Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
R16tPSfOO9p3u1

Sny to bardzo tajemnicze zjawiszcza

Ilustracja przedstawiająca dwa śpiące sępy siedzące na skałach po przeciwnych stronach kanionu.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.

Czy zdarzyło się wam zapisywać swoje sny? Niektóre z nich mogą stać się początkami bardzo ciekawych opowieści. Poznajcie Wielkomiluda, który kolekcjonuje je w… słoikach.

Ćwiczenie 1

Wyjaśnij, co znaczą poniższe związki frazeologiczne:

  • spać jak zając pod miedzą,

  • spać snem sprawiedliwego,

  • spać jak suseł,

  • spać jak dziecko.

R1HHEedxVBPPi
(Uzupełnij).
Polecenie 1

Zastanów się, jakie czynności wykonujesz przed zaśnięciem? Co ułatwia ci zasypianie? Poniżej zapisz swoje odpowiedzi.

RFjX7SBfy8xIj
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 2

Wysłuchaj nagrania lub przeczytaj tekstRoalda DahlaRoald DahlRoalda Dahla Sny to bardzo tajemnicze zjawiszcza. Zwróć uwagę na fragmenty trudne do zrozumienia. Co powoduje tę trudność?

R1RaecL92KZL3
Fragment powieści Wielkomilud czyta Elżbieta Golińska.
RsoBD9K5kUtwu
(Uzupełnij).
Sny to bardzo tajemnicze zjawiszcza
Roald Dahl Sny to bardzo tajemnicze zjawiszcza

