Ludzie od wieków zazdrościli ptakom i marzyli o lataniu. Sen o wzbijaniu się w przestworza to jedno z najpopularniejszych marzeń sennych. Leonardo da Vinci, renesansowy artysta i konstruktor, już ponad pół tysiąca lat temu stworzył projekty maszyn latających. Jednak marzenie to mogło się spełnić dopiero na początku XX wieku.
Wymień wynalazki, które umożliwiły ludziom opanowanie przestworzy.
Jaki związek z rozwojem lotnictwa mają Leonardo da VinciLeonardo da Vinci i bracia Wrightbracia Wright? Jeśli nie wiesz, poszukaj informacji na ten temat w internecie.
Jak dziś można realizować marzenia o lataniu? Zapisz swoje spostrzeżenia w polu poniżej lub w zeszycie.
Dedal i IkarTymczasem Minos panował na Krecie. Był to rozumny król, który swoją potęgę umiał rozszerzyć bez podbojów, jedynie przez umiejętne współżycie z innymi krajami, skąd ciągnął zyski rozległym handlem. Miał wielką flotęflotę i był prawdziwym władcą mórz. Nie było jednak szczęścia w jego domu. Jego żona, Pazyfae, urodziła dziecko, które miało kształt byka i człowieka. Ten syn szkaradny wyrósł na groźnego potwora i nazwano go Minotaurem. Król, obawiając się, aby straszydło nie szkodziło jego poddanym, postanowił je zamknąć w jakimś bezpiecznym miejscu. W tym celu wybudowano wspaniały gmach, labirynt, o niezliczonej liczbie pokoi, z których gmatwaniny Minotaur wyplątać się nie mógł. [...]
Budowę labiryntu prowadził Ateńczyk Dedal [...]. Był on mistrzem we wszystkich sztukach. Miasta zamawiały u niego posągi bogów i bohaterów i ludzie zjeżdżali się z daleka, na uroczyste święta, aby podziwiać kunszt tego artysty, o którym mówiono, że umie w drzewo lub kamień tchnąć duszę żywą, tak iż ma się wrażenie, jakby postacie jego ruszały się, chodziły, patrzyły. W niektórych świątyniach kapłani przywiązywali jego statuystatuy łańcuchami w obawie, żeby nie uciekły. [...]
Tym bardziej że był godny sławy, ponieważ wynalazł mnóstwo rzeczy pożytecznych, na przykład świder, grundwagęgrundwagę. Król kochał go tak bardzo, że nie chciał się z nim rozstać nawet wtedy, gdy Dedal, trapiony tęsknotą za ojczyzną, usilnie prosił o pozwolenie wyjazdu. Król nie pozwolił. Miał w tym trochę słuszności, gdyż Dedal zbyt długo był jego powiernikiem i zbyt dobrze znał różne tajemnice państwowe: taki człowiek za granicą mógł łatwo stać się niebezpieczny.
Wówczas Dedal wymyślił nowy i niesłychany sposób ucieczki. Z piór ptasich, sklejonych woskiem, sporządził olbrzymie skrzydła dla siebie i dla swego syna, Ikara. Obaj przytwierdzili sobie skrzydła do ramion, a zanim ruszyli w drogę, rzekł ojciec do syna: 'Pamiętaj, synu, żebyś zawsze latał środkiem, między morzem a niebem. Nie wolno ci zbyt wysoko szybować, gdyż gorąco promieni słonecznych roztopi wosk, który spaja skrzydła; ani nie zlatuj zbyt nisko, aby wilgocią wody nie nasiąknęły pióra'.
Dedal leciał pierwszy i pokazywał drogę synowi. Rybak, który zakładał sieci wśród sitowia, pasterz idący za swymi trzodamitrzodami, oraczoracz postępujący za pługiempługiem – wszyscy podnosili zdziwione oczy ku niebu, gdzie w obłokach szybowali ci dwaj niezwyczajni latawcy. Zdumienie ogarnęło ludzi na widok czarodzieja, który ptakom wydarł tajemnicę lotu i pokonał powietrze, dotychczas niedostępne dla mieszkańców ziemi. Minęli wkrótce wyspę SamosSamos, ParosParos. Lecz Ikar, uniesiony zachwytem nad potęgą wynalazku, zapomniał o przestrogach ojca i coraz wyżej wzbijał się w błękitne przestworza. I wówczas stało się to, co przewidział Dedal. Pod wpływem żaru słonecznego wosk stopniał i pióra, jedno po drugim, zaczęły opadać. Ikar, jak gromem rażony, runął z wysokości na ziemię i zabił się na miejscu. Po długich poszukiwaniach odnalazł ojciec żałosne szczątki syna. Wyspę, na którą spadł Ikar, nazwano Ikarią, a morze dookoła niej – Morzem Ikaryjskim. [...]
