Panie zielonooki...
Wytłumacz, czym według ciebie jest modlitwa.
Przeczytaj definicję modlitwy podaną w słowniku języka polskiego i porównaj ze swoją definicją.
modlitwa 1. «zwracanie się do Boga, bóstwa lub świętych z wyznaniem wiary, dziękczynieniem, prośbą lub skruchą» 2. «słowa wypowiadane przez modlącego się, teksty modlitewne mające ustaloną formę»
Modlitwa poetycka - jedna z form poezji religijnej, utwór poetycki mający charakter bezpośredniego zwrotu do Boga, świętego czy anioła.
Zapisz wyrazy pochodne od słowa 'modlitwa' w podanych niżej znaczeniach.
książka zawierająca modlitwy
mający związek z modlitwą
Przeczytaj uważnie poniższe fragmenty modlitw poetyckich. Zwróć uwagę na to, jaka jest intencja każdej z nich.
Na dom w Czarnolesie(Fraszki, Księgi Trzecie)
Panie, to moja praca, a zdarzenie Twoje;
Raczysz błogosławieństwo dać do końca swoje.
Inszy niechaj pałace marmórowe mają
i szczerym złotogłowem ściany obijają,
Ja, Panie, niechaj mieszkam w tym gnieździe ojczystym,
A Ty mię zdrowiem opatrz i sumnieniem czystym,
Pożywieniem ućciwym, ludzką życzliwością,
Obyczajmi znośnymi, nieprzykrą starością.Źródło: Jan Kochanowski, Na dom w Czarnolesie, [w:] tegoż, Fraszki, pieśni, treny, Kraków 2014, s. 28.
Pieśń XXV(Pieśni, Księgi Wtóre)
Czego chcesz od nas, Panie, za Twe hojne dary?
Czego za dobrodziejstwa, którym nie masz miary?
Kościół Cię nie ogarnie, wszędy pełno Ciebie,
I w otchłaniach, i w morzu, na ziemi, na niebie.Złota też, wiem, nie pragniesz, bo to wszytko Twoje,
Cokolwiek na tym świecie człowiek mieni swoje.
Wdzięcznem Cię tedy sercem, Panie, wyznawamy,
Bo nad Cię przystojniejszej ofiary nie mamy.Źródło: Jan Kochanowski, Pieśń XXV, [w:] tegoż, Fraszki, pieśni, treny, Kraków 2014, s. 31.
Psalm 145Ciebie chwalę, Boże mój, Imięniowi Twemu
Na wieki błogosławić będę chwalebnemu;
Żaden mi dzień bez Twojej chwały nie upłynie,
Imię Twe sławić będę, póki świat nie minie.Źródło: Jan Kochanowski, Psalm 145, [w:] tegoż, Psałterz Dawidów, Kraków 1997, s. 308.
Modlitwy mają różne intencje. Opisz niektóre z nich, odpowiadając na pytania.
Skierowane ku górze i przyciśnięte do siebie dłonie są chrześcijańskim gestem modlitewnym.
Zapoznaj się z rysunkiem 'Modlące się dłonie' Albrechta DüreraAlbrechta Dürera lub jego opisem. Opisz, w jaki sposób składa się ręce do modlitwy.
Nie dla siebie'można zdobyć wszystko, ale nie dla siebie,
wymodlić każdą łaskę, każdy sprawić cud,
wyczytać ciemne jutro jak piosenkę z nut,
wstrzymać klęskę, jak wilka u owczarni wrót,
wszystko to można, wszystko, ale nie dla siebie'.Źródło: Kazimiera Iłłakowiczówna, Nie dla siebie, [w:] tejże, Sługi nieużyteczne. Wybór wierszy, Poznań 1982, s. 150.
Przeczytaj fragment wiersza Kazimiery Iłłakowiczówny. Wyjaśnij, jaka jest główna myśl utworu.
ModlitwaDopóki Ziemia kręci się, dopóki jest tak czy siak,
Panie, ofiaruj każdemu z nas, czego mu w życiu brak:
mędrca obdaruj głową, tchórzowi dać konia chciej,
sypnij grosza szczęściarzom…I mnie w opiece swej miej.
Dopóki Ziemia obraca się, o Panie nasz, na Twój znak
tym, którzy pragną władzy, niech władza ta pójdzie w smak.
daj szczodrobliwym odetchnąć, raz niech zapłacą mniej,
daj Kainowi skruchę...I mnie w opiece swej miej.
Ja wiem, że Ty wszystko możesz, wierzę w Twą moc i gest,
jak wierzy żołnierz zabity, że w siódmym niebie jest.
jak zmysł każdy chłonie z wiarą Twój ledwie słyszalny głos,
jak wszyscy wierzymy w Ciebie,nie wiedząc, co niesie los.
Panie zielonooki, mój Boże jedyny, spraw,
dopóki nam Ziemia toczy się, zdumiona obrotem spraw,
dopóki czasu i prochu wciąż jeszcze wystarcza jej,
daj każdemu po trochu...I mnie w opiece swej miej.
Źródło: Bułat Okudżawa, Modlitwa, [w:] tegoż, Wiersze i ballady, tłum. Andrzej Mandalian, Warszawa 1974.
Do kogo zwraca się podmiot liryczny w 'Modlitwie' Bułata Okudżawy? Wypisz fragmenty opisujące adresata modlitwy.
Zanotuj, o co i dla kogo prosi podmiot liryczny w utworze.
Podaj, czego według Ciebie najbardziej potrzebuje podmiot liryczny i jak to wyraża.
Znajdź w 'Modlitwie' Bułata Okudżawy wers, który najbardziej ci się podoba, i go zapisz.
Jakie typy modlitwy pojawiają się – twoim zdaniem – w utworze Bułata Okudżawy? Wypisz odpowiednie cytaty z wiersza.
Wiersz 'Modlitwa' jest utworem śpiewanym. Znajdź jego nagranie, np. w internecie, i w skupieniu wysłuchaj. Jaki nastrój utworu podkreśla muzyka?
Zwróć uwagę na trzy identyczne wersy oddzielające zwrotki wiersza. Nazwij środek poetycki, który tworzą te wersy, i wyjaśnij, czemu on służy.