Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Pierwsze historyczne wzmianki o używaniu ziół jako leków pochodzą sprzed 4000 lat! Jednak już dużo wcześniej ludzie używali niektórych roślin jako lekarstw na rozmaite choroby. Nawet dzisiaj, gdy wiele chorób leczymy wyprodukowanymi w laboratoriach lekami, zioła nadal służą nam do przygotowywania leczniczych naparów i pomagają na mnóstwo dolegliwości.

RQO0WKRZU1X6R
Według Platona Sokrates został skazany na śmierć przez wypicie cykuty, czyli trucizny, będącej wyciągiem z roślin: szczwołu plamistego i szaleju jadowitego
Źródło: Jacques-Louis Davida, Śmierć Sokratesa, Metropolitan Museum of Art w Nowym Jorku, domena publiczna.
Aby zrozumieć poruszane w tym materiale zagadnienia, przypomnij sobie:
  • co to jest choroba i jak można ją leczyć,

  • jaki wpływ na organizm ma nieprawidłowa dieta.

Twoje cele
  • Rozpoznasz wybrane zioła lecznicze.

  • Odróżnisz rośliny trujące.

  • Przedstawisz postępowanie w przypadku zatrucia roślinami.

ianSwXlBJD_d5e155

1. Czym są zioła?

Wchodząc do apteki lub drogerii, nie sposób nie zauważyć, że wiele ze sprzedawanych tam produktów zostało wyprodukowanych z rozmaitych ziółziołaziół. Poczynając od najprostszych, jak ziołowe herbatki, a kończąc na niektórych odżywkach do włosów. Zioła mimo upływu wieków nadal są dla nas skutecznym i naturalnym sposobem na poprawę zdrowia i urody.

R1c3YpQ4QOMSn1
Biedrzeniec anyż
Owoce anyżu są znanym od setek lat środkiem wykrztuśnym. Wchodzą one w skład wielu syropów na kaszel
Źródło: SABENCIA Guillermo César Ruiz, dostępny w internecie: Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 4.0.

Najprostszym sposobem wykorzystania leczniczych ziół jest wykonanie z nich naparunaparnaparu. Używa się do tego ziół suszonych, które zalewa się gorącą wodą i parzy kilka minut pod przykryciem. Należy pamiętać, że ziół podobnie jak herbaty nie wolno pić w nadmiarze – wystarczą zwykle jeden lub dwa kubki dziennie.

1
Ciekawostka

Lecznicze są nie tylko rośliny zielne, ale również niektóre warzywa. Czosnek i cebula zawierają naturalne antybiotyki pomagające w walce z przeziębieniem. W niektórych rejonach popularną metodą leczenia przeziębienia jest picie syropu z cebuli.

ianSwXlBJD_d5e202

2. Rośliny trujące

Nie wszystkie rośliny są lecznicze. Wiele nie zawiera żadnych substancji leczniczych, a niektóre są nawet trujące. Czasami już sam ich sok może podrażnić skórę, uważaj więc, zbierając dzikie rośliny! Bardzo niebezpieczne są również rośliny o trujących owocach - chociaż wyglądają apetycznie, nie wolno ich jeść!

1

Objawy zatrucia roślinami obejmują najczęściej:

  • biegunkę;

  • wymioty;

  • osłabienia;

  • ból brzucha;

  • ból głowy;

  • zaburzenia widzenia;

  • zaburzenia świadomości.

W przypadku zatrucia rośliną konieczna jest konsultacja z lekarzem. Niezwykle ważne jest, aby zidentyfikować trującą roślinę (gdzie rosła, jak wyglądały kwiaty, nasiona i liście) oraz określić, ile czasu upłynęło od spożycia rośliny bądź kontaktu z nią.

Jeżeli doszło do ugryzienia lub żucia trującej rośliny, należy ją wypluć, a jamę ustną przepłukać zimną wodą. Jeżeli doszło do kontaktu ze skórą lub oczami, skórę należy przemyć wodą z mydłem, a oczy obficie płukać wodą przez kilkanaście minut.

ianSwXlBJD_d5e235

Podsumowanie

  • Napary ziołowe są doskonałym środkiem na wiele dolegliwości.