Dedal pochował syna, a sam udał się w dalszą drogę.
Wyjaśnij, w jaki sposób Dedal i Ikar zrealizowali odwieczne marzenie ludzkości.
Na podstawie mitu oraz poniższej mapy zaznacz prawidłowe wyrazy w zdaniach.
Dopasuj właściwe określenia do postaci.
zafascynowany, rozsądny, skuteczny, przezorny, nieostrożny, doświadczony, rozważny, brawurowy, beztroski, młody, dojrzały, lekkomyślny
Dedal | |
---|---|
Ikar |
Wyjaśnij, na czym polega związek wyrażenia 'złoty środek' z mitem o Dedalu i Ikarze.
Złoty środek - związek frazeologiczny oznaczający umiar, umiarkowanie; zasada zalecająca unikanie skrajnych zachowań.
Znaleźć złoty środek - znaleźć rozwiązanie zadowalające wszystkich zainteresowanych.
Trzymać się reguły złotego środka - zachowywać się z umiarem, nie przesadzać.
Pamiętać o regule złotego środka - pamiętać o tym, aby zachowywać się z umiarem.
Zapisz poniżej lub w zeszycie swoją definicję wyrażenia ikarowy lot. Porównaj ją z tą, która znajduje się w słowniku frazeologicznym.
Przyjrzyj się obrazowi Herberta Jamesa DraperaHerberta Jamesa Drapera pt. 'Opłakiwanie Ikara', a następnie odpowiedz na pytania:
Kim jest postać przedstawiona na pierwszym planie?
Co ułatwiło ci zidentyfikowanie tej postaci?
Co wyrażają gesty i mimika twarzy postaci przedstawionych na obrazie? Nazwij ich uczucia.
Nazwij uczucia, które towarzyszyły Dedalowi, gdy zauważył upadek syna do morza.
Przygotujcie w kilkuosobowych grupach kilka fragmentów utworów muzycznych, które będą ilustracją wybranych wydarzeń mitu o Dedalu i Ikarze, np. spokojny lot ojca i syna, zachwyt i upojenie lotem Ikara, upadek i śmierć.
Wysłuchajcie przygotowanych przez wszystkie grupy zestawów.
Wybierzcie najciekawsze fragmenty ilustrujące kolejne wydarzenia mitu.
Przygotujcie w kilkuosobowych grupach przykłady tekstów kultury (np. utworów literackich, dzieł malarskich, filmów), które nawiązują do mitu o Dedalu i Ikarze.
Przedstawcie znalezione przez siebie przykłady.
Wyobraź sobie, że jesteś Ikarem i z zachwytem spoglądasz na świat z góry. Przedstaw swoje emocje związane z lotem. Możesz zastosować wykrzyknienia, równoważniki zdań lub zdania urwane.
Wyobraź sobie, że jesteś Ikarem i na skrzydłach wzbijasz się w przestworza. Co czujesz? Zapisz swoje emocje związane z lotem. Pamiętaj o zdaniach urwanych, wykrzyknikach, równoważnikach zdań.
Pejzaż z upadkiem Ikara
Jednym z najbardziej znanych dzieł sztuki poświęconych mitologicznemu Ikarowi jest Pejzaż z upadkiem Ikara. Obraz został namalowany około 1558 r. przez Pietera BrueglaPietera Bruegla.
Wyjaśnij, dlaczego malarz ukazał postać Ikara jako nieistotny element krajobrazu. Uzasadnij swoje zdanie.
Odczytaj z rozsypanych liter nazwy bogów greckich, którzy mieli skrzydła. Wyjaśnij, do czego im służyły.
Odczytaj z rozsypanych liter nazwy bogów greckich, którzy mieli skrzydła. Wyjaśnij, do czego im służyły.
S, H, O, A, M, R, T, E, S, O, E, S, T, A, N, R, E