Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Budujemy model prostopadłościanu

W każdym prostopadłościanie możemy wskazać sześć ścian w kształcie prostokąta. Rozetnijmy pudełko w kształcie prostopadłościanu. Rozłóżmy otrzymane elementy na płaszczyźnie.

RcxQ0R9VYd2FL1
Animacja 3D pokazuje kolumny. Kreślone są krawędzie jednej kolumny – powstaje prostopadłościan. Dwa jednakowe prostopadłościany rozkładają się na dwie różne siatki prostopadłościanu.

Prostopadłościan jest trójwymiarową bryłą przypominająca klocek. Składa się on z czterech prostokątnych ścian połączonych ze sobą bokami dokładnie w taki sam sposób jak na przykład ściany pokoju. Bryła ta posiada również dwie podstawy: górną i dolną, które w naszym porównaniu byłyby sufitem i podłogą pokoju. Prostopadłościan możemy rozłożyć na płasko, uzyskując siatkę składającą się sześciu figur: dwóch par identycznych prostokątów, czyli przeciwległych ścian oraz dwóch identycznych prostokątów będących podstawami. Oznacza to, że nie wszystkie ściany bryły muszą być identyczne. Prostopadłościan może bowiem być „spłaszczony”.

Układ siatki nie jest przypadkowy. Nie każde trzy pary identycznych prostokątów mogą utworzyć prostopadłościan. Przykłady konstrukcji siatek przedstawimy poniżej. Dla wygody określmy, że nasz prostopadłościan składa się z pary identycznych ścian A, pary identycznych ścian B oraz podstawy górnej i dolnej. Oczywiście ściany A i B mogą być w szczególności identyczne, jeśli tylko podstawy są kwadratami.

  1. Weźmy górną podstawę bryły. Do jej dolnego boku przylega ściana A. Po bokach tej ściany znajdują przylegające do niej ściany B. Do dolnego boku ściany A przylega swoim górnym bokiem podstawa dolna, a do dolnego boku dolnej podstawy przylega ściana A.

  2. Drugim przykładem siatki może być siatka tej samej bryły, której opis zaczniemy od ściany B. Do jej prawego boku przylega ściana A. Do prawego boku ściany A przylega druga ściana B. Do prawego boku drugiej ściany B przylega druga  ściana A, do której górnego i dolnego boku przylegają obie podstawy.

Ważne!

Siatką prostopadłościanu jest figura płaska, z której można złożyć model prostopadłościanu. Siatka prostopadłościanu składa się z trzech par jednakowych prostokątów.

  1. R1Iyvd06pJ6241
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  2. R15pex2tCoOQD1
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  3. R3L0kYX8sBzqC1
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  4. R1Q3DtEn3E4us1
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

1
Ćwiczenie 1
RZuKEgtpcLWV4
Które figury są siatkami prostopadłościanu? Zaznacz te figury.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R1RQ0QpoVbNPW
Uzupełnij lukę, wpisując odpowiednią liczbę. Siatka prostopadłościanu składa się z Tu uzupełnij prostokątów.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
1
Ćwiczenie 2
RA9tn0Mp3E4CQ
Wstaw w puste kratki długości krawędzi prostopadłościanu, którego siatkę przedstawia rysunek.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R17EAWw46137g
Wstaw w puste kratki długości krawędzi prostopadłościanu, którego siatkę przedstawia rysunek.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R1JrDOaNr75Yr
Wstaw w puste kratki długości krawędzi prostopadłościanu, którego siatkę przedstawia rysunek.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RpIvoMh6wod2i
Wstaw w puste kratki długości krawędzi prostopadłościanu, którego siatkę przedstawia rysunek.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RUIOaEi1onJNr
Dany jest prostopadłościan o wymiarach 5cm ×6cm × 7cm. Ile wynosi największe pole prostokąta w siatce budującej ten prostopadłościan? Zaznacz poprawną odpowiedź. Możliwe odpowiedzi: 1. P=42 cm2, 2. P=30 cm2, 3. P=35 cm2, 4. P=49 cm2
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
2
Ćwiczenie 3

Narysuj na kartce siatkę prostopadłościanu, tak aby

  1. ściany były w kształcie prostokątów,

  2. dwie ściany modelu były kwadratami.

Wytnij siatki, zagnij wzdłuż krawędzi i złóż modele.