  • Napary ziołowe mogą wywoływać skutki uboczne, należy więc zachować pewne środki ostrożności podczas ich przyjmowania.

  • Wiele dziko rosnących roślin jest trujących – należy zachować ostrożność podczas ich zbierania.

  • W przypadku zatrucia roślinami trującymi należy natychmiast wywołać wymioty i zgłosić się do szpitala.

1
Ćwiczenie 1
R1VA55cx67p7f
Wyjaśnij, dlaczego nie można stosować ziół, jeśli się ich dobrze nie zna. (Uzupełnij).
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
ianSwXlBJD_d5e304

Słownik

choroba refluksowa
choroba refluksowa

dolegliwości błony śluzowej przełyku, spowodowane powtarzającymi się epizodami zarzucania treści żołądkowej do przełyku

menstruacja
menstruacja

zjawisko występujące okresowo u kobiet (i samic niektórych małp człekoształtnych), polegające na wydalaniu z dróg rodnych krwi, śluzu oraz fragmentów złuszczonej błony śluzowej macicy i pochwy

napar
napar

płyn uzyskany przez zalanie suszonych ziół gorącą wodą

zgaga
zgaga

odczucie pieczenia lub piekącego bólu w żołądku lub przełyku

zioła
zioła

rośliny o zastosowaniu leczniczym lub przyprawowym

ianSwXlBJD_d5e363

Zadania

21
Ćwiczenie 1
RdFBYQEEGYjHZ1
Podane poniżej nazwy roślin przypisz do kategorii roślin leczniczych lub trujących. rośliny lecznicze Możliwe odpowiedzi: 1. pokrzywa zwyczajna, 2. krwawnik pospolity, 3. cis pospolity, 4. koper włoski, 5. bieluń dziędzierzawa, 6. dziurawiec zwyczajny, 7. czosnek, 8. cebula, 9. glistnik jaskółcze ziele, 10. mięta pieprzowa, 11. rumianek pospolity rośliny trujące Możliwe odpowiedzi: 1. pokrzywa zwyczajna, 2. krwawnik pospolity, 3. cis pospolity, 4. koper włoski, 5. bieluń dziędzierzawa, 6. dziurawiec zwyczajny, 7. czosnek, 8. cebula, 9. glistnik jaskółcze ziele, 10. mięta pieprzowa, 11. rumianek pospolity
Źródło: Barbara Szydzik <Barbara.szydzik@up.wroc.pl>, licencja: CC BY-SA 3.0.
21
Ćwiczenie 2
R1DBy3II6xW1l
Dopasuj nazwy roślin trujących do ich fotografii.
Źródło: I, Hugo.arg, Didier Descouens, bdk, Andrew Butko, dostępny w internecie: Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 4.0.
RZNn2NcSVNLVh
Spośród wymienionych roślin zaznacz te, które są trujące. Możliwe odpowiedzi: 1. cis, 2. glistnik jaskółcze ziele, 3. bieluń dziędzierzawa, 4. barszcz Sosnowskiego, 5. mięta, 6. dziurawiec, 7. rumianek, 8. pokrzywa, 9. koper włoski, 10. krwawnik
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
31
Ćwiczenie 3
RC1gAQHvxLDDv
Dopasuj nazwy roślin leczniczych do ich fotografii. Pamiętaj, że kwiaty krwawnika są białe, a dziurawca i kopru żółte.
Źródło: user:Fir0002, Petar Milošević, hedera.baltica, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-NC-SA 4.0.
RbfxvHNOGLG0v
Spośród wymienionych roślin zaznacz te, które są roślinami leczniczymi. Możliwe odpowiedzi: 1. cis, 2. glistnik jaskółcze ziele, 3. bieluń dziędzierzawa, 4. barszcz Sosnowskiego, 5. mięta, 6. dziurawiec, 7. rumianek, 8. pokrzywa, 9. koper włoski, 10. krwawnik
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
bg‑cyan

Notatnik

R1DH2UnYMIXL9
(Uzupełnij).
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.