Jak powstają dźwięki mowy?
E – podniebienie twarde, F – dziąsła, G – zęby, H – wargi
Przeczytaj uważnie opis powstawania dźwięków mowy i przyjrzyj się rysunkowi budowy narządów mowy. Ustal, ile części aparatu mowy bierze udział w powstawaniu dźwięku.
Aby powstały dźwięki mowy, potrzebny jest sprawny układ oddechowy. Zanim coś powiesz, musisz nabrać powietrza. Podczas wdechu wiązadła głosowe są szeroko rozsunięte i nie wydają żadnego dźwięku. W fazie wydechu strumień powietrza jest pompowany przez tchawicę do umieszczonych w krtani, zbliżonych do siebie strun (wiązadeł głosowych), które zaczynają drgać – jak struny w gitarze.
Następnie powietrze wpada do jamy gardłowej. Zaraz za językiem, nad krtanią znajduje się ruchoma chrząstka – klapka bezpieczeństwa, która chroni tchawicę (i płuca) przed wpadnięciem pokarmu lub płynu. Kiedy mówisz i jesz jednocześnie, chrząstka może nie zdążyć zasłonić tchawicy i wtedy się krztusisz.
Z jamy gardłowej, w zależności od pozycji języczka, powietrze wędruje do jamy ustnej albo do jamy ustnej i nosowej. W jamie ustnej znajduje się wiele miejsc artykulacji, które uczestniczą w powstawaniu dźwięków. Są to kolejno: język i podniebienie, dziąsła, zęby i wargi.
Każdy człowiek ma specyficzną barwę głosu, którą łatwo odróżnić. Kobiety i dzieci mają zazwyczaj głos wyższy, a mężczyźni niższy.
Przeczytaj uważnie opis powstawania dźwięków mowy. Zwróć uwagę na to, ile części aparatu mowy bierze udział w powstawaniu dźwięku.
Aby powstały dźwięki mowy, potrzebny jest sprawny układ oddechowy. Zanim coś powiesz, musisz nabrać powietrza. Podczas wdechu wiązadła głosowe są szeroko rozsunięte i nie wydają żadnego dźwięku. W fazie wydechu strumień powietrza jest pompowany przez tchawicę do umieszczonych w krtani, zbliżonych do siebie strun (wiązadeł głosowych), które zaczynają drgać – jak struny w gitarze.
Następnie powietrze wpada do jamy gardłowej. Zaraz za językiem, nad krtanią znajduje się ruchoma chrząstka – klapka bezpieczeństwa, która chroni tchawicę (i płuca) przed wpadnięciem pokarmu lub płynu. Kiedy mówisz i jesz jednocześnie, chrząstka może nie zdążyć zasłonić tchawicy i wtedy się krztusisz.
Z jamy gardłowej, w zależności od pozycji języczka, powietrze wędruje do jamy ustnej albo do jamy ustnej i nosowej. W jamie ustnej znajduje się wiele miejsc artykulacji, które uczestniczą w powstawaniu dźwięków. Są to kolejno: język i podniebienie, dziąsła, zęby i wargi.
Każdy człowiek ma specyficzną barwę głosu, którą łatwo odróżnić. Kobiety i dzieci mają zazwyczaj głos wyższy, a mężczyźni niższy.
Zwróć uwagę na to, gdzie umiejscowione są narządy mowy.
Odpowiedź:
W powstawaniu dźwięku bierze udział osiem części aparatu mowy.
Przyjrzyj się w lusterku swoim narządom mowy. Nazwij te, które możesz zobaczyć.
Odpowiedz, które z narządów mowy są ruchome, a które nieruchome?
Mężczyźni mają na szyi wyraźnie widoczną pod skórą, wystającą chrząstkę,
tzw. jabłko Adama. Według legendy to pozostałość po grzechu pierworodnym. Kiedy Adam zjadł zakazany owoc z drzewa poznania dobra i zła, kawałek jabłka utkwił mu w gardle.
Patrząc w lusterko, wymów wszystkie samogłoski. Na podstawie obserwacji uzupełnij wnioski.
Przy wymawianiu samogłoski ............ usta są najbardziej zaokrąglone.
Najszerzej otwiera się usta, wymawiając samogłoskę .............
„Uśmiechasz się”, gdy wypowiadasz samogłoskę .............
Patrząc w lusterko, wymów spółgłoski: s, b, r, ch, w. Na podstawie obserwacji uzupełnij wnioski.
Powietrze przeciska się przez zbliżone wargi podczas wymawiania spółgłoski .............
Język wprawiasz w drgania, gdy wymawiasz spółgłoskę .............
Podczas wymawiania spółgłoski ............ czubek języka i przednie zęby tworzą szczelinę.