Wielkomilud siedział przy swym ogromnym stole i tak jakby odrabiał lekcje.
Zosia siedziała po turecku na blacie i przyglądała się z bliska, jak olbrzym pracuje.
Między nimi stał słój, w którym spoczywał jeden jedyny dobry sen złowiony tego dnia.
Wielkomilud trzymał w garści ołówek niesłychanych rozmiarów. Z wielkim staraniem i cierpliwością pisał drukowanymi literami na małym karteluszkukarteluszekkarteluszku.
– Co piszesz? – spytała Zosia.
– Każdy sen ma na słoju szpicjalną naklepkę – wyjaśnił olbrzym. – Inaczej nie mógłbym znaleźć tego, o który mi idzie, zwłaszcza w pośpiechu. [...]
Dziewczynka przysunęła się bliżej, żeby zobaczyć, co już napisał. Drukowane litery były duże, zamaszystetQxgRbFqq9_000tp001zamaszyste, ale niezbyt wyraźne. A oto słowa, które widniały na kartce:
W tym śnie ratóje mojego nałuczyciela pszed łutonienciem. Z wysokiego mostu daje nórka do żeki, wyciongam nałuczyciela na bżek a potem go obdażam śmiertelnym pocaunkiem...
– Że co proszę? – spytała Zosia.
Wielkomilud przestał pisać. Z wolna uniósł głowę i spojrzał dziewczynce prosto w oczy.
– Już ci mówiłem – powiedział – że nie miałem okazji chodzić do szkoły. Robię pełno błędów. Nie moja wina. Staram się, jak mogę. Miła z ciebie dziewuszka, ale pamiętaj, proszę, że ty też nie schrupczyłaś wszystkich rozumów.
– Przepraszam. Naprawdę mi przykro. To bardzo niegrzecznie z mojej strony, że wciąż cię poprawiam. [...]
Wstał, podszedł do jednej z licznych półek i postawił słój z najnowszą zdobyczą wśród tysięcy innych słojów.
– A mogłabym obejrzeć jeszcze jakieś sny? – spytała Zosia.
Olbrzym się zawahał.
– Nikt ich jeszcze nie widział – rzekł. – Ale może mimo wszystko pozwolę ci zerknąć.
Zdjął ją ze stołu, postawił sobie na dłoni i zaniósł do którejś półki. – Te tutaj są dobre – powiedział. – To same mrzonżoninki.
– Przysuń mnie trochę bliżej, żebym mogła przeczytać – poprosiła dziewczynka.
– Na naklepkach są tylko chrzęściowe notatki – rzekł olbrzym. – Same sny bywają zwykle dużo dłuższe.
Zosia zaczęła czytać. Pierwszy napis był dosyć długi. Etykietka kończyła się dopiero po drugiej stronie słoja, toteż dziewczynka musiała nim obracać, czytając. A oto treść napisu:
Dzisiaj siedzę w klasie i nagle widze że jak bardzo ówarznie patsze na paniom w pewien sposup to mogę ją uśpić jak mi się podoba. Wienc patsze dalej a jej w końcu głowa opada na biórko i tfardo zasypia i okropnie chrapczy a ftedy fchodzi pan dyrektor i kszyczy 'Panno PlumridgetQxgRbFqq9_000tp002Plumridge, niech się pani zbudzi! Jak pani w ogule śmie zasypiać potczas lekcji! Prosze wzionć kapelusz i puaszcz i na zawsze opuścić te szkołe! Zwalniam paniom!', ale ja jego natychmiast usypiam a on sie wolno osówa na podłogę jakby był z galarety i jusz leży bezwładnie a chrapczy jeszcze gożej nisz panna Plumridge. I wtedy słysze jak Mama muwi 'obuć sie siniadanie gotowe'.
– Cóż to za dziwaczny sen – powiedziała Zosia.
– To dzwonecznik – odparł Wielkomilud. – Bardzo hopsny.
Tuż pod dolną krawędzią etykietki Zosia ujrzała sam sen: leżał na dnie słoja, łagodnie pulsując. Wyglądał podobnie jak poprzedni – no, może był od niego trochę większy.
– Masz inne sny dla chłopców, a inne dla dziewczynek? – spytała Zosia.
– No pewnie. Gdybym chłopcu wdmuszył dziewuszny sen, niechby i hopsny, chłopiec pomyślałby zaraz po przebudzeniu: 'A cóż to za szkarładne głupiestwo mi się przyśniło?'.
– No właśnie, chłopcy tacy już są – powiedziała Zosia.
– Na tej półce trzymam same sny dla dziewczynek.
– A mogę przeczytać jakiś sen dla chłopców?
– Możesz – odparł Wielkomilud, podnosząc ją o jedną półkę wyżej.
Napis na pierwszym z brzegu słoju brzmiał:
Robie sobie czarodziejskie bóty ze ssaniem i jak je włorze to umie wejść po ścianie asz na sófit. No wienc tak sobie hodze po sóficie do gury nogami a tu whodzi moja starsza siostra i zaczyna się na mnie dżeć jak to ona, dże sie co ty najlepszego wyprawiasz, kto to widział łazić po sóficie, a ja nic tylko sie na nią patsze z gury i sie uśmiecham i muwie pszeciesz ci muwiłem że jak cie widze to asz mnie wywraca na drugo strone no i patsz, co narobilaś, fszystko przes ciebie.
– Ten jest jakiś głupawy – orzekła Zosia.
– Chłopcy byliby innego zdania – z uśmiechem odparł olbrzym. – To też jest dzwonecznik. No, ale może już dość tego czytania? […]
– Sny to bardzo tajemnicze zjawiszcza – rzekł olbrzym. – Ludzie ani trochę ich nie rozumieją. Nawet najbardziej przemóżdżali profesorowie. […]
– No, na razie wystarczy. Mam ich jeszcze całe krztyliony, ale już mnie ręka rozbolała, tak długo cię trzymam.

unikatowy_nr_id_wpisu_01 Źródło: Roald Dahl, Sny to bardzo tajemnicze zjawiszcza, [w:] Roald Dahl, Wielkomilud, tłum. Michał Kłobukowski, Warszawa 1991.
Ćwiczenie 3

Przeczytaj tekst i i wynotuj, czego dowiedziałeś się o jego bohaterach.

RiUVPgZhEecrq
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 4

Wypisz z tekstu różne błędy ortograficzne olbrzyma. Dopisz do nich poprawne formy.

RiArubHaEYXpN
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 5

Stwórz słownik olbrzyma. Wypisz wyrazy, które on przekręca i dopisz obok ich poprawną formę.

RfVoDEGxRDDX4
(Uzupełnij).
1
Ćwiczenie 6

Oto sen chłopca. Przeczytaj go i napisz poprawną polszczyzną, o czym jest.

