R1ThmNwlDSNzF1
Czarno‑białe zdjęcie przedstawia zbliżenie dłoni grających na fortepianie.
Piano
Źródło: a. nn., domena publiczna.
1
Polecenie 1

Powiedz głośno następujące wyrazy: parasol, katastrofa, przedstawienie. Postaraj się wymówić je wyraźnie i naturalnie. Zastanów się, którą część wyrazu wypowiadasz mocniej.

uzupełnij treść
Polecenie 1

Zastanów się i powiedz, czym jest akcent.

RD2S0XbHEP3Bb
Miejsce na notatkę ucznia.

Rozwiazanie: Akcent to wyróżnienie sylaby w wyrazie lub wyrazu w zdaniu za pomocą nasilenia głosu.

1
Ćwiczenie 1

Podziel wyrazy z poprzedniego ćwiczenia na sylaby. Odczytaj je kilka razy, za każdym razem kładąc nacisk na inną sylabę. Zastanów się i powiedz, która wymowa brzmiała naturalnie. Na którą sylabę padał wtedy akcent?

uzupełnij treść
Ćwiczenie 1

W języku polskim akcent zazwyczaj pada na przedostatnią sylabę. Znajdź opis akcentu innych języków, który pada na inne sylaby.

Re8RtXTcPFK1u
Miejsce na notatkę ucznia.

Rozwiązanie:

Przykładowa odpowiedź: W języku francuskim akcent pada na ostatnią sylabę, w języku czeskim - na pierwszą sylabę.

RrLcW8i5JfqRe1
Zasady akcentowania wyrazów w języku polskim
Źródło: a. nn., domena publiczna.
1
Ćwiczenie 2

Przeczytaj poniższe przysłowia:

  • Pańskie oko konia tuczy.

  • Stara miłość nie rdzewieje.

Zapisz je poniżej lub w zeszycie, a następnie zaznacz, które sylaby są akcentowane.

uzupełnij treść
Ciekawostka

Akcent umożliwia słuchającym wyłowienie z potoku słów pojedynczych wyrazów.

Kiedy nie zna się dobrze jakiegoś języka, a rozmówca mówi szybko, nie słychać pojedynczych słów.

Ćwiczenie 3
R1X3pGOLWOy2n1
Zadanie interaktywne polega na prawidłowym zapisaniu przysłów.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
RBmXLPeHxjsCD
Ćwiczenie 3
Nieda lek opada jabł kood jabł oni. Tu uzupełnij Każ daplisz kas wójogon ekchwa li. Tu uzupełnij Niesa mymchle bemczło wiekży je. Tu uzupełnij
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
1
Ćwiczenie 4

W prawidłowo zapisanych przysłowiach wyróżnij sylaby akcentowane. Zastanów się, dlaczego ważne jest poprawne akcentowanie wyrazów. Uzasadnij swoje zdanie.

uzupełnij treść
1
Ćwiczenie 5

Wypisz poniżej lub w zeszycie sylaby akcentowane z poniższych ciągów wyrazów. Odczytaj utworzone przez nie tytuły książek.

  1. ara katar odetkać miasto paka kanapa poklepał Roksana

  2. kapitan odnoga kino okaz

  3. zgłaszali maleństwo stwarza panda Nysa ekran wyrok

uzupełnij treść
R1Z1UoxXzFrGX
Ćwiczenie 6
Zadanie interaktywne polega na wybraniu prawidłowych odpowiedzi spośród podanych wariantów.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
R8YECu60urIZY1
Akcent wyrazowy na 3. i 4. sylabę
Źródło: a. nn., domena publiczna.
1
Polecenie 2

Przeczytaj podane wyrazy poprawnie je akcentując.

krasnoludek, taktyka, zrobiliście, zdobyłyśmy, woda, kontrolowałbym, strażnik, mówiłyście, rytmika, staliście, postawa, zrobili, postępowałabyś, strzegłyśmy, charakterystyka, posprzątalibyśmy, przegrałbyś, przestępstwo, klasyka, spacer

Zwróć uwagę, że akcentowane sylaby zostały zaznaczone pogrubieniem.

uzupełnij treść
Ćwiczenie 7

Odczytaj z planu lekcji Jasia nazwy przedmiotów, które akcentujemy na trzecią sylabę od końca. Zapisz je poniżej.

jęz. polski

jęz. niemiecki

matematyka

muzyka

matematyka

matematyka

matematyka

przyroda

historia

jęz. niemiecki

gimnastyka

jęz. polski

jęz. niemiecki

matematyka

gimnastyka

plastyka

jęz. polski

religia

gimnastyka

przyroda

godz. wychowawcza

historia

gimnastyka

jęz. polski

przyroda

religia

technika

jęz. polski

jęz. polski

RkxiCMSgsDCoA
Miejsce na odpowiedź ucznia.
RrCA1wJOqIQhZ
Ćwiczenie 8
Zadanie interaktywne polega na wstawieniu w wolne miejsca prawidłowych wyrazów.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
RsL4WeoUuMxk9
Ćwiczenie 9
Zadanie interaktywne polega na rozwiązaniu krzyżówki.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
R1UPueulFQtUd1
Akcent zdaniowy
Źródło: a. nn., domena publiczna.
1
Polecenie 3

Przeczytaj podane zdanie zgodnie z instrukcją.

Basia posprzątała wczoraj pokój.

  • podkreśl, że to Basia (a nie kto inny!) posprzątała;

  • podkreśl, że posprzątała, a nie nabałaganiła;

  • podkreśl, że zrobiła to wczoraj, a nie miesiąc temu, jak powinna;

  • podkreśl, że sprzątnęła pokój (cały! nie tylko jedną szafeczkę).

uzupełnij treść