Opisz siatkę i model prostopadłościanu, którego dwie ściany są kwadratami.

Budujemy model sześcianu

RaI7RtUkVzV481
Animacja 3D pokazuje leżące na stole kostki do gry. Kreślone są krawędzie jednej kostki – powstaje sześcian. Dwa jednakowe sześciany rozkładają się na dwie różne siatki sześcianu.

Sześcian jest szczególnym przypadkiem prostopadłościanu, którego wszystkie ściany są identyczne i są kwadratami.
Sześcian możemy rozłożyć na płasko, uzyskując siatkę składającą się sześciu takich samych kwadratów. Tak samo jak w przypadku prostopadłościanu, układ siatki nie jest przypadkowy. Nie każde sześć identycznych kwadratów może utworzyć sześcian. Przykłady konstrukcji siatek przedstawimy poniżej. Dla wygody ponumerujemy ściany boczne sześcianu liczbami od 1 do 4.

  1. Weźmy górną podstawę bryły. Do jej dolnego boku przylega ściana 1 . Po prawej stronie tej ściany znajdują się kolejno przylegające ściany 2, 3 i 4. Do dolnego boku ściany 1 przylega swoim górnym bokiem podstawa dolna.

  2. Drugim przykładem siatki może być siatka tej samej bryły, której opis zaczniemy od górnej podstawy. Do jej prawego boku przylega ściana 1, do lewego boku przylega ściana 2, do górnego boku przylega ściana 3, a do dolnego boku przylega ściana 4 .Do dolnego boku ściany 4 przylega dolna podstawa.

2
Ćwiczenie 4

Zaprojektuj, najlepiej na kolorowej kartce, siatkę prostopadłościanu, którego wszystkie ściany są kwadratami. Wytnij ją i złóż model. Zmierz długości krawędzi wykonanego prostopadłościanu.

Opisz siatkę i model prostopadłościanu, którego wszystkie ściany są kwadratami o boku długości 4 cm.

2
Ćwiczenie 5

Wykonaj zadanie zgodnie z poniższą instrukcją.

  1. Wykorzystaj zrobioną wcześniej siatkę sześcianu i przyklej ją do innej kartki.

  2. Zaplanuj miejsca przeznaczone na zakładki i dorysuj je. W każdej siatce prostopadłościanu trzeba umieścić 7 zakładek.

  3. Wytnij siatkę razem z zakładkami. Posmaruj zakładki klejem i sklej model sześcianu.

Opisz etapy konstrukcji modelu sześcianu.

2
Ćwiczenie 6

W którym miejscu trzeba dorysować zakładkę, żeby przy budowaniu modelu przykleić ją przy zaznaczonej krawędzi?

  1. Re0AmL4wFCVVu1
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  2. R1CVjE6xbuK561
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  3. Rh0fKAVEqkzpx1
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  4. RoRIpZxSbMGhD1
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  5. RKXJYnNDDEkyR1
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  6. R1JDGa41QjLCU1
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

RRV7YzQFfPCb9
Ćwiczenie 6
Wybierz z których elementów można złożyć model sześcianu lub prostopadłościanu. Zaznacz poprawne odpowiedzi. Możliwe odpowiedzi: 1. pięć kwadratów o boku długości 3 cm, 2. dwa kwadraty o krawędzi długości 5 cm oraz cztery prostokąty wymiarach 5 cm×6 cm, 3. sześć prostokątów o wymiarach 2 cm×4 cm, 4. dwa prostokąty o wymiarach 7 cm×9 cm, dwa prostokąty o wymiarach 7 cm×6 cm oraz dwa prostokąty o wymiarach 6 cm×9 cm, 5. siedem kwadratów o boku długości 6 cm
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
3
Ćwiczenie 7
R7AJvAx3A6cX1
Czy poniższy rysunek przedstawia siatkę sześcianu? Zaznacz poprawną odpowiedź.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R1FtqwJACGOe2
W luki wpisz odpowiednią liczbę słownie oraz nazwę odpowiednich figur. Siatka sześcianu składa się z Tu uzupełnij identycznych Tu uzupełnij.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
3
Ćwiczenie 8

Znajdź zdjęcia, na których są obiekty w kształcie prostopadłościanów lub sześcianów.

Podaj przykłady przedmiotów, które są w kształcie prostopadłościanów lub sześcianów.