Robie sobie czarodziejskie bóty ze ssaniem i jak je włorze to umie wejść po ścianie asz na sófit. No wienc tak sobie hodze po sóficie do gury nogami a tu whodzi moja starsza siostra i zaczyna się na mnie dżeć jak to ona, dże sie co ty najlepszego wyprawiasz, kto to widział lazić po sóficie, a ja nic tylko sie na nią patsze z gury i sie uśmiecham i muwie pszeciesz ci muwiłem że jak cie widze to asz mnie wywraca na drugą strone no i patsz, co narobilaś, fszystko przes ciebie.

uzupełnij treść
Ćwiczenie 6

Oto sen chłopca, który zapisany jest z błędami. Przeczytaj go i napisz poprawną polszczyzną, o czym jest.

Robie sobie czarodziejskie bóty ze ssaniem i jak je włorze to umie wejść po ścianie asz na sófit. No wienc tak sobie hodze po sóficie do gury nogami a tu whodzi moja starsza siostra i zaczyna się na mnie dżeć jak to ona, dże sie co ty najlepszego wyprawiasz, kto to widział lazić po sóficie, a ja nic tylko sie na nią patsze z gury i sie uśmiecham i muwie pszeciesz ci muwiłem że jak cie widze to asz mnie wywraca na drugą strone no i patsz, co narobilaś, fszystko przes ciebie.

R1AYhbl7h8Vka
(Uzupełnij).
Polecenie 2

Wielkomilud zgromadził tysiące snów. Wybierz jeden słoik i opisz znajdujący się tam sen.

RBEhsY5G2j4z91
Źródło: Uniwersytet Wrocławski, licencja: CC BY 3.0.
R15iyBILirkzf
(Uzupełnij).
Polecenie 2

Wielkomilud zgromadził tysiące snów. Wymyśl jeden z nich i zapisz.

R1D6WNvb35Too
(Uzupełnij).
Polecenie 3

Narysuj jeden ze snów umieszczonych w słoikach.

RKvtwd8yEJyjo
zadanie interaktywne
Polecenie 3

Opisz jeden ze snów umieszczonych w słoikach.

1. Etykieta: KIEDY SIĘ FSPINAM SIĘ NA MAUNTEWEREST TO JEST ZE MNĄ TYLKO KICIA;

2. Etykieta: WYNALAZŁEM SAMOHUT NA PASTĘ DO ZEMBUF;

3. Etykieta: JAK CHCE ŻEBY ŚWIATŁO SIĘ ZAPALIŁO ALBO ZGASŁO TO WYSTARCZY ZE O TYM POMYŚLE;

4. Etykieta: MAM OSFOJONĄ PŻCZOŁE CO JAK LECI TO GRA ROKENDROLA;

5. Etykieta: MAM TYLKO OSIEM LAT ALE ZAPUŚCIŁEM FSPANIAŁOM KZACZASTĄM BRODĘ I FSZYSTKIE CHŁOPAKI MI ZAZDROSZCZĄ.

R1eRo6ZBy5VDk
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 7

Może nie udało ci się 'schrupczyć wszystkich rozumów', ale z pewnością umiesz odszukać w opisach snów błędy ortograficzne i językowe oraz je poprawić. Przepisz poprawnie poniższy opis snu. Pracuj ze słownikiem ortograficznym.

Dzisiaj siedzę w klasie i nagle widze że jak bardzo ówarznie patsze na paniom w pewien sposup to mogę ją uśpić jak mi się podoba. Wienc patsze dalej a jej w końcu głowa opada na biórko i tfardo zasypia i okropnie chrapczy a ftedy fchodzi pan dyrektor i kszyczy 'Panno Plumridge, niech się pani zbudzi! Jak pani w ogule śmie zasypiać potczas lekcji! Prosze wzionć kapelusz i puaszcz i na zawsze opuścić te szkołe! Zwalniam paniom!', ale ja jego natychmiast usypiam a on sie wolno osówa na podłogę jakby był z galarety i jusz leży bezwładnie a chrapczy jeszcze gożej nisz panna Plumridge. I wtedy słysze jak Mama muwi 'obuć sie siniadanie gotowe'.

R1BxyNEWZPldc
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 7

W opisie snu użyto wyrazów, które do niego nie pasują. Odszukaj
je i popraw. Przepisz poprawnie poniższy opis snu. Możesz pracować
ze słownikiem ortograficznym.

