicznych mogą być: błędy popełniane podczas projektowania, realizacji danego projektu, produkcji urządzenia oraz błędy polegające na jego niewłaściwej eksploatacji.

• Zagrożenia występujące w czasie pokoju są determinowane między innymi przez warunki naturalne, położenie geograficzne, czynniki demograficzno‑kulturowe (np. konflikty etniczne i religijne), poziom rozwoju społeczno‑gospodarczego, system polityczny, rodzaj powiązań międzynarodowych państwa.

7. Praca domowa

8. Słowniczek

kanał ulgi

Definicja: kanał ulgi

specjalny kanał wodny budowany w celu bezpiecznego przeprowadzenia wód wezbraniowych przez określony obszar

R1XQObHpP6G841

Ilustracja przedstawia schemat kanału ulgi. Na ilustracji znajduje się niebieska wstęga wijąca się od górnego lewego rogu do dolnego prawego rogu ilustracji. Niebieska wstęga to rzeka. Szerokość około trzy milimetry. W górnej części rozwidla się na dwie odnogi. Odnoga odchodzi w prawo głównej rzeki. Odnoga łączy się ponownie z rzeką w dolnej części. Odnoga to kanał. Kanał oddalony jest od rzeki o około dwadzieścia milimetrów. Dokładnie w połowie długości rzeki znajduje się zarys koła. Zarys koła tworzy zielona przerywana linia. Połowa okręgu znajduje się po lewej stronie rzeki. Druga połowa po prawej stronie rzeki. Na lewo od krawędzi koła znajduje się czarna linia wskazująca obszar wewnątrz koła. Nad linią napis: teren chroniony. Poniżej czarna pozioma linia wskazuje na rzekę. Nad linią napis: rzeka. Na prawo od kanału znajduje się czarna, wskazująca na kanał pozioma linia. Nad linią napis: kanał.

powódź sztormowa

Definicja: powódź sztormowa

rodzaj powodzi charakterystyczny dla obszarów nadbrzeżnych; wywołują ją silne wiatry wiejące od zbiornika wodnego (najczęściej morza, ale także np. jeziora) w kierunku lądu; z tego też względu ma ona stosunkowo niewielki zasięg; z uwagi na silne wiatry cofnięta woda morska może wlać się do wód śródlądowych (ujścia rzeki) i spowodować również jej wylanie

RvvrnRn3g4nA4

Zdjęcie przedstawia nadbrzeże nad morzem. Słoneczny dzień. Na pierwszym planie betonowe nadbrzeże zalane wodą. Na środku widoczny betonowy walec. Na prawo biały słup zakończony niebieskim daszkiem. Słup w kolorze białym. Niebieski daszek ma kształt ostrosłupa. Nadbrzeże otoczone betonowym falochronem. W tle, za falochronem, morskie fale uderzają z dużą siłą o falochron. Białe krople wody unoszą się w górę. Rozbryzgująca się woda tworzy ścianę wodnej piany.

powódź zatorowa

Definicja: powódź zatorowa

powódź występująca w trakcie zimy; jej przyczyną jest powstawanie zatorów lodowych, które albo zmniejszają przepustowość koryta rzeki, albo blokują (lub ograniczają) jego przekrój

RjP17ec9Ascp1

Zdjęcie przedstawia fragment rzeki. Zima. Dzień. Powierzchnia wody niewidoczna. Powierzchnia wody pokryta jest białym spękanym lodem. Duże płyty lodu mają kształt płaskich wielokątów. Krawędzie ostre, przeźroczyste. Niektóre kawałki lodu zachodzą na siebie. Grubość lodu wynosi nawet kilkadziesiąt centymetrów. Powierzchnia lodu pokryta warstwą śniegu. W tle widoczny fragment rzeki bez unoszącej się kry na powierzchni. Woda w kolorze czarnym. Na drugim planie dalsza część rzeki i brzeg. Cała powierzchnia rzeki aż po brzeg pokryta lodem i śniegiem. Brzeg rzeki w tle porośnięty gęsto drzewami.

suche zbiorniki przeciwpowodziowe

Definicja: suche zbiorniki przeciwpowodziowe

budowle, których celem jest zatrzymanie fali powodziowej; są one wyposażone w urządzenia upustowe bez zamknięć, przez które woda przepływa swobodnie aż do czasu, gdy przepływ staje się większy od zdolności przepustowych zbiornika; wówczas nadmiar wody zostaje zmagazynowany w zbiorniku

R1ZXVNov40WBh

Zdjęcie przedstawia zaporę Świnna Poręba. Słoneczny dzień. Monumentalna betonowa zapora jest przedstawiona na zdjęciu pod kątem. Po lewej stronie zdjęcia główna, widoczna w poprzek, betonowa część. Spadzista ściana ma długość około stu metrów. Od każdego z jej końców odchodzą boczne wały.

wrota przeciwpowodziowe

Definicja: wrota przeciwpowodziowe

rodzaj zamknięć, w których ciśnienie wywierane przez parcie wody oddziałuje na skrzydło (lub skrzydła) i dociska jego zamknięcie, powstrzymując przedostanie się przez śluzę nadmiaru wody

R6e2UzzLXySvg

Na zdjęciu widoczna konstrukcja śluzy o wysokości około trzy i pół metra od poziomu wody, oraz masywne, dwuskrzydłowe wrota przeciwpowodziowe. Budowla wygląda na starą. Powyżej wrót ciągi techniczne, na przykład rury, kładki.

zbiorniki retencyjne posiadające rezerwę powodziową

Definicja: zbiorniki retencyjne posiadające rezerwę powodziową

sztuczne zbiorniki wodne powstałe w wyniku wybudowania zapory wodnej na rzece i w następstwie zatamowania jej wód; w okresie niskiego poziomu wody jej część zostaje uwolniona do rzek, dzięki czemu równowaga w korycie jest zachowana

R1bMBHPNdn4k5

Zdjęcie lotnicze zalewu. To zalew Chechło. Zbiornik ciemnoniebieskiej wody znajduje się w centrum zdjęcia. Kształt zalewu jest zróżnicowany. Lewa strona zalewu jest szersza niż prawa strona. Prawa strona zalewu jest bardzo wąska przy prawej krawędzi zdjęcia. Słoneczny dzień. Wokół zalewu widoczne zabudowania i drogi. Wzdłuż lewego brzegu zielona trawa. Wzdłuż górnego brzegu lasy. W tle zdjęcia widoczne są lasy i zabudowania kończące się na linii horyzontu.

9. Zadania