Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

W tym materiale zawarte są przykłady zadań dotyczących odczytywania przedziałów monotoniczności funkcji z wykresu. Jeżeli chcesz sobie przypomnieć podstawowe wiadomości na temat monotoniczności funkcji, zajrzyj do materiału Monotoniczność funkcjiDRBFgBGnPMonotoniczność funkcji.

Przykład 1

Rysunek przedstawia wykres funkcji g.

RVnrbBv9wyCcK1
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

Z wykresu funkcji g odczytamy, że:

  1. przedział 1, 4 jest przedziałem, w którym funkcja g jest rosnąca,

  2. przedział -1, 1 jest przedziałem, w którym funkcja g jest malejąca,

  3. przedział -3,-1 jest maksymalnym przedziałem, w którym funkcja g jest stała,

  4. przedział -4,-1 jest przedziałem, w którym funkcja g jest niemalejąca,

  5. przedział -3, 1 jest przedziałem, w którym funkcja g jest nierosnąca.

Funkcja g jest monotoniczna przedziałami, ale nie jest monotoniczna w całym przedziale -4, 5.

Przykład 2

Z wykresu funkcji h odczytamy, że:

przedział -4, 2 jest przedziałem, w którym funkcja h jest rosnąca.

Funkcja h jest monotoniczna przedziałami, ale nie jest monotoniczna w całym przedziale -4, 5.

R11H5jV2BfKf81
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Przykład 3

Z wykresu funkcji t odczytamy, że:

  1. przedział -2, 1 jest maksymalnym przedziałem, w którym funkcja t jest rosnąca,

  2. przedział -3,-2 jest przedziałem, w którym funkcja t jest malejąca,

  3. przedział 1, 4 jest przedziałem, w którym funkcja t jest malejąca.

Funkcja t jest monotoniczna przedziałami, ale nie jest monotoniczna w całym przedziale -3, 4.

RsuxE4HTP74Tp1
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Przykład 4

Na rysunku, w tym samym układzie współrzędnych, przedstawione są wykresy funkcji p oraz k.

Dziedziną funkcji p jest przedział -4, 3, a dziedziną funkcji k jest przedział
-3, 4.

R1eVwum01Yri51
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

Z wykresów funkcji kp odczytamy, że:

  1. funkcja k jest rosnąca (jako rosnąca w całej swojej dziedzinie),

  2. funkcja p jest malejąca (jako malejąca w całej swojej dziedzinie).

Przykład 5
RdDDwAnzyq13l1
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

Dziedziną funkcji f, przedstawionej na rysunku, jest zbiór -4,-3,-2,-1, 0, 1, 2.

Z wykresu odczytujemy, że:

f-4=-2, f-3=-1, f-2=1, f-1=2, f0=212, f1=3, f2=4.

Ponieważ

f-4<f-3<f-2<f-1<f0<f1<f2,

więc funkcja f jest rosnąca.

Przykład 6
R1c7lPXp4Kp9Z1
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

Dziedziną funkcji g jest zbiór -4,-3,-2,-1, 0, 1, 2, 3, 4, 5. Korzystając z przedstawionego na rysunku wykresu funkcji g, odczytamy, że:

f-4=f-3=3, f-2=f-1=2, f0=f1=0, f2=-1, f3=f4=-2, f5=-3.

Ponieważ

f-4f-3>f-2f-1>f0f1>f2>f3f4>f5,

więc funkcja g jest nierosnąca.

Przykład 7

Dziedziną funkcji a, przedstawionej na rysunku, jest zbiór 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8.
Przy zwiększaniu argumentu o 1 również o 1 rosną wartości funkcji a.
A zatem funkcja a jest rosnąca.

RsiSLIKQRU9l61
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

Z wykresu odczytujemy, że dla każdej liczby całkowitej dodatniej n ze zbioru 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 zachodzi zależność

an=n-2.

Funkcja a jest przykładem ciągu – tak nazywa się funkcje, których dziedziną jest zbiór liczb całkowitych dodatnich (wtedy nazywamy taki ciąg nieskończonym) lub skończony podzbiór początkowych liczb całkowitych dodatnich (wtedy taki ciąg nazywamy skończonym).

Dla wyróżnienia tych szczególnych funkcji:

  • zamiast tradycyjnego zapisu wartości an stosuje się zapis an,

  • an nazywamy n–tym wyrazem ciągu, zaś n nazywamy indeksem (lub wskaźnikiem).

Ciąg o kolejnych wyrazach a1, a2, a3, oznaczamy symbolicznie an.