Dzisiaj sieję w klasie i nagle widzę, że jeśli bardzo uważnie ptaszę na banią
w pewien sposób, to mogę ją uśpić, jak my się podoba. Więc pasze dalej,
a jej w końcu płowa opada na biurko i twardo zasypia, okropnie chrapie. Nagle brodzi pan dyrektor i krzyczy: 'Panno Plumridge, niech się pani zbudzi! Jak rani w ogóle śmie zasypiać podczas sekcji! Proszek wziąć kapelan i płaszcz i na zawsze opuścić tę smołę! Zwalniam panią!', Jego również usypiam, a on się wolno osuwa się na podłogę, jakby był z galarety i już
leży podwładnie, chlapie jeszcze gorzej niż panna Plumridge. I wtedy słyszę, jak Mama mówi 'studź się śmianie gotowe'.

R1C6Mj6ccgamu
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 8
RuD4XzvehyszD1
Wielkomilud popełniał nie tylko błędy ortograficzne, ale i językowe. Przeczytaj związki wyrazowe wybrane z innych fragmentów książki Wielkomilud, popraw je i wytłumacz, co one znaczą. Tratuj się, kto może. Tu uzupełnij Tu uzupełnij Tu uzupełnij Tu uzupełnij Cichuszko jak mniszki pod miotłą. Tu uzupełnij Tu uzupełnij Tu uzupełnij Tu uzupełnij Tu uzupełnij A niech mnie kije bolą. Tu uzupełnij Tu uzupełnij Tu uzupełnij Tu uzupełnij Tu uzupełnij A żeby to grzdęsi zdeptały. Tu uzupełnij Tu uzupełnij Tu uzupełnij Tu uzupełnij Tu uzupełnij Na samą myśl krew mi mierznie w żyłach. Tu uzupełnij Tu uzupełnij Tu uzupełnij Tu uzupełnij Tu uzupełnij Tu uzupełnij Tu uzupełnij Tu uzupełnij
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 4

Wyobraź sobie, jak może wyglądać najnowsza zdobycz Wielkomiluda, wykonaj jej model z plasteliny i włóż do słoja w taki sposób, żeby można go było zaprezentować na wystawie. Nie zapomnij podpisać słoja.

R1YfYkPYqEMZx
(Uzupełnij).
Polecenie 4

Wyobraź sobie, jak może wyglądać najnowsza zdobycz Wielkomiluda. Opisz  ją.

RsuoaFRkeBlyb
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 9

Sprawdź, jakie znaczenie ma słowo 'jawa'. Wynotuj, co to znaczy 'śnić na jawie'.

R1BKmIXdtVIOX
(Uzupełnij).
RjHk8GfMUP49I
Łapacz snów
Źródło: a. nn., domena publiczna.
Polecenie 5

Łapacze snów to tradycyjne indiańskie przyrządy zawieszane w tipitQxgRbFqq9_000tp003tipi nad łóżeczkiem lub kołyską dziecka. Mogą być bardzo ozdobne. Mają one sprowadzić na śpiącego dobre sny, a złe zatrzymać. Możesz zrobić łapacz snów samodzielnie. Potrzebne
ci będą następujące przedmioty:

  • giętka wierzbowa gałązka,

  • cienki skórzany pasek lub wełna/mulina do oplecenia gałązki,

  • kordonek lub mulina do zrobienia sieci (można je nawoskować lub wzmocnić płynnym klejem),

  • rzemyki,

  • piórka, koraliki i muszelki.

Wierzbową gałązkę uformuj w obręcz. Owiń ją skórą lub ciasno muliną. Wykonaj sieć: zaczep kilka pętelek muliny dookoła w środku okręgu w równych odległościach. Od każdej pętelki poprowadź następne tak, aby zwężały się do środka. Zostaw w środku otwór, przez który dostaną się dobre sny. Ozdób łapacz snów rzemykami, koralikami, piórkami itp. Możesz zawiesić go w oknie pokoju, w którym śpisz, albo podarować komuś bliskiemu.

tQxgRbFqq9_000tp001
tQxgRbFqq9_000tp002
tQxgRbFqq9_000tp003
Roald Dahl
karteluszek